سوره فصّلت یا حم سجده چهل و یکمین سوره قرآن است که در جزء بیست چهارم و بیست و پنجم آن قرار دارد.
کلمه فصلت به معنای «شیوا بیان شده» در آیه سوم آن آمده است. این سوره بیشتر درباره روی‌برگرداندن کافران از قرآن سخن می‌گوید.
وحدانیت خدا، نبوت پیامبر (ص)، قیامت و اشاره به سرگذشت قوم عاد و ثمود از دیگر موضوع‌های سوره فصلت است.
آیه ۳۴ این سوره پیامبر (ص) را دعوت می‌کند که در برابر بدرفتاری‌های کافران، رفتاری نیکو داشته باشد؛ درباره آیه ۴۱ و ۴۲ هم مفسران گفته‌اند دلیلی بر تحریف‌ناپذیری قرآن است.
بر اساس روایات، هر کس سوره فصلت را قرائت کند به تعداد تمامی حروف تشکیل دهنده این سوره، ده حسنه به او داده می‌شود و موجب نورانیت و سرور و شادی قاری آن در روز قیامت می‌شود و در دنیا به گونه‌ای زندگی می‌کند که همه او را ستایش کنند و به حال او غبطه بخورند.
خواندن سوره فصلت در نماز‌های مستحب، به ویژه رکعت پنجم نماز شب در شب جمعه و نیز تلاوت آن در شب جمعه و نخستین رکعت از دو رکعتی که در داخل کعبه بین دو ستون بر سنگ سرخ خوانده می‌شود، مستحب است.
این سوره از جمله سوره های عزائم یا عَزائِمُ السُّجُود-سوره‌هایی که در آن آیات سجده واجب دارد - می باشد (آیه ۳۷)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
حم ﴿۱﴾
حاء میم (۱)
تَنْزِیلٌ مِنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ ﴿۲﴾
وحى نامه اى است از جانب خداى رحمتگر مهربان (۲)
کِتَابٌ فُصِّلَتْ آیَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِیًّا لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ ﴿۳﴾
کتابى است که آیات آن به روشنى بیان شده قرآنى است به زبان عربى براى مردمى که مى دانند (۳)
بَشِیرًا وَ نَذِیرًا فَأَعْرَضَ أَکْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا یَسْمَعُونَ ﴿۴﴾
بشارتگر و هشداردهنده است ولى بیشتر آنان رویگردان شدند در نتیجه چیزى را نمى شنوند (۴)
وَ قَالُوا قُلُوبُنَا فِی أَکِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونَا إِلَیْهِ وَ فِی آذَانِنَا وَقْرٌ وَ مِنْ بَیْنِنَا وَ بَیْنِکَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ ﴿۵﴾
و گفتند دلهاى ما از آنچه ما را به سوى آن مى خوانى سخت محجوب و مهجور است و در گوشهاى ما سنگینى و میان ما و تو پرده اى است پس تو کار خود را بکن ما هم کار خود را مى کنیم (۵)
قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحَى إِلَیَّ أَنَّمَا إِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَاسْتَقِیمُوا إِلَیْهِ وَ اسْتَغْفِرُوهُ وَ وَیْلٌ لِلْمُشْرِکِینَ ﴿۶﴾
بگو من بشرى، چون شمایم جز اینکه به من وحى مى شود که خداى شما خدایى یگانه است پس مستقیما به سوى او بشتابید و از او آمرزش بخواهید و واى بر مشرکان (۶)
الَّذِینَ لَا یُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ کَافِرُونَ ﴿۷﴾
همان کسانى که زکات نمى دهند و آنان که به آخرت ناباورند (۷)
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ ﴿۸﴾
کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده اند آنان را پاداشى بىپایان است (۸)
قُلْ أَئِنَّکُمْ لَتَکْفُرُونَ بِالَّذِی خَلَقَ الْأَرْضَ فِی یَوْمَیْنِ وَ تَجْعَلُونَ لَهُ أَنْدَادًا ذَلِکَ رَبُّ الْعَالَمِینَ ﴿۹﴾
بگو آیا این شمایید که واقعا به آن کسى که زمین را در دو هنگام آفرید کفر مى ورزید و براى او همتایانى قرار مى دهید این است پروردگار جهانیان (۹)
وَ جَعَلَ فِیهَا رَوَاسِیَ مِنْ فَوْقِهَا وَ بَارَکَ فِیهَا وَ قَدَّرَ فِیهَا أَقْوَاتَهَا فِی أَرْبَعَةِ أَیَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِینَ ﴿۱۰﴾
و در زمین از فراز آن لنگرآسا کوه‌ها نهاد و در آن خیر فراوان پدید آورد و مواد خوراکى آن را در چهار روز اندازه گیرى کرد که براى خواهندگاندرست و متناسب با نیازهایشان است (۱۰)
ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ وَ هِیَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَ لِلْأَرْضِ ائْتِیَا طَوْعًا أَوْ کَرْهًا قَالَتَا أَتَیْنَا طَائِعِینَ ﴿۱۱﴾
سپس آهنگ آفرینش آسمان کرد و آن بخارى بود پس به آن و به زمین فرمود خواه یا ناخواه بیایید آن دو گفتند فرمانپذیر آمدیم (۱۱)
فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِی یَوْمَیْنِ وَأَوْحَى فِی کُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَیَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْیَا بِمَصَابِیحَ وَ حِفْظًا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ ﴿۱۲﴾
پس آن‌ها را به صورت هفت آسمان در دو هنگام مقرر داشت و در هر آسمانى کار مربوط به آن را وحى فرمود و آسمان این دنیا را به چراغ‌ها آذین کردیم و آن را نیک نگاه داشتیم این است اندازه گیرى آن نیرومند دانا (۱۲)
فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنْذَرْتُکُمْ صَاعِقَةً مِثْلَ صَاعِقَةِ عَادٍ وَ ثَمُودَ ﴿۱۳﴾
پس اگر روى برتافتند بگو شما را از آذرخشى، چون آذرخش عاد و ثمود بر حذر داشتم (۱۳)
إِذْ جَاءَتْهُمُ الرُّسُلُ مِنْ بَیْنِ أَیْدِیهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ قَالُوا لَوْ شَاءَ رَبُّنَا لَأَنْزَلَ مَلَائِکَةً فَإِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ کَافِرُونَ ﴿۱۴﴾
چون فرستادگان ما از پیش رو و از پشت سرشان بر آنان آمدند و گفتند زنهار جز خدا را مپرستید گفتند اگر پروردگار ما مى خواست قطعا فرشتگانى فرومى فرستاد پس ما به آنچه بدان فرستاده شده اید کافریم (۱۴)
فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَکْبَرُوا فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَ قَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِی خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ کَانُوا بِآیَاتِنَا یَجْحَدُونَ ﴿۱۵﴾
و اما عادیان به ناحق در زمین سر برافراشتند و گفتند از ما نیرومندتر کیست آیا ندانسته اند که آن خدایى که خلقشان کرده خود از ایشان نیرومندتر است و در نتیجه آیات ما را انکار میکردند (۱۵)
فَأَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیحًا صَرْصَرًا فِی أَیَّامٍ نَحِسَاتٍ لِنُذِیقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْیِ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَ لَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَى وَ هُمْ لَا یُنْصَرُونَ ﴿۱۶﴾
پس بر آنان تندبادى توفنده در روزهایى شوم فرستادیم تا در زندگى دنیا عذاب رسوایى را بدانان بچشانیم و قطعا عذاب آخرت رسواکنندهتر است و آنان یارى نخواهند شد (۱۶)
وَ أَمَّا ثَمُودُ فَهَدَیْنَاهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمَى عَلَى الْهُدَى فَأَخَذَتْهُمْ صَاعِقَةُ الْعَذَابِ الْهُونِ بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ ﴿۱۷﴾
و اما ثمودیان پس آنان را راهبرى کردیم ولى کوردلى را بر هدایت ترجیح دادند پس به کیفر آنچه مرتکب مى شدند صاعقه عذاب خفت آور آنان را فروگرفت (۱۷)
وَ نَجَّیْنَا الَّذِینَ آمَنُوا وَ کَانُوا یَتَّقُونَ ﴿۱۸﴾
و کسانى را که ایمان آورده بودند و پروا مى داشتند رهانیدیم (۱۸)
وَ یَوْمَ یُحْشَرُ أَعْدَاءُ اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ یُوزَعُونَ ﴿۱۹﴾
و [یاد کن]روزى را که دشمنان خدا به سوى آتش گردآورده و بازداشت [و دسته دسته تقسیم]مى شوند (۱۹)
حَتَّى إِذَا مَا جَاءُوهَا شَهِدَ عَلَیْهِمْ سَمْعُهُمْ وَ أَبْصَارُهُمْ وَ جُلُودُهُمْ بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿۲۰﴾
تا چون بدان رسند گوششان و دیدگانشان و پوستشان به آنچه میکرده اند بر ضدشان گواهى دهند (۲۰)
وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَیْنَا قَالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذِی أَنْطَقَ کُلَّ شَیْءٍ وَ هُوَ خَلَقَکُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ ﴿۲۱﴾
و به پوست بدن خود مى گویند چرا بر ضد ما شهادت دادید مى گویند همان خدایى که هر چیزى را به زبان درآورده ما را گویا گردانیده است و او نخستین بار شما را آفرید و به سوى او برگردانیده مى شوید (۲۱)
وَ مَا کُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ یَشْهَدَ عَلَیْکُمْ سَمْعُکُمْ وَ لَا أَبْصَارُکُمْ وَلَا جُلُودُکُمْ وَلَکِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا یَعْلَمُ کَثِیرًا مِمَّا تَعْمَلُونَ ﴿۲۲﴾
و شما از اینکه مبادا گوش و دیدگان و پوستتان بر ضد شما گواهى دهند گناهانتان را پوشیده نمى داشتید لیکن گمان داشتید که خدا بسیارى از آنچه را که مى کنید نمى داند (۲۲)
وَ ذَلِکُمْ ظَنُّکُمُ الَّذِی ظَنَنْتُمْ بِرَبِّکُمْ أَرْدَاکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ مِنَ الْخَاسِرِینَ ﴿۲۳﴾
و همین بود گمانتان که در باره پروردگارتان بردید شما را هلاک کرد و از زیانکاران شدید (۲۳)
فَإِنْ یَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْوًى لَهُمْ وَ إِنْ یَسْتَعْتِبُوا فَمَا هُمْ مِنَ الْمُعْتَبِینَ ﴿۲۴﴾
پس اگر شکیبایى نمایند جایشان در آتش است و اگر از در پوزش درآیند مورد اجابت قرار نمى گیرند (۲۴)
وَ قَیَّضْنَا لَهُمْ قُرَنَاءَ فَزَیَّنُوا لَهُمْ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ مَا خَلْفَهُمْ وَ حَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فِی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ إِنَّهُمْ کَانُوا خَاسِرِینَ ﴿۲۵﴾
و براى آنان دمسازانى گذاشتیم و آنچه در دسترس ایشان و آنچه در پى آنان بود در نظرشان زیبا جلوه دادند و فرمان عذاب در میان امتهایى از جن و انس که پیش از آنان روزگار به سر برده بودند بر ایشان واجب آمد چرا که آن‌ها زیانکاران بودند (۲۵)
وَ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَغْلِبُونَ ﴿۲۶﴾
و کسانى که کافر شدند گفتند به این قرآن گوش مدهید و سخن لغو در آن اندازید شاید شما پیروز شوید (۲۶)
فَلَنُذِیقَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا عَذَابًا شَدِیدًا وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذِی کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿۲۷﴾
و قطعا کسانى را که کافر شده اند عذابى سخت مىچشانیم و حتما آن‌ها را به بدتر از آنچه میکرده اند جزا مى دهیم (۲۷)
ذَلِکَ جَزَاءُ أَعْدَاءِ اللَّهِ النَّارُ لَهُمْ فِیهَا دَارُ الْخُلْدِ جَزَاءً بِمَا کَانُوا بِآیَاتِنَا یَجْحَدُونَ ﴿۲۸﴾
آرى سزاى دشمنان خدا همان آتش است که در آن منزل همیشگى دارند [این]جزا به کیفر آن است که نشانه هاى ما را انکار میکردند (۲۸)
وَ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا رَبَّنَا أَرِنَا اللَّذَیْنِ أَضَلَّانَا مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ أَقْدَامِنَا لِیَکُونَا مِنَ الْأَسْفَلِینَ ﴿۲۹﴾
و کسانى که کفر ورزیدند گفتند پروردگارا آن دو گمراه گرى از جن و انس که ما را گمراه کردند به ما نشان ده تا آن‌ها را زیر قدمهایمان بگذاریم تا زبون شوند (۲۹)
إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلَائِکَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَ لَا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ ﴿۳۰﴾
در حقیقت کسانى که گفتند پروردگار ما خداست سپس ایستادگى کردند فرشتگان بر آنان فرود مى آیند و مى گویند هان بیم مدارید و غمین مباشید و به بهشتى که وعده یافته بودید شاد باشید (۳۰)
نَحْنُ أَوْلِیَاؤُکُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَ فِی الْآخِرَةِ وَ لَکُمْ فِیهَا مَا تَشْتَهِی أَنْفُسُکُمْ وَ لَکُمْ فِیهَا مَا تَدَّعُونَ ﴿۳۱﴾
در زندگى دنیا و در آخرت دوستانتان ماییم و هر چه دلهایتان بخواهد در بهشت براى شماست و هر چه خواستار باشید در آنجا خواهید داشت (۳۱)
نُزُلًا مِنْ غَفُورٍ رَحِیمٍ ﴿۳۲﴾
روزى آماده اى از سوى آمرزنده مهربان است (۳۲)
وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ وَ عَمِلَ صَالِحًا وَ قَالَ إِنَّنِی مِنَ الْمُسْلِمِینَ ﴿۳۳﴾
و کیست خوشگفتارتر از آن کس که به سوى خدا دعوت نماید و کار نیک کند و گوید من در برابر خدا از تسلیمشدگانم (۳۳)
وَ لَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ ﴿۳۴﴾
و نیکى با بدى یکسان نیست بدى را آنچه خود بهتر است دفع کن آنگاه کسى که میان تو و میان او دشمنى است گویى دوستى یکدل مى گردد (۳۴)
وَ مَا یُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِینَ صَبَرُوا وَ مَا یُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِیمٍ ﴿۳۵﴾
و این خصلت را جز کسانى که شکیبا بوده اند نمى یابند و آن را جز صاحب بهره اى بزرگ نخواهد یافت (۳۵)
وَ إِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ ﴿۳۶﴾
و اگر دمدمه اى از شیطان تو را از جاى درآورد پس به خدا پناه ببر که او خود شنواى داناست (۳۶)
وَ مِنْ آیَاتِهِ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَ لَا لِلْقَمَرِ وَ اسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَهُنَّ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ ﴿۳۷﴾
و از نشانه هاى حضور او شب و روز و خورشید و ماه است نه براى خورشید سجده کنید و نه براى ماه و اگر تنها او را مى پرستید آن خدایى را سجده کنید که آن‌ها را خلق کرده است (۳۷)
فَإِنِ اسْتَکْبَرُوا فَالَّذِینَ عِنْدَ رَبِّکَ یُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ وَ هُمْ لَا یَسْأَمُونَ ﴿۳۸﴾
پس اگر کبر ورزیدند کسانى که در پیشگاه پروردگار تواند شبانه روز او را نیایش مى کنند و خسته نمى شوند (۳۸)
وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنَّکَ تَرَى الْأَرْضَ خَاشِعَةً فَإِذَا أَنْزَلْنَا عَلَیْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ إِنَّ الَّذِی أَحْیَاهَا لَمُحْیِی الْمَوْتَى إِنَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿۳۹﴾
و از دیگر نشانه هاى او این است که تو زمین را فسرده مى بینى و چون باران بر آن فروریزیم به جنبش درآید و بردمد آرى همان کسى که آن را زندگى بخشید قطعا زنده کننده مردگان است در حقیقت او بر هر چیزى تواناست (۳۹)
إِنَّ الَّذِینَ یُلْحِدُونَ فِی آیَاتِنَا لَا یَخْفَوْنَ عَلَیْنَا أَفَمَنْ یُلْقَى فِی النَّارِ خَیْرٌ أَمْ مَنْ یَأْتِی آمِنًا یَوْمَ الْقِیَامَةِ اعْمَلُوا مَا شِئْتُمْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿۴۰﴾
کسانى که در فهم و ارائه آیات ما کژ مى روند بر ما پوشیده نیستند آیا کسى که در آتش افکنده مى شود بهتر است یا کسى که روز قیامت آسوده خاطر مى آید هر چه مى خواهید بکنید که او به آنچه انجام مى دهید بیناست (۴۰)
إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بِالذِّکْرِ لَمَّا جَاءَهُمْ وَ إِنَّهُ لَکِتَابٌ عَزِیزٌ ﴿۴۱﴾
کسانى که به این قرآن، چون بدیشان رسید کفر ورزیدند به کیفر خود مى رسند و به راستى که آن کتابى ارجمند است (۴۱)
لَا یَأْتِیهِ الْبَاطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لَا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِیلٌ مِنْ حَکِیمٍ حَمِیدٍ ﴿۴۲﴾
از پیش روى آن و از پشت سرش باطل به سویش نمى آید وحى نامه اى است از حکیمى ستوده صفات (۴۲)
مَا یُقَالُ لَکَ إِلَّا مَا قَدْ قِیلَ لِلرُّسُلِ مِنْ قَبْلِکَ إِنَّ رَبَّکَ لَذُو مَغْفِرَةٍ وَ ذُو عِقَابٍ أَلِیمٍ ﴿۴۳﴾
به تو جز آنچه به پیامبران پیش از تو گفته شده است گفته نمى شود به راستى که پروردگار تو داراى آمرزش و دارنده کیفرى پر درد است (۴۳)
وَ لَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِیًّا لَقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آیَاتُهُ أَأَعْجَمِیٌّ وَ عَرَبِیٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِینَ آمَنُوا هُدًى وَ شِفَاءٌ وَالَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ فِی آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَ هُوَ عَلَیْهِمْ عَمًى أُولَئِکَ یُنَادَوْنَ مِنْ مَکَانٍ بَعِیدٍ ﴿۴۴﴾
و اگر این کتاب را قرآنى غیر عربى گردانیده بودیم قطعا مى گفتند چرا آیه هاى آن روشن بیان نشده کتابى غیر عربى و مخاطب آن عرب زبان بگواین کتاب براى کسانى که ایمان آورده اند رهنمود و درمانى است و کسانى که ایمان نمى آورند در گوشهایشان سنگینى است و قرآن برایشان نامفهوم است و گویى آنان را از جایى دور ندا مى دهند (۴۴)
وَ لَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِیهِ وَ لَوْلَا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ وَ إِنَّهُمْ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ مُرِیبٍ ﴿۴۵﴾
و به راستى موسى را کتاب تورات دادیم پس در آن اختلاف واقع شد و اگر از جانب پروردگارت فرمان مهلت سبقت نگرفته بود قطعا میانشان داورى شده بود و در حقیقت آنان در باره آن به شکى سخت دچارند (۴۵)
مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَسَاءَ فَعَلَیْهَا وَ مَا رَبُّکَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ ﴿۴۶﴾
هر که کار شایسته کند به سود خود اوست و هر که بدى کند به زیان خود اوست و پروردگار تو به بندگان خود ستمکار نیست (۴۶)
إِلَیْهِ یُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ مَا تَخْرُجُ مِنْ ثَمَرَاتٍ مِنْ أَکْمَامِهَا وَ مَا تَحْمِلُ مِنْ أُنْثَى وَ لَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَ یَوْمَ یُنَادِیهِمْ أَیْنَ شُرَکَائِی قَالُوا آذَنَّاکَ مَا مِنَّا مِنْ شَهِیدٍ ﴿۴۷﴾
دانستن هنگام رستاخیز فقط منحصر به اوست و میوه ها از غلافهایشان بیرون نمى آیند و هیچ مادینه اى بار نمى گیرد و بار نمى گذارد مگر آنکه او به آن علم دارد و روزى که خدا آنان را ندا مى دهد شریکان من کجایند مى گویند با بانگ رسا به تو مى گوییم که هیچ گواهى از میان ما نیست (۴۷)
وَ ضَلَّ عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَدْعُونَ مِنْ قَبْلُ وَ ظَنُّوا مَا لَهُمْ مِنْ مَحِیصٍ ﴿۴۸﴾
و آنچه از پیش مى خواندند از نظر آنان ناپدید مى شود و مى دانند که آنان را روى گریز نیست (۴۸)
لَا یَسْأَمُ الْإِنْسَانُ مِنْ دُعَاءِ الْخَیْرِ وَ إِنْ مَسَّهُ الشَّرُّ فَیَئُوسٌ قَنُوطٌ ﴿۴۹﴾
انسان از دعاى خیر خسته نمى شود و چون آسیبى به او رسد مایوس و نومید مى گردد (۴۹)
وَ لَئِنْ أَذَقْنَاهُ رَحْمَةً مِنَّا مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَیَقُولَنَّ هَذَا لِی وَ مَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَ لَئِنْ رُجِعْتُ إِلَى رَبِّی إِنَّ لِی عِنْدَهُ لَلْحُسْنَى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بِمَا عَمِلُوا وَ لَنُذِیقَنَّهُمْ مِنْ عَذَابٍ غَلِیظٍ ﴿۵۰﴾
و اگر از جانب خود رحمتى پس از زیانى که به او رسیده است بچشانیم قطعا خواهد گفت من سزاوار آنم و گمان ندارم که رستاخیز برپا شود و اگر هم به سوى پروردگارم بازگردانیده شوم قطعا نزد او برایم خوبى خواهد بود پس بدون شک کسانى را که کفران کرده اند به آنچه انجام داده اند آگاه خواهیم کرد و مسلما از عذابى سخت به آنان خواهیم چشانید (۵۰)
وَ إِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنْسَانِ أَعْرَضَ وَ نَأَى بِجَانِبِهِ وَ إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاءٍ عَرِیضٍ ﴿۵۱﴾
و چون انسان را نعمت بخشیم روى برتابد و خود را کنار کشد و چون آسیبى بدو رسد دست به دعاى فراوان بردارد (۵۱)
قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ کَانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ثُمَّ کَفَرْتُمْ بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِی شِقَاقٍ بَعِیدٍ ﴿۵۲﴾
بگو به من خبر دهید اگر قرآن از نزد خدا آمده باشد و آن را انکار کرده باشید چه کسى گمراهتر از آن کس خواهد بود که به مخالفتى دور و دراز دچار آمده باشد (۵۲)
سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَ فِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ یَکْفِ بِرَبِّکَ أَنَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ ﴿۵۳﴾
به زودى نشانه هاى خود را در افق‌هاى گوناگون و در دلهایشان بدیشان خواهیم نمود تا برایشان روشن گردد که او خود حق است آیا کافى نیست که پروردگارت خود شاهد هر چیزى است (۵۳)
أَلَا إِنَّهُمْ فِی مِرْیَةٍ مِنْ لِقَاءِ رَبِّهِمْ أَلَا إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ مُحِیطٌ ﴿۵۴﴾
آرى آنان در لقاى پروردگارشان تردید دارند آگاه باش که مسلما او به هر چیزى احاطه دارد (۵۴)
