معمولاً تلویزیون برای نقد تولیدات خودش، برنامه خاصی ندارد و جای نقد سریال‌ها در تلویزیون حسابی خالی است. اگرچه تا به حال برنامه‌هایی مانند «مثبت ستایش» در شبکه سه به نقد سریال «ستایش» و «حوالی نگاه» در شبکه یک، به نقد سریال «بوی باران» پرداخته‌اند، اما این برنامه‌ها به مجموعه مورد نقد خود بیشتر نگاه مثبت داشته‌اند، به همین دلیل هنوز نمی‌توان گفت خلأ نقد تلویزیون در رسانه ملی پر شده است. برنامه «مثبت وارش» تازه‌ترین برنامه‌ای است که چهارشنبه‌شب ساعت 22:30 برای نقد سریال «وارش» از شبکه سه روی آنتن رفت. این برنامه نیز، مانند دو برنامه‌ای که نام بردیم نگاه یک‌طرفه‌ای به سریال داشت و سوالات مخاطبان باز هم بی‌پاسخ ماند.
نقد مثبت منتقد
برخلاف برنامه نقد «ستایش» و «بوی باران» که کلا منتقد سینما و تلویزیون در آن حضور نداشت، این بار از حضور محمدتقی فهیم منتقد سینما و تلویزیون استفاده شده بود تا کیفیت سریال و نوع پرداخت قصه را ارزیابی کند و هدف نقد و بررسی محقق شود، اما باز هم این اتفاق نیفتاد.
محمدتقی فهیم در میان صحبت‌هایش، اشاره کوتاهی به بعضی ضعف‌های سریال داشت، اما به همین اشاره کوتاه بسنده کرد. او بیشتر به نکات مثبت سریال پرداخت و از آن تعریف و تمجید کرد.
حضور محمدتقی فهیم در «مثبت وارش» ظاهرا جای خالی یک منتقد را پر کرده بود، اما رویکرد یک‌طرفه و مثبت او به سریال، باعث نشد شاهد نقد نقاط ضعف این سریال در تلویزیون باشیم.
مجری همسو و موافق با مهمانان
غیر از منتقد و کارگردان که طبیعتاً از اثر خود دفاع می‌کند، این مجری برنامه است که وظیفه دارد به عنوان نماینده مخالفان در برنامه، حداقل نظر آنان را مطرح کند، اما پیمان طالبی در مقام مجری «مثبت وارش»، کاملا با مهمانان همسو بود و سوالات چالش‌برانگیزی مطرح نکرد.
در نقد و بررسی یک اثر، لازم است صحبت‌های مخالفان و موافقان منعکس شود نه این که افراد دور هم جمع شوند تا در واقع هرکدام از آن‌ها با صحبت‌های خود نظرات دیگری را تایید کنند و همه متفق‌القول، یک حرف را بزنند.
جای خالی نظرات مخاطبان
به خاطر دارید پس از پخش چند قسمت از سریال، مردم گیلان به سریال معترض شدند و معتقد بودند که در این مجموعه به آن‌ها اهانت شده است. طبیعتا بخشی از برنامه «مثبت وارش» باید به این موضوع می‌پرداخت و البته گزارشی هم از مصاحبه با مردم گیلان پخش کرد اما بیشتر گیلانی‌هایی که با آن‌ها مصاحبه کرده بودند، نظر مثبتی درباره سریال داشتند و از آن راضی بودند! بهتر بود در این گزارش نظر مخالفان سریال هم منعکس می‌شد تا در برنامه به انتقاد منفی آنان پاسخ داده شود. علاوه بر این، طبق اعلام پیمان طالبی در تیزر تبلیغاتی برنامه، قرار بود مخاطبان سریال نظر خود را در صفحه رسمی «مثبت وارش» در اینستاگرام بنویسند تا در برنامه مطرح شود اما هیچ اشاره ای به نظرات مخاطبان نشد و طرح نظرات مردم موکول شد به برنامه‌ای که احتمالا پس از پایان سریال پخش خواهد شد.
در نقد و بررسی یک اثر، لازم است صحبت‌های مخالفان و موافقان منعکس شود نه این که افراد دور هم جمع شوند تا در واقع هرکدام از آن‌ها با صحبت‌های خود نظرات دیگری را تایید کنند و همه متفق‌القول، یک حرف را بزنند.
نقد و بررسی پیش از پایان سریال
در این برنامه احمد کاوری کارگردان سریال، بهنام تشکر و پیمان طالبی، بارها اشاره کردند که مردم گیلان زود قضاوت کرده‌اند و تا پایان قصه صبر کنند، طبق گفته پیمان طالبی قرار است پس از پایان سریال هم ویژه‌برنامه‌ای برای این سریال پخش شود، در این شرایط پخش برنامه نقد و بررسی اواسط پخش یک سریال، دقیقا چه کارکردی جز فرصتی برای تایید و تعریف از تولیدات شبکه دارد؟ این اتفاق قبلا درباره «مثبت ستایش» هم افتاده بود و برنامه تحلیل و بررسی آن پیش از پایان سریال، به طور کامل در ستایش و تحسین سریال پخش شده بود!
در ستایش «ستایش» و «بوی باران»
از «وارش» که بگذریم، درباره «ستایش» و «بوی باران» هم از یک برنامه نقد و بررسی خوب که بتوان پاسخ انتقادات منفی مخاطبان و توضیح درباره کم‌وکاستی‌های سریال را در آن پیدا کرد، خبری نبود.
در هر دو برنامه جای نویسنده و منتقد خالی بود و بیشتر به محتوا و پیام‌های اجتماعی پرداخته شد. این در حالی است که «بوی باران» چند ایراد حقوقی داشت و مخاطبان درباره اتفاقات غیرمنطقی آن انتقادهای فراوانی داشتند.
درباره «ستایش» هم علاوه بر داریوش ارجمند و سعید سلطانی کارگردان، به جای فیلم نامه‌نویس و منتقدی که به سوالات مخاطبان پاسخ بدهند، دو کارشناس مذهبی و اجتماعی در برنامه حضور داشتند تا از حضور آن‌ها برای بحث‌های کارشناسی، نه نقد و تحلیل خود سریال، استفاده شود.
منبع: روزنامه خراسان
