گرجستان با اینکه یک کشور اروپایی-آسیایی به حساب میآید؛ اما آداب و رسوم مردم آن تفاوت چشمگیری با دنیای غرب دارد. برای درک بیشتر و ارتباط بهتر با مردم خونگرم گرجستان بهتر است با آداب و رسوم آنها آشنا شوید.
گرجستان در جنوبغرب آسیا و بین کشورهای روسیه و ترکیه قرار گرفته است و به واسطهی همجواری با دریای سیاه، آب و هوایی گرم و مدیترانهای دارد.
جمعیت این کشور بالغ بر ۴,۹۳۵,۸۸۰ نفر است که از این میان، ۸۳٫۸ درصد را گرجستانی، ۶٫۵ درصد را آذری، ۵٫۷ را ارمنی، ۱٫۵ را روسی و ۲٫۵ درصد را اهالی مابقی کشورها تشکیل میدهند. ۸۳٫۹ درصد از مردم به مسیحیت و ۹/۹ به اسلام اعتقاد دارند.
گرجستان به عنوان یکی از قدیمیترین فرهنگها در جهان به حساب میآید و استانداردهای معاشرت در این کشور تفاوت چشمگیری با دنیای غرب دارد.
زبان و مذهب مردم گرجستان
زبان گرجی، زبان اصلی ۳٫۹ میلیون نفر از مردم است که حدود ۸۳ درصد جمعیت کشور را تشکیل میدهند. دو زبانه یا حتی سه زبانه بودن در این کشور رواج دارد و در آن به زبان روسی، ارمنی و آذری نیز صحبت میشود. علاوه بر این، اکثر مردم گرجستان (۶۵ درصد) پیرو کلیسای ارتدکس گرجی، ارتدوکس روسی (۱۰ درصد) و کلیسای حواری ارمنی (۸ درصد) هستند. با اینکه مذهب تاثیر چندانی روی فرهنگ، رفتار و آداب معاشرت مردم ندارد؛ اما میتوان نمود آن را در نوع پوشش و همچنین برخورد با مهمان مشاهده کرد.
مهمان نوازی در گرجستان
مهماننوازی گرم از خصلتهای پسندیدهی مردم گرجستان است؛ به طوری که مهمان را به عنوان یک موهبت تلقی میکنند. در سفر به این کشور انتظار داشته باشید تا شما را به یک شام لذیذ دعوت کنند و به هیچ وجه آن را از دست ندهید. اگر شما را به جایی دعوت کنند، امکان ندارد اجازه دهند پولی خرج کنید و حتی صحبت در مورد آن باعث شرمندگی طرف مقابل میشود. در صورتی که از شما پرسیدند آیا اوقات خوشی را در این کشور داشتهاید، باید پاسخ مثبت دهید، در غیر این صورت میزبان آزرده میشود.
سلسله مراتب در گرجستان
گرجستان، جامعهای مبتنی بر سلسله مراتب است و سن و سال، جایگاه و قدرت، معمولاً باعث احترام میشود. بزرگترها به طور کلی بسیار مورد احترام هستند و در نتیجه در احوالپرسیها، اول آنها معرفی میشوند. احترامِ بیشتر، با خود مسئولیت نیز میآورد و از کسانی که در راس این سلسله مراتب هستند، انتظار میرود تصمیماتی که به نفع گروه باشد، اتخاذ کنند.
احوالپرسی در گرجستان
وقتی برای اولین بار با کسی مواجه می شوید، دست دهید و به او سلام کنید. در برخی موارد نیز که با طرف مقابل آشنا شدهاید، میتوانید روی گونهی او را یکبار ببوسید. در گرجستان فقط دوستان نزدیک و اعضای خانواده را با اسم کوچک صدا میزنند و در غیر این صورت میتوان از کلمه آقا (Batono) یا خانم (Kalbatono) قبل از اسم کوچک استفاده کرد تا جنبهی رسمیتر پیدا کند.
فرهنگ کسب و کار مردم در مقایسه با سایر کشورها، خیلی رسمی نیست و با طرف کاری خود موقع سلام کردن و خداحافظی، دست میدهند؛ اما کسی که جایگاه بالاتری دارد باید اول اقدام به دست دادن کند. هنگام صحبت باید تماس چشمی داشته باشید و فراموش نکنید که القاب دانشگاهی و تخصصی معمولاً همراه با اسم مستعار به کار میرود. اگر به شهرهای کوچک گرجستان سفر میکنید، مرسوم است که تقریباً با همه افرادی که از کنارتان عبور میکنند خیلی دوستانه احوالپرسی کنید.
آداب هدیه دادن در گرجستان
در گرجستان مشابه اکثر کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی، هنگام تولد و ایام کریسمس، هدیه داده میشود. با این حال در این کشور، «روزهای نام» نیز وجود دارد که به مناسبت تاریخ تولد افراد مقدس، به کسانی که همان نامها را دارند هدیه میدهند. لزومی ندارد که این هدایا، گران باشد، بلکه فکر و نیت پشت آن اهمیت بیشتری دارد. اگر یک گرجی، شما را به خانه خود دعوت کرد، گل، شیرینیهای وارداتی یا شکلات به عنوان هدیه ببرید و حواستان باشد که تعداد گلها، عدد فرد باشد؛ زیرا اعداد زوج برای مراسم تدفین به کار میرود. علاوه بر این میتوانید هدیه کوچکی هم برای کودکان ببرید. یادتان باشد وقتی هدیهای میدهید، میزبان یا طرف مقابل لزوماً آن را باز نمیکند.
آداب غذا خوردن در گرجستان
مردم گرجستان، آداب غذا خوردن سخت و دشواری ندارند و به وعدههای غذایی به عنوان زمانی برای دورهمی و خوشگذرانی نگاه میکنند. گرجیها افراد مهماننوازی هستند و دوست دارند که مهمان حس راحتی و خوشحالی داشته باشد و از غذا لذت ببرد.
مردم گرجستان به وعدههای غذایی به عنوان زمانی برای دورهمی و خوشگذرانی نگاه میکنند
اگر در مورد آداب غذا خوردن سوال دارید، به دیگران نگاه کرده یا خیلی ساده سوالتان را مطرح کنید. سعی کنید آرنج خود را روی میز نگذارید، چنگال را در دست چپ و چاقو را در دست راست نگه دارید و همه غذای خود را تا انتها میل کنید.
گرجیها در طول غذا گپ و گفت پر شوری دارند و معمولاً اول، غذا را برای مهمانهای مسنتر سرو میکنند. تا جایی که میتوانید همه غذاها را امتحان کنید؛ بنابراین بهتر است وعدههای کوچکی از هر یک بردارید تا میزبان را نیز خوشحال کرده باشید.
آداب ارتباطات در گرجستان
مردم گرجستان به راحتی احساسات خود را ابراز میکنند پس از دیدن خشم یا اوج ناراحتی آنها تعجب نکنید. این موضوع حتی در هنگام صحبت کردن نیز مشهود است؛ به طوری که زمان تعریف کردن یک داستان یا بحث درباره یک موضوع، صدایشان بالا میرود و از حرکات دست استفاده میکنند. به طور کلی مردم عاشق برقراری ارتباط هستند و در نتیجه میتوانید اوقات خوشی داشته باشید. به هیچ عنوان در مورد روسیه و به خصوص جدایی مناطق ازبکستان و اوستیای جنوبی صحبت نکنید؛ زیرا باعث بحث و جدل شده و حتی به ناراحتی و دعوا ختم میشود.
لباس سنتی در گرجستان
لباس سنتی مردم گرجستان، چوخا (Chokha) نامیده میشود که در فواصل قرن ۹ میلادی تا سال ۱۹۲۰ مردم زیادی از آن استفاده میکردند و امروز به عنوان نمادی از غرور ملی به حساب میآید؛ با این حال مردها در مجلسهای رسمی و عروسی آن را میپوشند. این لباس شامل یک کت پشمی با یقهای بلند است و معمولاً یک کلاه از جنس خز و خنجر نیز دارد. انواع مختلفی از این لباس وجود دارد و به واسطهی تغییرات متعدد، امروزه بسیار مدرنتر از مدل اولیه به نظر میرسد.