«و درود بر من روزى كه زاده شدم و روزى كه مى ميرم و روزى كه زنده برانگيخته مى شوم.» آیه‌ی 33 سوره‌ی مریم
ابعاد وجودی حضرت عیسی مسیح (ع) پسر حضرت مریم در نگاه کلام خداوند (قرآن مجید) آنچنان خاص و ویژه است که حتی پیروان مسیحی آن حضرت نیز از شنیدن آن شگفت زده خواهند شد. جبرئیل، فرشته‌ی شدید القوی، این آیات را به عنوان یک فرقان از سوی خداوند متعال بر پیامبر اکرم (ص) می‌خواند:
إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَيُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَرُسُلِهِ وَيَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَنَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَيُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلًا ﴿۱۵۰﴾ أُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ حَقًّا وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُهِينًا ﴿۱۵۱﴾ وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلَمْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ أُولَئِكَ سَوْفَ يُؤْتِيهِمْ أُجُورَهُمْ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا ﴿۱۵۲﴾
كسانى كه به خدا و پيامبرانش كفر مى ورزند و مى خواهند ميان خدا و پيامبران او جدايى اندازند و مى گويند ما به بعضى ايمان داريم و بعضى را انكار مى كنيم و مى خواهند ميان اين [دو] راهى براى خود اختيار كنند. (۱۵۰) آنان در حقيقت كافرند و ما براى كافران عذابى خفت آور آماده كرده ايم. (۱۵۱) و كسانى كه به خدا و پيامبرانش ايمان آورده و ميان هيچ كدام از آنان فرق نمى گذارند به زودى [خدا] پاداش آنان را عطا مى كند و خدا آمرزنده مهربان است. (۱۵۲) (سوره نساء)
این آیات روشن به مسلمانان خاطرنشان می‌کنند، باید به تمامی پیامبران خدا ایمان داشته باشند و میان هیچ کدام از آنان تفاوتی قائل نشوند. بنابراین، وجود حضرت عیسی مسیح (ع) همان گونه که برای پیروان راستین این فرستاده عظیم الشأن خداوند، مورد تحسین و مبارک است؛ برای مسلمانان نیز به همان اندازه و یا حتی بیشتر، عزیز و دوست داشتنی است.
«خطبه‌ای روی کوه»
نقاشی خیالی مربوط به قرن نوزدهم میلادی
اثر کارل بلوچ
ویژگی‌ها و خصایص حضرت عیسی مسیح (ع) از نگاه قرآن
حضرت مسیح (ع) از بندگی خداوند متعال امتناع نمی ورزید و یا بهتر بگوییم که امتناع نمی‌ورزد و این بندگی بسیار با ارزش و زیباست به گونه‌ای که خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «مسيح از اينكه بنده خدا باشد هرگز ابا نمى ورزد و فرشتگان مقرب [نيز ابا ندارند] و هر كس از پرستش او امتناع ورزد و بزرگى فروشد به زودى همه آنان را به سوى خود گرد مى آورد.» (سوره نساء آیه‌ی 172)
حضرت مسیح (ع)، پیامبری مانند سایر پیامبران خدا است و دارای ویژگی های ظاهری و طبیعی یک انسان عادی است. خداوند متعال در آیه‌ی 75 سوره‌ی مائده می‌فرماید: «مسيح پسر مريم جز پيامبرى نبود كه پيش از او [نيز] پيامبرانى آمده بودند و مادرش زنى بسيار راستگو بود هر دو غذا مى خوردند بنگر چگونه آيات [خود] را براى آنان توضيح مى دهيم سپس ببين چگونه [از حقيقت] دور مى افتند.»
در عین حال باید به یاد داشت که حضرت عیسی (ع) هم در دنیا و هم در آخرت از مقربان درگاه الهی است و این نکته در آیه‌ی 45 سوره‌ی آل عمران به وضوح یادآوری می‌شود: «[ياد كن] هنگامى [را] كه فرشتگان گفتند اى مريم خداوند تو را به كلمهاى از جانب خود كه نامش مسيح عيسى بنمريم است مژده مى دهد در حالى كه [او] در دنيا و آخرت آبرومند و از مقربان [درگاه خدا] است.»
«تغییر شکل عیسی»
نقاشی خیالی مربوط به قرن نوزدهم میلادی
اثر کارل بلوچ
خداوند بلند‌مرتبه، توانایی‌های بارز و اعجاز انگیزی را از بدو تولد به حضرت مسیح (ع) اعطاء کرد. از جمله‌ی این توانایی‌ها می توان به علم کامل وی به تورات و انجیل از همان بدو تولد اشاره کرد. برخی از توانایی‌های این پیامبر بزرگوار الهی در آیه‌ی 110 سوره مائده این چنین ذکر شده است: « [ياد كن] هنگامى را كه خدا فرمود اى عيسى پسر مريم نعمت مرا بر خود و بر مادرت به ياد آور آنگاه كه تو را به روحالقدس تاييد كردم كه در گهواره [به اعجاز] و در ميانسالى [به وحى] با مردم سخن گفتى و آنگاه كه تو را كتاب و حكمت و تورات و انجيل آموختم و آنگاه كه به اذن من از گل [چيزى] به شكل پرنده مى ساختى پس در آن مى دميدى و به اذن من پرنده اى مى شد و كور مادرزاد و پيس را به اذن من شفا مى دادى و آنگاه كه مردگان را به اذن من [زنده از قبر] بيرون مى آوردى و آنگاه كه [آسيب] بنى اسرائيل را هنگامى كه براى آنان حجتهاى آشكار آورده بودى از تو باز داشتم پس كسانى از آنان كه كافر شده بودند گفتند اين [ها چيزى] جز افسونى آشكار نيست.»
از خصوصیات اخلاقی حضرت عیسی (ع) می توان به مواردی اشاره کرد که این پیامبر گرامی به انجام آنها از سوی خداوند متعال دستور داده شده است. مهربانی و نیکوکاری نسبت به مادر خود، برپایی نماز، پرداخت زکات و اجتناب از زورگویی و نافرمانی از دستورات خداوند از جمله‌ی این خصوصیات هستند و البته که در آینده نیز خواهند بود. در آیاتی از سوره‌ی مریم این چنین آمده است: «[مريم] به سوى [عيسى] اشاره كرد گفتند چگونه با كسى كه در گهواره [و] كودك است سخن بگوييم. (۲۹) [كودك] گفت منم بنده خدا به من كتاب داده و مرا پيامبر قرار داده است. (۳۰) و هر جا كه باشم مرا با بركت ساخته و تا زنده ام به نماز و زكات سفارش كرده است. (۳۱) و مرا نسبت به مادرم نيكوكار كرده و زورگو و نافرمانم نگردانيده است. (۳۲)»
شایستگی و برتری نسبت به سایر انسان‌ها، از دیگر نعمت‌هایی است که خداوند عظیم به حضرت مسیح (ع) ارزانی داشت. پروردگار بلند‌مرتبه در سوره‌ی انعام این چنین می‌فرماید: «و زكريا و يحيى و عيسى و الياس را كه همه از شايستگان بودند. (۸۵) و اسماعيل و يسع و يونس و لوط كه جملگى را بر جهانيان برترى داديم. (۸۶)»
ابهام زدایی‌های قرآن در باب پیدایش، مقام و مرگ حضرت عیسی (ع)
اینکه چگونه یک انسان می‌تواند بدون وجود پدر از مادری زاده شود، برای برخی از افراد سست ایمان قابل هضم نبود و برخی از همین افراد، در پیدایش و تولد حضرت عیسی (ع) ایجاد تشکیک کردند. خداوند قادر و متعال در آیه‌ی 59 سوره‌ی آل عمران با شفافیت و استدلال قاطع به این موضوع پاسخ می‌دهد تا تمام ابهامات برای پسینیان این پیامبر بزرگوار برای همیشه رفع شود، البته اگر اهل علم و منطق باشند: «در واقع مَثَل عيسى نزد خدا همچون مثل [خلقت] آدم است [كه] او را از خاك آفريد سپس بدو گفت باش پس وجود يافت.»
«ورود نهایی به بیت المقدس»
نقاشی خیالی مربوط به سال 1897 میلادی
اثر ژان لئون ژروم
مقام والای حضرت عیسی تا جایی است که این انسان بزرگ و گرامی، هم اکنون در نزد خداوند عرش روزی می‌خورد و از نعمت قربت الهی بهره‌مند می‌شود. عروج مسیح (ع) به عرش و زندگی در نزد یگانه پروردگار جهان، یکی دیگر از معجزات خداوند قادر و منان است. خداوند در سوره‌ی آل عمران، آیه‌ی 55، این خبر را از عالم غیب به پیامبر اسلام (ص) یادآوری می‌کند: «[ياد كن] هنگامى را كه خدا گفت اى عيسى من تو را برگرفته و به سوى خويش بالا مى برم و تو را از [آلايش] كسانى كه كفر ورزيده اند پاك مى گردانم و تا روز رستاخيز كسانى را كه از تو پيروى كرده اند فوق كسانى كه كافر شده اند قرار خواهم داد آنگاه فرجام شما به سوى من است پس در آنچه بر سر آن اختلاف میکرديد ميان شما داورى خواهم كرد.»
خداوند در قرآن کریم به پیامبر اسلام (ص) امر می‌کند تا خبری مهم را به تمام جهانیان ابلاغ کند و آن خبر، چیزی نیست جز این بشارت که عیسی (ع) زنده است! مقامی که خداوند به عیسی بن مریم عطاء کرد تا آنجا والاست که این بشر خاکی را به سوی عرش و به نزد خداوند هر دو جهان بالا می‌برد. خداوند متعال در قرآن کریم در سوره‌ی نساء چنین بشارت می‌دهد: «و گفته ايشان كه ما مسيح عيسى بن مريم پيامبر خدا را كشتيم و حال آنكه آنان او را نكشتند و مصلوبش نكردند ليكن امر بر آنان مشتبه شد و كسانى كه در باره او اختلاف كردند قطعا در مورد آن دچار شك شده اند و هيچ علمى بدان ندارند جز آنكه از گمان پيروى مى كنند و يقينا او را نكشتند. (۱۵۷) بلكه خدا او را به سوى خود بالا برد و خدا توانا و حكيم است. (۱۵۸)»
حضرت مسیح (ع) و آینده
حضرت عیسی (ع) در زمان حضور خود روی زمین مأمور شد تا ظهور پیامبر اسلام، حضرت محمد (احمد) (ص) را به عنوان آخرین پیامبر الهی بشارت دهد. در ششمین آیه‌ی سوره صف چنین آمده است: «و هنگامى را كه عيسى پسر مريم گفت اى فرزندان اسرائيل من فرستاده خدا به سوى شما هستم تورات را كه پيش از من بوده تصديق مى كنم و به فرستاده اى كه پس از من مى آيد و نام او احمد است بشارتگرم پس وقتى براى آنان دلايل روشن آورد گفتند اين سحرى آشكار است.»
نقاشی فرضی از حضرت عیسی مسیح
نقش بسته بر گذرگاه‌های سرزمین باستانی روم
مربوط به قرن چهارم میلاد
در دل آیه‌ی 33 سوره‌ی مریم، نکته‌ی قابل توجهی وجود دارد. در این آیه به نقل از حضرت عیسی (ع) فرموده می‌شود: «و درود بر من روزى كه زاده شدم و روزى كه مى ميرم و روزى كه زنده برانگيخته مى شوم.» از آنجا که خداوند متعال در آیات قرآن تاکید کرده است که مسیح (ع) هرگز کشته نشده و زنده به نزد خداوند برده شده است، همین جمله که «و روزی که می‌میرم» به روشنی از این حکایت دارد که حضرت عیسی (ع) در آینده ظهور و همانند تمام انسان‌ها، مرگ را تجربه خواهد کرد.
حضرت عیسی (ع) به فرمان خدا در زمان مقرر خود، دوباره ظهور خواهد کرد و پای در این دنیای فانی خواهد گذاشت و رسالت خود را به اتمام خواهد رساند. اما یک نکته در ظهور حضرت مسیح (ع) بسیار مهم و حائز اهمیت است. مردم آخرین عصر بشری باید بدانند که پس از طنین انداز شدن خبر ظهور مسیح (ع) در جهان، تا وقوع و برپایی روز رستاخیز، مجال چندانی باقی نمانده است. خداوند در این باره در سوره‌ی زخرف چنین می‌فرماید: «[عيسى] جز بنده اى كه بر وى منت نهاده و او را براى فرزندان اسرائيل سرمشق [و آيتى] گردانيده ايم نيست. (۵۹) و اگر بخواهيم قطعا به جاى شما فرشتگانى كه در [روى] زمين جانشين [شما] گردند قرار دهيم (۶۰) و همانا آن نشانه اى براى [فهم] رستاخيز است پس زنهار در آن ترديد مكن و از من پيروى كنيد اين است. راه راست. (۶۱)»
استناد: قرآن کریم (ترجمه استاد فولادوند)
