برترینها: وقتشناس و خوشقول بودن در همهی جوامع و فرهنگها امتیازی ارزشمند محسوب میشود و تقریبا همهی ما تصدیق میکنیم که «باید» وقت شناس باشیم. اما متاسفانه شرایط همیشه هم آنطوری که باید باشد پیش نمیرود.
اگر جزو آدمهایی هستید که معمولا دیر سر قرارهایتان حاضر میشوید یا وقت کم میآورید پس احتمالا افراد زیادی را در اطرافتان عذاب میدهید.
اطرافیان شما نمیتوانند کار خودشان را متوقف کنند یا منتظر شما بمانند و یا برنامههای خود را تغییر بدهند، صرفا به این دلیل که شما خستهاید، خواب ماندهاید و یا تازه یادتان افتاده کار دیگری هم باید انجام میدادید؛ بنابراین خیلی مهم است که یاد بگیرید چگونه وقت شناس باشید. وقت شناس بودن هم برای موفق بودن لازم است و هم بر تمام جنبههای زندگی اثر میگذارد، مانند:
- شغلتان
- دوستیهایتان
- روابط رمانیکتان
- فرزندانتان
- سلامت و تندرستی خودتان و اطرافیانتان
اگر همیشه دیر سر کارتان میرسید پس احتمال اینکه اخراج شوید هست. همچنین به احتمال زیاد اغلب با حجم زیادی از کار مواجهید که روی هم تلنبار شدهاند و یا باعث استرس بیشترتان میشوند یا اینکه سعی میکنید مسئولیتهایتان را گردن دیگران بیندازید تا خودتان از این وقت نشناس بودن زیاد اذیت نشوید. اگر همیشه دیر به مهمانیها و قرارهای دوستانهتان میرسید، مطمئن باشید آنها به اندازهی کافی باهوش هستند که بفهمند شما برای وقت آنها و روابطتان ارزش قائل نیستید.
بالاخره یک روز، اطرافیان شما از منتظر ماندن برای شما خسته خواهند شد؛ از اینکه همیشه دیر به سینما برسند و شروع فیلم را از دست بدهند، از اینکه همیشه مجبور باشند با عجله و استرس به مقصد برسند و از خیلی چیزهای دیگر. شاید دوستان شما به زودی قید دعوت کردن از شما را بزنند و دورهمیهایشان را بدون حضور شما برگزار کنند. تصور کنید سر اولین قرارتان با یک شخص مهم دیر برسید. مطمئن باشید همه چیز را نابود کردهاید.
در این مطلب چند توصیه ساده، اما مفید برایتان داریم تا وقت شناستر باشید و دوستان و خانواده و همکاران خود را از خودتان نرنجانید و به روابط تان آسیب نزنید. ضمنا با در پیش گرفتن عادتهای زیر، خودتان هم کمتر دچار استرس خواهید شد.
عادت کنید از آلارم ساعت یا موبایلتان بیشتر استفاده کنید
این عادت خیلی به دردتان خواهد خورد. آلارم بیشترین کاربرد را برای بیدار شدن از خواب دارد. اگر از آن آدمهایی نیستید که با اولین زنگ آلارم فورا از جایتان بلند شوید و روزتان را شروع کنید، پس حتمال از دکمهی اسنوز یا چُرت کوتاه زیاد استفاده میکنید. شما باید آلارم را روی چند دقیقه زودتر تنظیم کنید. یک قانون خیلی خوب به شما توصیه میکنیم:
۱. تعداد دفعاتی که دکمه اسنوز را میزنید با هم جمع کنید
۲. آن عدد را در طول مدت هر اسنوز ضرب کنید
۳. عدد به دست آمده را از ساعتی که آلارم را روی آن تنظیم میکنید کم کنید
۴. عدد به دست آمده، زمانی است که در واقع باید از خواب بیدار شوید
مثلا فرض کنید شما ۳ بار اسنوزهای ۹ دقیقهای را میزنید، پس ۳*۹ = ۲۷
زمانی که معمولا آلارم را تنظیم میکنید: ۶:۴۵ صبح
حالا باید: ۲۷ دقیقه را از ساعت ۶ و ۴۵ دقیقه کم کنید که میشود: ۶:۱۸ صبح
از این به بعد آلارم را روی ساعت ۶ و ۱۸ دقیقه صبح تنظیم کنید. آلارم را روی زمان زودتر تنظیم کردن به بدنتان اجازه میدهد به روتین خودش ادامه دهد (استفاده از اسنوز)، بدون اینکه صبحتان را با تاخیر شروع کنید.
یک کاربرد بسیار مفید دیگر از آلارم این است که میتوانید از آن به عنوان یک یادآوری کننده استفاده کنید. اگر میدانید روز واقعا پُرمشغلهای در پیش رو دارید، بد نیست برای یادآوری و به وقت عمل کردن از آلارم استفاده کنید.
مثلا اگر در حال حاضر مشغول انجام کار مهمی در خانه هستید و میدانید باید ساعت پنج و ربع خانه را ترک کنید تا به کلاس یوگایتان برسید، آلارم را برای چند دقیقه قبل از آن تنظیم کنید. شاید گاهی لازم شود در یک روز چندین بار از آلارم استفاده کنید تا بتوانید به موقع به کارهایتان برسید و این هیچ ایرادی ندارد.
خودتان، شرایط و روتینتان را ارزیابی کنید
فقط شما میدانید صبح چقدر زمان لازم دارید تا برای رفتن به محل کارتان آماده شوید. فقط شما میدانید چقدر زمان لازم دارید بچهها را از مدرسه به خانه برگردانید؛ و فقط شما میدانید بدنتان قبل از تمرین به چه اندازه تمرینات کششی برای گرم و آماده شدن نیاز دارد. هر کاری که برای وقت شناس و آن تایم بودنتان میکنید، فقط زمانی مفید خواهد بود که نقاط قوت و ضعفتان را ارزیابی کنید. پس محدودیتهایتان را بپذیرید.
مثلا ممکن است صبحها تا زمانی که همان اول یک فنجان قهوه یا چای ننوشید، خلقتان باز نشود و نتوانید هیچ کاری انجام دهید. پس نباید مسئلهی به این مهمی را نادیده بگیرید و سراغ برنامه ریزی برای بقیه کارها بروید. حتما زمانی را که منتظرید تا قهوه یا چایتان آماده شود را نیز در نظر بگیرید. سپس محاسبه کنید برای آماده کردن اسنک برای بچهها، از خواب بیدار کردنشان، کمک به لباس پوشیدنشان و آماده شدن خودتان و ... چقدر زمان نیاز دارید.
مهم این است که مثلا آن ده دقیقهای را که منتظرید تا چای یا قهوهتان آماده شود حذف نکنید و حتما آن را در محاسباتتان وارد نمایید وگرنه تمام برنامههای بعدیتان با عجله و استرس پیش خواهد رفت و روزتان را با تاخیر و آشفتگی شروع خواهید کرد.
واضح است که عادتها و موقعیتها برای هر کسی متفاوتاند؛ بنابراین الگو و برنامهای که برای دوستتان جواب میدهد لزوما برای شما به درد بخور نیست. سعی کنید تا جایی که میتوانید برای هر چیزی از قبل برنامه ریزی کنید و چیزهای غیرقابل پیش بینی را به حال خود بگذارید.
تا جایی که امکان دارد برای کارهایتان از قبل آماده شوید
یکی از بهترین راهها برای اجتناب از تاخیر، از قبل چک کردن لیست کارهایی است که باید انجام دهید تا بتوانید تا جایی که ممکن است چیزهایی را از قبل آماده کنید. اگر خوب و با دقت به لیستتان نگاه کنید حتما یک سری از کارها را پیدا میکنید که همین الان میتوانید آنها را آماده کنید و بعدا راحتتر آنها را انجام دهید. خیلی خوب است عادت کنید همه چیز را بنویسید. مثلا اگر بتوانید ناهار و اسنک بچهها را از شب قبل آماده کنید، صبح کار کمتری خواهید داشت.
حتی سادهترین و جزئیترین کارها هم میتوانند در برنامه ریزیها و آن تایم بودن شما اثر بگذارند. اگر واقعا از همیشه در شتاب و استرس بودن خسته شدهاید، پس توصیه میکنیم ریزترین کارها را نیز در برنامه ریزیهایتان به حساب بیاورید.
در برنامه ریزیهایتان منطقی باشید
سعی نکنید با حدس و گمان و شاید و احتمال پیش بروید. فرض کنید روز پُر از مشغلهای را قرار است شروع کنید و میدانید قبل و بعد از ناهار، دو قرار کاری مهم دارید، پس باید سر هر دو قرار به موقع حاضر شوید؛ بنابراین منطقی نیست برای این فاصله، قرار دیگری را برای صرف ناهار با دوستتان، آن هم در آن سوی شهر تنظیم کنید یا مثلا برای خرید به فروشگاه مرکز شهر بروید. اینکه فکر کنید زرنگی است که از این فاصلهی مثلا یک ساعته بهره ببرید و یکی از کارهایتان را انجام دهید، شاید به قیمت بدقولی و از بین رفتن اعتبارتان تمام شود. منطقیتر این است که در این یک ساعت ناهارتان را بخورید و مثلا ایمیلهایتان را چک کنید.
به خودتان سخت نگیرید و وقت آزاد هم در نظر بگیرید
گاهی وقت نشناسی و بد قولی و تاخیر در واقع به دلیل تنبلی یا عدم برنامه ریزی نیست، بلکه ناشی از فعالیتها و مسئولیتهای فراوانی است که توقع داریم حتما در زمانی فشرده انجامشان دهیم. حتما در برنامهی روزانهتان زمانی را برای استراحت، سرگرمی و آرام سازی ذهن و جسمتان در نظر بگیرید و حتی چند دقیقه هم شده، فقط برای خودتان باشید. هر کسی به روش خاص خودش آرام میشود و استراحت میکند.
شاید شما دوست داشته باشید بعد از ناهار کمی چُرت بزنید یا هنگام صرف چای بعدازظهرتان در سکوت بنشینید و چند صفحه کتاب بخوانید. به هر حال هر چه را برای آرامش خودتان دوست دارید مهم بدانید و تصور نکنید هر چه سرتان شلوغتر باشد، کارآمدتر و مفیدتر خواهید بود. چند دقیقه استراحت یا پرداختن به سرگرمی مورد علاقه باعث میشود با انرژی و تمرکز بیشتری به روزمرگیها و مسئولیتهایتان برگردید و کمتر دچار تاخیر و استرس شوید.
دو مسئلهی مهم که در تلاش برای وقت شناس بودن باید به خاطر بسپارید این است که یک؛ گاهی «نه» گفتن هیچ ایرادی ندارد! وقتی قبول میکنید با وجود مسئولیتها و کارهای زیادی که در خانه و محل کارتان دارید، با مدرسهی دخترتان هم در انجام یک سری از فعالیتهای داوطلبانه مربوط به والدین شرکت کنید، چون قدرت «نه» گفتن ندارید، این فشار مضاعف را مجبورید تحمل کنید که مطمئنا بدون عواقب نخواهد بود. کاری که میدانید قادر به مدیریت آن نیستید انجام ندهید و زیر با تعهدی که شما را به درد سر میاندازد نروید.
و، اما مسئلهی دوم؛ گوشی و تبلتتان را کنار بگذارید! یکی از بزرگترین موانعی که اجازه نمیدهد به موقع به کارهایتان برسید، استفادهی نادرست از تکنولوژی است. امروزه گوشیهای هوشمند و فضای مجازی و رسانههای اجتماعی، بخش مهمی از مشغلههای ما را تشکیل میدهند. شاید زیاد برایتان پیش آمده باشد که متوجه شوید ساعتها غرق فضای مجازی بودهاید بدون اینکه خودتان بدانید.
بیشتر افراد این روزها به دلیل اینکه عادت کردهاند بارها و بارها در روز سرگرم گوشی هوشمند خود باشند، تمرکز چندانی روی دیگر کارهای خود ندارند و طبیعی است خیلی وقتها با تاخیر و عقب افتادن در کارهایشان روبرو شوند. گاهی رسیدن یک پیام از یک دوست در میان انجام یک کار، باعث میشود ساعتی را مشغول چت کردن شوید و به تبع، برنامههای دیگرتان به تاخیر بیفتد.
همهی اینها حواس پرت کنهایی هستند که اگر دوست دارید وقت شناس و مورد احترام باشید باید فکری به حالشان بکنید. برای زمانی که قرار است سرگرم گوشیتان باشید یا در اینترنت بچرخید، محدودیت تعیین کنید و حتی میتوانید آلارم را تنظیم کنید تا مثلا بعد از یک ربع خبردارتان کند که وقتتان تمام شده. وقتی مشغول انجام کار مهمی هستید، گوشیتان را روی سایلنت بگذارید و تا کارتان تمام نشده سراغ گوشیتان نروید. وقت شناس و آن تایم بودن، فرمول پیچیدهای ندارد، فقط نیاز به ایجاد عادتهایی دارد که سود آنها اول از همه به خودتان خواهد رسید.
منبع: developgoodhabits