زبان‌های قدیمی دنیا از قرن‌ها پیش از میلاد مورد استفاده مردم گوشه و کنار دنیا قرار دارند. با تعدادی از قدیمی‌ترین زبان‌های دنیا که هنوز استفاده می‌شوند، آشنا شوید.

تکامل زبانی درست شبیه به تکامل زیستی است؛ با دقت و نسل به نسل اتفاق می‌افتد. بنابراین بین یک زبان و زبان دیگری که از آن تکامل یافته تمایز قابل توجهی وجود ندارد. بنابراین ممکن نیست که بگوییم یک زبان واقعا از زبان دیگر قدیمی‌تر است. همه زبان‌ها به اندازه قدمت بشر، سابقه دارند. از این رو، هر کدام از زبان‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم یک ویژگی خاص کوچک، یک ویژگی باستانی دارند که آن‌ها را از سایر زبان‌ها متمایز می‌کند.

زبان عبری

زبان عبری یکی از زبان‌های جالب این فهرست است. این زبان در حدود سال ۴۰۰ میلادی دیگر کاربری عمومی نداشت ولی بعدها دوباره به‌عنوان یک زبان مذهبی برای یهودیان سراسر دنیا حفظ شد. در قرن‌های نوزدهم و بیستم میلادی روند احیای زبان سرعت گرفت تا به یک زبان رسمی تبدیل شود.

با وجود اینکه نسخه مدرن این زبان با نسخه کتاب مقدس تفاوت دارد، گویندگان این زبان می‌توانند بفهمند که در عهد عتیق و نوشته‌های مرتبط با آن چه نوشته شده است. اولین صحبت‌کنندگان به زبان عبری مدرن، زبان ییدیش را به‌عنوان زبان مادری خود می‌شناختند ولی زبان عبری مدرن به روش‌های مختلف تحت تاثیر سایر زبان‌های یهودی قرار گرفته است.

زبان باسکی

زبان باسکی یکی از راز و رمزهای دنیای زبان‌شناسی است. این زبان، زبان بومی تعدادی از اهالی باسک است که در اسپانیا و بخش‌هایی از فرانسه زندگی می‌کنند. این زبان به‌طور کامل از زبان‌های رومی مثل اسپانیایی و فرانسوی یا با هر زبان دیگری که در دنیا وجود دارد، مجزا و متفاوت است. زبان‌شناسان طی دهه‌های متمادی در مورد این که این زبان با چه زبانی ممکن است در ارتباط باشد، نظریه‌هایی ارائه داده‌اند؛ ولی هیچ کدام از تئوری‌ها و نظریه‌ها به نتیجه نرسیده است. تنها نکته‌ای که در مورد این زبان واضح است این است که زبان باسکی قبل از ورود زبان‌های رومی در این منطقه وجود داشته است. یعنی قبل از اینکه رومی‌ها با زبان لاتین به این منطقه راه پیدا کنند. زبان رومی بعدها در قالب زبان‌های فرانسوی و اسپانیایی در این منطقه توسعه پیدا کرد.

زبان تامیلی

این زبان توسط ۷۸ میلیون نفر در سراسر دنیا مورد استفاده قرار دارد و به‌عنوان زبان رسمی در سری لانکا و سنگاپور شناخته می‌شود. این زبان تنها زبان کلاسیک است که زنده مانده و به دنیای مدرن راه پیدا کرده است. زبان تامیلی بخشی از خانواده زبان‌های دراویدی است که زبان بومی بیشتر مناطق جنوبی و شرقی هند محسوب می‌شود. علاوه بر این، زبان رسمی ایالت تامیل نادو است. محققان کتیبه‌هایی به زبان تامیلی پیدا کرده‌اند که قدمت آن به قرن سوم پیش از میلاد می‌رسد. این زبان از آن موقع تا به حال پیوسته مورد استفاده قرار داشته است. بر خلاف زبان سانسکریت، زبان باستانی دیگر هندی که در حدود سال ۶۰۰ پیش از میلاد از استفاده عمومی خارج و به زبان مذهبی تبدیل شد، زبان تامیلی به توسعه خود ادامه داده است و اکنون بیستمین زبان دنیا از نظر تعداد افرادی است که به آن تکلم می‌کنند.

زبان لیتوانیایی

خانواده زبانی که بیشتر زبان‌های اروپایی به آن تعلق دارند، خانواده زبان‌های هند و اروپایی است؛ ولی این زبان‌ها در حدود ۳۵۰۰ سال پیش از میلاد، شروع به جدا شدن از هم کردند. آن‌ها به چندین زبان دیگر از جمله آلمانی، ایتالیایی، انگلیسی توسعه پیدا کردند و به مرور زمان ویژگی‌هایی که با هم مشترک داشتند، از دست دادند. با وجود این، یک زبان در شاخه زبان‌های بالتیکی از خانواده زبان‌های هندواروپایی، بیشتر این ویژگی‌ها را حفظ کرده است. زبانی که طبق نظریه زبان شناسان از ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد صحبت می‌شود. به هر دلیلی که باشد، زبان لیتوانیایی که تعداد زیادی صدا و قوانین گرامری را از نیای هندواروپاییان حفظ کرده است، بیش از هر زبان دیگری که در این خانواده قرار می‌گیرد. به همین دلیل این زبان را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های دنیا دانست.

زبان فارسی

در دنیای مدرن زبان فارسی در کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان و برخی نقاط دیگر دنیا رایج است. زبان فارسی امروزی باقی‌مانده مستقیم زبان فارسی باستانی است که زبان رسمی امپراتوری پارس یا شاهنشاهی ایران بود. زبان فارسی مدرن از سال ۸۰۰ میلادی مورد استفاده قرار دارد و یکی از چیزهایی که این زبان را از سایر زبان‌های این فهرست متمایز می‌کند، این است که از همان زمان تا به حال، تغییرات بسیار اندکی داشته است. یعنی افرادی که به زبان فارسی صحبت می‌کنند، می‌توانند یک کتاب و نوشته از سال ۹۰۰ میلادی بردارند و بخوانند بدون اینکه در فهم آن دچار مشکل شوند؛ برخلاف انگلیسی‌هایی که مثلا شکسپیر می‌خوانند.

زبان ایسلندی

زبان ایسلندی یکی دیگر از زبان‌های هند و اروپایی است؛ این بار از شاخه زبان‌های ژرمنی شمالی. برای اینکه مقایسه کنید، باید بدانید که زبان انگلیسی هم یکی از زبان‌های ژرمنی است؛ ولی از شاخه زبان ژرمنی غربی. بسیاری از زبان‌های ژرمنی خود را ساده‌تر کرده‌اند و بسیاری از ویژگی‌هایی را که سایر زبان‌های هند و اروپایی دارند، از دست داده‌اند. ولی زبان ایسلندی با احتیاط بیشتری توسعه پیدا کرده و بسیاری از ویژگی‌های این زبان را حفظ کرده است. حکومت دانمارکی حاکم بر این کشور از قرن چهاردهم تا بیستم میلادی نیز تاثیرات بسیار اندکی بر زبان ایسلندی داشته است. به همین دلیل این زبان از زمانی که نورس‌ها آن را به این منطقه آوردند تا به حال تقریبا بدون تغییر باقی مانده است. کسانی که به این زبان صحبت می‌کنند، می‌توانند به‌راحتی حماسه‌هایی که قرن‌ها پیش نوشته است، بخوانند.

زبان مقدونی

خانواده زبان‌های اسلاوی که شامل زبان‌های روسی، لهستانی، چک و کرواتی است نسبت به بسیاری از زبان‌ها، جوان است. این زبا‌ن‌ها از زمانی شروع به جدا شدن از نیای مشترک خود یعنی پروتواسلاوی کردند که سیریل و متودی مقدس شروع به استانداردسازی زبان کردند و زبانی را ساختند که زبان اسلاوی کلیسایی باستان نامیده می‌شود و الفبایی برای آن ابداع کردند. سپس آن‌ها این زبان را در قرن نهم با خود به شمال بردند چرا که می‌خواستند اسلاو‌ها را مسیحیت دعوت کنند. آن‌ها از جایی آمدند که در شمال یونان قرار داشت احتمالا جایی که اکنون جمهوری مقدونیه نامیده می‌شود. زبان مقدونی به همراه هم‌خانواده نزدیک خود یعنی بلغاری جزو زبان‌هایی هستند که بیشترین نزدیکی را به زبان اسلاوی کلیسایی باستان دارند.

زبان فنلاندی

مقاله‌های مرتبط:

• ۹ روش برای حفظ انگیزه هنگام یادگیری زبان
• یادگیری یک زبان جدید را از کجا شروع کنیم؟

زبان فنلاندی ممکن است تا قرن شانزدهم نوشته نشده باشد؛ ولی مثل هر زبان دیگری سابقه‌ای طولانی‌تر از قرن شانزدهم دارد. این زبان یکی از زبان‌های خانواده زبان‌های فینو-اوگری است که شامل زبان‌های استونیایی، مجارستانی و چند زبان کوچک‌تر دیگر در منطقه سبیری می‌شود.

با وجود این، زبان فنلاندی کلمات زیادی دارد که از زبان‌های دیگر قرض گرفته شده است. این کلمات از زبان‌های دیگر این خانواده طی قرن‌ها وام گرفته شده‌اند. در بیشتر موارد، زبان فنلاندی این کلمات را به شکل اصلی آن‌ها از زبانی که آمده‌اند، حفظ کرده است. حتی بعضی از این کلمات از زبان‌هایی گرفته شده که دیگر امروزه وجود ندارند. مثلا کلمه مادر aiti از زبان گوتیک یا کلمه kuningas به معنای پادشاه که از زبان ژرمنی گرفته شده است که امروزه در هیچ زبان ژرمنی وجود ندارد.

زبان گرجی

منطقه قفقاز یک کانون گرم برای زبان شناسانی است که در جست‌وجو و تحقیق در مورد زبان‌های دنیا هستند. زبان اصلی سه کشور جنوبی منطقه قفقاز یعنی ارمنستان، آذربایجان و گرجستان از سه خانواده زبانی مختلف شکل گرفته‌اند؛ به ترتیب از خانواده زبان‌های هند و اروپایی، خانواده زبان‌های ترکی و زبان‌های کارتولی. زبان گرجی بزرگ‌ترین زبان در مجموعه زبان‌های کارتولی است و تنها زبان قفقازی است که سنت ادبی باستانی دارد. الفبای زیبا و خاص این زبان، به نظر می‌رسد که در قرن سوم میلادی از زبان آرامی الهام گرفته است. فقط چهار زبان کارتولی وجود دارد که همه‌ی آن‌ها توسط اقلیت‌هایی در گرجستان مورد استفاده قرار دارند و همه آن‌ها با هر زبان دیگری در دنیا، هیچ گونه ارتباطی ندارند.

زبان ایرلندی گیلیک

گرچه امروزه این زبان فقط به‌عنوان زبان مادری اقلیتی از اهالی ایرلند مورد استفاده قرار دارد، سابقه‌ای طولانی در پس این زبان وجود دارد. این زبان یکی از اعضای خانواده زبان‌های هندواروپایی در شاخه سلتی است و در جزایری وجود داشته که اکنون بریتانیای کبیر و ایرلند را تشکیل می‌دهند قبل از اینکه تاثیرات زبان‌های ژرمنی از راه برسد. زبان ایرلندی گیلیک زبانی بود که از آن زبان‌های گیلیک اسکاتلندی و زبان مانکس برخاسته است. زبان مانکس زبان اهالی جزیره من است. آن چیزی که باعث شده این زبان در این فهرست قرار بگیرد، این است که بین همه زبان‌های اروپای غربی، قدیمی‌ترین ادبیات عامه را دارد.

در حالی که سایر قسمت‌های اروپا به زبان خود صحبت می‌کردند و به لاتین می‌نوشتند، ایرلندی‌ها تصمیم گرفته بودند که با زبان خود، متون ادبی را بنویسند.