حفظ یک رژیم متعادل و ورزش منظم برای همه کودکان در سنین مدرسه از اهمیت زیادی برخوردار است. این کودکان برای اطمینان از مصرف بهینه همه ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم است از هر گروه غذایی انواع غذاها را بخورند. از آنجا که کودکان بخشی از زمان روزانه را در مدرسه به سر می‌برند، باید به تغذیه سالم در آنها توجه شود.
تغذیه ضعیف هم کیفیت زندگی کودک در سن مدرسه را به خطر می‌اندازد. دستیابی به به تغذیه مطلوب شامل خوردن سه وعده غذایی در روز و دو میان وعده است. همچنین باید مصرف قند و غذاهای پرچرب کاهش پیدا کند.
مصرف مقادیر زیادی میوه، سبزی، گوشت بدون چربی و لبنیات کم چرب از جمله سه وعده شیر، پنیر یا ماست برای تامین نیاز کلسیم بسیار موثر است.
مواد مغذی ضروری برای کودکان مدرسه
کودکان در سنین مدرسه به طور قابل ملاحظه‌ای رشد می‌کنند و از نظر بدنی بسیار فعال هستند. در نتیجه نیازهای غذای آنها زیاد و مهم است. علاوه بر این پیشینه ژنتیکی، جنسیت، اندازه بدن و شکل کلی عوامل مهمی در تغذیه کودک به حساب می‌آیند. بررسی اخیز در مورد تاثیر کمبودهای روی، ید، آهن و فولات بر رشد شناختی کودکان در سن مدرسه نشان داد که تغذیه در توانایی تفکر کودکان تاثیر دارد. به عنوان مثال نقص آهن و روی با اختلال در عملکرد عصبی، عقب ماندگی رشد، کاهش ایمنی و افزایش آسیب پذیری در برابر بیماری‌های عفونی همراه است. مواد مغذی اساسی برای سلامت مطلوب کودک عبارتند از:
انرژی
کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها انرژی لازم برای رشد و فعالیت بدنی را فراهم می‌کنند. در دوره رشد، اشتها افزایش پیدا می‌کند و کودکان تمایل به خوردن غذاهای مختلف دارند. مغز برای عملکرد صحیح به انرژی نیاز دارد و از این رو تامین گلوکز بسیار مهم است. وظایفی مانند کارهای مدرسه به منظور تقویت عملکرد شناختی و بهبود حافظه و روحیه نیاز به تامین منظم گلوکز برای مغز دارد.
پروتئین
پروتئین باعث ایجاد، حفظ و ترمیم بافت بدن می‌شود. برای همین بسیار مهم است که والدین کودکان را تشویق به استفاده روزانه دو تا سه وعده پروتئین کنید. منابع خوب پروتئین برای کودکان شامل گوشت، ماهی، مرغ، شیر و سایر لبنیات است.
اسیدهای چرب ضرورری
کمبود اسیدهای چرب اشباع نشده ممکن است تاثیر منفی بر عملکرد کودک در مدرسه داشته باشد. در یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی شش ماه از درمان با مکمل‌های اسید چرب در میان 102 کودک نشان داد استاندارد درس خواندن در آنها افزایش یافته است.
کلسیم
کلسیم در ساخت استخوانها و دندان‌های قوی بسیار مهم است. تراکم استخوان در شرایطی که نیازهای کلسیم در سالهای کودکی برآورده نشود، مشکل ایجاد می‌کند. پوکی استخوان بسیاری از بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در صورتی که رژیم‌های غذایی در دوران کودکی غنی از کلسیم نباشد این مسئله در بزرگسالی مشکل ایجاد می‌کند. شیر و لبنیات و از بعضی از سبزیجات برگ سبز منبع خوبی برای کلسیم هستند.
آهن
کودکان به دلیل افزایش سریع حجم خون در طول رشد به آهن نیاز دارند. گوشت، ماهی، مرغ، نان و غلات غنی شده بهترین منابع آهن در رژیم غذایی هستند.
والدین برای تغذیه سالم در مدرسه چه کار باید بکنند؟
در تغذیه کودکان در سنین مدرسه، والدین الگوی اصلی برای فرزندان خود هستند. بنابراین هر عادت غذایی که در والدین وجود داشته باشد، به کودکان منعکس می‌شود. الگوهای تغذیه سالم تاثیر مثبتی بر کودک دارد. در این مورد بهتر است به هرم غذایی توجه داشته باشید و از مواد غذایی حاوی چربی، روغن و شیرینی کمتر مصرف شود.
توصیه‌های مهم برای کودکان در سن مدرسه
بهترین توصیه غذایی برای سالم نگهداشتن فرزندان شامل تشویق موارد زیر است:
هر روز صبحانه بخورید تا به حفظ تمرکز در کودک کمک کند. یک صبحانه خوب باید بتواند یک سوم از کل نیاز روزانه به انرژی را تامین کند. یک وعده صبحانه معمولی شامل غلات (برنج، نان و جو) غذاهای سرشار از پروتئین مانند تخم مرغ، شیر و میوه غنی از ویتامین C است. شواهد تجربی حاصل از تحقیقات در مورد تاثیر صبحانه بر مهارت‌های شناختی موثر است. اگر کودک صبحانه نخورد می‌تواند تاثیر منفی بر سطح انرژی کلی داشته باشد.
تنوع غذایی را رعایت کنید.
غذایی که به کودک می‌دهید با فعالیت بدنی‌اش متعادل کنید.
رژیم غذایی کودک را با مقدار زیادی غلات، سبزی و میوه همراه کنید.
رژیم غذایی را انتخاب کنید که کلسیم و آهن کافی برای تامین نیازهای رو به رشد بدن را فراهم کند.
از دادن مقدار زیاد شیرینی، نوشابه، نوشیدنی‌های با طعم میوه، غلات با روکش قند، چیپس و آب نبات خودداری کنید زیرا ارزش غذایی کمی دارند.
میان وعده مناسب برای مدرسه
میان وعده تا حد زیادی می‌تواند انرژی روزانه و نیازهای مغذی کودک را تامین کند. انتخاب میان وعده‌های ضعیف مانند چوب شور ارزش غذایی بسیار پایینی دارد.
کودکانی که از نظر جسمی فعال هستند و رشد می‌کنند در طول روز به طور دوره‌ای باید سوخت کافی دریافت کنند. آجیل و میوه یکی از بهترین میان وعده‌هاست. بهترین زمان میان وعده نیز 2 ساعت قبل از یک وعده غذایی معمول است.
مشکلات تغذیه‌ای در کودکان دبستانی
بسیاری از عوامل خطر اصلی بیماری در کشورهای توسعه یافته یعنی فشار خون، کلسترول، اضافه وزن، چاقی و ... مربوط به تغذیه است. تهیه رژیم غذایی مناسب برای کودک در مدرسه باعث افزایش ظرفیت یادگیری و همچنین جلوگیری از بیماری‌های بزرگسالان مانند ایسکمی قلبی، فشار خون بالا، برخی از انواع سرطان و دیابت می‌شود. برخی از مشکلات تغذیه‌ای در این گروه سنی شامل موارد زیر است:
چاقی: روند اضافه وزن در کودکان دبستانی رو به افزایش است که عمدتان با کاهش فعالیت بدنی همراه است. تمرکز بر کاهش چاقی و بهبود رژیم غذایی و فعالیت بدنی باید در اولویت کودکان قرار گیرد. چاقی نوعی اختلال تغذیه‌ای است و عامل اصلی خطر بیماری‌های قلبی عروقی در بزرگسالی است. چاقی همچنین توانایی بدن در جذب گلوکز را محدود می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد کودکان بیش از حد در رژیم غذایی‌شان چربی دارند.
اختلال اشتها: شیوع فزاینده بی‌اشتهایی عصبی در گروه سنی کودکان همراه است. برخی کودکان در اثر تبلیغات رسانه‌ای و سایر فشارهای اجتماعی احساس می‌کنند باید لاغر بمانند و به همین دلیل به کنترل شدید وزن و محدود کردن مصرف مواد غذایی روی می‌آورند.
سطح کلسترول خون: برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی کودکان باید عادات تغذیه‌ای سالم داشته باشند برای این منظور باید:
غذاهای متنوع مصرف کنند.
برای حمایت از رشد و نمو و رسیدن به وزن مطلوب، کالری کافی دریافت کنند.
پوسیدگی دندان: در اثر مصرف قند، نوشابه و شیرینی در سن مدرسه سلامت دندان‌ها به خطر می‌افتد. خطر پوسیدگی دندان با مصرف مقادیر زیادی غذاهای چربی و نشاسته‌ای افزایش می‌یابد.
کم خونی: کم خونی فقر آهن ممکن است در کودکانی که رژیم غذایی‌شان خالی از آهن است، زیاد است. کم خونی در کودکان در سنین مدرسه به دلیل اختلال در پیشرفت شناختی، ضعف توجه و خستگی عمومی منجر به اختلال در پیشرفت شناختی، ضعف توجه و خستگی عمومی شده و اثرات زیان باری بر پیشرفت تحصیلی دارد.
