تغذیه کودک یک ساله، هنگامی که یاد می‌گیرد راه برود، تغییر می‌کند. در این زمان، باید تعادلی بین مقدار تغذیه و فعالیت‌های کودک ایجاد شود. ایجاد برنامه غذایی منظم و آموختن عادات تغذیه مناسب به کودک مهمترین چالشی است که والدین در این زمان با آن روبرو می‌شوند.
هنگامی که کودک شروع به راه رفتن می‌کند، خودش به تنهایی برای اکتشاف محیط اطراف خود به راه می‌افتد. او مایل است که اشیا اطراف خود را کشف و شناسایی کند. اشیایی را در دست می‌گیرد و از اتاقی به اتاق دیگر می‌برد. در کمد‌ها و کابینت‌ها را باز کرده و می‌بندد و هر آنچه داخل آنهاست را بیرون می‌ریزد. چنان مشغول فعالیت و جستجوی راه‌های جدید است که غذا را فراموش می‌کند. در این دوره فعالیت کودک خیلی زیاد و کنجکاوی اش به مراتب بیشتر از پیش است.
آیا تصور می‌کنید وقتی برای غذاخوردن دارد؟ او می‌خواهد تجربه به دست آورد و کارهای مختلفی را انجام دهد و ... در این دوره است که نباید از کودک غافل شد. بیشتر اوقات کودک اهمیتی به خوردن غذا نمی‌دهد. تمام محدوده فکری او متوجه اکتشاف و انجام کارهای جدیدی است که با به کارگیری ماهیچه‌های خود برای ایجاد نوعی هماهنگی تلاش می‌کند. در این شرایط، اهمیت غذا، فقط به رفع گرسنگی محدود می‌شود. او کارهای مهم‌تری از غذا خوردن دارد!
برنامه تغذیه کودک یک ساله
هنگامی که برنامه غذایی فرزندنتان را تنظیم می‌کنید، به خاطر داشته باشید که کلسترول و دیگر چربی‌ها برای رشد او ضروری‌اند. چربی‌ها را از برنامه غذایی کودک خود حذف نکنید. اگر میزان کالری ورودی، را در حدود ۱۰۰۰ کالری در روز تنظیم کنید، دیگر نگرانی بابت اضافه وزن و چاقی کودک خود نخواهید داشت.
نمونه‌ای از برنامه غذایی برای کودک یکساله در زیر آمده است. توجه داشته باشید که این برنامه غذایی برای کودک یک ساله با حدود ۹.۵ کیلوگرم وزن نوشته شده است.
- راهنمای معادل های وزنی
۱ قاشق غذاخوری = ۱۵ سی سی
۱ فنجان = ۲۴۰ سی سی
صبحانه کودک یک ساله
- نصف فنجان غلات صبحانه (Cereal) غنی شده با آهن یا یک تخم مرغ آبپز
- نصف فنجان شیر (با غلات صبحانه یا بدون آن)
- نصف موز، خرد شده
- ۲-۳ تکه توت فرنگی
میان وعده
- یک برش از کیک یا نان گندم کامل با ۱-۲ قاشق غذاخوری پنیر خامه‌ای، کره بادام زمینی یا ماست، به همراه تکه‌های میوه
- نصف فنجان شیر
نهار کودک یک ساله
- نصف ساندویچ گوشت بوقلمون، جوجه، ماهی یا تخم مرغ
- نصف فنجان شیر
میان وعده دوم
- ۲۵-۵۰ گرم پنیر یا ۲-۳ قاشق غذاخوری میوه خورد شده
- یک فنجان شیر
شام کودک یک ساله
- ۵۰-۷۰ گرم گوشت پخته، چرخ شده یا خرد شده
- نصف فنجان سبزیجات رنگی پخته شده
- نصف فنجان ماکارونی، برنج یا سیب زمینی
- نصف فنجان شیر
نکات تغذیه ای برنامه غذایی کودک یک ساله
- از ترکیب میوه‌های مختلف استفاده کنید تا کودک از مواد مغذی متنوعی بهره‌مند شود.
- شیر را با فنجان به کودک بدهید. شیشه را کنار بگذارید.
- گاهی اوقات، ماست و شیر کفیر به کودک بدهید. باکتری‌های موجود در کفیر به تقویت سیستم ایمنی کودک، کمک می‌کند.
- نوشیدنی‌ها و شربت‌های شیرین را تا جایی که می‌توانید از برنامه غذایی کودک حذف کنید. خطر دیابت در کودکان را جدی بگیرید.
- نمک را بسیار کم در غذای کودک استفاده کنید تا در بزرگسالی در برابر فشار خون مقاومت بیشتری داشته باشد.
- تا آنجا که می‌توانید از مصرف مواد غذایی کنسروی و بسته بندی شده اجتناب کنید و به جای آن مواد تازه مصرف کنید.
مواد غذایی ممنوعه در تغذیه کودک یک ساله
اگرچه در تغذیه کودک دقت و توجه خاصی اعمال می‌شود، اما بهتر است همواره در خاطر داشته باشیم که مصرف برخی مواد غذایی برای کودکان در این سن ممنوع است.
- الکل به هر شکلی
- گوشت شکار
- انواع خرچنگ دریایی به استثنای میگو آن هم به شرطی که تازه باشد
- ماهی دودی یا کنسرو ماهی تن و ساردین بدون پوست
- سیب زمینی سرخ کرده و چیپس
- روغن باقی مانده از سرخ کردن غذا‌ها (عادت کنید این روغن‌ها را دور بریزید و مصرف نکنید)
- نوشابه‌های گازدار، آب گازدار، سودا و مشابه آنها
- سرکه و ترشی، خردل تند، خیار شور وسس‌های تند
- ادویه‌های تند (فلفل قرمز، فلفل سیاه و غیره)
- بادام زمینی و امثال آنها (در صورت بروز آلرژی)
- آب نبات، خروس قندی و دیگر انواع آن
نکات راهبردی در تغذیه کودکان یک ساله
- کودکان در این سن، نسبت به احساس گرسنگی یا سیری خود، آگاهی کامل دارند. اجازه دهید کودک هرقدر که تمایل دارد، غذا بخورد و او را مجبور به خوردن نکنید.
- هرگز او را مجبور نکنید که مدت طولانی روی صندلی غذا بنشیند و تکان نخورد، تمام این اعمال اجباری در خاطره او باقی می‌ماند.
- اگر کودک نمی‌خواهد غذایی را که برای او درنظر گرفته‌اید، تمام کند. دلیلی ندارد که در خارج از ساعات صرف غذا و زمانی که میز غذا جمع شده، به او غذا بدهید. در این مواقع او باید تا وعده بعدی غذا منتظر بماند.
- هرگز پیش از غذای اصلی به او مایعات (شیر، آب میوه) ندهید. اگر کودک هنوز شیر مادر می‌خورد، نیازی نیست که بطور مداوم به او شیر دهید. به کودک در این سن بیش از ۷۰۰ سی سی شیر در روز ندهید، تا تمایل کودک به خوردن غذای جامد بیشتر شود. شیر بیشتر به معنای غذای کمتر است که منجر به کاهش ذخیره آهن بدن کودک و احتمال ابتلا به آنمی می‌شود.
- کودکان معمولا نسبت به غذای جدید واکنش مثبت نشان نمی‌دهند. ممکن است، مجبور شوید غذای جدید را چندبار جلوی کودک بگذارید تا او به خوردن آن تمایل نشان دهد.
- حس کنجکاوی کودک را برانگیزید. غذا‌های جدید با رنگ‌های متنوع و بشقاب‌های زیبا برای او آماده کنید. خواهید دید که چگونه مجذوب غذا خوردن می‌شود.
- عادات غذایی خوب را از ابتدا در کودک ایجاد کنید تا در بزرگسالی نیز از یک رژیم غذایی سالم پیروی کند.
نشستن بر سر میز شام خانوادگی، تجربه ای شیرین و سرگرم کننده برای کودک است. غذای خود را با او به اشتراک بگذارید و با او درباره اتفاقات روزمره صحبت کنید. بدین ترتیب فرصتی عالی جهت رشد اجتماعی را در اختیار فرزندتان گذاشته اید.
