“سرّنی در نینوا می ماند اگر زینب نبود کربلا در کربلا می ماند اگر زینب نبود”
حجاب و وقار حضرت زینب (سلام الله علیها) نمونه ی بارز الگو بودن ایشان در تمام طول اسارت توسط سپاه یزید و عمر سعد حجاب زینبیاست.حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) در این ایام با خطابه های بی نظیر خود نیز در مسیر شام به خونخواهی امام حسین (علیه السلام) و هفتاد و دو تن از یاران بزرگوارش پرداختند.
ایشان پرستار بزرگ کربلا بود چنانکه پس از عاشورا؛ از بازماندگان ایثار و رشادت پرستاری می کردند.
طبق روایات مختلف در طول سفر امام حسین(علیه السلام ) به کربلا بارها با خواهر خود به گفتگو پرداخته و با ایشان درد دل کردند.
شیرزنی که همراه و پابه پای برادر در ستیز حق و باطل همراه شد هماره احیاء گر حجاب فاطمی و امر به معروف و نهی از منکر بودند.
دختر بی همتای حضرت زهرا (سلام الله علیها) که حجاب و متانت خود را از مادرش به ارث برده بود و هماره حافظ ارزشهای والای دینی و اسلامی بود.
ازآنجا که ترییت و فرهنگ و وراثت و اکتساب، همه و همه در شکل گیری شخصیت انسان تاثیر تام دارند، فرزند حضرت زهرا(سلام الله علیها)، زینب کبری(سلام الله علیها)که در این خانه وتحت تربیت شیوه های حضرت زهرا(سلام الله علیها) وحضرت علی(علیه السلام) قرار گرفته بود، دقیقا پیروی و الگو از آن دو معصوم را در سیره و اخلاق پیش گرفت و دقیقا در همین راستا شیوه حضرتش در مساله حجاب و حضرت (سلام الله علیها) در اهمیت حجاب و مساله عفاف زن همانقدر که حضرت زهرا(سلام الله علیها) تکیه داشت، سفارش نمود ولی از آنجا که در متون روایی ما و آثار تاریخی راجع به حضرت زینب(سلام الله علیها) به جنبه های مبارزاتی آن حضرت اشاره بیشتری شده چه بسا مطالب و و فرمایشات آن عزیز در ارتباط با حجاب منقول نگشته است اما همان مطلب کم و گفته های جسته و گریخته ای که با تتبع زیاد از گوشه و کنار بدست می آید، دلالت تامی بر مسئله دارد که برای نمونه به یکی دو مورد اشاره میکنیم:
فرازی از خطبه حضرت زینب (سلام الله علیها) در مجلس یزید” امن العدل یا بن الطلقا تخدیرک حرائرک و امائک و سوقک بنات رسول الله سبایا قد هتک ستورهن و ابدیت وجوهن تحدوبهن الاعدا من بلد و یستشرفهن اهل المناهل و المناقل و یتصفح وجوههن القریب و البعید والدنی و الشریف لیس معهن من حماتهن حمی و الا من رجالهن ولیوکیف ترتجی مراقبه ابن من لفظ فوه اکباد الازکیا و نبت لحمه بدما الشهدا و کیف یستبطی بغضنا اهل البیت من نظرالینا بالشنف و الشنان و الاحن والاضغان ثم تقول غیر متاثم و لا مستغطم".لا هلوو استهلوا فرحا ثم قالوا یا یزید لاتشل. (1)
آیا از طریق عدالت است که ای پسر آزاد شدگان که ( زنان و کنیزان خود را در پس پرده داری و دختران رسول خدا را چون اسیران شهر به شهر بگردانی همانا پرده وحشت و حرمت ایشان را هتک کردی و ایشان را از پرده بر آوردی و در منازل و مناهل به همراهی دشمنان کوچ دادی و مطمع نظر هر نزدیک و دور و وضیع وشریف ساختی در حالتی که از مردمان و پرستاران ایشان کسی با ایشان کسی با ایشان نبود)وچگونه امید می رود که نگهبانی ما کند کسی که جگر آزادگان را جویده و از دهان بیفکندو گوشتش به خون شهیدان بروید و نمو کند و کنایه از آنکه از فرزند هند جگر خواره چه توقع باید داشت و چه بهره توان یافت و چگونه درنگ خواهد کرد و در دشمنی ما اهل بیت کسی که بغض و کینه ما را از بدر و احد در دل دارد و همیشه به نظر دشمنی ما را نظر کرده است پس بدون آنکه جرم و جریرتی بر خود دانی و بی آنکه امری عظیم شماری شعری بدین شناعت می خوانید دقت و تامل در مفاد جملات فوق با توجه به جغرافیای بیان آن نشان می دهد که تا چه حد حضرت زینب کبری(س) به مساله حجاب اهمیت میدهد که بزرگترین اشکال و بی حرمتی ک از طرف خاندان بنی امیه و حکومت فاسق یزید براهل بیت روا داشته، به نظر حضرتش همین هتک حجاب و به کوچه ها و خیابانها کشیده شدن حرم اهل بیت معرفی می‌گردد.
منزلت حجاب سرفصل خطبه زینبیه(س)
عقیله بنی هاشم چنین شروع به آغاز کرد: «آیا این عدل است ای پسر آزاد شده که زنان و کنیزان خود را پشت پرده جای دهی، ولی دختران پیامبر(ص) را در میان نامحرمان حاضر سازی؟ و آنها را در شهرها بگردانی و اهل بادیه و دور و نزدیک و پست و شریف، آنها را ببینند؟ در حالی که از مردان آنها کسی را باقی نگذاری و حمایت کننده ای ندارند.»
حضرت زینب(س) حجاب و عفتی کامل داشت و همچون مادرش فاطمه زهرا(س) به این امر مهم بسیار اهتمام می ورزید. «علامه مامقانی» در این باره فرموده است: زینب(س) در حجاب و عفاف یگانه است، احدی از مردان در زمان پدرش و برادرانش، تا روز عاشورا او را ندیده بودند.
«یحیی مازنی» که یکی از علمای دوران خود بود، می گوید: من در مدینه مدت مدیدی در همسایگی حضرت علی(ع) بسر می بردم، اما به خدا قسم ابداً زینب(س) را ندیدم و حتی صدای او را هم نشنیدم.
حضرت زینب(س)، نه تنها در حالتی عادی به حجاب و عفت اهتمام داشتند، بلکه در بحرانی ترین لحظات زندگی نیز این خصیصه تحت الشعاع مشکلات و مصایب قرار نگرفت و این مخدره، سعی و کوشش فراوان می کرد تا از انظار و دیده های مردم پوشیده باشد.
جدا” مساله حجاب و ستر و پوشش زن درنظر حضرت زینب (س) چه اهمیت ویژه ای داشته که در حضور یزید آنجا که اعمال رسوای اورا بیان می‌کند با اینکه جنایات یزید و عمال و ابادی او تنها این مسئله نبوده، بلکه همه جنایت نسبت به خاندان اهل بیت و شخص امام حسین(ع) و اصحابش روا داشته است.
ولی زینب کبری(س) نمونه کامل عفاف و حمیت دینی با لحنی تحقیر آمیز و اشاره ای به سابقه کفر و شرکت خاندان بنی امیه، او را طرف خطاب قرار می دهد: این مردانگی و حمیت است که تو خاندان و پدرانت به دست اسلام بعد از فتح مکه آزاد شدند، زنان و وابستگان خویش رادر حریم عفاف و حجاب نگهداری و فرزندان و خاندان ولی نعمت یعنی ” خاندان رسول خدا ” را بی حجاب و پوشش هتک نموده و به این طرف و آن طرف بکشانی.
یقینا” در آن ایام حضرت زینب (س) و اسیران خاندان اهل بیت از جور ایادی ظالم پیشه وعداوت سیره بنی امیه رنجها کشیده، شکنجه ها دیده، طعم تلخ گرسنگی و تشنگی و خستگی مفرط طی چهل منزل راه به صورت زندانی و دربند را دیده ولی آنچه در فرهنگ معلم عفت و پیام آور عزت زن هرگزقابل بخشش نیست.
” هتک حرمت و سترحجاب ” آنان است که در گفتار حضرتش به آن اشاره و از آن می نالد.
در حالی که اشاره ای به مسائل دیگر ندارد و یا کمتر دارد. و این تنها موضعی نیست که حضرت زینب چون این برخوردی دارند، موارد متعددی باز از همین نمونه در همین سفر سراغ داریم.
مثلا به‌عنوان نمونه وقتی حضرت زینب (س) و خاندان اهل بیت را از کنار گودال قتلگاه برای اینکه بیشتر از آنها را رنج دهند، عبور می دهند و حضرت زینب و خاندان رسول ا… با آن وضع فجیع شهدای کربلا را مشاهده می‌کنند. اصحاب مقاتل می نویسند: حضرت روی به سوی مدینه و حرم پیامبر نموده و فریاد بر آوردند: یا جداه ما نظر الی رئوسنا المکشوفه(2)
که در مقام درد دل با جدشان « پیامبر اکرم» مهمترین مساله را کشف حجاب و اینکه دشمن لوازم انان را به یغما و چپاول نموده، حتی از حجاب و لباس آنان نیز نگذشتهاست.همچنین سیره حضرت زینب (س) که در این سفربیشتر نقل گشته، هر چند متاسفانه از سیره حضرتش در بقیه ایام عمر کمتر مطلعیم ولی همین لحظات نقل شده در سفر کربلا اهمیت حجاب در نظر ایشان را به خوبی می رساند. وقار و متانت و پوشش زینب (س) با فرط فقر و کم داری امکانات در مجلس عبید اله زیاد که فرمودند: ” زنان ایشان، یعنی حضرت را احاطه کنند"(3)
و یا اینکه در صحبت با یزید و سخنرانی در مجلس یزید.” مقنعه خویش را به سر و صورت کشیدند” همه و همه نشانه این اهمیت و فرهنگ است.(4)
حجاب نماد عزت پوشش انسان در برابر سرما و گرما و نگاه های شیطانی، یک حرکت فطری، غریزی، عقلی و اسلامی است. امروزه تلاش شیطان برای برهنگی آدم و حوا، سابقه ای به قدمت حضور آدم و حوا در بهشت دارد.وسوسه های شیطان امروز برای گسترش بی حجابی و بد حجابی چیزی نیست که برای کسی پنهان باشد. برهنگی به بهانه های واهی از قبیل؛ ورزش، پیشرفت و ترقی، آزادی، مدگرایی، نشاط روحی و یا تقلید کورکورانه از غرب، هر روز به گونه های بروز و ظهور می‌کند.گاه از کودکان معصوم این بدحجابی آغاز می‌شود. گاه به بهانه ی مکروه بودن رنگ مشکی، چادر افتخار آمیز بانوان ایرانی مورد نقد قرار می گیردو کسانی که به واجب و حرام شرعی عقیده ندارند از کراهت لباس مشکی سخن می‌گویند.
گاه به طور غیر مستقیم به بی حجابی نشان دانش می دهند و روشنفکری و حجاب را نشانه بی سوادی معرفی می‌کنند. گاه حجاب مزاحم کار و تولید و خدمت رسانی شناخته می‌شود.
انسان ها نسبت به حجاب سه حالت دارند: “حجاب گرا"، ” حجاب گریز” و “حجاب ستیز".حجاب گرایی تمایل قلبی و فطری انسان هاست. انگیزه حجاب ستیزی و بی قیدی در پوشش هم در عموم مردم وجود ندارد، هرچند که ” حجاب گریزی” به دلیل غفلت یا ناآگاهی و تقلید بی جا و آداب و عادات اجتماعی، در رفتار برخی افراد ظهور وبروز دارد.ولی ” حجاب ستیزی” هدایت شده و حمایت شده، توام با هجوم فرهنگی تبلیغات رسانه ای و حیله و نیرنگ، و تلاش برای عادی سازی بی حجابی وبدحجابی اقدامی شیطانی است که به قصد گسترش فساد و فلج کردن نسل جوان و غیرت زدایی در دفاع و جهاد و فروش کالاهای آرایشی و مصرفی دنیای غرب انجام می‌شود. (5)
در برابر این اندیشه ها و تلاش های شوم، سیره و رفتار زینب کبری (س) به‌عنوان میراث دار کربلا اسوه و نمونه ی همه ی بانوان مسلمان عالم است.
پی نوشت :
1- اعیان اشعه، ج 1، ( 11 جلد با مقدمه) الامام السید محسن الامین، دارالتعارف للمطبوعات بیروت، بی تاریخ
2- ابی مخفف، مقتل الحسین، ص96 چاپ قم،بی تاریخ
3- مجالس السینه، سید محسن امین، ج2، ص206
4- سیری در زندگانی حضرت زینب(ع)، ص117
5- راز حجاب، مسعود صفی یاری،ص11
سوال چهارم:
یحیی مازنی درباره ی حجاب حضرت زینب (س) چه گفت؟
