عقیق:عید سعید غدیرخم بزرگترین عید مسلمانان است. به همین خاطر به آن عیدالله الاکبر و عید آل محمد(ص) گفته میشود، برای این روز اعمال مستحبی زیادی در روایات ذکر شده است، از جمله اعمال فردی میتوان به روزه گرفتن، غسل کردن، عطر زدن، بیزاری جستن، نماز روز عید غدیر، عبادت کردن، دعا کردن، عمل صالح انجام دادن، صلوات فرستادن، حمد کردن و از جمله اعمال اجتماعی نیز میتوان به تبریک و تهنیت ، توسعه زندگی، مصافحه، برادر شدن، زینت دادن و آذینبندی، جشن گرفتن و شادی کردن، قضای حوائج مؤمنان به جای آوردن، مهربانی و عطوفت کردن، طعام دادن، صدقه دادن، هدیه دادن و افطاری دادن اشاره کرد.
آنچه که در ادامه میآید ۱۰ دلیل براهمیت عید سعید غدیر است:
۱. اهمیت شناخت ارزش غدیر
حضرت امام رضا (ع): به خدا سوگند اگر مردم به فضیلت این روز شناخت صحیح و کامل داشتند، فرشتگان روزی ۱۰ مرتبه با آنان دست میدادند.
۲. برترین عید امت
امام صادق (ع) از پدران بزرگوارش نقل میکند که پیامبر (ص) فرمود: برترین عید امت من، عید غدیرخم است. روزی که خداوند تعالی دستور داد تا برادرم علیبن ابیطالب (ع) را به عنوان پرچم برای امت نصب کنم تا پس از من به واسطه او هدایت شوند، روزی که خدا دین را کامل و نعمتش را بر امت من تمام و اسلام را به عنوان دین آنها پسندید.
۳. غدیر، بزرگترین عید خدا
امام صادق (ع): عید غدیر، بزرگترین عید خدا است، خدا هیچ پیامبری را مبعوث نکرده مگر آنکه این روز را عید قرار داده و احترام آن را نگه داشته است. نام این روز در آسمان «عهد معهود» و در زمین «روز پیمان گرفته شده و جمع مشهود» است.
۴. عدم امکان شمارش فضایل غدیر
حضرت امام رضا (ع): اگر از طولانی شدن کلام کراهت نداشتم، از فضیلت این روز و عطای الهی برای کسانی که معرفت به آن دارند، آنقدر بیان میکردم که به شمارش در نیاید.
۵. روز چشم روشنی اهل بیت (ع)
در دعای عید غدیر به روایت شیخ مفید: بار الها! همانگونه که این روز را بزرگترین عید خویش قرار دادهای، آن را در آسمان «عهد بسته شده» و در زمین «پیمان گرفته شده» و «اجتماع مورد سؤال» نامیدی، بر محمد و خاندانش درود فرست و چشم ما را به آن روشن نما و ما را به آن سامان بخش و ما را از سپاسگزاران بر نعمتهایت قرار ده، ای مهربانترین مهربانها.
۶. شهرت آسمانی عید غدیر
حضرت امام رضا (ع): روز غدیر در آسمانها مشهورتر است تا زمین!
۷. سفارش پیامبران
امام صادق (ع) : پیامبر (ص) به امیرمؤمنان سفارش نمود این روز را عید قرار دهد؛ چنان که پیامبران به جانشینان خود سفارش میکردند که این روز را عید بگیرند.
۸. پاداش هشتاد ماه عبادت در روز عید غدیر
سید بن طاووس فرموده: شیخ صدوق، شیخ مفید و شیخ طوسی هر سه با سند از امام صادق (ع) نقل کردهاند که حضرت فرمود: عمل (کار نیک و عبادت) روز غدیر - هجدهم ذیالحجه برابر با عبادت هشتاد ماه است.
۹. پاداش خرج کردن در عید غدیر
امام صادق (ع): یک درهم خرج کردن در روز غدیر برابر است با صد هزار درهم - و بنا بر نقلی یک میلیون درهم - در بقیه اوقات است.
۱۰. گرامیترین روز سال
امام صادق (ع): شاید فکر کنی که خدا روزی محترم تر از عید غدیر دارد!؟ نه به خدا، نه به خدا، نه به خدا.
آداب و اعمال روز عید غدیر
در بیان ائمه (ع) برای روز عید سعید غدیر اعمالی وارد شده است که به برخی از آنها اشاره میشود.
برخی از این اعمال فردی و برخی جمعی و بعضی هم در قالب فردی و هم اجتماعی امکان پیادهسازی و اجرا دارد . منبرها، تریبونهای سخنرانی، صدا و سیما، فضای مجازی و ابزار تبلیغی مرسوم نظیر بنر، بیلبورد و ... می توانند زمینه ساز نهادینهسازی این آداب باشند.
۱. برگزاری جشنهای غدیری
امام صادق (ع): روز غدیر، روز عید و جشن است.
۲. عبادت
امام صادق (ع): روز غدیر، روز عبادت است.
۳. لبخند زدن
امام رضا (ع): روز غدیر، روز لبخند است.
۴. تبریک گفتن
امام رضا (ع): روز عید غدیر خم روز تهنیتگویی است. بعضی از شما به بعض دیگر تهنیت بگوید و هر گاه مؤمنی یا برادرش برخورد کرد بگوید: «الحمدالله الذی جعلنا من المتمسکین بولایه امیرالمؤمنین و الائمه سلام الله علیهم».
۵. اظهار سرور و شادمانی
امیرالمؤمنین علی (ع) : در روز عید غدیر اظهار فرح و شادمانی کنید و برادران مسلمان خود را نیز شاد گردانید.
امام صادق (ع): حقا که روز غدیر روز عید فرح و سرور است.
۶. مصافحه کردن
امام علی (ع): روز عید غدیر هنگامی که یکدیگر را ملاقات میکنید با هم مصافحه کنید.
۷. تشکر از خداوند برای نعمت ولایت
ذکر مخصوص روز عید هنگام مصافحه: «الحمدالله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة امیر المومنین و الائمة»؛ سپاس خدای را که ما را از متمسکین به ولایت امیرالمؤمنین علی (ع) و ائمه قرار داد.
۸. آراستن خود
امام رضا (ع): روز غدیر، روز آراستن و زینت است. پس هر کس برای روز غدیر، زینت کند، خداوند هر خطای کوچک و بزرگ او را میآمرزد و فرشتگانی را به سوی او میفرستد، آنان نیکیهای او را مینگارند و مراتبش را تا عید غدیر سال آینده بالا میبرند. اگر او جان دهد، شهید مرده است و اگر زیست کند، خوشبخت زیسته است.
۹. پوشیدن لباس نو
حضرت امام صادق (ع): یکی از وظایف روز غدیر این است که مؤمن تمیزترین و گرانقدرترین جامههای خویش را بپوشد.
۱۰. استفاده از بوی خوش
امام صادق (ع) (در خصوص وظایف مؤمن در روز غدیر): و مؤمن به اندازه توان و دست باز بودنش بوی خوش استعمال کند.
۱۱. پیمان اخوت و برادری
پیمان برادری و عقد اخوت بستن از اعمال وارده در روز غدیر است و صیغه مخصوصی دارد که در مفاتیح و الجنان آمده است.
۱۲. احسان و انفاق
در سیره امام حسن (ع) است که ایشان روز عید غدیر مهمانی میداد و شخص امام علی (ع) نیز در آن مراسم شرکت میکردند.
۱۳. صله رحم
امام صادق (ع): از کارهایی که در روز عید غدیر مستحب است صله رحم است.
۱۴. دیدار با مؤمنان
امام رضا (ع): هر کس که در روز غدیر به دیدار مؤمنی برود خداوند هفتاد نور در قبرش داخل کند و قبرش را بگستراند، و هر روز هفتاد هزار فرشته به زیارت قبرش آید و به او مژده بهشت دهد.
۱۵. رفع حاجت مؤمنان
امام علی(ع) : کسی که مؤمنان را در روز غدیر تکفل کند، نزد خدای متعال من ضامنش هستم که از کافر شدن و پریشان شدن در امان باشد.
۱۶. غسل کردن
امام صادق (ع): هنگامی که روز غدیر فرا برسد، باید در فراز آن [هنگام ظهر] غسل کرد.
۱۷. ذکر صلوات
حضرت رضا (ع): روز غدیر روز صلوات فرستادن فراوان بر محمد و آل محمد است.
امام صادق (ع) : این عید از اعیاد قربان و فطر برتر است. آن روز را روزه بگیرید و بر محمد و آلش زیاد صلوات بفرستید.
۱۸. روزه
امیرالمؤمنین (ع): روزه عید غدیر از مستحباتی است که او خداوند بدان فراخوانده است.
امام صادق (ع): بر شما لازم است که که در روز عید غدیر برای سپاسگزاری از خداوند و ستودن او، روزه بگیرید.
شخصی از امام صادق (ع) پرسید: چه کاری شایسته روز غدیر است و چه عملی در آن، استحباب دارد؟ حضرت پاسخ دادند: روزه.
امام صادق (ع) : روزه داشتن در روز عید غدیر پاداشی معادل روزه گرفتن در همه عمر دنیا را دارد.
امام صادق (ع): «روزه داشتن روز عید غدیرخم، کفاره گناه شصت سال است.
۱۹. افطاری دادن
حضرت علی (ع): کسی که در شامگاه عید غدیر، به یک مؤمن افطاری بدهد، گویا یک میلیون نفر از پیامبران، شهیدان و صدیقان را افطاری داده است. حال چگونه است پاداش کسی که گروهی از مردان و زنان را افطاری دهد. و من ضامنم بر خدا که از کفر و فقر آسوده گردد و اگر در همان روز یا همان شب تا عید غدیر سال دیگر بمیرد، بر خداوند است پاداش او.
۲۰. اطعام
امام صادق (ع): (درباره یکی از وظایف عید غدیر): و برادرانت را طعام ده.
۲۱. دعا
حضرت رضا (ع): روز غدیر روزی است که خداوند، بر توان کسی که او را نیایش کند، میافزاید.
حضرت رضا (ع): روز غدیر روزی است که دعا در آن مستجاب میشود.
۲۲. نماز
امام صادق (ع): هرکس در این روز دو رکعت نماز بگزارد، مانند کسی است که در غدیر حضور داشته و با پیامبر بر ولایت پیمان بسته باشد و در درجه کسانی باشد که صادقانه در موالات مولا در آن روز، خدا و پیامبر (ص) را تصدیق کردند، مانند کسی که حضور پیامبر ، امیر مؤمنان، امام حسن و امام حسین (ع) را درک کرده است و بنا بر نقلی در رکاب آنان شهید شده باشد و مانند نجبا و نقبایی که زیر پرچم قائم آل محمد (ص) و در خیمه آن حضرت باشند.
نماز عید غدیر ۲ رکعت است که باید در هر رکعت پس از حمد، ۱۰ مرتبه سوره توحید، ۱۰ مرتبه آیةالکرسی و ۱۰ مرتبه سوره قدر را خواند. وقت نماز نیم ساعت پیش از ظهر است و پاداش این نماز برابر است با ۱۰۰ هزار حج و صدها هزار عمره؛ همچنین کسی که این نماز را بخواند، هر چه از خداوند بخواهد برآورده شود.
۲۳. زیارت
امام رضا (ع): «هر جا که باشی در روز عید غدیر در بارگاه امیرالمؤمنین ، حاضر باش. بیتردید، خداوند، گناهان شصت ساله هر مرد و زن مؤمن را میآمرزد و چند برابر آنچه در ماه رمضان، شب قدر و شب عید فطر از آتش آزاد ساخته در آن روز آزاد میسازد.
۲۴. مهرورزی متقابل
حضرت رضا (ع) روز غدیر را «یوم التودّد» خواندند؛ یعنی «روز مهر ورزیدن».
۲۵. شادمان کردن دیگران
حضرت رضا (ع): [در روز غدیر] هر مرد و زن مؤمنی را شادمان سازید.
۲۶. گشادهدستی نسبت به خانواده
امام صادق (ع): «[در روز غدیر] مرد باید برای خانواده خود گشایش بیشتری فراهم کند.
۲۷. تغییر چهره زندگی
فیاض طوسی گوید: روز عید غدیر محضر مبارک امام رضا (ع) رسیدم، حضرت (ع) جمعی از خواص را برای افطار نگه داشته بود، برای خانواده آنها غذا، انواع هدیه و صله، لباس، انگشتر و کفش فرستاده بود. سر و وضع همه اطرافیان به دستور حضرت (ع) عوض شده بود و اسباب و آلات منزل تغییر کرده بود (همه با لباس نو، فاخر و جدید بودند) و حضرت برای آنها فضیلت و سابقه عید غدیر را بیان میفرمود.
۲۸. هدیه دادن
حضرت رضا (ع): [روز غدیر] روز بخشش و هدیه دادن است.
۲۹. نیکی کردن
امام رضا (ع) از پدران بزرگوارش نقل کرده که فرمودند: «امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: نیکی کردن در روز عید غدیر، باعث زیاد شدن ثروت و طولانی شدن عمر است و مهربانی کردن به همدیگر، رحمت و رأفت خدا را به انسان جلب میکند.
۳۰. کمک به نیازمندان حتی با قرض کردن
حضرت امام رضا (ع) از پدران بزرگوارش نقل کرده که: امیرالمؤمنین فرمودند: من ضامنم که هر کس روز - عید غدیر قرض بگیرد و به برادران دینی کمک نماید اگر زنده بماند، خدا قرضش را ادا کند و اگر بمیرد از دوشش بردارد (یعنی خدا کاری کند که بدهی او پرداخت شود).
۳۱. دعای مستجاب بعد از غدیر
امام صادق (ع): هرکس در روز عید غدیر نیم ساعت قبل از ظهر به قصد شکرگزاری خداوند دو رکعت نماز بگزارد، که در هر رکعت بعد از حمد، هر یک از توحید، آیةالکرسی و قدر را ۱۰ مرتبه بخواند؛ نزد خدا برابر با ۱۰۰ هزار حج و صد هزار عمره است و هر حاجتی از حوائج دنیا و آخرت را از خود درخواست کند- هر چه باشد - به آسانی و با عافیت به او عنایت نماید. و بنا بر نقلی: اگر نماز و دعا از او فوت شد، قضای آن را به جای آورد.