فقیه شیعه و رفتار امام هادی (ع)
در اسلام، علماء و دانشمندان از جایگاه دینى و اجتماعى مخصوصی برخوردارند و در قرآن و روایات، توصیف های جالب و ارزشمندی از آنان شده است.
در روایتی امام حسن عسکرىّ علیه السّلام می فرماید: خبر به امام هادى علیه السّلام رسید که یکى از فقهاى شیعه در بحث با فردى ناصبى او را با حجّت خود قانع ساخته به طورى که رسوایى او را آشکار کرده است.
روزى آن فقیه شیعى بر حضرت هادى علیه السّلام وارد شد و در آن مجلس تشکى بزرگ پهن شده بود و او خارج از آن نشسته بود. در آن مجلس که جمعیت بسیاری از علویان و بنى هاشم گرد آمده بودند، امام علیه السّلام آن فقیه شیعى را پیوسته دعوت به بالا رفتن نمود تا اینکه بر روى آن تشک بزرگ نشاند. این عمل بر بزرگان حاضر در مجلس گران آمد، علویّان چیزی نگفتند ولى شیخ هاشمیّون رو به امام هادی علیه السلام کرد و گفت: اى زاده رسول خدا، این گونه فردى عامى را بر سادات بنى هاشم از اولاد أبو طالب و هاشم ترجیح مى دهى؟ حضرت علیه السلام فرمود: مبادا مشمول افرادى شوید که خداوند در باره آنها فرموده: «أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذینَ أُوتُوا نَصیباً مِنَ الْکِتابِ یُدْعَوْنَ إِلى کِتابِ اللَّهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ یَتَوَلَّى فَریقٌ مِنْهُمْ وَ هُمْ مُعْرِضُون/ آیا به کسانى که بهره اى اندک از کتاب [تورات و انجیل] به آنان داده شده ننگریستى که به سوى کتاب خدا خوانده مى شوند تا در میان آنان [درباره احکام الهى و نبوّت پیامبر اسلام داورى کنند؟ سپس گروهى از آنان در حالى که اعراض کننده [از حق و حقیقت] اند روى مى گردانند» (آل عمران: 23).
سپس امام هادی علیه السلام فرمودند: آیا به حکم قرآن تن مى دهید؟ گفتند: آرى. امام علیه السلام فرمود: مگر خداوند نمى فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِذا قیلَ لَکُمْ تَفَسَّحُوا فِی الْمَجالِسِ فَافْسَحُوا یَفْسَحِ اللَّهُ لَکُمْ وَ إِذا قیلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ.../ اى مؤمنان! هنگامى که گویند: در مجالس [براى نشستن دیگر برادرانتان] جا باز کنید، پس جا باز کنید، تا خدا براى شما [در بهشت] جا باز کند و چون گویند: برخیزید، بى درنگ برخیزید تا خدا مؤمنان از شما را به درجه اى و دانشمندانتان را به درجاتى [عظیم و باارزش] بلند گرداند» (مجادله/ 11»، و خداوند نپسندید براى مؤمن عالم مگر آن که بر مؤمن غیر عالم برترى داده شود همچنان که نپسندید براى مؤمن مگر آن که بر غیر مؤمن برترى داده شود.
امام هادی علیه السلام در ادامه فرمودند: به من بگویید بدانم که آیا خداوند فرموده: «خدا کسانى از شما را که ایمان آورده اند و کسانى را که دانش داده شده اند به پایه ها بالا برد» یا اینکه فرموده: خدا کسانى از شما را که داراى شرافت نسب هستند به پایه ها بالا برد؟ (کدام درست است؟) مگر خداوند خود نفرموده: «هَلْ یَسْتَوِی الَّذینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذینَ لا یَعْلَمُونَ/ آیا کسانى که مى دانند با کسانى که نمى دانند برابر مى باشند»؟ (زمر/ 9) پس چگونه منکر این برتری دادن من نسبت به این مرد؛ که خدا او را بالا برده، شده اید؟ بدون شک، شکست آن فرد ناصبى با دلائل الهى که خداوند فقط به این فقیه تعلیم داده از هر شرفى در نسب بالاتر است. (إحتجاج شیخ طبرسی ج2 ص 454).
یادداشت: علی کفشگر فرزقی
منبع: احترام امام هادی علیه السلام به فقهای شیعه
