همشهری آنلاین: عید سعید قربان در خراسان شمالی علی الخصوص در بین اقوام ترکمن این استان با آداب و رسوم خاصی برگزار می شود، رسومی که ریشه در فلسفه دینی عید قربان و طینت پاک این مردمان نیک اندیش دارد.
این عید در میان اقوام و مذاهب مختلف خراسان شمالی با کیفیت و آداب خاصی برگزار می شود اما آنچه که در بین تمامی آنها مشترک است، قربانی کردن در صبح روز دهم ذی الحجه و شرکت در نماز عید قربان است.
البته انجام مراسم قربانی در بین مردم این استان پس از شرکت در نماز عید انجام می شود تا آنها ابتدا از خدای خود درخواست برکت و بخشش کنند و آنگاه به شکرانه این لطف بی کران، قربانی کرده و خونی بریزند.
در سال های دور قربانی کردن در میان غالب خانواده های خراسان شمالی مرسوم بود؛ هر کس که سری داشت و سامانی، از مدت ها پیش بره ای، گوسفندی و برخی نیز گاو و یا شتری را برای قربانی کردن انتخاب کرده و آن را حسابی پروار می کرد، در روز عید قربان نیز دام مذکور قربانی می شد و بخشی از گوشت آن در بین خانواده های اقوام و همسایگان توزیع می شد.
اما در این روزگار و با مشکلات عدیده اقتصادی که بر گرده مردم فشار می آورد؛ دیگر کمتر خانواده ای پیدا می شود که خود به تنهایی توان تامین و قربانی کردن گوسفند و یا گاوی را داشته باشد اما در عوض رسمی نیکو که البته در گذشته نیز وجود داشت؛ رونق گرفته؛ رسمی که به آن قربانی شراکتی می گویند.
در این روش چندین خانواده از چندی مانده به عید قربان تصمیم به قربانی کردن شراکتی می گیرند و با جمع کردن مبلغی و خرید گوسفند و یا در برخی مواقع که شمار خانواده ها زیاد باشد با خرید گاو، خونی می ریزند و گوشت حاصل نیز در بین خانواده ها توزیع می شود.
گروهی دیگر نیز که وسع خرید گوسفند و بره را ندارند و قربانی شراکتی هم نمی کنند؛ مرغ و یا بوقلمونی خریده و سر می برند؛ برای آن که هم خونی ریخته باشند و هم این سنت نیکوی ابراهیمی را زنده نگاه دارند.
در روز عید قربان حتی اگر کسی وسع خرید مرغ و یا گوشت آماده نیز نداشته باشد؛ در خراسان شمالی امکان ندارد مومنان فراموشش کرده باشند، تقریبا می شود گفت در این روز تمامی خانواده های این استان در منزل خود طعامی همراه با گوشت قربانی خواهند داشت.
عید قربان در بین اقوام ترکمن خراسان شمالی
ترکمن های اهل سنت خراسان شمالی عید قربان را با کمیت و کیفیت متفاوتی برگزار می کنند؛ در بین آنها عید قربان را یا قربان بایرامی می‌گویند که از هشتم تا دوازدهم ذی الحجه برگزار می‌شود و یا قربان لق خوانده می‌شود که از دهم تا دوازدهم این ماه است.
نظافت و غبارروبی منازل نخستین اقدامی است که خانواده های ترکمن خراسان شمالی پیش از فرا رسیدن عید قربان انجام می دهند و پس از آن در هشتم ذی الحجه در مراسمی که"ایس" به معنای رایحه و بو نامیده می شود؛ نان‌های سنتی و روغنی به نام"چاپاتی" پخته و در بین همسایه ها توزیع می کنند؛ نان هایی که با رایحه خوش خود پیام آور فرا رسیدن عید سعید قربان هستند.
پیروان سنی مذهب استان در عید سعید قربان که بزرگترین عید ملی و مذهبی آنها به شمار می‌رود لباس‌های نو و پاکیزه پوشیده و ضمن انجام مراسمات معنوی، به شادمانی پرداخته و به یکدیگر تبریک می گویند.
در این روز بزرگان فامیل به کودکان و کوچکترها عیدی می دهند، و انجام مراسم قربانی در روز عید پس از قرائت دو رکعت نماز صورت می‌گیرد و برخی نیز در این روز، روزه گرفته و با گوشت قربانی افطار می کنند.
بر اساس رسوم و عقاید پیروان اهل سنت خراسان شمالی، لازم نیست در روز عید قربان همه قربانی کنند اما آنها که وضع مالی خوبی دارند و ذخیره مالی آنها بیش از ارزش 100 گرم طلا باشد، واجب است که در این روز قربانی کنند.
گوشت قربانی در بین اقوام ترکمن استان به سه بخش تقسیم می شود که یک بخش به نیازمندان داده می شود، بخشی برای پذیرایی از میهمانان در همان روز مصرف می شود و بخشی نیز به مصرف خانواده می رسد.
آیین قربان شور یکی از رسوم پیروان اهل سنت خراسان شمالی است و بر اساس این رسم در شب عید قربان همه افراد خانواده به همراه اشعاری خاص استحمام کرده و لباس های نو می پوشند.
در این مراسم اشعاری معروف به سنم شور خوانده می‌شود و پیروان ترکمن استان معتقدند با خواندن این اشعار از عید قربان امسال تا عید سال بعد از آسیب چشم شور دیگران مصون خواهند ماند.
