پاسخ:
محمدبن حنفیه برادر ناتنی امام #حسین علیه السلام است. مادرش، #خوله دختری از نسل مسلمه حنفیه یمنی است. لذا او را ابن حنفیه می نامند.
📍علل عدم حضور در کربلا:
1⃣برخی براین باورند که محمد در زمان قیام کربلا #بیمار بوده است.
اما در هیچ منبع کهنی، به این مطلب اشاره نشده است، جز متنی با عنوان #حکایه_المختار_فی_اخذ_الثار# که به #لهوف ضمیمه شده و مال #سیدبن_طاووس نیست.
مرحوم #مامقانی بیمار بودن ابن حنفیه را در زمان قیام صحیح نمی داند.
در گفت وگوی امام حسین علیه السلام با محمدبن حنفیه نیز سخنی از #بیماری نیست.
2⃣برخی علت نیامدن ابن حنفیه را #ماموریت_اطلاعاتی وی از طرف امام حسین علیه السلام می دانند.
تنها منبع این خبر #ابن_اعثم است. به عقیده و تحقیق برخی مورخان معاصر از جمله استاد #رجبی_دوانی، این روایت برای دفاع از محمد جعل شده است.
برفرض پذیرش، در این روایت، محمد تمایلی به همراهی با امام نشان نمی دهد و امام نیز او را مجبور نمی کند.
📌در برخی منابع آمده است که امام حسین عليه السلام خطاب به ابن حنفیه نوشت:
💠 از حسین بن علی به محمدبن حنفیه و هرکسی که از #بنی_هاشم نزد اوست. هرکس به من بپیوندد به شهادت می رسد و هرکس روی گرداند به پیروزی دست نیابد. بنابراین، خطاب امام شامل وی هم می گردد.
محمدبن حنفیه هنگام حرکت امام حسین علیه السلام از #مدینه به #مکه نیز، همراه امام حسین علیه السلام نبود.
در #جمع بندی می توان گفت:
محمدبن حنفیه اگرچه حرکت امام را مشروع می دانست، اما روحیه #خطرپذیری و تفکر #انقلابی نداشت.
📚صفار بصائرالدرجات، ص۶؛
📚ابن قولویه، کامل الزیارت، ص۱۵۷
📚مجلسی، بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۵۷؛
📚مامقانی، تنقیح المقال، ج۳، ص۱۱۱-۱۱۲
📚ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۲۱.
