طاق شاه عباسی

طاق شاه عباسی که به سد شاه عباسی نیز مشهور است یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های توریستی استان خراسان جنوبی و شهر طبس به شمار می‌آید. نزدیک بودن طاق شاه عباسی به چشمه آب گرم مرتضی علی (ع) بر اهمیت منطقه افزوده است.
طاق شاه عباسی به عنوان نازک‌ترین سد یا آب‌بند جهان نیز شناخته می‌شود. این طاق در روستای 700 ساله خرو قرار دارد که تنها 27 کیلومتر از شهر طبس دور است. همان‌طور که از نام این اثر تاریخی پیداست قدمت طاق شاه عباسی به دوره صفویه برمی‌گردد. جالب است بدانید در دوره صفویه اهتمام زیادی جهت ساخت کاروانسراهای مختلفی همچون کاروانسرای زین الدین و انواع آب‌بند شده است. در واقع دوره صفویه اوج معماری اسلامی ایرانی بود که نمونه تمام عیار آن در شهر اصفهان قرار دارد.
جالب است بدانید در تمام دوران‌ تاریخی ایران، فرآیند سد یا آب‌بند سازی یکی از مهمترین خدمات دولتها و پادشاهی محسوب می‌شد. این کار ضمن منحرف کردن جریان آب منطقه، به ساکنان کمک می‌کرد تا در ایام خشکسالی بتوانند از نعمت آب استفاده کنند و یا در هنگام وقوع بارش‌های شدید آب به مناطق شهری ورود نکند.

عکس طاق شاه عباسی

معماری طاق شاه عباسی

در حکاکی‌های طاق و سد شاه عباسی از نمادهای مختلفی استفاده شده است. به طور مثال سنگ نگاره بز کوهی با هدف نمایش مفهوم فراوانی آب، زایندگی و فراوانی نعمت به صورت نقش برجسته در دیواره‌ی اطراف طاق حک شده است. این بزها نمادی از فرشتگانی هستند که نگهبان آب محسوب می‌شوند. البته باستان شناسان قدمت سنگ نگاره‌ها را بیشتر از 7000 سال تخمین زده‌اند که نشان دهنده قدمت روستای خرو است. جنس کل طاق از آجر است که به طور هنرمندانه‌ای به صخره اطراف متصل شده است.

ورودی چشمه علی و طاق شاه عباسی چشمه های آب اطراف طاق شاه عباسی

ویژگی‌های برجسته سد یا طاق شاه عباسی

- نازک‌ترین سد جهان با ضخامت 60 متر است.
- سد شاه عباسی قدیمی‌ترین سد قوسی جهان است.
- ارتفاع زیر طاقِ پایین سد شاه عباسی 17 متر و ارتفاع کل 30 متر تخمین زده شده است.
- جنس طاق و پل نزدیک آن از آجر است.
- هنوز هم این سد ظرفیت کمینه و بیشینه عبور آب را دارد.
- سد رودخانه نهرین از نظر معماری شباهت بسیاری به سد شاه عباسی دارد.
- مهمترین ویژگی معماریِ سد نوع قرارگیری آجرها و اتصال آن به صخره‌های اطراف است.

روستای خرو

چشمه مرتضی علی

چشمه مرتضی علی

چشمه مرتضی علی یکی از شگفت انگیزترین زیبایی‌های طبیعت ایران است که در دل کویر طبس قرار دارد. جالب است بدانید آب گرم چشمه در قسمت‌های مختلف دمای متفاوتی دارد به طوری‌که احساس می‌کنید همزمان آب گرم و آب سرد دارید. در طول مسیر حفره‌های بسیاری وجود دارد که بعضی از آنها جوشان هستند. بزرگ‌ترین‌ این چشمه‌ها به حمام مرتضی علی معروف شده‌ است.
ورودی چشمه علی و طاق شاه عباسی چشمه های آب اطراف طاق شاه عباسی

خانه گبر و سد شاه عباسی

خانه گبر در واقع حفره‌ها و دالان‌هایی با ارتفاع زیاد هستند که در طول مسیر خودتان به سمت طاق شاه عباسی و روستای خرو مشاهده می‌کنید. این دالان ها به هم متصل هستند و گاهی ارتفاع بیش از 10 متر دارند. هر کدام از چند دالان به یک اتاق وصل می‌شود که اصطلاحا به آن خانه گبر می‌گویند. البته این نظریه وجود دارد که پس از ورود اسلام به دلیل مخالفت با آیین زرتشت، پیروان این دین در داخل این دالان‌ها و مناطق دور افتاده زندگی می‌کردند و یا اعمال عبادی شان را انجام می‌دادند.
خانه گبر یا لانه گبر

آدرس دقیق طاق شاه عباسی

ایران، خراسان جنوبی، طبس، جاده خارو ، تنگه آبگرم، بعد از عبور از سد نهرین، جاده مرتضی علی، روستای خرو

طاق شاه عباسی بر روی نقشه

آیا این مکان دیدنی را می‌شناختید؟ تجربه بازدید از آن را دارید؟ منتظر نظرات شما عزیزان هستیم.