سرویس سبک‌زندگی فردا: ازدواج مسئله مهمی است که نه تنها دو نفر بلکه خانواده‌های آنان را نیز درگیر خود می‌کند. موضوعی که قبل از هر چیز در این مورد جلب توجه می‌کند و تعیین کننده موفقیت یا شکست یک ازدواج است، ملاک‌های دو خانواده برای انتخاب یکدیگر است. گرچه هنوز خانواده‌هایی هستند که ملاک‌هایشان برای انتخاب همسر فرزندنشان ایمان، اخلاق و تفاهم است اما این روزها ازدواج با حسابگری‌هایی همراه شده که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت. 

 

 

از ملاک‌های اشتباهی که دختران و پسران زیادی امروزه گرفتار آن هستند تکیه بر مادیات و زیبایی ظاهر است. در دختران می‌توان به داشتن خانه و ماشین اشاره کرد. که البته زیبایی هم گاهی می‌تواند در میان این ملاک‌های اشتباه قرار بگیرد. وقتی دختری، پسری را تنها به دلیل نداشتن ویژگی‌های ظاهری خاصی رد می‌کند. 

 

درباره پسران نیز اوضاع به همین گونه است. وضعیتی مثل ثروتمند بودن خانواده دختر یا زیبایی ظاهری وی مواردی است که می‌تواند افراد زیادی را وسوسه کند. البته تاکید بر شاغل بودن دختر و داشتن کاری با حقوق ثابت نیز از ملاک‌هایی‌ است که بسیاری از پسران امروزه بر آن پافشاری می‌کنند. 

 

در تمامی این موارد بی‌انصافی است که نقش خانواده‌ها را کمرنگ شمرده و تنها دختران و پسران جوان را مقصر بدانیم. در این میان می‌شود به مواردی اشاره کرد که دختر و پسر برای شروع یک زندگی از نظر اخلاقی و اعتقادی بسیار به هم نزدیک هستند اما تنها به دلیل بهانه تراشی‌های والدین بر سر مسائل مادی، نمی‌توانند با یکدیگر ازدواج کنند. تعیین مهریه‌ سنگین، شرط گرفتن عروسی مجلل، داشتن خانه، ماشین و کار با حقوق بالا از سنگ‌های بزرگی  است که خانواده‌ها جلوی پای خواستگار دختر خود می‌اندازند. داشتن زیبایی و ظاهری بدون نقص، جهیزیه‌‌ی کامل و ثروت خانوادگی نیز از مواردی است که خانواده‌های پسر معمولا آن را به عنوان امتیازاتی مثبت برای یک دختر در نظر می‌گیرند. 

 

بعد از توضیحاتی که درباره ملاک‌های نادرست برای شروع یک زندگی داده شد، سوال این است که ملاک‌های درست برای آغاز یک زندگی چه چیزهایی هستند؟ یا چگونه مطمئن شویم که معیارهای درستی برای ازدواج داریم؟ داشتن ثروت یا زیبایی یک  نکته منفی یا مثبت به حساب می‌آید؟ 

 

مطمئنا در ازدواج داشتن زیبایی یا ثروت یک امتیاز منفی محسابه نمی‌شود. اما اگر می‌خواهید خیالتان راحت شود که انتخاب درستی داشته‌اید به این فکر کنید که اگر فرد مورد نظر شما دارای این امتیازات نبود، آیا باز هم او را انتخاب می‌کردید؟ یا اینکه اگر بعدها در زندگی مشترک او به هر دلیلی ثروت یا زیبایی خود را از دست داد باز هم حاضر به زندگی در کنار چنین فردی خواهید بود؟ اگر این معیارها انقدر برایتان مهم هستند که نمی‌توانید از آنها صرف نظر کنید یا به واسطه بودن آنها در خواستگارتان نمی‌توانید به خوبی ویژگی‌های اخلاقی او را ارزیابی کنید، بهتر است کمی صبر کنید و در ملاک‌هایتان تجدیدنظر کنید.

 

 

مهم‌ترین ملاک در یک ازدواج موفق، داشتن توافق اخلاقی و روانی است. صداقت، صمیمیت، مهربانی و ثبات اخلاقی از مواردی‌ است که بودن آنها می‌تواند نوید یک زندگی همراه با آرامش را بدهد. از دیگر موارد اخلاقی مهم در ازدواج حس مسئولیت پذیری، تعهد، سخاوت و سازگاری است. خصوصیات اخلاقی‌ای که هر چند نمی‌توان همه‌ی آنها را در بهترین و بالاترین میزان در یک فرد دید ولی بودن آنها هر چند به اندازه‌ای که جایی برای رشد بیشتر داشته باشد، ضروری است. در همین باره شخصی با امام رضا(ع) مشورت کردند و گفتند:«یکی از بستگانم از دخترم خواستگاری کرده ولی اخلاق بدی دارد.» حضرت در جواب او فرمودند:«اگر بدخلق است، دخترت را به ازدواج او در نیاور.»(۱)

 

تناسب در اعتقادات دینی یک اصل مهم در ازدواج است. البته در این مورد سخت‌گیری و سهل‌گیری بیش از اندازه توصیه نمی‌شود. متعصب بودن و پافشاری روی مواردی که از مستحبات دین به شمار می‌رود ضرورتی ندارد. از طرفی کسی که به واجبات دین پایبند نبوده را هم نمی‌توان با ازدواج تغییر داد. درباره اهمیت داشتن دو ملاک اخلاق و دین در یک خواستگار پیامبر(ص) فرمودند:«وقتی کسی که به خواستگاری می‌آید و اخلاق و دین‌اش مایه رضایت است به او زن دهید که اگر چنین نکنید، فتنه و فساد زمین را پر خواهد کرد.»(۲)

 

یکی از موارد مهمی که پیش از ازدواج باید آن را بررسی کنید درونگرا یا برونگرا بودن شخص مقابل است. افراد درونگرا افرادی غرق در تفکر هستند. این افراد تسلط بیشتری بر رفتار خود دارند. معمولا کمتر در جمع ظاهر شده و بیشتر علاقه‌مند به فعالیت‌های ذهنی هستند. اما افراد برونگرا بیشتر با دنیای اطرافشان ارتباط برقرار می‌کنند. تسلط کمتری بر خود دارند ولی اعتماد به نفس بیشتری برای حضور در جمع و فعالیت‌های اجتماعی دارند. توجه داشته باشید که در این مورد تفاوت زیاد میان دو نفر می‌تواند مشکل آفرین باشد.

 

 

بهتر است که صحبت درباره مسائل گرم مزاجی و سرد مزاجیرا در مرحله آخر و پیش از عقد انجام دهید. خجالت را کنار بگذارید و درباره ویژگی‌های گرم مزاجی و سرد مزاجی خود صحبت کنید. افرادی که از نظر مزاجی گرم هستند معمولا افرادی پرشور و پرانرژی هستند. در مقابل افراد سردمزاج اشتیاق کمتری به تحرک دارند. مردانی که از نظر مزاجی گرم هستند دارای خلق و خوی مردانه هستند و میل بیشتری به پیشرفت دارند. این مردان در برخی موارد خشم خود را به شدت بروز می‌دهند. زنان دارای این ویژگی نیز ظرافت‌های زنانه بیشتری دارند، خموده نیستند و به صورت کلی روحیات زنانه در آنها پررنگ است. 

 

از نگرش‌ها و عقاید خود درباره مسائل  گرم مزاجی و سرد مزاجی صحبت کنید و مطمئن شوید که فرد مقابل نسبت به این مسائل دید منفی ندارد. آموخته‌های خود را درباره مسال مزاج بازگو کنید و بررسی کنید که تا چه اندازه در این موارد به بلوغ و مزاج سرد و گرم رسیده‌اید. میزان و تمایل هر فرد به مسائل مزاجی نیز بسیار مهم است. انتظارات خود را از همسرتان به زبان بیاورید. اهمیت صحبت درباره این موضوع را به هیچ وجه دست کم نگیرید، چرا که بسیاری از طلاق‌ها به دلیل تفاوت‌ها و ناهمانگی‌های روجی و روانی و جسمی زوجین اتفاق می‌افتد.

 

در پایان ذکر این نکته ضروری است که برای شروع یک زندگی مشترک باید صبر داشته باشید و گفت‌وگوهای دو نفره را جدی بگیرید. برای به نتیجه رسیدن عجله نکنید و جلسات بیشتری را به صحبت و باز کردن گره‌های ذهنی‌تان اختصاص دهید.

 

پی‌نوشت:

۱- وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۵۴

۲- نهج الفصاحه، ح