منطقه شكار ممنوع تالاب پته خور

 ۱۵ خرداد ۱۳۹۴

تالاب پته خور در قسمت شرق دشت اردبيل و در غرب كوههاي باغرو (طالش) واقع گرديده و مختصات جغرافيايي آن به شرح زير مي باشد.
طول شرقي:E4825 – E4830 عرض شمالي:N3818 N3822 ارتفاع از سطح درياي آزاد ۱۳۳۰ متر
وسعت محدوده مطالعاتي
مساحت محدوده مطالعاتي جهت معرفي به عنوان منطقه شكار ممنوع در حدود ۵۶۰۰ هكتار مي باشد و عمق تالاب در عميق ترين نقطه بيش از ۲ متر است.

حوزه آبريز محدوده مطالعاتي
محدوده مورد مطالعه بخشي از حوزه آبريز رودخانه قره سو مي باشد كه از كوههاي باغرو سرچشمه گرفته و سرشاخه هاي آن پس از عبور از روستاهاي كله سر، درماندرق، پته خور، گللو و اولاغان در نهايت به تالاب پته خور هدايت مي گردد و سرريز تالاب مجددا پس از دريافت سرشاخه هاي ديگر از جمله خانقاه چايي، نمين چايي در نزديكي روستاي نوجه ده به هم ديگر متصل شده و از محدوده مطالعاتي خارج مي گردد.

كاربري اراضي
محدوده مطالعاتي در دشت رسوبي اردبيل با شيب كمتر از ۵ درصد بوده و خاك آن نسبتا عميق و بيشتر اراضي واقع در محدوده جزء اراضي مرتعي ملي بوده كه با توجه به جنس خاك و شور بودن آن پوشش گياهي غالب آنها گياهان شورپسند و مقاوم به شوري مي باشد.

آب و هوا
نوع اقليم منطقه با توجه به آمار باران سنجي شهرستان نمين و ايستگاه هواشناسي سينوپتيك اردبيل به روش دمارتن نيمه خشك محسوب گرديده كه متوسط بارش سالانه ۲۷۸.۵ ميليمتر و متوسط حداكثر دماي روزانه ۲۱.۸ درجه سانتيگراد در مرداد ماه و حداقل متوسط ۵.۳- در بهمن ماه اندازه گيري شده است. متوسط تعداد روزهاي يخبندان در سال نيز ۱۲۳ روز مي باشد.

زيستگاه تالاب پته خور
اين تالاب در واقع شامل سه آببندان طبيعي است كه حاصل زهكشي رودخانه قره سو مي باشد. و در بهار سال هاي پر آبي و پر بارش ، با نفوذ رودخانه قره سو به آببندان طبيعي فوق كه در اصطلاح محلي گوبي ناميده مي شود به همديگر متصل شده و تالاب واحدي را تحت نام پته خور تشكيل مي دهند و بعنوان محلي دنج جهت استراحت و زمستانگذراني پرندگان مهاجر كه عمدتا از شمال و شمال غربي (سيبري و شمال اروپا) به منطقه مهاجرت مي كنند به حساب مي آيد.

اهميت تالاب پته خور
۱- به عنوان زيستگاه بسياري از گونه هاي حيات وحش گياهي و جانوري به خصوص پرندگان مهاجر محسوب مي شوند.
۲- آبزيان به ويژه ماهيان بومي منطقه جهت تكثير و تكميل چرخه زندگيشان وابستگي زيادي به تالاب دارند.
۳- بقا و ادامه حيات بسياري از گونه هاي كمياب و در معرض خطر انقراض پرندگان آبزي نظير درناي سيبري به تالاب وابسته است.
۴- بعنوان كنترل كننده سيلاب در منطقه بوده و از جاري شدن سيل جلوگيري مي كند.
۵- نگهداري مواد مغذي گياهي از جمله فسفر و ازت، در تالاب و از اين جهت ذخيره كننده مواد غذايي محسوب مي شود.
۶- در تثبيت ميكروكليماي منطقه نقش اساسي دارد.
۷ – برداشت و صيد آبزيان و پرندگان از ارزشهاي اقتصادي تالاب مي باشد.
۸- به عنوان منطقه گردشگري داراي ارزشهاي اكوتوريستي در استان مي باشد و براي منطقه درآمد زا مي باشد.
۹- تالاب باعث حفظ تنوع زيستي در منطقه مي گردد.
۱۰- مي تواند به عنوان يك محيط طبيعي با گونه هاي گياهي و جانوري متنوع جهت آموزش دانش آموزان و دانشجويان منطقه در نظر گرفته شود.

تالاب پته خور بعنوان سايت زيستگاهي درناي سيبري
درناي سيبري از نظر مقررات بين المللي تحت حفاظت بوده و مشمول ضميمه ۱ CITIES و از نظر مقررات IUCN جزء گونه هاي به شدت در معرض انقراض مي باشد. اين پرنده در مسير مهاجرت ، توفقگاه هاي استراحتي کوتاه مدت دارد که بر حسب مورد ،ممکن است در ايران ، لوندويل در شهرستان آستارا يا تالاب پته خور در استان اردبيل باشد. در رديابي ماهواره اي مهاجرت درناي سيبري در ماه مارس ۱۹۹۶ ميلادي که توسط کارشناس اعزامي سازمان بين المللي حمايت از درناي سيبري و با همکاري سازمان حفاظت محيط زيست انجام شده، براي اولين بار درناي سيبري در ۸ مارس سال ۱۹۹۶ در تالاب پته خور مشاهده شده است . اين تالاب بنا به اظهار کارشناس مرکز تحقيقات درناي سيبري ، مناسبترين زيستگاه جهت استراحت موقت اين گونه به شمار ميرود.