روستای قره یتاق

 ۴ تیر ۱۳۹۸

روستای قره یتاق یکی از زیباترین منطقه گردشگری ایران است. روستای قره یتاق در شمال غربی کشور ایران، غرب دریای خزر، شمال شرقی آذربایجان، شمال استان اردبیل و جنوب شرقی شهر گرمی مغان، در دهستان اجارود شرقی از بخش مرکزی شهرستان مغان، بین ۴۸ درجه و۸ دقیقه طول شرقی از نصف النهار مبدأ و۳۹ درجه و۱دقیقه عرض شمالی از خط استوا واقع شده‌است. روستای قره یتاق از سمت شمال به اراضی روستاهای، شلوه و درمانلو از سمت شرق به اراضی روستاهای شلوه، مهره و از سمت جنوب به اراضی روستای الیله لسر و از سمت غرب به اراضی روستای شاوئن متصل است. ارتفاع متوسط آ روستای قره یتاق از سطح دریاهای آزاد حدود ۱۵۰۰(هزار) متر است.
فاصله روستای قره یتاق با شهر گرمی (مغان) حدود ۱۲کیلومتر و با اردبیل صد و ۲۰ کیلومتر می‌باشد. روستا از ۲۲ خانوار تشکیل یافته و جمعیت آن حدود ۲۰۰ نفر می‌باشد. این روستا طبیعتی بگر و زیبا دارد که هر چهار فصل را با تمام زیبایهایش در خود نمایان می‌سازد کوهای سر به فلک کشیده و جنگل‌های پراکنده اش در سمت جنوبی قرار گرفته‌اند که از آن جمله می‌توان به کوه سلمان داخی اشاره کرد. در دامنه قارا داغ چشمه آب معدنی قرار گرفته که از همه جای شهرستان برای استفاده از آن به این مکان می‌ایند و آب آن تأثیر سریعی در دفع سنگ کلیه و سایر امراض دارد.

دهخدا در توصیف این روستا می‌نویسد :قره یاتاق . [ قَ رَ ] (اِخ) دهی جزء دهستان اجارود بخش گرمی شهرستان اردبیل واقعدر ۲۴ هزارگزی شمال گرمی و ۶ هزارگزی شوسهٔ اردبیل به گرمی. موقع جغرافیایی آن جلگه و گرمسیر است. سکنهٔ آن ۸۹ تن. آب آن از چشمه و رودخانهٔ بالهارود و محصول آن غلات و حبوبات. شغل اهالی زراعت و گله داری است. راه مالرو دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۴)
روستای قریتاق یکی از ابادی‌های منطقه موران است و تاریخ آن با تاریخ موران گره خورده است در مورد وجه تسمیه کلمه ” موران ” باید گفت، این کلمه واژه ترکی قدیم و به معنای رودخانه می‌باشد. حمداله مستوفی مورخ قرن هشتم هجری در کتاب نزهه القلوب می‌نویسد :” آب سفید رود [را] ترکان هولان موران خوانند از جبال پنج انگشت که ترکان بش پرماق خوانند بولایت کردستان بر می‌خیزد ” لیسترنج هولان یا اولان را ” قرمز ” و ” موران ” را رود معنی می‌کند که ترکان به سفید رود ” هولان موران ” یعنی رود قرمز می‌گفتند، چرا که رنگ آب این رودخانه در آذربایجان به رنگ قرمز گرایش دارد. امروزه هم به این رود در منطقه آذربایجان ” قیزل اؤزن ” یعنی رود قرمز می‌گویند. به نظر می‌رسد به علت بارانی بودن منطقه موران که سبب جاری شدن رودهای نسبتاً زیادی در منطقه شده‌است و به همین علت هم در قسمت جنوبی این منطقه، بخصوص در آنسوی مرز جنگل نسبتاً انبوهی پدید آمده، علت نامیده شدن این منطقه به ” موران ” (Moran) باشد.

سکونت در این نقطه قدمتی طولانی دارد که در تاریخ مدون کمتر به آن پرداخته شده‌است. اثار تاریخی موجود در روستای قره یتاق به ویژه تپه‌های غیر طبیعی، سفالها و سکه به دست آمده در حفاریهای منطقه خرس آباد و کاروانی، قدمت سکونت در این منطقه را به دوره غار نشینی می‌رساند و وجود غار طبیعی کول و اشیائ ساخته شده توسط انسان در آن تردیدی بر این ادعا باقی نمی‌گذارد. اما در خصوص وجه تسمیه روستایی قره یتاق باید گفت نام اصلی این روستا در واقع قاریاتاق است که به معنای بستر برف می‌باشد چه این که زمستان‌های سرد و طولانی دره‌ها و کوههای آن را مملو از برف می‌نمود به گونه‌ای که تا اواخر بهار در لاله زار‌ها ان برف باقی می‌ماند. به همین دلیل آن را قاریاتاق نام نهاداند. شکل‌گیری اولیه روستا در منطقه خرس آباد بوده که مردمان آن زمان برای در امان ماندن از غارت خان‌ها روستا را در آنجا بنا نهادند. اما بعدها به سمت فعلی روستا کوچ کردند. البته نباید تاریخ این روستا را به این شکل‌گیری نسبت داد زیرا اشیاء به دست آمده و قبرهای موجود به هیچ وجه با عقاید و رسوم اقوام ساکن در آن زمان تطابق ندارد بلکه منطقه خرس آباد محل زندگی انسان‌ها در زمان بسیار قدیم بوده‌است.

منبع:
ویکیپدیا