شهداي محراب شش نفر مي‌باشند كه عبارتند از

:1. امام علي ابن ابيطالب

2. سيد اسدالله مدني تبريزي

3. سيد محمدعلي قاضي طباطبائي

4. سيدعبدالحسين دستغيب

5. محمد صدوقي

6. اشرفي اصفهاني.

شهيدان محراب چند نفر هستند و نامشان چيست؟



اولين شهيد محراب

شهادت در محراب ميراث ماندگار اولين شهيد محراب اميرالمؤمنين علي بن ابيطالب است، كه در سال چهلم هجري اتفاق افتاد و آن حضرت توسط يكي از خوارج به نام ابن ملجم مرادي ـ لعنة الله عليه ـ در مسجد كوفه در شب نوزدهم ماه رمضان هنگام اقامه نماز صبح ضربت خورده و در شب بيست و يكم ماه رمضان از دنيا رفت و مدت عمر شريفشان شصت و سه سال بود و در شهر نجف اشرف مدفون است.[1]

دومين شهيد محراب

دومين شهيد محراب آية الله مدَني تبريزي، وي به سال 1292 شمسي در شهر آذر شهر به دنيا آمد، نام پدرش ميرعلي بود،[2] در دوران بلوغ به قم عزيمت كرد و پس از گذراندن درسهاي مقدماتي حدود چهار سال به تحصيل دروس منقول در محضر امام مشغول شد، پنج سال بعد به نجف اشرف عزيمت و تدريس و تحصيل خود را در آنجا شروع كرد. وي اولين كسي بودكه در جريان انقلاب سال 1342 شمسي در نجف از امام تبعيت كرد و در انتشار تلگرام آيت الله حكيم به همين مناسبت نقش بسزايي داشت. در زمان حكومت عبدالناصر تحت نظر ايشان عده اي از علماء نجف براي افشاگري چهره طاغوت در ايران به امر امام جهت تدريس علوم ديني به خرم آباد رفت و حوزه علميه كماليه در آنجا با تلاش وي تأسيس شد. وي در اين مدت به مبارزات سياسي خود ادامه داد و در اين راه بارها، دستگير و تبعيد شد. بعد از پيروزي انقلاب، آيت الله مدني از سوي مردم همدان به نمايندگي مجلس خبرگان انتخاب شد و بعد از شهادت آيت الله قاضي طباطبائي از سوي امام خميني به سمت امام جمعه و نماينده امام در تبريز منصوب شد.[3] شهيد مدني بعداز ظهر روز جمعه، بيستم شهريور سال 1360ش پس از آنكه خطبه‌هاي نماز جمعه به پايان رسيد در سن 67 سالگي توسط منافقين به شهادت رسيد.[4]

شهید مدنی، این مبارز آگاه و شجاع، مدافع و حامی رهبری و ستاره درخشان آسمان روحانیت، پس از ده ها سال مبارزه بی امان با ظلم طاغوت، در بیستم شهریورماه سال 1360، در محراب نماز جمعه تبریز پس از اقامه نماز جمعه و پیش از اقامه نماز عصر، به دست منافقان کوردل به شهادت رسید و سر به سجودی ابدی نهاد. روح بزرگش به ملکوت اعلی پیوست و نفس مطمئنه اش، راضی و مرضی در پیشگاه خدایش آسود. پیکر پاک آن شهید جاوید پس از تشییع در شهرهای تبریز و قم، در حرم حضرت معصومه علیهاالسلام آرمید. روحش شاد و راهش پررهرو باد!

سومين شهيد محراب

سومين شهيد محراب آيت الله محمد علي قاضي طباطبائي فرزند حاج سيد باقر در سال 1293ش در شهر تبريز متولد شد.[5] وي تحصيلات مقدماتي را در تبريز خواند و در سال 1359 ق راهي حوزه علميه قم شد و از دروس آيات عظام؛ سيد حجت كوه كمره اي، بروجردي و امام خميني كسب علم نمود. در سال 1369ق از قم عازم حوزه علميه نجف شد و در نزد فقهاي نامي چون آية الله كاشف الغطاء مشغول كسب علم و دانش شد. با آغاز نهضت اسلامي به رهبري حضرت امام خميني، آيت الله قاضي رهبري و هدايت نهضت را در آذربايجان بر عهده گرفت، وي در اين مدّت چندين نوبت دستگير، زنداني و تبعيد شد. سرانجام شهيد سيد محمدعلي قاضي طباطبائي در شامگاه عيد قربان و پس از اقامه آخرين نماز مغرب و عشاء در مسجد شعبان، در تاريخ 10/8/58 به شهادت رسيد.[6]

چهارمين شهيد محراب

چهارمين شهيد محراب، آيت الله عبدالحسين دستغيب، وي به سال 1288ش در شيراز در خانوادة آية الله سيد محمدتقي عالم بزرگ فارس متولد شد. در 12 سالگي پدرش را از دست داد و از آن تاريخ به بعد سرپرستي خانواده را به عهده گرفت. وي پس از اتمام دروس سطح به منظور ادامه تحصيلات راهي نجف اشرف شد و پس از هفت سال موفق به كسب درجه اجتهاد از مراجعي چون؛ آيت الله آقا ضياء عراقي، و آيت الله سيد ابوالحسن اصفهاني گرديد. سپس به شيراز مراجعت كرده و در مدت اقامتش به سرپرستي حوزه علميه و تربيت طلاب و ارشاد مردم اشتغال داشت و در كنار تعليم و تربيت از مبارزه سياسي با رژيم دست نشانده پهلوي غافل نبود و در اين راه از سال 42 تا 57 چندين نوبت دستگير، زنداني و تبعيد شد. اين مجتهد مجاهد در حركت دادن به مبارزات مردم مسلمان فارس عليه رژيم شاه نقش بسيار مهم و مؤثري داشت، افشاگريهاي بي‌پروا و بموقع او، حركتهاي اسلامي مردم فارس را عمق بيشتري مي‌بخشيد. وي پس از پيروزي انقلاب اسلامي از طرف امام خميني به سمت نماينده ايشان و امام جمعه شيراز منصوب شد تا اينكه در روز بيستم آذر ماه سال 1360 هنگام رفتن به نماز جمعه به شهادت رسيد.[7]

پنجمين شهيد محراب

پنجمين شهيد محراب، آية الله محمد صدوقي، در سال 1327 هـ. ق ديده به جهان گشود. وي در سال 1349ق به حوزه علميه قم عزيمت نمود و به تحصيل و تدريس علوم پرداختند، از همان ابتداء، آشنائي وي با امام خميني آغاز شد. وي در دوراني كه فدائيان اسلام مبارزات مسلحانه خود را بر عليه رژيم ديكتاتور شاه آغاز نمودند، حمايت‌هاي بسيار نمود. شهيد صدوقي، كسي بود كه وقتي رضاخان قلدر در شهريور 1320 با ماشين مخصوص خود از ايران فرار مي‌كند و در سر راه خود در يكي از دهات اطراف قم، به باغي كه آية الله صدوقي در آن اقامت داشته‌اند براي استراحت وارد مي‌شود كه اين شهيد، آن خائن را با خفت و خواري از باغ بيرون مي‌كند. شهيد صدوقي در حدود1370هـ.ق، بنا به خواهش مراجع عظام قم، براي رهبري مردم خطه كوير و جنوب به استان يزد مي‌رود و با شروع نهضت عظيم در سالهاي 41 و 42 بعد از آن، مبارزات سياسي خود را ادامه مي‌دهند. شهيد صدوقي را بجرأت ميتوان سرسخت ترين و پر قدرت ترين مخالفان خطوط انحراف، ارتجاعي و ملي گرائي و ليبراليسم و امثال اينها دانست. سرانجام شهيد صدوقي در دهم ماه مبارك رمضان مطابق با يازدهم تيرماه 1361 پس از اداي نماز جمعه بدست منافقين به شهادت رسيد.[8]

ششمين شهيد محراب

ششمين شهيد محراب، آية الله عطاء الله اشرفي اصفهاني در سال 1279ش در خميني شهر، اصفهان متولد شد. وي مقدمات را در اصفهان و بعد رهسپار قم گرديد و از محضر آيات عظام؛ خوانساري، حجت و صدر كسب علم نمود. وي در سال 1334ش براي نشر معارف اسلامي به باختران هجرت نمود. و مبارزات سياسي خود را بر عليه رژيم شاه شروع كرد، و بارها در اين راه دستگير و زنداني شد. وي بعد از پيروزي انقلاب اسلامي از سوي امام خميني در سال 1358ش به امامت جمعه شهر باختران (كرمانشاه) منصوب شدند. وي در سال 1360 روز 22 ماه مبارك رمضان در حال رفتن به مسجد جهت اقامه نماز ظهر توسط منافقين به شهادت رسيدند.[9]

وی در ۲۳ مهرماه ۱۳۶۱ در حالی که برای اقامه نماز جمعه آماده می‌شد، در مسجد جامع کرمانشاه با انفجار نارنجک توسط فردی به نام محمدحسین خداکرمی ترور و کشته شد و چهارمین شهید محراب جمهوری اسلامی ایران شد . بعدها نشریهٔ مجاهد، ارگان سازمان مجاهدین خلق ایران با برعهده گرفتن این عملیات، خداکرمی را به عنوان یکی از عوامل خود معرفی کرد.^[ وی بنا به وصیت خودش در تخت فولاد اصفهان و در کنار سید ابوالحسن شمس‌آبادی به خاک سپرده شد. بخشی از بدن وی که بعدها پیدا شد، در گورستان باغ فردوس کرمانشاه به خاک سپرده شد.

در تهران بزرگراهیبه نام وی نام‌گذاری شده‌است.

همین طور در شهر او یعنی خمینی شهر نیز بیمارستانی به نام ایشان نام گذاری شده است.

معرفي منابع، جهت مطالعه بيشتر:
ـ شهداي روحانيت شيعه در يكصد ساله اخير، علي رباني خلخالي، ج1 و 2.
[1] . شيخ مفيد، الارشاد، ترجمه: رسولي محلاتي، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چاپ ششم، 1383ش، ج1، ص11-13.
[2] . گلزار، صادق، شهيد اخلاق و فضيلت، قم، مؤسسه بوستان كتاب، چاپ اول، 1382ش، ص20.
[3] . خلخالي، علي رباني، شهداي روحانيت شيعه، بي‌جا، چاپ اول، 1402 هـ.ق، ج1، ص572.
[4] . گلزار، صادق، پيشين، ص27.
[5] . نيكبخت، رحيم، صمد اسمعيل زاده، زندگاني و مبارزات آيت الله قاضي، تهران، مركز اسناد انقلاب اسلامي؛ چاپ اول، 1380، ص93.
[6] . خلخالي، علي رباني، پيشين، ج1، ص363.
[7] . خلخالي، علي رباني، پيشين، ج1،ص579-581؛ و خرمشاهي، بهاء الدين، دانشنامة قرآن، تهران، انتشارات دوستان؛ چاپ اول، 1377ش، ج1، ص1053 و 1056.
[8] . خلخالي، علي رباني، پيشين، ج2، ص583-585.
[9] . خلخالي، علي رباني، پيشين، ج2، ص622-626.