بسیاری از شما خوب می دانید که تعداد زیادی از مواد و مصالح ساختمان سازی امروزه، شکلی پیشرفته و تکامل یافته از موادی هستند که در گذشته ها هم وجود داشته اند. مانند سیمان و بتن که تکامل یافته ی ساروج است و یا انواع آجرهای امروزی که تکامل یافته ی همان خشت و گل های نخستین هستند. یکی از این ابزار معماری و ساختمان سازی که از گذشته ها باقی مانده است و هنوز هم به صورت کلی به همان شکل قدیمی استفاده می شود و کاربرد دارد، گابیون می باشد.
گابیون چیست؟
گابیون برگرفته از واژه ای ایتالیایی به معنای قفس بزرگ است و به قفس، استوانه یا جعبه ای گفته می شود که با سنگ، شن یا حتی بتن پر می شود. گابیون به تورهای سیمی و فلزی گفته می شود که به شکل قفس درآمده اند و داخل آن ها با سنگ و قلوه سنگ های درشت و کوچک پر می شود و دارای کارکردهای مختلفی می باشد. سنگ های درون گابیون به صورت خشکه چین بر روی هم قرار می گیرند.
تاریخچه استفاده از گابیون
یکی از اولین کاربردهای گابیون، در مصارف نظامی بوده است. به این شکل که قفس های بزرگی می ساختند و از سنگ و گل پر می کردند و آن ها را در جهت حفاظت از ابنیه، تجهیزات و ابزار آلات نظامی بکار می گرفتند. در مصر باستان نیز برای پیشگیری از خسارات طغیان رود نیل، از چوب قفسه هایی ساخته و پس از استقرار آن در حاشیه ی رودخانه ها، در فصل کم آبی آن ها را از سنگ پر می کردند تا هنگام طغیان آب، مانع پیشروی آب و خسارت ناشی از آن گردیده و یا آن را به حداقل برساند. این روش هنوز هم در بیشتر نقاط دنیا و از جمله در مزارع برنج حاشیه ی رودخانه ها در شمال ایران رایج می باشد.
ویژگی های گابیون
مقرون به صرفه بودن از لحاظ اقتصادی
کاربری فراوان در دنیا
قابل استفاده در بسیاری از زمینه ها
داشتن نقش سازه ای و غیرسازه ای
موارد استفاده از گابیون
کاربرد اصلی گابیون در زیر شاخه های مهندسی عمران می باشد. چرا که قبل از هر چیزی، از آن ها برای انجام امور عمرانی استفاده می شود. اما در معماری و محوطه سازی و تزئینات معماری هم کاربردهای خاص خودش را دارد. برخی از کاربردهای گابیون به قرار زیر می باشند:
استفاده در مهندسی سازه: سد سازی، پوشش کف آبراهه ها، موج شکن، مقاوم سازی بناهای سست، مهار دیوارهای سنگی، به عنوان فنس و حفاظ و ...
راه سازی: جاده سازی، مهار سنگ های متمرکز بر راهها
ایجاد دیوارهای محافظ و یا دیوار حائل
محوطه سازی
نماسازی
مبلمان شهری
و ...
گابیون در معماری
گابیون در معماری کاربردهای مخصوص به خودش را دارد. برخی از این کاربردها به موارد سازه ای مرتبط می شود و برخی دیگر به موارد غیرسازه ای و دکوراتیو و زیبایی. که در ادامه به بررسی هرکدام از این موارد می پردازیم.
۱. گابیون در معماری: سازه ای
در ساخت برخی از خانه ها به صورت کامل از گابیون و دیوارهای گابیونی استفاده می کنند. به طوری که این دیوارها به صورت کامل بار سازه ای ساختمان را بر دوش می کشند.
۲. گابیون در معماری: غیرسازه ای
یکی از استفاده های گابیون در معماری، زیبایی و تزئین ساختمان است. به عنوان مثال امروزه در بسیاری از ساختمان ها و مخصوصا مراکز تجاری، برای طراحی نمای خارجی از دیوارهای گابیون استفاده می کنند.
مبلمان شهری با گابیون ها
امروزه از گابیون ها استفاده های دکوراتیو و تزئینی هم می شود. در بسیاری از شهرها برای کفسازی پیاده رو و یا در طراحی مبلمان شهری از گابیون بهره می برند. پس نمی توان کارکرد گابیون ها را تنها و تنها محدود به کارهای عمرانی و سازه ای دانست.
گابیون در طراحی محوطه و منظر
از دیگر موارد کاربرد گابیون، محوطه سازی می باشد. برای طراحی محوطه و منظر از گابیون ها استفاده می کنند که کف سازی با گابیون و یا ساخت فلاور باکس، دو نمونه از این استفاده ها می باشند. فلاورباکس گابیونی به این شکل است که گلدان ها را داخل این تورهای فلزی و در میان سنگ ها قرار می دهند و از این فلاورباکس زیبا برای طراحی محوطه استفاده می کنند.
شما می توانید با شناخت این اِلِمان و متریال و دیدن نمونه کارها، خودتان دست به خلاقیت بزنید و با استفاده از گابیون، به راحتی حتی وسایل دکوراتیو مانند مجسمه و حجم بسازید.
