پلاستیکهای ساختمانی مواد آلی گوناگون مشتق از سلولز، رزین، پروتئین، مواد نفتی، زغال و مانند اینها هستند که توسط گرما، فشار یا گرما و فشار توأم میتوان آنها را به شکلهای دلخواه درآورد. به لحاظ فرمول شیمیایی پلاستیکها، پلیمرها یا ماکرو ملکولهایی (با جرم ملکولی بسیار زیاد) هستند که از به هم پیوستن ملکولهای هیدروکربنی سادهای به نام منومر به وجود آمدهاند. فرآیند پیوند منومرها و تشکیل پلیمرها را پلیمریزاسیون نامند. چنانچه هنگام ترکیب چند منومر یا گروههایی از منومرها ملکولهای کوچکی مانند آب، الکل، اسید کلریدریک و آمونیاک به شکل فرآورده جنبی حاصل شود، این عمل را پلیمریزاسیون تراکمی نامند. برخی پلیمرها به روشی که آن را پلیمریزاسیون افزایشی مینامند، ساخته میشوند و در این صورت فرآوردههای تولیدی همان ترکیب منومرها را دارند. در فرآیند افزایشی منومرها انتها به انتها به هم میچسبند. تکرار ملکولها ممکن است به شکل زنجیر خطی، زنجیر دارای شاخه یا بازو، یا زنجیرهایی که در عرض به یکدیگر متصل هستند، صورت گرفته و تشکیل شبکه درهمی بدهند.تولید فرآورده های پلاستیکی در سه مرحله انجام میشود که گاهی اوقات یکدیگر را میپوشانند. مرحله اول، تبدیل مواد اول به ترکیبات پلاستیکی پایه به شکل پودر، دانه ریز، دانه درشت یا رزینهای آبکی است. مرحله دوم، شکل دادن به این مواد است که آنها را با اعمال روشهایی به صورت ورق، فیلم لوله، میله و سایر نیمرخها در میآورند. معمولاً در این مرحله، پلاستیک با یک یا چند جسم دیگر ترکیب میشود تا ویژگیهای فیزیکی دلخواه در فرآورده به دست آید. مواد نرم کننده برای کارپذیری بیشتر، مواد پر کننده برای افزایش حجم و در نتیجه ارزانتر شدن، فیبرها برای افزایش تاب و پایایی و مواد سخت کننده به منظور گیرش سریعتر به مواد پلاستیکی افزوده میشود. در مرحله سوم فرآوردههای پلاستیکی نهایی از این نیمرخها ساخته میشوند.
انواع پلاستیک ساختمانی
عموماً مواد پلاستیکی به دو گروه اصلی ترموپلاستیکها و ترموستها تقسیم میشوند.
ترموپلاستیکها
ترموپلاستیکها (یا پلاستیکهای گرمایی) پلاستیکهایی هستند که هرگاه گرم شوند، نرم و هنگام سرد شدن دوباره سخت میشوند. به دفعات میتوان آنها را سرد و گرم کرد. این ویژگی به خاطر خطی بودن زنجیرهای ملکولی آنها است. تکرار سیکلهای گرما و سرما ممکن است سبب تغییر رنگ یا ازدست رفتن مواد نرم کننده در پلاستیک شود. که خود منجر به بروز تغییراتی در شکل ظاهری و دیگر ویژگیهای آن خواهد شد.
پلاستیکهای ترموست
پلاستیکهای ترموست (یا سخت شو) پلاستیکهایی هستند که در ساختمان ملکولی به شکل زنجیر هستند و قبل از شکل دادن یا قالب گیری شباهت زیادی با ترموپلاستیکها دارند. ولی پس از عمل آمدن و سخت شدن، ملکولها در جهت عرضی نیز با یکدیگر ارتباط پیدا کرده و به شکل درهم پیچیدهای درمیآیند. به قسمی که زنجیر ملکولها آزادی عمل برای حرکت ندارند. بنابراین حرارت دادن مجدد، آنها را به صورت خمیری در نمیآورد.
نصب و نگهداری پلاستیکهای ساختمانی
پلاستیکهای ساختمانی را میتوان با پیچ و مهره، اتصالات و بند و بستهای فلزی به یکدیگر یا به مصالح دیگر متصل نمود. در این صورت مصالح فلزی باید از نوع زنگ نزن باشد. یکی دیگر از مصالح نصب، چسب است. چسب از همان نوع پلاستیک حل شده در حلالی مناسب ساخته شده است. چسب ممکن است از نوع دیگری انتخاب شود که در این صورت باید با پلاستیک سازگار بوده و باعث خرابی و تجزیه قطعات پلاستیکی نشود.
اتصال پلاستیکها ممکن است به کمک پیچ و مهرههای پیش بینی نشده در قطعات پلاستیکی صورت گیرد. بست و گیره برای اتصال لولههای با قطر زیاد به یکدیگر معمول است. برای لولههای با قطر کم اتصالاتی به نام سریع الاتصال طراحی شدهاند که نیازی به مواد اضافی مانند کنف، نوار تفلون و چسب ندارند. پس از آماده کردن لوله آن را با فشار درون اتصال جا میدهند و سپس آن را میکشند.