از بلوک به عنوان قالب دایمی برای قالب بندی گونه‌های جان تیر T و همچنین قالب زیرین بتن پوششی درجا، استفاده میشود. قسمت زیرین بلوک برای تامین سطح صافی برای انجام نازک کاری و لبه‌های داخلی بلوک برای تقویت ایستایی مقطع بلوک، تعبیه میشود. مقاومت بلوکها در محاسبات ایستایی سقف، منظور نمی‌شود و همواره به عنوان قالب‌های دایمی و مصالح پر کننده محسوب می‌شوند. با این وجود بلوکها باید قادر به تحمل ضربه‌های ناشی از حمل و نقل متعارف و نیروهای ناشی از عبور و مرور در زمان بتن ریزی باشند.
بلوکها از مواد مختلفی مانند بتن، سفال، یونولیت و … تولید می‌شوند. به طور کلی مواد تشکیل دهنده آنها نباید روی بتن اثر شیمیایی داشته باشد. وزن یک بلوک کامل تقریباً ۷ کیلوگرم است.
انواع بلوکها
برای پر کردن فضای خالی بین تیرچه‌ها از بلوک استفاده میشود. این بلوکها توخالی بوده و جنس آنها از نوع بتن، سفال و حتی پلی استایرن کند سوز می‌تواند باشد. سطح زیرین بلوکها به منظور انجام نازک کاری مناسب صاف بوده و بلوک باید بتواند وزن سرباره‌های عادی مانند عبور افراد را تحمل نماید. البته بلوکها در محاسبات مقاومت سقف به حاسب نمی‌آیند.
در انتخاب بلوکهای سیمانی و سفالی به موارد زیر توجه شود.
-جنس بلوکها بر روی بتن اثر شیمیایی نداشته باشد.
-ارتفاع بلوکها تابعی از ارتفاعی کل سقف است. عرض بلوکها بین ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر است.
-وزن بلوکهای سفالی هر عدد ۷ کیلوگرم و وزن بلوکهای بتنی بین ۱۱ تا ۱۷ کیلوگرم است. در انتخاب وزن باید به کاتالوگ‌ها‌ی کارخانه سازنده توجه شود.
-ضخامت جدارهای عمودی و افقی بلوک بتنی از ۱۵ میلیمتر کمتر نباشد.
-حداقل محل نشیمنگاه بلوک ۱۷/۵ میلیمتر است.
-بلوکهای سفالی عاری از ترک و دانه‌های آهکی بوده و رنگ آنها کاملاً یکنواخت باشد. سطح بلوک کاملاً صاف و عاری از خمیدگی باشد و سطح خارجی بلوک جهت نازک کاری شیاردار است.
-ضخامت جدارهای عمودی و افقی بلوک سفالی از ۸ میلیمتر نباشد جذب آب بلوک بیشتر از ۲۰ درصد نباشد.
بلوک سیمانی
به قطعاتی گفته می‌شوند که معمولاً برای ساخت ساختمان‌ها یا دیوارها یا سقف‌ها کاربر دارند. بلوکهای سیمانی در اندازه‌ها و ابعاد و با مصالح متفاوتی بسته به نیاز ساخته می‌شوند البته در سال‌های اخیر آنها را در اندازه‌های استاندارد با ضخامت‌های استاندارد می‌سازند.
بلوکهای پلی استایرن
در انتخاب بلوکهای پلی استایرن به موارد زیر توجه شود.
-تنها استفاده از انواع کند سوز شده بلوک پلی استایرن مجاز است.
-برای حفاظت از بلوک سقفی پلی استایرن و جلوگیری از برخورد مستقیم هر گونه حریق احتمالی با بلوک لازم است تا زیر سقف به وسیله پوشش مناسب محافظت شود.
-پوشش گچ، پوشش‌های محافظ پایه گچ، ورمیکولیت یا تخته گچی به ضخامت حداقل ۱/۵ سانتیمتر باید به نحو مناسب و مستقل از بلوک به سقف سازه‌ای مهار شده باشد.
اتصال مستقیم اندود به بلوک با هر شکل هندسی اعم از معمولی یا دارای انواع شیار، به تنهایی و بدن استفاده از اتصالات مکانیکی به هیچ وجه مجاز نبوده و ضرورتاً باید از اتصالات مکانیکی مهار شده به تیرها و تیرچه‌ها، نظیر سیستم رابیتس استفاده شود.
حداقل مقاومت بلوکهای تولیدی در برابر بارهای حین اجرا باید برابر با ۲۰۰ کیلوگرم به ازای هر ۳۰ سانتیمتر طول بلوک باشد. این بار باید در نواری به عرض حداکثر ۷ سانتیمتر در وسط بلوک اعمال شود.
عرض لبه نشیمن بلوکها در محل قاعده باید ۲۷ میلیمتر باشد.
رعایت پخی در دو لبه فوقانی به ارتفاع ۵ و قاعده ۵ سانتیمتر الزامی است.
کاربردهای رایج
بلوکهای سیمانی معمولاً به دو دسته سنگین و سبک طبقه‌بندی می‌شوند.
بلوکهای سنگین
این بلوکها از نظر ابعاد نسبت به بلوکهای سبک بزرگتر هستند و ضخامت آنها بیشتر است. برای استفاده در سازه بنایی یا ساخت دیوارهای محوطه کاربرد دارند.
بلوکهای سبک
این بلوکها در سقف‌های تیرچه بلوک کاربرد دارند. ریزدانه‌های مورد استفاده در آنها نسبت به بلوکهای سنگین کمی تفاوت دارد و از نظر وزن سبک‌تر هستند.
مزایای این بلوکها
-سرعت دیوار چینی و ساخت سازه بنایی با آنها بسیار بیشتر از آجر یا قطعات کوچک‌تر مشابه است.
-از نظر قیمت ساخت نهایی نسبت به دیوارهای آجری کمی ارزان قیمت‌تر هستند.
انواع بلوک سقفی در سقف تیرچه بلوک
برای اجرای سقف تیرچه بلوک در ساختمان سازی، انواع مختلف بلوک سقفی استفاده میشود. هر یک از آنها مزایا و معایب خاص خود را دارد.
بلوک سقفی یونولیت
بلوک سقفی یونولیت که به نام‌های پلاستوفوم، پلی استایرن انبساطی و فوم سقفی نیز شناخته میشود بیشترین کاربرد را در سقف‌های تیرچه بلوک را دارد.
-سبک بودن بلوک یونولیت که هم باعث سبک شدن سقف و سازه، افزایش سرعت اجرای سقف و راحتی کارگران است.
-عدم پرت و شکستن در زمان حمل از کارخانه تا محل پروژه
-عدم نفوذ بتن به داخل بلوک یونولیت
-قابل استفاده با انواع تیرچه کرومیت، پیش تنیده، سفالی و بتنی
-عایق حرارتی و برودتی (به غیر از بلوک یونولیت حفره‌دار، بلوکهای معمولی یونولیت سقفی عایق صوت نیستند)
معایب بلوک یونولیت
پخش تکه‌ها و خرده یونولیت‌های حاصل از اره کردن یونولیت به داخل تیرچه‌ها و منازل همسایه‌های ساختمان در حال ساخت
خرید یونولیت بی‌کیفیت و غیر استاندارد که در زمان بتن ریزی باعث شکسته شدن بلوک و هدر رفتن بتن میشود.
امکان آتش گرفتن یونولیت‌هایی که با مواد ضایعاتی و بی‌کیفیت غیر کندسوز تولید میشود.
در صورت برش نامناسب قسمت آویز و نشیمن بلوک بر روی تیرچه، یونولیت‌ها به میلگردهای عرضی (زیگزاگ) تیرچه می‌چسبد که موجب کم شدن عرض موثر بتن در جان تیرچه میشود.
بلوک های نمادار
بلوکهای نمادار به ابعاد بلوکهای دیواری با نمای صاف و نقشدار تهیه می‌شوند. برای جلوگیری از زخمی شدن و پریدگی لبه‌ها و سطوح در موقع شکستن بلوکهای نمادار جهت مصرف، آنها را در اندازه‌های نیمه و سه قدی نیز می‌سازند. به منظور صاف بودن سطوح در این نوع بلوک باید مصرف سیمان قدری بیشتر از بلوکهای معمولی باشد.
بلوک های سبک
بلوکهای سبک دیواری و سقفی به منظور کاهش وزن و بار مرده و تقلیل تبادل حرارتی و صوتی در ساختمان مصرف می‌شوند. این بلوکها را از انواع بتن سبک می‌سازند که معمول‌ترین آنها بتنهای گازی و سبکدانه هستند.
وزن ویژه بلوکهای سبکدانه از 1200 تا 1450 کیلوگرم بر متر مکعب و تاب فشاری متوسط 3 نمونه آنها باید دست کم 70 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع (در سطح کل بلوک) و حداقل تاب فشاری یک نمونه 55 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد، حداکثر میزان جذب آب در مورد این بلوکها 30 کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد.
مصالح نصب و ملاتها
دوغابها و ملاتها
اتصالات و بستها
حمل و نقل و نگهداری
بارگیری، حمل و باراندازی انواع بلوک باید با دقت انجام شود به نحوی که ضایعات به حداقل ممکن برسد. بلوکها باید در محل تمیز و سرپوشیده به طور جدا از هم دسته‌بندی شده و از تماس آنها با خاک، مواد مضر، رطوبت و یخ و برف جلوگیری شود.آزمایش نمونه‌های گرفته شده از بلوک در کارخانه و کارگاه باید منطبق با ویژگیهای مورد نظر در مشخصات کار باشد.
بلوکهای سفالی سقفی
بیشترین کاربرد بلوک سفالی در سقف‌های تیرچه سفالی و بتنی است.
مزایای بلوک سفالی
کیفیت و ابعاد یکسان بلوک ها
قیمت مناسب
عدم آتش گرفتن
معایب بلوک سفالی
وزن زیاد
پرت و شکستگی زیاد در مرحله حمل و نقل
نفوذ بتن به داخل حفره‌های بلوک سفالی
کاهش سرعت اجرای سقف
