خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: از دعاهای منسوب به امام عصر(عج)، دعای معروف «اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِيقَ الطَّاعَةِ...» است که به زیبایی هر چه تمام و در فرازهایی کوتاه، وظایف منتظران از اقشار و صنوف مختلف را بیان کرده و راه و رسم زندگی به سبک انتظار را نشان می دهد.
از این رو، در سلسله مطالبی شرح فرازهای نورانی و ژرف این دعا مرور می شود:
امام عصر(عج) در ادامه این دعای شریف بیان می کنند: «عَلَى مَرْضَى الْمُسْلِمِينَ بِالشِّفَاءِ وَ الرَّاحَةِ؛ بر بيماران درمان و آسايش كرامت نما».
این فراز از دعای امام عصر(عج)، توجه به بیماران را یادآور می شود و در حقیقت آموزه ای است برای زندگی به سبک انتظار تا بدانیم آنها که بیمارند نیاز به کمک، همراهی و دعای ما دارند.
توجه به بیماران در آموزه های دینی به کرات مورد توصیه و تاکید قرار گرفته و در این باره و برکاتش تصریحات روایی فراوان است؛ چنان که پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: «از حقوق هر مسلمان بر مسلمان دیگر این است که هر گاه با او دیدار کند، بر او سلام کند و هر گاه مریض شود از او عیادت نماید و هر گاه از دنیا رفت، در تشییع جنازه اش شرکت کند».1
همچنین، امام صادق(ع) فرموده اند: «هر مؤمنی که برادر مؤمنش را در بیماری اش عیادت کند، اگر صبح باشد هفتاد هزار ملک او را تشییع (بدرقه و همراهی) کنند و چون نزد او بنشیند رحمت [خدا] او را فرا گیرد و تا شب برای او استغفار کنند، و اگر شب باشد همین اجر تا صبح برای او خواهد بود».2
این توصیه های روایی به خوبی نشان می دهد که اسلام به عنوان دین اجتماعی و نسخه حیات طیبه بشری، در همه حالات به روابط صحیح انسانی نظر داشته و آنچه را که با آن انسان به فلاح و رستگاری نزدیک می شود، بیان کرده است.
البته برخی مراد از مسلمین را مومنین و شیعیان و در نهایت فاسقان از اثنی عشریه گرفته اند چون وجهی برای دعای امام و طلب رحمت و مغفرت نسبت به اموات مخالفین نمی بینند اما با توجه به رافت امام و وسعت دامنه محبت حضرت(عج) این تنگ نظری جایگاه ندارد و كلام امام بر ظاهرش حمل می شود واشكالی نیست كه در این دو فراز دامنه دعای امام فراتر رفته و شامل امت پیامبر(ص) شود.
مهم آنکه امام عصر(عج) به عنوان مایه امن زمین و زمان و پدر معنوی بشریت، در دعای دیگری نیز برای شفای مرضای مومنین و مومنات دعا کرده و می فرمایند: «تَفَضَّلْ عَلَى فُقَرَاءِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ بِالْغَنَاءِ وَ الثَّرْوَةِ وَ عَلَى مَرْضَى الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ بِالشِّفَاءِ وَ الصِّحَّةِ»3
این دعای مختصر كه با عبارت: «إِلَهِي بِحَقِّ مَنْ نَاجَاكَ وَ بِحَقِّ مَنْ دَعَاكَ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ» شروع می شود را سید بن طاووس در «مهج الدعوات» نقل نموده و آن را به حضرت حجت(عج) نسبت می دهد. در ادامه ایشان ادعا می کند كه دعا را در سحرگاه شب چهارشنبه، سیزدهم ماه ذی القعده سال 638 از حضرت صاحب الزمان(عج) در سامرا شنیده و حفظ كرده است.4
بی تردید این دعای امام عصر(عج) سبب شفای بسیاری از بیماران جسمی و روحی شده و بلایای بسیار به واسطه این دعای ایشان از مسلمانان دور شده است.
ائمه معصوم علیهم السلام در کنار دعایی که خود برای شفای بیماران به درگاه الهی می کردند راه هایی را نیز برای شفا و درخواست آن از خدای متعال به مسلمانان توصیه کرده اند که توسل و اهتمام به آنها می تواند خود داروخانه ای معنوی باشد.
از توصیه های معصومین علیهم السلام در خصوص آداب عیادت این است که برای مریض دعا و از خداوند سلامتی و عافیت او را درخواست کنید.همچنین از او بخواهید برای شما دعا کند که دعای مریض مستجاب است. 5 رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «بیماران را عیادت کنید ... و برای مریض دعا کنید و بگویید: خدایا! او را به شفای خودت شفا عطا کن و با دوای خودت مداوا کن و از بلای خود سلامت بخش».6
سیره خود حضرت رسول(ص) بر این بوده که هنگام عیادت مریض، برای بیمار طلب عافیت می کرد. نقل شده وقتی به عیادت سلمان فارسی آمدند و خواستند از بالین سلمان برخیزند، فرمودند: «ای سلمان! خداوند رنج تو را برطرف سازد و گناهت را ببخشد و دین و بدن تو را تا آخر عمرت حفظ کند».7
رافت و مهربانی امام(عج) در حق شیعیانشان به حدی است كه از مریض شدن آنها رنج برده و حتی مریض می شوند. در كتاب «بصائر الدرجات» بابی است كه ائمه در حالی كه غائب اند، می دانند كدام یك از شیعیانشان مریض شده و اندوه گین می شوند و برای شفاء آنها دعا می كنند:
«1-حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنِي الشَّامِيُّ عَنْ أَبِي دَاوُدَ السَّبِيعِيِّ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ عَنْ رُمَيْلَةَ قَالَ: وُعِكْتُ وَعَكاً شَدِيداً فِي زَمَانِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَوَجَدْتُ مِنْ نَفْسِي خِفَّةً فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ وَ قُلْتُ لَا أَعْرِفُ شَيْئاً أَفْضَلَ مِنْ أَنْ أُفِيضَ عَلَى نَفْسِي مِنَ الْمَاءِ وَ أُصَلِّيَ خَلْفَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَفَعَلْتُ ثُمَّ جِئْتُ إِلَى الْمَسْجِدِ فَلَمَّا صَعِدَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع الْمِنْبَرَ عَادَ عَلَيَّ ذَلِكَ الْوَعْكُ فَلَمَّا انْصَرَفَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع وَ دَخَلَ الْقَصْرَ دَخَلْتُ مَعَهُ فَقَالَ يَا رُمَيْلَةُ رَأَيْتُكَ وَ أَنْتَ مُتَشَبِّكٌ بَعْضُكَ فِي بَعْضٍ فَقُلْتُ نَعَمْ وَ قَصَصْتُ عَلَيْهِ الْقِصَّةَ الَّتِي كُنْتُ فِيهَا وَ الَّذِي حَمَلَنِي عَلَى الرَّغْبَةِ فِي الصَّلَاةِ خَلْفَهُ فَقَالَ يَا رُمَيْلَةُ لَيْسَ مِنْ مُؤْمِنٍ يَمْرَضُ إِلَّا مَرِضْنَا بِمَرَضِهِ وَ لَا يَحْزُنُ إِلَّا حَزِنَّا بِحُزْنِهِ وَ لَا يَدْعُو إِلَّا أَمَّنَّا لِدُعَائِهِ وَ لَا يَسْكُتُ إِلَّا دَعَوْنَا لَهُ فَقُلْتُ لَهُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ جَعَلَنِي اللَّهُ فِدَاكَ هَذَا لِمَنْ مَعَكَ فِي الْقَصْرِ أَ رَأَيْتَ مَنْ كَانَ فِي أَطْرَافِ الْأَرْضِ قَالَ يَا رُمَيْلَةُ لَيْسَ يَغِيبُ عَنَّا مُؤْمِنٌ فِي شَرْقِ الْأَرْضِ وَ لَا فِي غَرْبِهَا.
2- حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَيْفٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ حَدَّثَنِي عَبْدُ الْكَرِيمِ بْنُ عَمْرٍو عَنْ أَبِي الرَّبِيعِ الشَّامِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع بَلَغَنِي عَنْ عَمْرِو بْنِ إِسْحَاقَ حَدِيثٌ فَقَالَ أَعْرِضْهُ قَالَ دَخَلَ عَلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَرَأَى صُفْرَةً فِي وَجْهِهِ قَالَ مَا هَذِهِ الصُّفْرَةُ فَذَكَرَ وَجَعاً بِهِ فَقَالَ لَهُ عَلِيٌّ ع إِنَّا لَنَفْرَحُ لِفَرَحِكُمْ وَ نَحْزَنُ لِحُزْنِكُمْ وَ نَمْرَضُ لِمَرَضِكُمْ وَ نَدْعُو لَكُمْ فَتَدْعُونَ فَنُؤَمِّنُ قَالَ عَمْرٌو قَدْ عَرَفْتُ مَا قُلْتَ وَ لَكِنْ كَيْفَ نَدْعُو فَتُؤَمِّنُ فَقَالَ إِنَّا سَوَاءٌ عَلَيْنَا الْبَادِي وَ الْحَاضِرُ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع صَدَقَ عَمْرٌو.»8
بنابر آنچه بیان شد چه بسیار افرادی كه با دعای حضرت شفا یافته اند واز امراض جسمی راحت شده اند و چه بسیار امراض و بلاهایی كه از جامعه مسلمین به واسطه همین دعای حضرت(عج)، دفع شده است لذا وظیفه انسانی و اسلامی حكم می كند كه شكرگذار این نعمت عظما بوده و ما هم به صورت فردی و اجتماعی برای سلامتی و طول عمر امام مهدوی(عج) دعا كنیم.9
علاوه بر این، آنها که می خواهند منتظر واقعی بوده و در اوصاف شبیه به امام منتَظَر خود شوند باید بکوشند تا در فکر، کلام و عمل به ایشان نزدیک شوند و این نزدیکی از همین امور به ظاهر جزئی آغاز می شود اینکه نشسبت به رنج و بیماری دیگران بی تفاوت نباشیم و اگر کاری از دست مان برنمی آید او را از دعا و طلب شفا محرورم نکنیم.
پی نوشت ها:
1-مکارم الاخلاق، ص 359؛
2- مکارم الاخلاق، ص 361؛
3- مهج الدعوات و منهج العبادات، ص: 296؛
4- دُعَاءُ الْإِمَامِ الْعَالِمِ الْحُجَّةِ (عج)؛
5- بحارالانوار، ج 90، ص 360، باب 22، ح 21، و کنزالعمال، ج 9، ص 103، ح 25191؛
6-همان، ج 78، ص 224، باب 4، ح 32؛
7- مکارم الاخلاق، ص 361؛
8- بصائر الدرجات في فضائل آل محمد صلى الله عليهم، ج1، ص: 260؛
9-گروه ادعیه و زیارات مرکز تخصصی مهدویت.
