دستاورد‌های چهل ساله انقلاب اسلامی در حوزه «مساجد و نماز»
الف) بخش گسترش فرهنگ نماز
۱- انقلاب اسلامی رژیمی راکه دشمن نماز ودر مبارزه با نمازگزاران بود برانداخت و نظامی را که با تمام وجود بدنبال گسترش نماز و مسجد است را جایگزین آن کرد.
۲- تدوین سند راهبردی نماز، ابلاغ آیین نامه‌ها و تبادل توافقنامه مسئولین مربوطه با وزرا و دستگاه‌های اجرایی نشانه اراده حاکمیت اسلامی برای اقامه نماز در جامعه است.
۳- تشکیل اجلاس سالانه نمازمتشکل از برجسته‌ترین شخصیت‌های فرهنگی نظام و ابلاغ مستمر پیام‌های مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در آن مشتمل بر ترسیم نقشه راه از افتخارات منحصر به فرد نظام اسلامی است.
۴- قبل از انقلاب حاکمیت در دست فراماسونر‌ها بود وهیچ نماز خوانی به مدیریت‌های بالا و مصادرحکومتی راه نداشت و امروز هیچ بی نمازی به مصادر بالا و حتی پایین حکومت نمی‌رسد. بلکه برجسته‌ترین شخصیت‌های نظام، خود، امام جمعه و جماعت هستند و بعضی از آنان شهید محراب شدند.
۵- تنها نظام جهان که از برگزاری جلسات عالی آن گرفته تا کلاس‌های دانشگاهی و مدارس آن غالباً با وقت نماز تنظیم می‌شود نظام جمهوری اسلامی ایران است.
۶- در فضای دین ستیزی پیش از انقلاب، نماز خوان‌ها اُمُّل و متحجر تلقی می‌شدند و اساتید و متخصصان غالباٌ از نماز خوانی در جمع اِبا داشتند و امروز بدان مفتخرند.
۷- در حالی که در زمان طاغوت اقامه نماز در ادارات و کارخانجات به نوعی بی انضباطی محسوب می‌شد، به یُمنِ انقلاب اسلامی وزرا، مدیران و کارگزاران ارشد در صفی واحد با عموم کارمندان و کارگران زیر دست خود نماز می‌گزارند.
۸- به برکت انقلاب اسلامی امروز ایران تنها کشور جهان است که در تمام پادگان‌ها و مراکز نظامی و انتظامی آن نماز جماعت برگزار می‌شود و سرباز و سرلشکر برادرانه در یک صف شانه به شانه هم نماز می‌خوانند.
۹- پیش از انقلاب سرباز متدیّن برای خواندن نماز در پادگان بایستی طراحی می‌کرد که چگونه از بند انضباط ضد دینی بِرَهَد و نمازش را بخواند امروز همه چیز برای نماز او مهیااست.
۱۰- نه در ایرانِ پیش از انقلاب و نه امروزه در هیچ کجای دنیا به مانند جمهوری اسلامی، برنامه حرکت و توقّف هواپیما‌ها، قطار‌ها واتوبوس‌ها با زمان نماز تنظیم نمی‌شود.
۱۱- احیای نماز جماعت صبح در تعداد زیادی از مساجداز برکات بعد از انقلاب اسلامی است.
۱۲- اهتمام انقلاب اسلامی به اشاعه فرهنگ نماز موجب ایجاد رقابت و اشاعه فرهنگ نمازخوانی به سراسرجهان اسلام شد.
۱۳- برگزاری نماز‌های بزرگ پر جمعیت عید فطر و قربان از ابتکارات انقلاب اسلامی است و نماز عید فطر تهران بزرگترین نماز عید جهان اسلام است.
۱۴- عناوین کتب مروج نماز پیش از انقلاب حتی به تعداد انگشتان دستان هم نمی‌رسید، ولی امروزه بیش از ۲۰۰۰ عنوان کتاب با موضوعات متنوع و متناسب با سطوح سنی و اقشار مختلف در دسترس عموم است.
۱۵- بعد از انقلاب ترویج نماز به یک دغدغه برای پژوهشگران تبدیل شد و هزاران پایان نامه دانشگاهی، مقاله تحقیقی و پژوهش در این زمینه صورت گرفت و این موضوعی بی سابقه بود که به مُخیّلهِ محققان هم خطور نمی‌کرد۰،
۱۶- نماز که در عرصه هنر گذشته حتی در حد یک فریم عکس یا فیلم به آن اعتنا نمی‌شد، در پرتو انقلاب اسلامی به یکی از جذاب‌ترین سوژه‌های کار شاخه‌های مختلف هنری تبدیل شد.
۱۷- در حالی که نمایش نماز سران کشور‌ها در رسانه‌ها پدیده‌ای نادر و با هدف جلب افکار مسلمین به خود بود، انتشار نماز‌های خالصانه رهبران جمهوری اسلامی و صحنه‌هایی همچون نماز امام راحل (ره) روی تخت بیمارستان آثار وبرکات زیادی در ترویج جهانی نماز داشته است.
۱۸- انقلاب اسلامی فرهنگ نماز را آنچنان رواج داد که حتی در بعضی از فرودگاه‌های مهم جهان در کشور‌های لاییک و دین گریز هم شاهد تخصیص اماکنی برای عبادت هستیم.
۱۹- تأسیس مرکز تخصصی نماز در قم و مشهد و تربیت هزاران مدرّس و مبلّغ تخصصی در شیوه‌های دعوت به نماز برای اقشار گوناگون و تولید صد‌ها محتوای متنوع نماز برای گروه‌های سنی مختلف اقدامی بی سابقه و از دستاورد‌های انقلاب اسلامی است.
۲۰- نماز که مضمونی منزوی و بدور از رسانه‌ها بود امروز به اهتمام جوانان مؤمن با تولید ده‌ها هزار محتوا برای آحاد مردم به ویژه نسل نو و توزیع و باز نشر میلیونی در سایت‌ها و کانال‌ها و گروه‌های مجازی به دژ محکمی در مقابل شبیخون فرهنگی تبدیل شده است.
۲۱- انقلاب اسلامی قُفل درب هزاران مسجد متروکه ویا تبدیل شده به موزه و انبار در کشور‌های مختلف را شکست و مسجد و نماز را در جهان اسلام احیا کرد.
ب) بخش زیرساخت‌های فیزیکی برای اقامه نماز
۱- افزایش سه برابری تعداد مساجد و گسترش ده‌ها برابری مساحت زیر بنای مساجد و افزایش صد‌ها برابری نمازخانه‌ها وحسینیه‌ها در سال‌های پس از انقلاب که کماکان ادامه دارد، دلیلی مُتقَن بر اهتمام جدی نظام به اقامه نماز است.
۲- دانشگاه‌ها و مدارس که در آن‌ها نمازی اقامه نمی‌شد و متدیّنین برای انجام این واجب الهی حتی مجبور به ترک محیط می‌شدند با پیروزی انقلاب اسلامی به زیباترین و باشکوه‌ترین مساجد و پر رونق‌ترین نماز‌های جماعت مزین شدند.
۳- وجود مسجد درمراکز نظامی آن هم به زیباترین شکل در قلب پادگان‌ها پدیده‌ای منحصر بفرد در جهان و مولود انقلاب اسلامی است.
۴- به برکت پیروزی انقلاب اسلامی، ساخت هزاران مسجد و نمازخانه بین راهی، اقامه نماز را برای مردمی که در سفر‌ها برای یافتن مکان مناسب نماز به سختی می‌افتادند، هموار کرد.
۵- پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تثبیت پایبندی بخش اعظم مردم به اقامه به وقت نماز، مطالبات مردمی، احداث مسجد و نمازخانه را به تفرجگاه‌ها هم کشاند وتمامی پارک‌ها و اماکن تفریحی به نمازخانه مجهز شدند.
۶- به برکت پیروزی انقلاب اسلامی تمامی ادارات، کارخانه‌ها و کارگاه‌ها به مسجد و نمازخانه مجهز شدند.
۷- الزام به پیش بینی محل اقامه نماز در کلیه طراحی‌های مهندسی برای شهرکها، برج ها، مراکز صنعتی و نظامی، اماکن اداری و علمی و... از برکات انقلاب اسلامی است.
۸- وجود کتابخانه، واحد فرهنگی، اماکن آموزشی، مهدکودک، سالن کنفرانس و... در مساجد که در گذشته به ندرت مشاهده می‌شد، به برکت فرهنگ انقلاب اسلامی، بصورت جزء لاینفک تمامی مساجد بزرگ در آمده است.
۹- تأسیس مجمع خیّرین مسجد ساز با هدف استفاده از ظرفیت‌های مردمی در ساخت و تکمیل هزاران مسجد کوچک و ارزان در مناطق روستایی و محروم و پر جمعیت از برکات پیروزی انقلاب اسلامی است.
۱۰- نبود مکان مناسب اسکان روحانیونی که به دعوت اهالی روستا‌ها برای تبلیغ می‌رفتند وحضور مستمر روحانی در آنجا‌ها را غیر ممکن و مردم محروم را به زحمت می‌انداخت، به برکت استقرار نظام اسلامی، این مشکل با ساخت هزاران خانه عالم و استقرار روحانیان طرح هجرت مرتفع شد.
۱۱- به یُمن انقلاب اسلامی سازماندهی و ساماندهی هیئت امناء مساجد و برگزاری جلسات توجیهی وبرنامه ریزی و ارائه خدمات مختلف آموزشی و رفاهی به خادمین مساجد که هیچ اهتمامی به آن نبود، روش جاری کشور شده است.
۱۲- دست اندازی‌های گسترده خاندان منحوس طاغوت به موقوفات، اهتمام مردم به وقف را باتردید و اخلال مواجه ساخته بود. اما پایبندی نظام برآمده از انقلاب به احکام وقف و ترویج آن بخصوص در امر مسجد، خودکفایی نسبی بخش عظیمی ازمساجد را بدنبال داشته است.
۱۳- به یُمن انقلاب اسلامی و پابه پای توسعه فناورانه، ۸۰ % مساجد مجهز به سیستم‌های رایانه‌ای و فضای مجازی هستند و تشکیل بانک جامع اطلاعات مساجد کشور گام بلند‌ی درپیشرفت و کارآمدی نظام اداری مساجد تلقی می‌گردد.
۱۴- توجه نظام اسلامی به روزآمد کردن مساجد با برترین فناوریها، مشارکت رو به توسعه بیش از ۱۴ هزار مسجد در پورتال ملی مساجد، سازماندهی جبهه‌ای متحد در برابر شبکه سازی گسترده دشمنان اسلام را بدنبال دارد.
۱۵- انقلاب اسلامی ارائه خدمات متنوع همچون تأمین زمین، خدمات بیمه‌ای چند جانبه، حذف هزینه‌های انشعابات و... را جایگزین سیاست‌های مسجدستیز نظام طاغوت کرد.
۱۶- احداث بیش از دویست مصلای بزرگ نماز جمعه از افتخارات نظام اسلامی است.
ج) بخش تحولات بنیادی در نقش مساجد
۱- انقلاب اسلامی از مساجد آغاز شد و پس از گذشت ۴۰ سال از انقلاب، کماکان مساجد نقطه شروع مسیر‌های راهپیمایی‌ها و بسیاری از حرکت‌های خودجوش انقلابی مردمی هستند.
۲- انقلاب، مساجد را که فقط محلی برای عبادت‌های فردی بود، به فعال‌ترین کانون انقلابی و مؤثرترین نهاد اجتماعی تبدیل کرد.
۳- انقلاب اسلامی برخلاف سران کاخ نشین رژیم‌های طاغوتی عالم، کانون حکمرانی و صدور فرمان‌ها و اعلام مواضع رهبری خود را در مسجد، حسینیه و حرم قرار داد.
۴- مساجد که قبل از انقلاب کانون معارضه و ارتقاء عداوت مردم باحاکمان طاغوتی بودند به مرکز شناخت و تبعیّت از ولایت، عمق بخشی به روابط مهرورزانه میان مردم و حکومت، وخدمت متقابل مردم و دولت تبدیل شدند.
۵- انقلاب، مساجد را یکی از فعال‌ترین کانون‌های سیاسی کشور کرد، حضور نامزد‌های انتخاباتی در مساجد، حرکت‌های خودجوش دفاع از آزادیخوهان و مظلومان در مساجد، تداوم شعار‌های اصلی سیاسی مردم در تعقیبات نمازها، نقش محوری مساجد در روند برگزاری انتخابات، از جمله نقش آفرینی‌های سیاسی مساجد است.
۶- برخلاف نظر مغرضان دین و انقلاب که در صدد القاء شبهه کاهش دینداری و اعتقاد به نماز در بین جوانان وآحاد جامعه هستند، یکی از یافته‌های مهم پژوهش‌های علمی و کاربردی، گویای اعتقاد ۹۰ درصد افراد جامعه به این واجب الهی و اثرات و برکات آن در زندگی خود می‌باشند.
۷- برقراری نماز سیاسی عبادی جمعه که در کشور سابقه نداشت، مرهون انقلاب اسلامی است.
۸- با تأسیس پایگاه‌های مقاومت بسیج مساجد، خدمات بسیار متنوع حقوقی، علمی -آموزشی، خدماتی، تربیتی بهداشتی، روشنگری وارتقاء بصیرت سیاسی و... در مساجد شکل گرفت.
۹- رونق بخشی و اقبال عمومی گسترده و تجمعات میلیونی در مسجد مقدس جمکران و محوریت این مسجد در امر فرهنگ انتظار و مهدویت مر هون انقلاب اسلامی است.
۱۰- در میدان نبرد نامتقارن فرهنگی و اجتماعی دنیای امروز، همگامی و نقش آفرینی نوین مساجد در بهره برداری از فضای مجازی و مشارکت در دفاع تبلیغاتی از اسلام و انقلاب با راه اندازی هزاران سایت و وبلاگ و کانال‌های شبکه‌های اجتماعی با محتوا‌های ارزشمند از دستاورد‌های نظام اسلامی است.
د) نقش تربیتی مساجد
۱- راه اندازی بزرگترین شبکه تربیتی جهان باحضور میلیون‌ها جوان و نوجوان در قالب ده‌ها هزارحلقه‌های صالحین پدیده‌ای بی نظیر و از برجسته‌ترین دستاورد‌های تربیتی انقلاب اسلامی است.
۲- درحالی که اراده دشمنان اسلام برای قطع ارتباط جوانان و مردم با مسجد بنا شده است، بسط وگسترش وتعمیق محتوایی منابر، سخنرانی ها، جلسات و نشست‌های مختلف دینی و مذهبی توسط روحانیت، طلاب انقلابی و کارشناسان دینی تربیت یافته در مکتب ولایت پس از انقلاب، خنثی کننده این توطئه‌ها است.
۳- انقلاب اسلامی، مساجد غبار گرفته و میعادگاه کهنسالان را به کانون جوشان فعالیت‌های پرنشاط جوانانه با حضور پرشور و فعال جوانان و نوجوانان و حتی کودکان تبدیل کرد.
۴- نقش برجسته‌ی جوانان در اداره امور مختلف مساجد، پدیده‌ای بی سابقه و مدیون انقلاب اسلامی است.
۵- در رژیم طاغوت، نماز و مروّجان آن وهن می‌شدند. اما به برکت انقلاب صد‌ها هزارنفراز گروه‌های مؤثر جامعه اعم از مدیران ومربیان مهد‌های کودک، مدیران و معلمان مدارس، مدیران اجرایی دستگاه ها، حتی پرستاران بیمارستان‌ها تحت تعلیم شیوه‌های دعوت به نماز قرارگرفته اند.
۶- جذب، آموزش و بکارگیری هزاران نفر از اقشار مختلف بعنوان یاور افتخاری نماز، اقدامی بی سابقه و از ابتکارات خاص جمهوری اسلامی است.
۷- علیرغم نشانه روی دشمنان اسلام و انقلاب برای هدف قراردادن ایمان و معنویت جامعه اسلامی، احیا و برگزاری سنت معنوی وارزشمند اعتکاف در ۳ هزار مسجد شاخص، مصلی‌ها و بقاع متبرکه سراسر کشور با حضور میلیونی جوانان، از دستاورد‌های معنوی شاخص مساجد در انقلاب است.
۸- مساجدی که غالبا جز یکی دو نوبت نماز جماعت در روز و سخنرانی دهه‌های محرم و شب‌های احیا برنامه‌ای نداشتند، به یُمن انقلاب با قرائت قرآن در پی هر نماز، برگزاری محافل قرآنی، بیان احکام و... رونق یافته اند.
۹- مجالس بسیار محدود و کم تعداد دعای کمیل، ندبه، توسل، سمات و... که پیش از انقلاب درخفا و غربت در خانه‌ها برگزار می‌شد، پس از انقلاب، به مجالس باشکوه دعا در مساجد مبدل شد.
۱۰- ابتکار عمل انقلاب اسلامی در بهره برداری از برکات ایام ماه مبارک رمضان، فاطمیه، محرم وصفر، دهه ولایت، دهه کرامت و ... که غالباً در مساجد صورت می‌پذیرد، دشمنان اسلام را در نقطه تقابلی توسعه آیین‌های دینیِ جهانی، وادار به خلق مناسبت‌های پوچ و توخالی برای برانگیختن احساسات سکولاری ملت‌های جهان کرده است.
۱۱- مساجد با برنامه‌های مختلف آموزشی، توجیهی و مشاوره ویژه خانواده‌ها در مقابل توطئه دشمنان برای نابودی بنیان خانواده‌های ایرانی و تخریب نقش تربیتی مادران ایستاده اند.
۱۲- در زمانی که کنتور شمارش ایجاد شبهه‌های دینی و سیاسی برای نشان دادن ناکارآمدی نظام جمهوری اسلامی و یا ایجاد وگسترش فتنه‌ها توسط دشمنان به شدت در حال چرخش است این منابر، نشست‌ها و جلسات پرسش و پاسخ تشکیل شده در مساجد است که با محوریت ائمه جماعات، روحانیت معزز، کارشناسان و هادیان سیاسی چرخ آن‌ها را از گردش می‌اندازند.
۱۳- در حالی که در رژیم گذشته امور مسجد هیچ متولی نداشت و تأمین روحانی و مبلغ برای مساجد علی السویه بود امروز تمامی مساجد شهر تهران و ۷۰ درصد مساجد کل کشور از امام جماعت برخوردار می‌باشد و سالانه بالغ بر یک میلیون و ۴۰۰هزار نفر روز روحانی و مبلغ درایام تبلیغ و مناسبت‌های مختلف به مساجد روستا‌ها و مناطق کشور اعزام می‌شوند.
ه) نقش فرهنگی مساجد
۱- برپایی بزرگترین نماز جماعت مستمرجهان اسلام در حرم رضوی (ع) در تمام طول سال از افتخارات بی بدیل جمهوری اسلامی ایران در ترویج فرهنگ نماز والهام بخش جهان اسلام است.
۲- به برکت انقلاب اسلامی با برپایی پرشکوه و گسترده نماز ظهر عاشورا، شعائر رایج حسینی از پوسته ظاهری بیان مصائب به عمیق‌ترین لایه پیام قیام عاشورا رسید و با گره زدن اوج هیجان عاطفی با لطیف‌ترین نماد بندگی، دیانت حقیقی مردم را استحکام بخشید.
۳- پیش از انقلاب ترمز تولید آثار ترویجی و تبلیغی نماز با گزارش‌ها و برخورد‌های خشن ساواک کشیده می‌شد، اما امروز نظام مبارک اسلامی با برگزاری مسابقات کتابخوانی و جشنواره‌های فرهنگی هنری اهالی هنر را در خط مسابقه برای ترویج نماز قرار داده است.
۴- امروزه مساجد با ترویج فرهنگ حجاب و عفاف از طریق برپایی نمایشگاهها، فروشگاهها، همایش ها، نشست‌ها و جلسات پرسش و پاسخ و... خط مقدم مقابله با جبهه دشمن در ترویج بی بندوباری و بد حجابی در اجتماع می‌باشند.
۵- در دورانی که دشمن با نفوذ در شبکه گردشگری، سوق دادن مردم به ویژه جوانان به سفر‌های فسادانگیز را وجهه همت خود قرار داده، این مساجدند که با برگزاری تور‌های زیارتی، تفریحی و سیاحتی و آموزشی احیاگر گردشگری تعالی بخش هستند.
۶- به برکت فرهنگ انقلاب اسلامی مساجد فراگیرترین و مؤثرترین نهاد‌های مروج فرهنگ جهاد و شهادتند.
۷- برگزاری منظم یادواره‌های شهیدان، عیادت دستجمعی اهالی مسجد از خانواده‌های شهدا و جانبازان انقلاب محل و ابراز احترام دستجات عزاداری به این بزرگواران، برگزاری شب خاطره و نشر خاطرات و تصاویر نورانی شهدا و... نسل‌های مجاهدِ شجاع وشهادت طلب را تربیت کرده که آثار آن را در خیل جوانان مشتاق اعزام برای دفاع از حرم میتوان دید.
۸- انقلاب اسلامی با خلق هنرِ مسجد محور همچون گروه‌های سرود نوجوانان مسجد، گروه‌های نمایش و تئاتر مسجد، تیم‌های تزیین و فضا سازی مناسبتها، خطاطان و طراحان پوسترها، مداحان و ذاکران، مستند سازان، سازندگان کلیپ‌ها و گزارش‌های تصویری و... زیرساختی پایان ناپذیر برای هنر انقلابی ایجاد کرد.
۹- تولید هزاران محتوای دیجیتالی با موضوع نماز در قالب عکس، گرافیک، موشن گرافیک، بازی، پویا نمایی، نماهنگ‌های صوتی و تصویری، لوح فشرده، ابزار کمک آموزشی و ... انقلاب بزرگ تولیدات رسانه‌ای را برای ترویج فرهنگ نماز پدید آورده است.
۱۰- مساجد با ابتکار انقلابی وبرگزاری جشن تکلیف برای میلیون‌ها نفر از دانش آموزان در سن بلوغ توطئه بازیچه کردن سن تکلیف دختران و پسران برای اغراض سیاسی را خنثی کردند.
و) نقش مساجد در ارائه خدمات اجتماعی به مردم
۱- تشکیل هزاران گروه جهادی در مساجد برای آباد سازی مناطق محروم، ابتکار عمل گره گشای انقلاب اسلامی در جبران ویرانی‌های به جامانده از دوران سیاه ستمشاهی در ایران است.
۲- نقش درخشان امداد رسانی مالی، انسانی و تدارکاتی مساجد در حوادث غیر مترقبه کشور پس از انقلاب اسلامی نه تنها نسبت به دوران پیش از انقلاب بلکه در جهان بی نظیر است.
۳- انقلاب اسلامی با تکیه بر کانون الهی مساجد، نگین برجسته اقتصاد اسلامی یعنی سنت نیکوی قرض الحسنه را با تأسیس هزاران صندوق قرض الحسنه جلا داد.
۴- کمک‌های عظیم خیرخواهانه مردمی در جشن‌های نیکوکاری و عاطفه‌ها که از مساجد کشور آغاز شد، اقدامی بی سابقه و مولود انقلاب اسلامی است.
۵- رشد نجومی تهیه جهیزیه در مساجد برای زوج‌های جوان و تسهیل در امر ازدواج نیازمندان پس از انقلاب، به عنوان یک سنّت حسنه از دستاورد‌های مسجد تراز انقلاب است.
۶- راه اندازی مشاغل خانگی و زودبازده توسط خواهران با تکیه بر مساجد و برپایی نمایشگاهها و بازارچه‌های محصولات هنری و صنایع دستی از ابتکارات جمهوری اسلامی است که نه فقط در گذشته بلکه حتی در دنیای امروزی نمونه‌ای ندارد.
۷- نتیجه ۵۷ سال حکومت طاغوت، ملتی بااکثریتِ بی سواد بود. پس از انقلاب، مساجد بابرگزاری اولین کلاس‌های سوادآموزی این طلسم را شکستند و استمرار این جریان مبارک، نقش بی بدیل مساجد در رشد علمی کشور را در ذهن‌ها جاودانه کرد.
۸- نظام شاهنشاهی در پی القاء دین بعنوان افیون جامعه بود، اما آموزه‌های منبعث از انقلاب اسلامی به نخبگان آموخت که با بهره گیری از مساجد بعنوان پایگاه علمی و برگزاری دوره‌های مختلف رباتیک، الکترونیک، نرم افزار و... و کلاس‌های تقویتی تحصیلی زکات علم خود رابپردازند.
۹- انقلاب اسلامی اغلب مساجد را به یک خیریه فعال و کمیته امداد مردمی تبدیل کرد.
۱۰- امروزه مساجد به ویژه در شهرستان‌ها و روستا‌ها پناهگاه و مکان مناسب برای رسیدگی به اختلافات و منازعات مختلف مردم می‌باشند و ائمه جماعات و مؤمنین معتمد در امر داوری و حل اختلاف مردمی نقش مهمی دارند که این در زمان رژیم گذشته رایج نبود.
۱۱- مساجد با اجرای طرح بسیج اقتصادی و توزیع عادلانه کالا‌های اساسی مورد نیاز مردم در جنگ، بحرانی‌ترین شرایط اقتصادی را به بهترین نحو مدیریت کردند.
ز) نقش امنیتی و دفاعی مساجد
۱- با شکل گیری انقلاب و تشکیل کمیته‌های انقلاب اسلامی، مساجد محور اصلی برقراری نظم و امنیت کشور شدند و پایگاه‌های بسیج این نقش را استمرار بخشیدند.
۲- در دوران دفاع مقدس سهم مساجد در جذب و سازماندهی یگان‌های خط شکن جبهه‌ها خیلی بیشتر از پادگان‌های نظامی بود.
۳- در هنگام تجاوز دشمن به شهر‌های مرزی همچون خرمشهر، سوسنگرد گیلانغرب و... قرارگاه رزمی، مرکز آموزشی، بُنهِ تدارکاتی، پست امداد پزشکی، سنگر استراحت مدافعان، مسجد بود.
۴- مساجد کانون‌های هویتی محله و اصلی‌ترین رکن پشتیبانی مردمی و ارسال کمک‌های مردمی به جبهه‌های جنگ و مقاومت بوده و هستند.
۵- در مقابله با فتنه‌ها وکودتا ها، مساجد محل دریافت اطلاعات مردمی و کانون بصیرت بخشی و آگاهی دهی عمومی به اقشار مختلف هستند.
۶- با وجود آرزوی دشمن برای حذف مسجد از نقطه کانونی جبهه مقاومت، وکم انگیزه کردن بسیجیان در حفظ آمادگی دفاعی، برگزاری اردو‌های نظامی بسیج مساجد و محلات، ترجمان " آیه شریفه واعدوا لهم ما ا. ستطعتم من قوه ... " شده است.
۷- گشت‌های محلی و ایست وبازرسی ها، توسط جوانان مسجدی بسیج، محیط را برای تروریست‌ها و منافقین و متجاوزان به حقوق مردم نا امن و برای توده‌های مردم امنیت را به ارمغان آورده است.
