پیشنهادی مفید برای کودکان و نوجوانان
کتاب هایی خواندنی در بازار نشر موجود هستند که کودکان و نوجوانان را با پیامبر گرامی اسلام و زندگی در زمانه ایشان، آشنا می کنند.
پیامبر اکرم (ص)، آخرین فرستاده خدا بر روزی زمین، چهرهای شناختهشده در میان مسلمانان و حتی غیرمسلمانان هستند. هر مسلمانی بهاندازه خود درباره محمد مصطفی (ص) وزندگی ایشان داستانها و روایتهای بسیاری شنیده است. اما کودکان و نوجوانان با توجه به شرایط سنی خود، معمولاً اطلاعات کمتری دراینباره دارند.
علاوه بر روح جستجوگر و پرسشگر، این رده سنی نیازمند به اطلاعات مفید و معتبر دراینباره است تا از هرگونه کژی و یا انحراف جلوگیری شود.نویسندگان و شاعران فارسیزبان ایرانی خصوصاً در نسل های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، آثار بیشماری درباره پیامبر (ص)، خصوصیات اخلاقی و زندگانی پربرکتشان برای کودکان و نوجوانان تولید کردهاند.
به مناسبت سالروز میلاد پیامبر مهربانیها به معرفی چند اثر فاخر در این زمینه میپردازیم که خوانش آن در این ایام، لذتی دوچندان داشته و گزینههای مناسبی برای هدیه به کودکان و نوجوانان توسط بزرگترهاست.
رمان بلند و چند جلدی «پیامبر (ص)» حاصل تلاش و کوشش چندین ساله نقی سلیمانی نویسنده 57 ساله تهرانی است که بیش از سی اثر درزمینه رمان، داستان، زندگینامه، نقد و پژوهش برای ردههای سنی مختلف است.
رمان نقی سلیمانی در کنار همه جذابیتهای داستانیاش، یک کلاس تاریخ برای خواننده کودک و نوجوان است تا اگر از متون خشک و بیروح کتابهای مدرسه بیزار است، در عوض با خواندن رمانی خواندنی بازندگی و زمانه پیامبر مهربانیها بیشتر آشنا شود
رمان پیامبر (ص) همانطور که در طرح جلد آن اشارهشده، به زندگانی پیامبر اسلام در مقاطع مختلف در 9 جلد پرداخته است. این مجموعه با کتاب «پیش از تولد» آغاز میشود. «کودکی پیامبر (ص)»، «نوجوانی»، «جوانی»، «بزرگسالی»، «میانسالی» و «کلانسالی» عناوین کتابهای بعدی است که بهصورت متوالی در قالب یک رمان بلند منتشرشده است.
پیامبر (ص) بر اساس قرآن و با استفاده از نهجالبلاغه و سایر کتابهای معتبر روایی نوشتهشده است. به همین منظور نویسنده با ایدهای جالب در ابتدای هر فصل رمان و همینطور در لابلای روایتها، به آیات قرآن که با موضوع مرتبط بوده، اشارهکرده است.
از نکات جالبتوجه در هر رمان، معرفی شخصیتهای اصلی و فرعی داستان و حتی نسبتهای خانوادگیشان در ابتدای هر کتاب است. نویسنده از همان ابتدا به معرفی چهرههای رمانش میپردازد تا خواننده با پیشزمینهای ذهنی وارد فضای قصه شود. اهتمام نویسنده بر آن بوده که هرچه در رمان آمده است، مستند یا روایتی از منابع معتبر باشد. هر جا هم که اطلاعات کافی وجود نداشته با استفاده از شیوه فصلبندی «جاهای خالی»، قدرت تخیل خواننده را هم به تکاپو واداشته است.
دو کتاب نخست این مجموعه یعنی کتاب اول با عنوان «پیش از کودکی» و کتاب دوم و سوم بانام «کودکی»، روایتهایی قبل از تولد پیامبر و هنگام تولد و بعدازآن است. در کتاب اول که به دوران قبل از تولد پیامبر میپردازد، خواننده با اوضاعواحوال سرزمین حجاز و مکه آشنا میشود. قصههایی از عبدالمطلب پدربزرگ پیامبر و فرزندشان یعنی عبدالله، پدر پیامبر و معرفی مادر آن حضرت یعنی آمنه بخشهای دیگری از این رمان بلند را تشکیل میدهند.
وقایع پیش از تولد پیامبر (ص) همچون داستان حمله سپاه ابرهه به مکه، سفر کاروان تجارتی عبدالله به شام و مرگ پدر پیامبر در سفر و دستآخر تولد حضرت محمد (ص) از بخشهای خواندنی این کتاب است. بخشی از کتاب را مرور می کنیم: «... اندوه بیپایان به چشمها، دستها و پاهای آمنه زده بود. رنگش پریده و مهتابی شده بود. همه نزدیکان نگران بچهای بودند که درراه داشت. با همه این اندوه، او هر بار که دستی بر شکم خود میکشید آرام میشد. شادی عجیبی در وجودش میدوید و قلبش میتپید...»
این کتاب اگرچه در قالب رمان نوشتهشده، اما مخاطب خود را با بخشی از تاریخ صدر اسلام آشنا میکند. رمان نقی سلیمانی در کنار همه جذابیتهای داستانیاش، یک کلاس تاریخ برای خواننده کودک و نوجوان است تا اگر از متون خشک و بیروح کتابهای مدرسه بیزار است، در عوض با خواندن رمانی خواندنی بازندگی و زمانه پیامبر مهربانیها بیشتر آشنا شود: «... روز هفتم تولد نوزاد، عبدالمطلب، او را محمد (یعنی پسندیده و نیکو، ستایششده) نام گذاشت. این اسم در میان عرب رسم نبود و به نظر آنها غریب مینمود.
از طرف دیگر آمنه مادر نوزاد، او را احمد (یعنی کسی که خدا را بیشتر ستایش میکند) نامید.آن سال همان سالی بود که ابرهه، با ساهش و فیلهایش به مکه حمله کردند تا خانه کعبه را خراب کنند. ...این واقعه چنان شگفتانگیز بود که مبدأ نسل عربها شد و آن سال را «سال فیل» نامیدند. و محمد در سال فیل به دنیا آمد...»
رمان بعدی این مجموعه که کتاب دوم و سوم و با عنوان کودکی نامگرفته است به داستان زندگی پیامبر بعد از تولد میپردازد.از چهرههای اصلی این رمان که نسبت به کتاب قبل به شخصیتهای اصلی اضلفه شدهاند میتوان به حلیمه دایه پیامبر و شیطان راهبی بالباس بلند سیاه و چشمهای سرخ وحشی اشاره کرد.
فضای این رمان در دوران کودکی پیامبر میگذرد. زندگی نزد حلیمه زنی که بهعنوان دایه محمد (ص) انتخابشده، حوادث زندگی در قبیله قریش و شناخته شدن نوه عبدالمطلب میان اهالی مکه و سفر فرزند عبدالله همراه کاروان تجاری و ... قصههایی است که در بخشهای مختلف این رمان روایت میشود:
«آمنه هم منتظر دایهها بود، اما هرکدام که برای گرفتن بچه میآمدند، همینکه از وضع محمد باخبر میشدند، میگفتند: او که پدر ندارد. اگر به او شیردهیم، چه چیزی به ما میرسد؟ هر بار که دایهها دست رد به سینه آمنه میزدند، آمنه احساس بیهودگی میکرد. حس میکرد دست به کاری زده است که هیچ نتیجهای ندارد. اشک در چشمانش حلقه میزد و بغض راه گلویش را میبست ...در میان دایهها دایهای بود به نام حلیمه سعدیه. حلیمه به دنبال دایهها، آخر از همه به مکه رسید ... حلیمه در همه مکه گشت تا او هم شیرخوارهای از ثروتمندان نصیبش شود اما هیچکس حاضر نشد نوزاد خود را به آنها دهد ...»
دو کتاب اول و دوم مجموعه رمانهای پیامبر (ص) نوشته نقی سلیمانی، مناسب ایام ولادت آن حضرت در هفدهم ربیعالاول است که توسط انتشارات به نشر، منتشرشده است.