روزنامه خراسان - دکتر حمید شیخ الاسلامی: نوزادان نارس زودتراز نوزادان رسیده و کامل به دنیا می‌آیند. اگربارداری کمتر از ۳۷ هفته طول بکشد، نوزاد نارس خواهد بود اما نوزادان رسیده ۳۷ تا ۴۲ هفته پس ازآخرین قاعدگی مادر متولد می‌شوند.
این هفته‌های نهایی دررحم مادر برای بالا رفتن وزن نوزاد و رشد کامل اندام‌های حیاتی مختلف ازجمله مغز و ریه بسیارمهم است. به همین دلیل است که نوزادان نارس مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلف‌اند و باید مدت بیشتری در بیمارستان بستری شوند.
ممکن است نوزاد نارس به عارضه‌هایی مانند ناتوانی‌های یادگیری یا جسمی نیز مبتلا شود.در ادامه با علایم ،بیماری ها و مراقبت های ویژه این نوزادان هم آشنا می شویم .
نوزادان نارس غالباً به مراقبت ویژه نیاز دارند و معمولاً در ابتدا در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) نگهداری می‌شوند. دربخش مراقبت‌های ویژه، محیطی فراهم می‌شود تا کمترین استرس ممکن به نوزاد وارد شود.
علل نارسی نوزاد
- دیابت مادر
- ناراحتی‌های قلبی
- بیماری‌های کلیوی
- فشارخون بالا
عوامل احتمال زایمان زودرس
- تغذیه نامناسب قبل از آبستنی و در طول بارداری
- سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر یا نوشیدن الکل در دوران بارداری
- عفونت‌های خاص مانند عفونت‌های مجاری ادراری و غشاء آمنیوتیک
- سابقه زایمان زودرس
- ناهنجاری‌های رحم
- ضعیف بودن دهانه رحم و زود باز شدن آن
- همچنین احتمال زایمان زودرس در سنین کمتر از ۱۷ و بالاتر از ۳۵ سال بیشتر است.
علایم
زایمان زودرس به این معناست که جنین زمان کافی برای رشد در رحم و سازگار شدن با زندگی خارج از رحم را نداشته است.
نشانه‌های نارس بودن نوزاد
- کوچک بودن نوزاد و سر بزرگی که با این جثه کوچک تناسب ندارد.
- نوک تیز بودن اعضای بدن: اعضای بدن نوزاد نارس برخلاف نوزادان دوره کامل به دلیل فقدان ذخایر چربی حالت گرد ندارد.
- موهایی کرک مانند (لانوگو) بخش اعظم بدن نوزاد را می‌پوشاند.
- پایین بودن دمای بدن به دلیل کمبود ذخایر چربی در بدن
- تنفس دشوارنوزاد یا سندروم زجرتنفسی
- نداشتن واکنش‌های لازم برای مکیدن و بلع
بعضی ازبیماری‌های نوزادان نارس
اندام‌های داخلی نوزادان نارس کاملاً برای عملکرد مستقل آماده نیست، این نوزادان مستعد ابتلا به مشکلات متعددی هستند از جمله :
آپنه
آپنه یکی از عوارض شایع در میان نوزادان نارس است. در طول حمله آپنه، تنفس نوزاد قطع می‌شود، ضربان قلبش کاهش می‌یابد و پوستش کبود، مایل به بنفش یا رنگ پریده می‌شود. آپنه یا وقفه تنفسی معمولاً پی‌آمد رشد ناقص ناحیه‌هایی از مغز است که تنفس را تحت کنترل دارند.
کم‌خونی
در خون بسیاری از نوزادان نارس، گلبول‌های قرمز کافی برای رساندن اکسیژن به تمام نقاط بدن وجود ندارد. این عارضه که با اصطلاح کم‌خونی یا آنمی از آن یاد می‌شود، به سادگی با توجه به آزمایش خون تشخیص داده می‌شود. شدت کم‌خونی و تعداد گلبول‌های قرمز تولید شده در آزمایش خون مشخص می‌شود.
فشار خون پایین
فشارخون پایین عارضه نسبتاً شایعی است که مدت کوتاهی پس از تولد بروز می‌یابد. از علل پایین بودن فشار خون می‌توان به عفونت، خونریزی، کاهش مایعات بدن یا داروهایی اشاره کرد که مادر قبل از زایمان مصرف کرده است.
سندروم زجر تنفسی
یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که بلافاصله پس از تولد در نوزادان نارس مشاهده می‌شود، مشکلات تنفسی است.
مشکلات تنفسی در نوزادان نارس دلایل بسیاری دارد اما شایع‌ترین آن ها سندروم زجر تنفسی (RDS) است که در اثر ابتلا به آن، ریه‌های نوزادان نارس به اندازه کافی ماده مهمی به نام سورفکتانت تولید نمی‌کند.
سورفکتانت انبساط مناسب سطح داخلی ریه را پس از خروج نوزاد از رحم و متولد شدن ممکن می‌کند.
عفونت
عفونت خطر بزرگی برای نوزادان نارس است چرا که نوزادان نارس به خوبی نوزادان دوره کامل نمی‌توانند با میکروب‌های عامل بیماری‌های جدی مقابله کنند.
نوزادان نارس معمولاً زمانی از بیمارستان مرخص می شوند که بتوانند از شیشه یا سینه مادر شیر بمکند، بدون کمک نفس بکشند و وزن و دمای بدن شان به حد مناسب برسد
