خشکسالی های پی درپی و برداشت و مصرف بی رویه آب از منابع زیر زمینی و سطحی در سال های اخیر در نقاط مختلف کشور باعث شده تا بسیاری از دشت ها از لحاظ برداشت آب ممنوعه اعلام و بخش عمده ای از اراضی کشاورزی نیز به شوره زار و بیایان تبدیل شود.

آیا می دانید با توجه به افزایش روز افزون جمعیت جهان، سهم دسترسی انسان به منابع خاک کشاورزی و آب مطلوب، بشدت رو به کاهش است، به همین دلیل متخصصان کشاورزی فناوری های نوینی را برای رویارویی با کاهش کمی و کیفی منابع آب و خاک به کار گرفته اند. یکی از گزینه های نوین برای بهره برداری از منابع موجود در مناطق خشک و نیمه خشک، توجه به ”تنوع زیستی“ فراهم آمده در این مناطق همچون امکان استفاده از گیاهان جایگزین مانند گیاهان شورپسند است.

درختان مقاوم به آب­شور

این درختان، مقاوم به آبیاری با آب شور می باشند و مقاومت آنها بستگی به درصد نمک درآب دارد اگر مقدار نمک زیاد باشد یک تعداد کمی می توانند رشد کنند، مانند: انواع کاج ها (ایلان، گل ابریشم، زبان گنجشک، توت، صنوبر، سپیدار، اقاقیا، سنجد).

اگر مقدار نمک آب زیاد باشد انواع کاج ها می توانند رشد کنند

گیاهان سازگار با آب شور

گیاه هالیمدا (سکه ای ). هالیمدا یا گیاه سکه ای یک جلبک بزرگ سبز رنگ با بافتی آهکی بوده و یکی از ارزشمندترین گیاهان تزیینی مخصوص آکواریوم های آب شور می باشد. اغلب اوقات به آن گیاه سکه ای نیز گفته می شود.

گیاه هالیمدا از ارزشمندترین گیاهان تزیینی مخصوص آکواریوم های آب شور می باشد

این گیاه دارای برگ های مدور و گرد سبز رنگی بوده که از انتها به یکدیگر متصل بوده و در انتها سایز آنها کوچکتر می شود.

این گیاه ذخیره بزرگ کربنات کلسیم را در بافت های خود نگهداری می کند به همین سبب نیازمند منبع تهیه کلسیم و نور بسیار کافی برای رشد و نمو خود می باشد اگر هرکدام از این شرایط برای او فرهم نگردد برگ ها کم رنگ شده و به رنگ سفید در خواهند آمد. هنگامی که برگ های دارای طول عمر بیشتر و پیرتر به کف آکواریوم افتاده و دچار پوسیدگی می شود کلسیمی که مصرف کرده است را آزاد کرده و به قدرت بافری تانک اضافه می کند.

این گیاه متصل به سنگ زنده نبوده و جهت استفاده باید در تانک در زیر ماسه کاشته شود.

اصول تغذیه هالمیدا. اگرچه شما قادر به افزودن آهن برای جبران کمبود غذایی آب به تانکتان برای این گیاه خواهید بود،اما توجه داشته باشید که افزودن آهن شاید منجر به افزایش جلبک های مویی و رشته ای مزاحم و جلبک های نامطلوب در تانک شما خواهد شد.

فیتوپلانگتون ها. این گیاهان که ابعادی بسیار کوچک و در حد میکروسکوپی دارند و بر روی آب زندگی می کنند.

از جمله ویژگی های این جانداران میکروسکوپی توانایی تحمل آب شور توسط آن ها است، اما همزمان با افزایش گرمای کره زمین و گرم شدن آب ها تعداد زیادی از پلانگتون ها دچار مرگ شده واین باعث تجمع حجم زیادی از جنازه آن‌ها در آب و تولید مقادیر قابل توجهی از گاز دی اکسید کربن می شود که می تواند آینده کره زمین را تهدید کند.

علاوه بر فیتوپلانگتون ها، نانو پلانگتون‌ها و زئو پلانگتون‌ها نیز دچار نابودی به خاطر گرمای کره زمین شده اند و این می‌تواند اکوسیستم دنیا را تخریب کند.

گیاه کلپ. یکی دیگر از گیاهان مشهور آبهای شور kelp یا اشنه دریایی است: که در واقع نوعی جلبک دریایی است و در مناطق مختلفی از دنیا وجود دارد، این گیاهان درعمق ۱۵ الی ۴۰ متری از کناره آب وجود دارد و نوعی حالت شناور دارد و قابلیت منحصربفرد آن توانایی زنده ماندن در آب گرم و شور است.

گیاه کلپ. یکی دیگر از گیاهان مشهور آبهای شور kelp یا اشنه دریایی است

گیاه راک وید. گیاه دیگر آب های شور rockweed است که این گیاه نیز نوعی جلبک قهوه‌ای است و در امتداد مناطق ساحلی رشد می کند.

این جلبک دریایی یک ماده غذایی بسیار عالی برای جانداران دریایی است، همچنین این گیاه به دلیل نوع پوشش خود یک مکان زیست برای بی مهرگان و ماهی های کوچک دریایی است.

گیاهان سی گرس. دسته دیگر گیاهان seagrass است که شبیه به گل های چمندار زمینی است و ظاهر زیبایی دارد و یک منبع غذایی عالی برای تغذیه گیاهانی، چون جوجه تیغی و خرچنگ دریایی است.

گیاهان سی گرس شبیه به گل های چمندار زمینی است و ظاهر زیبایی دارد

درختان حرا. این گیاه هم در آبهای شور زندگی می کنند. این درختان در مکان هایی که میزان کمی آب دارند رشد می کنند و نیز دارای ریشه های هوایی هستند و می توانند اکسیژن مورد نیاز را از خاک یا هوای اطراف بدست بیاورند.

درختان حرا در آبهای شور زندگی می کنند

ریشه های این گیاه زیبا می تواند نمک را در بافت خود ذخیره کند و حتی آب دریا را تصفیه می کند و یکی از گیاهان بسیار مفید برای اکوسیستم دریا است.

كشت گياه با آب شور دريا برای نخستين بار در ايران صورت می گيرد

چابهار با همكاری پروفسور بهروز دهدشتی استاد برجسته علوم كشاورزی و شيلات دانشگاه آريزونا وآكادمی شيلات آمريكا برای نخستين بار در كشور با آب شور دريا، گياهانی با خصوصيت شورزی در اين منطقه كشت خواهد شد. محمدسعيد توكل مديرعامل منطقه آزاد چابهار افزود: اين نوع گياهان ابتدا به صورت نمونه در يک مزرعه در منطقه آزاد چابهار كشت و سپس گسترش خواهند يافت.

وی اعلام كرد: اين طرح در نوع خود در كشور بی مانند است و در صورت موفقيت، می توان گفت انقلابی در بخش كشاورزی مناطق گرمسيری كشور رخ داده است.

پروفسور دهدشتی گفت: با توجه به اين كه ذخاير آب شيرين در جهان در مقايسه با ۹۷ درصد آب اقيانوس ها بسيار اندک است اين طرح ممكن است زمينه مناسبی برای استفاده از آب شور در كشاورزی باشد. وی اظهار داشت: امروز در جهان ازدياد و رشد جمعيت، از بين رفتن مزارع و منابع آبزيان و جنگل ها، كاهش تنوع موجودات آبی و گياهی و حيوانی از جمله بحران های جدی بشر در قرن حاضر است.

منبع : mashrooh.com