🔹🔵مبتلایان به فرسودگی زناشویی احساس می کنند که از نظر هیجانی تباه شده اند، آزرده خاطر و دلسردند، علاقه ای ندارند را چیزی را توضیح دهند، و یا در جهت حل مشکلاتشان گام بردارند. 

🔹🔵همچنین تصور می کنند که دیگر برای آن ها در رابطه شان نقطه امیدی باقی نمانده است. لذا روز به روز ناراحت تر می شوند. از نظر آن ها هر روز بدتر از روز قبل است. زندگی را بی ارزش و بی معنا می پندارند. 

🔹🔵اغلب افسرده اند و اگر هم نیروی کمی برایشان باقی بماند آن را صرف کار و فرزندان شان می کنند. به ایجاد هیچ نوع تغییر و تحولی در رابطه شان امید ندارند . احساس می کنند که برای هر تغییری، بی یار و یاور هستند و در دام افتاده اند (پاینز، 1996).
🔖پاینز فرسودگی زناشویی را در سه بعد جسمی، عاطفی و روانی مشخص کرده است. 

🔹🔵فرسودگی جسمی به صورت خستگی مزمن بروز می کند که با خواب و استراحت برطرف نمی شود. این افراد گرفتار کابوس شبانه می شوند. برای به خواب رفتن از قرص های خواب یا مشروب استفاده می کنند که پس از بیدار شدن، خسته، کسل و بی حال هستند و سردردهای شدید دارند، گاهی هم دچار سردردهای مزمن، دردهای شکمی و یا کمر درد می شوند. مستعد ابتلا به انواع بیماری ها بوده و مرتب دچار سرماخورگی می شوند. ممکن است پرخوری یا کم خوری داشته باشند (آدامز، 2009).

🔹🔵از پا افتادن عاطفی شامل کمبود اشتیاق، عدم رضایت، فرسایش هیجانی و کاهش انگیزه است. افرادی که دچار فرسودگی هیجانی می شوند، احساس می کنند با وجو تلاش فراوان به نتیجه دلخواه شان نمی رسند. آن ها ممکن است در حالت عادی زودتر خشمگین شوند و احساس می کنند توانایی خوشگذرانی و حس شوخ طبعی را از دست داده اند (نالت،2005).


🔹🔵از پا افتادگی روانی ناشی از فرسودگی نیز معمولا به صورت کاهش خودباوری و منفی نگری نسبت به روابط، به ویژه رابطه همسر رخ می دهد. در واقع فرسودگی روانی شامل احساس درماندگی، نا امیدی و فریب می شود (شوفلی و بونک،2004).

دکتر علیرضا بوستانی پور