آذربایجان غربی اصیل ترین آداب و رسوم محلی را بویژه در ماه مبارک رمضان دارد
مردم استان آذربایجان غربی در ماه مبارک رمضان میهمان فضل و کرامت پروردگار می‌شوند و زنگار از قلب خود می‌زُدایند.
رمضانˈ در لغت از ˈرمضاءˈ به معنای شدت حرارت گرفته شده و به معنای سوزانیدن، چون در این ماه گناهان انسان بخشیده می شود، به این ماه رمضان گفته اند.
در آذربایجان غربی نیز مردم ماه رمضان را ماه پرورش و اصلاح نفس و تقویت باورهای دینی و ترویج امور معنوی می دانند.
رمضان از سال‌های دور تاکنون در فرهنگ مردم آذربایجان غربی از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و همواره آئین‌های ویژه ای در ارتباط با این ماه، در میان مردم کشورهای اسلامی به اجرا درآمده است که اوروشلیق آیی از جمله این آیین ها است.
آذربایجان غربی با توجه به پیشینه تاریخی اش، اصیل ترین آداب و رسوم محلی را بویژه در ماه مبارک رمضان دارد به گونه ای که مردم این دیار در طول زمان، آنچنان به این مناسبت ها پایبند شده اند که جزء جدایی ناپذیر زندگی آنها شده است.
روزها و لیالی روح بخش رمضان، میهمان خانه‌های مومنان می‌شود و طنین آسمانی رَبّنا... در ماه ضیافت الهی، جانی دوباره به روزه‌داران می‌بخشد.
مردم آذربایجان غربی برای رؤیت هلال اول ماه رمضان، غروب روز آخر ماه شعبان به بالای پشت بام و مناره های مساجد می روند و با نگاه به آسمان، ماه را جست و جو می کنند و در صورت مشاهده آن، اعمال مخصوص این ماه را به جا می آورند و با ذکر صلوات و دعاخوانی ورود به این ماه را به همدیگر تبریک می‌گفتند.
اباخلاما ˈ (استقبال )
مردم متدین و مومن آذربایجان غربی از چند روز مانده به حلول ماه مبارک رمضان خود را برای استقبال از ماه رمضان آماده می کنند.
یکی دو روز مانده به آغاز ماه مبارک رمضان، مردم روستاهای آذربایجان غربی فطیری موسوم به «اپه» درست می‌کنند.
نان «اردیه و اپه» یک نوع نان محلی مغز دار است که روی آن با چنگال و ته استکان بزک شده است، این فطیر از شیرینی‌های مخصوص ماه رمضان است.
ˈپیشواز ˈ (استقبال از رمضان)
مردم آذربایجان غربی یکی دو روز مانده به فرا رسیدن ماه رمضان به استقبال این ماه می روند و علاوه بر خانه تکانی، غبارروبی مساجد و سایر آیین های استقبال به لحاظ روحی و فکری خود را با روزه گرفتن آماده ماه رمضان می کنند که به آن اصلاح محلی ˈپیشوازˈ می گویند.
زنان مؤمن آذربایجان غربی بر این اعتقادند خانه‌ای که برای شروع ماه رمضان پاک و تمیز نباشد، خیر و برکت ماه مهمانی خدا، از آن گریزان می‌شود.
در طول ماه رمضان که به زبان ترکی "اوروشلیق" خوانده می‌شود مساجد، اماکن مقدس و نمازخانه‌های این استان مملو از جماعت روزه‌داری می‌شود که‌با انگیزه تکمیل عبادت و کسب فیض بیشتر، نمازهای یومیه را به‌جماعت اقامه می‌کنند.
نگاه کردن به آیینه و صلوات بر حضرت محمد(ص)
پیرمردان برای این منظور همواره آینه کوچکی در درون جیب خود داشتند و بعدا ز اینکه خود به رؤیت آینه می‌پرداختند، با فرستادن صلوات چندین بار آینه را به دور خود و اهل خانواده می‌چرخاندند.
نگاه کردن به آینه و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد (ص) بعد از رؤیت هلال ماه هنوز هم به عنوان یک رسم در بین پیرمردان مناطق روستایی استان، مرسوم است.
در این دیار بزرگ‌ترها بعد از رؤیت هلال ماه رمضان، به چهره یک کودک معصوم یا یک فرد مؤمن و نمازخوان نگاه می‌کردند و اعتقاد داشتند که نگریستن به‌صورت آدم‌های بی‌نماز و روزه‌خوار، خوش‌یمنی در پی نخواهد داشت.
این عادت بر این اعتقاد مبتنی است که باید در ماه رمضان دل مؤمن همچون آیینه صاف و روشن باشد و از ناپاکی‌ها صیقل یابد.
پیشواز از روحانی
پیش از این همچنین قبل از آغاز ماه رمضان از طرف مردم روستاهایی که روحانی نداشتند، نمایندگانی به نزد امام جمعه های شهرها فرستاده می شد و از آنها درخواست می کردند که یک روحانی را به نمایندگی از خود به روستا بفرستند.
روحانی فرستاده شده را با سلام و صلوات به روستا می بردند و هر شب در خانه ای مهمان می شد تا ماه رمضان به پایان برسد.
آداب و رسوم محلی
اوباشدان (سحری)
در قدیم الایام در این استان مردم برای بیدار شدن برای (اوباشدان) سحر ماه رمضان از روش های گوناگونی از جمله بانگ خروس، صدای نقاره، طبل و شیپور و کوبیدن دیوار همسایه استفاده می کردند که امروزه این رسم نیز با توسعه وسایل ارتباط جمعی بسیار کمرنگ شده است.
امروزه نیز برای بیدار شدن برای اوباشدان (سحری) با وجود استفاده از ساعت های زنگدار به همسایه ها و آشنایان نیز می سپارند که در صورت روشن نبودن چراغ خانه با تلفن یا با زدن زنگ خانه آنها را بیدار کنند.
آئین‌های مردم آذربایجان غربی در رمضان
(افطار سفراسی) سفره های افطاری
سفره های افطاری به ویژه در تبریز از تشریفات خاصی برخوردار بوده به طوری که تنوع غذایی و رنگینی این مراسم در دیگر نقاط کشور به چشم نمی خورد.
مردم آذربایجان شرقی عقیده دارند افطاری از بقیه میهمانی ها جدا بوده و از صفای خاصی برخوردار است.
بانوان آذری همواره به کد بانویی شهره اند اما در ماه رمضان همه سعی می کنند بالاترین درجه هنر آشپزی و سفره آرایی خود را به نمایش می گذارند.
منبع:yjc.ir
