مواجهه امام زمان علیه السلام با قوم یهود در عصر ظهور
مقدمه
از جمله معارف برجسته اسلام _ خصوصاً شیعه _ اعتقاد به ظهور و قیام جهانی حضرت مهدی (عج) که از دودمان پیامبر (ص) و هم نام اوست. عصر ظهور یکی از حساس ترین دوره های زندگی بشر از ابتدای هبوط آدم تا پایان جهان است. عصر طلایی انسان ها و دوره شکوفایی[1] استعدادهای حقیقی بشریت است، در این زمان پرتو عدالت گسترِ امام عصر (عج)، افق هستی را روشن می کند؛ کسی که ظهورش برای مستضعفان بشارت و برای مستکبران زنگ خطر است. او با ظهورش به هر نوع ظلم و ستم، استعمار و استثمار خاتمه می دهد. تحقق این مهم با موانعی همراه است از جمله قدرت های استکباری عالم از ظهور او بیمناکند و با تمام امکانات برای مبارزه با او پا به صحنه گذاشته و امکانات رسانه ای، سیاسی، اقتصادی و نظامی خود را در این راه به کار می گیرند.
یهود با پیشینه ای چند هزار ساله و برخورداری از انبیایی چون ابراهیم، اسحاق، یعقوب، موسی، سلیمان و داود و تاریخ پر فراز و نشیب که پر است از نافرمانی، طغیان، کشتار، آواره گی، فساد، توطئه علیه «اسلام» و... ، این توطئه در عصر کنونی با حمله یهودیان به فلسطین، اشغال آنجا و کشتن هزاران زن و کودک بی گناه با سکوت بلکه حمایت مجامع بین المللی ادامه دارد.
قرآن کریم با اهتمام زیادی به تاریخ یهود، انبیای بنی اسرائیل، بینش و اعتقاد، اوصاف و کردار یهود پرداخته است؛ اوصافی چون دین فروشی، تحریف حقایق، فساد در روی زمین، رباخواری، حرص شدید به دنیا و... به آنان نسبت می دهد. از منظر قرآن عاقبت آنان جز اختلاف، دربهدری و ذلت نیست؛ از این روی برای ریشه کن نمودن این غده سرطانی، مسلمانان را به جهاد با آنان دعوت می نماید.
به نظر می رسد با توجه به روحیاتی که از یهود سراغ داریم، آنها مانع اصلی برای ظهور امام زمان (عج) هستند؛ زیرا دشمنی دیرینه یهودیان با اسلام و بالعکس، روحیه نژاد پرستی به گونه ای که فقط نژاد یهود را برتر و برحق می دانند، پیامبری را می پذیرند که دلخواه و از نژاد خودشان باشد، هدایت و بهشت را از آنِ خود می دانند، همه این امور سبب می شوند تا انسان اطمینان پیدا کند، یکی از مواجهات آن حضرت در عصر ظهور _ بلکه اصلی ترین و شدیدترین آنها _ رویارویی با قوم یهود است. منظور ما از مواجهه، اعم از مواجه و رویارویی امام زمان (عج) با یهود و مواجهه و واکنش آنان در مقابل دعوت و قیام امام زمان (عج) است. ما در این تحقیق با تکیه بر منابع معتبر، قرآن ، تفاسیر، روایات شیعه و روایات اهل سنت به بررسی و تحلیل آنها پرداخته ایم. اطلاع از رویارویی امام زمان (عج) با قوم یهود در عصر ظهور، می تواند در زمینه سازی برای ظهور و اقدامات بازدارنده، نقش مهمی داشته باشد.
1- پیشینه یهودیت
اصل این قوم به نژاد سامی برمیگردد، آنان در قرن 13ق.م تحت رهبری ابراهیم (ع) در جنوب شام؛ سرزمین کنعان (فلسطین)، سکنی گزیدند، پس از ابراهیم، رهبری قوم به فرزندانش اسماعیل و اسحاق و پس از اسحاق، فرزندش یعقوب که نام دیگرش اسرائیل است، جانشین پدر می گردد تا این که یوسف (فرزند یعقوب) عزیز مصر گشته و فرزندان اسرائیل را در مصر ساکن میکند، آنان حدود 4قرن با رفاه و نعمت در آنجا زندگی می کنند اما عده ای از مردم اصلی مصر علیه آنان قیام کرده و آنان را مغلوب می سازند و در همین زمان پادشاهان مصر (فراعنه) آنان را مورد آزار قرار داده و به کارهای سخت و طاقت فرسا وادار می کنند، خداوند حضرت موسی (ع) را که از پیامبران بزرگ است، برای نجات آنان مبعوث نمود (بایرناس، جان (1383): 485- 492، فرید وجدی، محمد1971م: ج10، 568).
موسی (ع) در خانواده ای از سبط «لاوی» از فرزندان یعقوب پیامبر به دنیا آمد. مادرش از بیم فرعون او را در سبدی نهاده و به نیل می اندازد. همسر فرعون سبد را یافته و به موسی (ع) علاقه مند گشته و پرورش او را بر عهده می گیرد. «موسی» را در زبان عبری «موشه» تلفظ میکنند به معنای از آب گرفته شده. مادر موسی (ع) به خواست خداوند، در پی ماجرایی، دایه فرزند خویش شد. موسی (ع) در دربار فرعون پرورش یافت. روزی مردی «قبطی» را دید که مردی «سبطی» از بنی اسرائیل را می زند و چیزی نمانده است که او را بکشد. به یاری مرد سبطی برآمد و مرد قبطی را کشت. آن گاه از بیم انتقام فرعونیان به «مدیَن» گریخت. موسی (ع) سال ها در مدین ماند و با دختر حضرت شعیب (ع) ازدواج کرد و سرانجام به مقام پیامبری رسید و مأموریت یافت تا به مصر بازگردد و فرعون و پیروان او را به دین الهی بخواند. فرعون دعوت او را نپذیرفت و سرانجام موسی (ع) بنا به فرمان خداوند، بنی اسرائیل را از شهر بیرون برد. فرعون و لشکریان او به تعقیب بنی اسرائیل پرداختند؛ اما به معجزه الهی در رود نیل غرق گشتند پس از موسی (ع)، «یوشع بن نون» رهبری بنی اسرائیل را به دست گرفت. او در اثر نبردهایش از رود اردن گذشت و بر فلسطین دست یافت و اولین کسی که از بنی اسرائیل در کنعان به حکومت رسید شاؤل (طالوت) بود (بایرناس، جان (1383): 492-495؛ فرید وجدی، محمد1971م: ج10، ص 568؛ پژوهشکده تحقیقات اسلامی(1386 ): 262 ). و پس از او داود (ع) و پس از او سلیمان (ع) حکومتی قدرتمند بر پا کردند؛ اما پس از سلیمان و داود شاید به دلیل اختلافات و انحرافات فراوان در دین حضرت موسی (ع) انبیای متعددی برای هدایت بنی اسرائیل مبعوث شد که یهودیان از این دوره به «عصر پیامبران» (نبییم، به زبان عبری) نام می برند (بایرناس، جان (1383): 495-526؛ فرید وجدی، محمد1971م: ج10، 568).
1- 1- اسارت بنی اسرائیل
در قرن 6 ق.م. «بُختَ النصر» پادشاه بابل، به «اورشلیم» پایتخت دولت یهود یورش برد و شهر را به تسخیر خویش درآورد و شماری را کشت و «معبد سلیمان» را غارت و ویران کرد و دیگران را نیز به اسارت برد و بدین سان، روزگار اسارت و آوارگی آغاز گشت. این واقعه در تاریخ بنی اسرائیل آنچنان هولناک بود که پس از آن به جای قوم «عبری» آنها را «یهود» گفتند. یهودیان در این روزگار، عقاید و آداب و رسوم بسیاری را از دیگر ملل پذیرفتند تا سرانجام کورش پادشاه ایران بابل را فتح کرد و قوم بنی اسرائیل را آزاد ساخت. یهودیان در این زمان با فرهنگ ایرانی نیز تماس یافتند. آنان پس از بازگشت به اورشلیم به تجدید بناهای ویران شده پرداختند و در نهایت دولت «کاهنان» را تأسیس نمودند. در دوره ای در اثر اختلاف درونی یهود، سلطه رومیان بر یهود افزایش یافت این سلطه از سال 63ق.م شروع و در سال 70م با آتش زدن «اورشلیم» و اخراج، اسارت و آواره گی یهودیان به اوج خود رسید (بایرناس، جان (1383): 526 -554 ).
1- 2- صهیونیسم و دولت اسرائیل
«صهیون» نام تپه ای در اورشلیم است. گویند داوود (ع) قلعه ای را که بر این تپه ساخته بودند، فتح کرد و کاخی بر آن ساخت. پس از ویرانی اورشلیم به سال 70م. و انقراض دولت یهود، یهودیان همواره در آرزوی فتح دوباره اورشلیم بودند و بدین روی نام صهیون را شعار خویش ساختند و از آن پس در کشورهای گوناگون زندگی کردند. نفوذ یهودیان به کشورهای اروپای غربی و رفتار نژادپرستانه آنان، نفرت و کینه مردم و برخی دولت ها را علیه آنان برانگیخت. در سال 1897م نخستین کنگره جهانی صهیونیست در شهر «بال» سوئیس برگزار شد. در این کنگره مقرر گشت که در کشورهایی که شمار یهودیان در آنها بسیار است، سازمان های صهیونیستی تشکیل شود. در سال 1905م بیش تر نمایندگان صهیونیسم ضرورت تشکیل دولت یهود را در سرزمین فلسطین تصویب کردند و به سال 1917م در جنگ بریتانیا و عثمانی، صهیونیست ها زمینه صدور اعلامیه «بالفور» را فراهم ساختند. این اعلامیه تأسیس یک کشور را در سرزمین فلسطین برای یهودیان پذیرفت. با شکست دولت عثمانی در سال 1923م فلسطین تحت قیومیت انگلستان درآمد. جنگ جهانی دوم و کشتار عده ای از یهودیان به دست هیتلر راه تأسیس دولت مستقل یهودی را هموار ساخت. اعراب نیز در خلال قیام هایی مخالفت خود را با بیانیه بالفور اعلام کردند و زمینه انقلاب 1936م که رهبر برجسته اش «شیخ عز الدین قسّام» بود را فراهم نمود، سرانجام سازمان ملل در سال 1948 به تجزیه خاک فلسطین رأی داد و این سرزمین را به دو بخش اسلامی عربی به نام «اردن هاشمی» و یهودی به نام «اسرائیل» تقسیم کرد و سازمان جهانی صهیونیسم، برپایی اسرائیل را اعلام نمود در این سال سکنه یهودی فلسطین اشغالی به 33درصد کل جمعیت فلسطین رسید که 67 درصد اراضی فلسطین را اشغال نموده بودند (خلاصة الادیان، 146-147؛ سرزمین اسلام، ص114).
2- یهود از منظر قرآن
از منظر قرآن هیچ قومی نسبت به پیامبرانشان، همانند یهود نافرمانی نکرده و در هیچ قومی به اندازه یهود، پیغمبر مبعوث نگردیده و معجزات بوقوع نپیوسته است.
قرآن از حضرت ابراهیم یاد کرده و این ادعای یهودیان را که او را یهودی می دانند نادرست شمرده و فرموده است: «ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی، بلکه موحدی خالص و مسلمان بود و از مشرکان نبود. » (آل عمران: 67) و نیز اشاره به فرزندان ابراهیم؛ اسماعیل، اسحاق، یعقوب (فرزند اسحاق)، اسباط[2] (بقره: 140)، دوران حضرت یوسف (ع) از کودکی تا رسیدن به مقام عزیز مصر و سکونت بنی اسرائیل در مصر (ر. ک: سورة یوسُف ) قرآن درباره حضرت موسی (ع) بیش از دیگر پیامبران سخن گفته و مراحل گوناگون زندگی او را وصف کرده است؛ دوران کودکی موسی (ع)، افکندن او به نیل، پرورش یافتن در خانه فرعون، سخن گفتن خداوند با او و مأموریت یافتنش برای دعوت فرعون همچنین سرگردانی یهود به دلیل نافرمانی از موسی (ع)، ورود به سرزمین موعود (طه: 40- 9؛ قصص: 3-49؛ اعراف 136- 103). اشاره به دوران نبوت هارون، سلیمان، داود، ایوب، یونس و سایر انبیاء (نساء: 163) زندگانی داود (سبأ: 10-11؛ بقره: 251) دوران زندگانی و فرمانروایی با شکوه سلیمان (نمل: 15-44؛ سبأ: 12-14) بخش دیگری از تاریخ بنی اسرائیل در قرآن است.
در بخش دیگر از آیات، از نعمت های خداوند به یهود یاد شده است؛ همانند برتری دادن بنی اسرائیل بر عالمیان (بقره: 122، 42؛ مائده: 20)، نجات یافتن از دست ستم فرعون (بقره: 50؛ قصص: 4-6)، بهره مندی از پیامبران فراوان (مائده: 20)، جوشش دوازده چشمه آب، مبعوث گشتن دوازده نقیب، پذیرفته شدن توبه آنان و شکافته شدن رود نیل و غرق شدن فرعون (بقره: 49، 56 و 60؛ اعراف: 160؛ نساء: 153). قرآن صفت های زشت بنی اسرائیل را به صورت مفصل بیان و نکوهش می کند؛ اوصافی همانند پیمان شکنی، اسراف، رباخواری، طمع به دارایی های دیگران، حرص به زندگی، رشوه خواری، ستمکاری، بت پرستی و تکذیب پیامبران (بقره: 57 و 96؛ نساء: 155 و 161؛ مائده: 13، 32). قرآن کریم، دروغگویی ها و ادعاهای ناروای یهودیان را نقل می کند و آن را می نکوهد. یهودیان به ناروا مدعی بودند که هدایت تنها از آن آنان است (بقره: 135) و آنان در دوزخ نمی مانند (آل عمران: 183) و در نتیجه نژاد برتر یهود است (بقره: 111و 113) و دست خدا بسته است (مائده: 164 ) و تنها کتاب خویش را می پذیرند و به همان عمل می کنند. به بخشی از تورات که به سود خود می پنداشتند ایمان داشته و بخش دیگر را وامی نهند (بقره: 85؛ آل عمران: 187). آنان کتاب خدا را تحریف کرده اند (بقره: 79، 75)، و در آن به اختلاف افتاده اند (هود: 110). قرآن یهودیان را مایه فساد معرفی می کند (مائده: 64)، وابستگی بیش از حد به زندگی دنیا (بقره: 96)[3]، تهمت ناروای آنان به مریم مقدس (نساء: 156)، مخالفت با مسیح (بقره: 87) و دروغگو خواندن او و تلاش برای کشتن مسیح (نساء: 157-158)، در حالی که معجزاتی از او دیده بودند(مریم: 30-32). طغیان و کفر (مائده: 64) نمونه ای از این فساد است. در بخشی از آیات نیز به توطئه آنان علیه پیامبر و دین اسلام پرداخته (حشر: 2-6؛ صف: 7-9؛ آل عمران: 72) آزار پیامبر اسلام با کلمات خود (توبه: 61؛ نساء: 46) اشاره شده است.
قرآن کریم از فرجام یهود پرده برداشته و آینده آنان را بازگو نموده و فرموده است: که آنان تا قیامت به کینه و دشمنی گرفتار خواهند گشت، (مائده: 64) به خواری ابدی دچارند (بقره: 85؛ آل عمران: 112) و تا ابد به لعنت خدا و پیامبرانش دچار خواهند بود (بقره: 88؛ نساء: 52؛ مائده: 78). عذاب دنیا و آخرت پیوسته بر آنان فرود می آید (آل عمران: 56 ) و سرگذشت این قوم، عبرتی است برای پرهیزگاران (بقره: 66). با این همه، میان یهودیان، مؤمنان و صالحانی را نیز می توان یافت که قرآن از آنان با تعابیر مختلف یاد کرده و ستوده (بقره: 62؛ آل عمران: 113؛ اعراف: 159؛ 168 و 170؛ صافات: 113). [4]
3- یهود پیش از ظهور
اگر چه در منابع اسلامی اطلاعات دقیقی در باره یهود پیش از ظهور در دست نیست، ولی با توجه به ویژگی های یهود در قرآن از جمله: نژادپرستی و خودبرتربینی (بقره: 111و 113و120، 135)، آنان پیامبری را که دلخواه آنها نباشد، نمی پذیرند( بقره: 87)، دشمنی شدید آنها با مسلمانان[5] سبب خواهد شد تا در عصر پیش از ظهور و در حین ظهور موضع منفی و واکنش سلبی از خودشان نشان دهند و پیش بینی های لازم را در جهت رویارویی با امام زمان (عج) داشته باشند.
از سوی یکی از پایه های اساسی و اصول مهمّ یهود ایمان به آمدن «ماشیح»[6] و دوره نجات (گئولا) است (امامی کاشانی، محمد(1386): ج 2، ص: 157). آنان بر این عقیده اند، این آرمان موهوم با سیطره یهود بر سرزمین موعود همراه خواهد بود آنچنان که در کتاب مقدس آنان آمده است «به اخلاف تو (ابراهیم) این سرزمین را، از رود مصر تا شط بزرگ، شط فرات، عطا می کنیم»( الکنیسة 1980م: سفر التکوین، الأصحاح الخامس عشر 20 ص23). بر این اساس یهودیان با توهم تحقق به وعده الهی بر فلسطین مسلّط شدند؛ این در حالی است که این وعده به فرض صحت، دلالتی بر تحقق آن در زمان ظهور منجی موعود ندارد؛ زیرا در قرآن آمده که: حضرت موسی (ع) دستور برای تلاش و جهاد برای دخول در سرزمین مقدس داد (مائده: 21)ولی به دلیل نافرمانی بنی اسرائیل 40 سال در بیابان سرگردان شدند (مائده: 26) و سرانجام در زمان طالوت و داود، این وعده تحقق یافت و در زمان سلیمان به اوج خود رسید (ص: 35 ). بنابرین این وعده تورات محقق شده است. آنچه در اینجا جلب توجه می کند، هم نوایی مسیحیان صهیونیست با یهود است.
توضیح این که: از میان جریان های اصلی کلیسای مسیحی چهار جریان کاتولیک ها، ارتدوکس ها، پروتستان ها و ارامنه از همه مشهور تر و جمعیت بیشتری را گرد خود آورده اند، در این میان پروتستان ها که عموماً در انگلیس و آمریکا ساکنند، تعلق خاطر عجیبی به بنی اسرائیل و یهودیان دارند اگرچه تمامی فرق، اعتقاد به بازگشت دوم مسیح دارند و منتظرند؛ اما پروتستان ها به دلیل توجه به دو موضوع و اصرار بر آن دو، بارزتر و شاخص تر هستند: یکی موضوع آخر الزمان و زمینه سازی برای ظهور مسیح. دوم؛ تعلق خاطر افراطی به بنی اسرائیل.
از قرن 16م در اثر نفوذ تدریجی یهودیان در بین مسیحیان جریان نهضت اصلاح دینی یا پروتستانتیزم باعث بسته شدن نطفه جریان مسیحیان یهودی یا مسیحیان صهیونیستی شد.
این جریان همواره بر این فرض پافشاری می کند که حضرت مسیح برای بنی اسرائیل می آید آن هم طی یک جنگ بزرگ اتمی خانمان سوز، در فلسطین در صحرایی به نام «هرمجدون»، تاکنون ده ها فیلم سینمایی قوی با موضوعآرماگدون[7] (جنگ آخرالزمانی) ساخته شده است در این فرض مردم به دو دسته خیر و شر تقسیم و نیرو های خیر همگی طرفدار صهیونیست ها هستند و نیروهای شر را مسلمانان، اعراب و مخالفان اسرائیل تشکیل می دهند. در این جنگ تمام نیروهای شر نابود شده و هزار سال حکومت به دست مسیحیان می افتد، در اثنای همین جنگ مسیح ظهور و از مسیحیان حمایت می کند. مسیحیان بنیادگرا و صهیونیست از نیمه های دوم قرن 20م به تدریج وارد عرصه سیاست شده و تا کنون کمک های مالی و حمایتی عجیبی به رژیم اشغالگر قدس داشته اند. (شفیعی سروستانی، اسماعیل1390: 85-90)
ویژگی های جریان مسیحیت صهیونیستی
1- با تکیه بر آموزه های تورات، تمایلات سیاسی صهیونیستی و امکانات نظامی آمریکا، سعی در سلطه کامل بر جغرافیای فرهنگی و خاکی مسلمانان از نیل تا فرات؛
2- زمینه سازی برای ظهور مقدس را بهانه حضور در خاور میانه، حمایت از اسرائیل و تسلط بر عراق؛
3- این جریان ظهور عیسی را مشروط به تشکیل اسرائیل بزرگ، انهدام بیت المقدس، بنای «هیکل مقدس» و بالاخره واقعه آرمگدون می شناسد و تسلط بر سرزمین های اسلامی و حذف عوامل مزاحم، مقدمه تحقق این استراتژی است؛
4- آماده سازی ذهنی مردم و سعی در القای آموزه های آخرالزمانی توراتی با استفاده از رسانه های غربی به ویژه فیلم های سینمایی هالیوود و بازی های کامپیوتری طی سه دهه اخیر، مخدوش نشان دادن چهره اسلام و مسلمانان در دنیا به ویژه خرافه و اسطوره خواندن باور به مهدی موعود؛
5- تمسک به حربۀ قریب الوقوع جلوه دادن ظهور مسیح، برای محتوم نشان دادن سلطه یهودیت و مسیحیت بر کل جهان در هیئت حکومت جهانی؛
6- تلاش برای فرقه سازی (شیخیه، بابیت و بهائیت و... ) و سعی در ایجاد تفرقه میان شیعیان که مهد اندیشه اصیل و حقیقی مهدویت در میان آنان است (همان: 90-93 ).
از مطالب فوق به دست می آید که یهود در دوران پیش از ظهور در تلاش و تلاطم است تا رقیب جدی خود در زمینه آخر الزمان یعنی اسلام شیعی را بر زمین زند و با تمام قوای خود اعم از سیاسی، اقتصادی، نظامی تلاش دارد تا آنچه را که از کتاب تحریف شده خود توهم نموده و مطابق با اغراض شیطانی است به منصه ظهور رساند و آرمان خیالی از نیل تا فرات را در قلب عالم اسلام ایجاد نماید. با توجه به سابقه تیره یهود در تحریف و توطئه، احتمال این که راه اندازی جریان اصلاح دینی (پروتستانتیزم) و جریان مسیحیت صهیونیست از توطئه های یهود باشد، بسیار جدی است و نیاز به بررسی جداگانه دارد. [8]
4- یهود در عصر ظهور
عصر ظهور از یک جهت نویدبخش زندگانی جدید به همراه شکوفایی استعدادهای بالقوه بشر و تحقق مدینه فاضله در سطح وسیع جهانی است و از جهت دیگر پایان تلخی است برای هرگونه ظلم، فساد، طغیان، قدرت طلبی، هوسبازی و... است. در این دوره استثنایی از تاریخ، اسلام و کفر در نهایت توان و ظرفیت با یکدیگر مواجهه می شوند اسلام به رهبری امام زمان (عج) و کفر در سایۀ رهبری سرّی سران صهیونیستی با حمایت تمامی سردمداران کفر و نفاق پا به عرصه نبرد می گذارند.
4- 1- مواجهه امام زمان ( با یهود در عصر ظهور
آیات و روایات نشان می دهند امام زمان (عج) در دو مرحله با یهودیان مواجه می شود در مرحله نخست آنان را به اسلام دعوت می نماید و در صورت واکنش منفی از سوی آنان، از راه جهاد و مبارزه وارد می شود.
4- 1- 1دعوت یهودیان به اسلام
دین اسلام دینی مطابق با فطرت، عقلانیت و منطق است، امام زمان (عج) همانند سایر انبیاء و اوصیاء، ابتدا مردم جهان از جمله یهودیان را به سوی اسلام فرا می خواند، علاوه بر این که روایت فوق از نطر سند صحیح می باشد.
طبق این روایت، تابوت در میان بنی اسرائیل، علامتی برای اثبات منصب دینی است یعنی در بین یهودیان داشتن تابوت مقدس نشانه نبوت یا ریاست و تقدس دارنده آن است بنابرین کلّیت این مطلب که تابوت مقدس نشانه حقانیت دارنده آن است، در دین یهود مورد پذیرش آنان بوده است.
با حفظ این مقدمه می گوییم در روایات ما آمده است: «میراث های انبیاء در نزد ما (ائمه ) است» (صفار، محمد بن حسن(1404 ق): ج1، 83). [9] یکی از آن میراث ها «تابوت مقدس» است، در برخی از روایات [10]تصریح شده که امام زمان (عج) تابوت مقدس را آشکار می نماید. امام زمان (عج) علاوه بر تابوت مقدس نشانه های دیگری هم به همراه دارند به عنوان مثال ایشان تورات اصلی را از غار انطاکیه استخراج [11] و به یهودیان نشان می دهد. این دسته از روایات اگرچه به لحاظ سندی قابل خدشه اند ولی به دلیل کثرت روایی خصوصا در مجامع اهل سنت، می تواند شاهد خوبی بر مطلب باشد.
در کتب حدیثی شیعه بابی با عنوان «آنچه در نزد ائمه از نشانه های انبیاء مثل سلاح رسول خدا، انگشتر سلیمان، عصای موسی و لباس آدم وجود دارد» (صفار، محمد بن حسن(1404 ق): ج 1، ص: 174-190. کلینی محمد بن یعقوب(1365): ج 1، ص: 231 ). این امر نشان دهنده اهمیت و عظمت این مطلب است.
در این باب حدود 60 روایت نقل شده که در برخی از آنها به وجود این علامات در نزد امام زمان تصریح و تأکید شده است از جمله این که «امام بر شما خارج می شود در حالی که پیراهن آدم برتنش و خاتم سلیمان و عصای موسی بر دستش است»( کلینی محمدبن یعقوب(1365): ج 1، ص: 231 ). [12] سرّ این که سخن از آیات انبیاء خصوصا عصای موسی و خاتم سلیمان به میان آمده شاید از باب اتمام حجت به ویژه برای یهودیان است[13] و جالب این که از سایر انبیاء نیز نشانی دارد، این امر از بین المللی بودن احتجاج و دعوت آن حضرت نسبت به تمام اقوام و ادیان، حکایت دارد.
4- 1- 2. اسلام آوردن عده ای از یهودیان
گفته شد امام زمان (عج) یهود را به اسلام دعوت و برای حقانیت خود نشانه هایی چون تابوت مقدس، تورات اصلی و... اقامه می کند چه بسا برخی از یهودیان نیز با دیدن همین نشانه ها و نزول حضرت عیسی و نماز خواندن پشت سر ایشان به او ایمان می آورند. در منابع شیعی روایاتی وجود دارد مبنی بر اسلام آوردن تمامی مردم روی زمین از جمله برخی از یهودیان است. ر. ک: (عیاشی، محمد بن مسعود(1380): ج 1، ص: 183-184). خیلی بعید به نظر می رسد با دعوت امام زمان هیچ یک از یهودیان اسلام نیاورد، زیرا قرآن در عین حال که یهود را نکوهش می کند، برخی از آنان را مدح می کند: «(ولی همه اهل کتاب) یکسان نیستند از اهل کتاب، گروهی قیام کننده اند، که [پیوسته ] آیات خدا را در شبانگاهان می خوانند (و پیروی می کنند) در حالی که آنان سجده می نمایند» (آل عمران: 113).
در بین روایات اهل سنت آمده است: اکثر یهودیان با دیدن این معجزات و حجج ایمان می آورند (ر. ک: کورانی، علی و همکاران( 1428ق): ج 2، ص: 77). [14] البته پذیرش ایمان اکثر یهود مشکل است و با اوصافی که از یهود سراغ داریم بعید به نظر می رسد.
در قرآن کریم آمده است: ( وَ إِنْ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ إِلاَّ لَیؤْمِنَنَّ بِهِ قَبْلَ مَوْتِهِ وَ یوْمَ الْقِیامَةِ یکُونُ علَیهِم شهیداً( (نساء: 159 ) « و (کسی ) از اهل کتاب نیست مگر این که پیش از مرگش، حتماً به او [عیسی ] ایمان می آورد و روز رستاخیز [مسیح، ] بر آنان گواه خواهد بود». [15]
ظاهر آیه دلالت بر ایمان یهودیان به حضرت عیسی (عج) قبل از مرگ ایشان دارد. با این حال، آراء متفاوتی درباره این آیه در بین مفسرین وجود دارد
نظر مفسرین درباره آیه
1- ضمیر اول «بهِ» به عیسی (ع) و ضمیر دوم «قَبْلَ مَوْتِهِ » به اهل کتاب برگردد، یعنی هر یک از اهل کتاب که در آستانه مرگ قرار می گیرد؛ آنها که منکر او شدند به او مؤمن می شوند و آنها که او را خدا دانستند به اشتباه خود پی می برند در حالی که این ایمان هیچ گونه سودی برای آنها ندارد. ( طبرسی، فضل بن حسن(1372ق ): ج 3، ص: 211) برخی این قول را اصحّ و اشهر دانسته (ر. ک: کاشانی، ملا فتح الله (1336): ج 3، ص: 153) مؤید این معنا روایاتی است که می گوید: انسان در هنگام مرگ پرده از جلوی چشم او کنار می رود و حقایق را به عیان می بیند(مغنیه، محمد جواد(1424 ): ج 2، ص: 486).
2- هردو ضمیر به عیسی برگردد، یعنی تمام اهل کتاب به حضرت مسیح (ع) پیش از «مرگ او» ایمان می آورند در حالی که این ایمان هیچ گونه سودی برای آنها ندارد. ( زمخشری، محمد بن عمر(1407ق): ج 1، ص: 588، طبرسی، فضل بن حسن(1372ق ): ج 3، ص: 211؛ 17- بیضاوی، عبدالله بن عمر (1418 ق): ج 2، ص: 108)
و یا گفته شود که یهودیان او را به نبوت می پذیرند و مسیحیان دست از الوهیت او می کشند (طبرسی، فضل بن حسن(1372 ق ): ج 3، ص: 211)
تحلیل و بررسی
اهل کتاب بر یهود و نصاری اطلاق می شود اما از آنجا که مسیحیان از قبل به عیسی ایمان و اعتقاد دارند منظور از اهل کتاب یهودیان می باشد (ابن عاشور، محمد بن طاهر (بی تا): ج 4، ص: 309 ) زیرا اختلاف یهودی ها با نصاری یک اختلاف مصداقی است یعنی آنچه را که نصاری به عنوان مسیح به او ایمان داشتند مورد انکار یهود بود بنابرین یهود در آخرالزمان به اشتباه خود پی برده و مومن می شوند. علاوه بر این که بیشترین استعمال اهل کتاب در قرآن به یهود اختصاص دارد. سیاق آیات نیز سخن از یهود و دشمنی آنان با عیسی است لذا این معنی مناسب تر است.
در کلام بیشتر مفسران آمده است که این ایمان هیچ گونه سودی برای آنها ندارد زیرا اضطراری است. این سخن قابل پذیرش نیست؛ زیرا سیاق آیات سخن از زنده بودن عیسی (ع) است و این که روزی همه اهل کتاب به او ایمان خواهند آورد اما این که ایمان آنها اضطراری و غیر مقبول است (یا نه)؟ خارج از محل کلام است (طباطبائی سیدمحمدحسین(1417ق): ج 5، ص: 135 ). ظاهر آیه هیچ دلالت و اشاره ای به عدم قبول ایمان آنها ندارد بلکه ظاهرش ایمان اهل کتاب است و منظور از ایمان، ایمان واقعی و مقبول است، در موارد متعددی از قرآن که سخن از ایمان به میان آمده، همین معنا منظور است نه این که ایمان داشته باشند ولی این ایمان مقبول نباشد در قرآن چنین استعمالی وجود ندارد و اگر ایمان مقبول نباشد قرآن تصریح به عدم قبول دارد در سوره یونس در باره فرعون می فرماید «تا هنگامی که او (فرعون) در (شُرُف) غرق شدن قرار گرفت، گفت: ایمان آوردم [به ] این که هیچ معبودی نیست، جز کسی که بنی اسرائیل (فرزندان یعقوب) به او ایمان آورده اند، و من از تسلیم شدگان هستم. « (به فرعون گفته شد: ) آیا اکنون (ایمان می آوری)؟! در حالی که پیش [از آن ] بیقین نافرمانی می کردی، و از فسادگران بودی! (یونس: 90-91).
به نظر می رسد منظور از ایمان همه اهل کتاب، همۀ آنهایی که در عصر نزول عیسی زنده اند[16] زیرا بسیاری از اهل کتاب از دنیا رفته اند و ایمان آوردن آنها معنا ندارد و اگر کسی بگوید در حال احتضار که پرده ها کنار می رود آنها ایمان می آورند این معنا نیز محتاج به دلیل روشن تری است و استفاده چنین معنایی از آیه مشکل است و ظاهر کلام اقتضاء دارد مرجع ضمیر دوم همان باشد که در ابتدا ذکر شده[17].
منظور از ایمان به عیسی ایمان به شخص عیسی(ع) نیست بلکه ایمان به نبوت اوست در همان زمان که نبی بود، ایمان واقعی به عیسی (ع) در زمان خودش مستلزم ایمان به پیامبر اسلام است [18] و آنچه از ناحیه او به مردم ابلاغ شده از جمله ایمان اعتقاد به امام زمان (عج)؛ بنابرین عیسی (ع) واسطه در اسلام یهود است؛ زیرا در غیر این صورت ایمان به عیسی نامعقول خواهد بود چون زمان نبوت عیسی ( سپری شده و دین او توسط اسلام نسخ شده حال اگر نبوت عیسی برحق و نافذ باشد نبوت پیامبر اسلام و حقانیت اسلام و امام زمان زیر سوال می رود یعنی هم اسلام ناسخ نبوت و شریعت عیسی (ع) هست و هم ناسخ نیست، کلام و امر عیسی هم نافذ است و هم نیست. این دو ناسازگار است در نتیجه سر از تناقض گویی قرآن در می آورد در حالی که قرآن تناقض نگفته.
از روایت علی بن ابراهیم نیز برمی آید که همۀ اهل کتاب موجود قبل از وفات عیسی (ع) به او ایمان می آورند(قمی، علی بن ابراهیم (1404 ق): ج 1، ص: 158)[19]. روایات دیگر [20] و نیز روایات نزول عیسی (ع) و اقتداء به حضرت مهدی [21]مؤید این معنی می باشند. زیرا وقتی عیسی (ع) به امام زمان اقتدا می کند معنایش قبول ولایت و اعتقاد به امامت آن حضرت است. در مصادر اهل سنت نیز روایات موقوفی[22] از صحابه و تابعین مبنی بر ایمان اهل کتاب به مسیح وجود دارد (ر. ک: کورانی، علی و همکاران ( 1428ق): ج 7، ص: 125-127).
4- 1- 3- پاسخ به اشکالات
اشکال اول: مطابق آیاتی در قرآن کریم، یهودی ها تا روز قیامت باقی اند [23] این آیات چگونه با آیه محل بحث (ایمان به حضرت عیسی ) سازگار است از سوی دوم، همین تعبیر (بقاء تا روز قیامت) درباره نصاری نیز وارد شده[24] با این حساب چگونه به امام زمان ایمان می آورند؟
پاسخ: منظور از اختلاف ابدی اهل کتاب، مبالغه در شدت اختلاف آنان است نه این که تا ابد زنده باشند، گاهی قرآن برای به تصویر کشیدن شدت اختلاف از این گونه تعابیر استفاده می نماید شبیه تعبیر یاران ابراهیم در برابر مشرکان که گفتند: « بین ما و بین شما دشمنی و کینه همیشگی آشکار شده است»[25] در حالی که آنها تا ابد زنده نبودند بلکه نشان از شدت نفرت آنان از کفر و شرک را می رساند. از سوی دوم، اختلاف ابدی به معنای حقیقی وجود ندارد زیرا انسان ها تا ابد بر روی زمین و در معرض آزمون نیستند بلکه با فرارسیدن مرگ و برپایی قیامت زندگی این دنیا برچیده می شود و در عالم آخرت اختلاف و نزاع وجود ندارد بلکه قیامت (یوْمِ الْفَصْل) است و به تمام منازعات خاتمه می دهد.
اشکال دوم: در روایاتی[26] در ذیل همین آیه آمده است که منظور از مرجع ضمیر در «به» نبی مکرم اسلام است این روایات با ایمان آنها به مسیح در تعارض است.
پاسخ: می توان بین این دو دسته از روایات را جمع نمود به این بیان که اهل کتاب به مسیح ایمان می آورند سپس آنان به راهنمایی میسح به پیامبر اسلام ایمان می آورند بنابراین، روایاتی که می گویند اهل کتاب به مسیح ایمان می آورند در ابتدای کار است و روایاتی که می گویند اهل کتاب به محمد (ٌ) ایمان می آورند در ادامه و پس از ایمان به مسیح است.
اشکال سوم: در تفسیر فرات کوفی روایتی[27] مبنی بر عدم قبول ایمان اهل کتاب وجود دارد. این روایت با آنچه گفته شد در تعارض است.
پاسخ: اولا سند روایت ضعیف است زیرا فرات کوفی مجهول الحال است و علمای شیعه به روایات او اعتماد ندارند. عبید بن کثیر به شدت تضعیف شده و متهم به جعل حدیث است (نجاشی، احمد بن علی (1365 ): 234) باقی افراد سند نیز ذکر نشده است و با عنوان «معنعنا عن جعفر بن محمد» که این مطلب خود ضعف دیگر بر روایت است ثانیا این روایت با ظاهر آیه و ظاهر روایات متعدد دیگر که دلالت بر ایمان اهل کتاب به عیسی و به محمد (ص) در تعارض است و در این دسته از روایات از قبول یا عدم قبول ایمان اهل کتاب سخن به میان نیامده.
اشکال چهارم: ظاهر آیه ایمان تمامی یهود به امام زمان است در حالی که چنانچه خواهد آمد بسیاری از یهودیان در مقابل امام زمان (عج) می ایستند و با او جنگ می کنند
پاسخ: آیه در باره این که دقیقا چه هنگامی یهودیان به مسیح ایمان می آورند (قبل یا بعد قیام امام زمان (عج)) سخن به میان نیاورده چنانچه گذشت برخی با دیدن نشانه ها و مواریث انبیاء در امام زمان و برخی با نزول عیسی برای یاری امام، ایمان می آورند، برخی نیز در اثر نژادپرستی و تعصب کور ایمان نمی آورند و در اثر طغیان و سرکشی کشته می شوند خلاصه آنکه با پایان یافتن قیام، دیگر یهودی ای باقی نمی ماند پس می توان گفت بعد از قیام امام زمان (عج) و جنگ او با یهودیان لجوج، تمامی یهودیان قبل از قیامت به عیسی(ع) ایمان می آورند.
4- 2- رویارویی امام زمان (عج) با یهود
ادله و شواهد رویارویی مهدی موعود (عج) با یهود را می توان به دو دسته تقسیم کرد: ادله عام و ادله خاص؛ ادلۀ عام یعنی دلایلی که به نحو عام این رویارویی را به تصویر می کشد بدون آنکه از قوم یهود یا گروه خاصی به طور مشخص نام ببرد مثل ادله ای که سخن از غلبه اسلام بر تمام ادیان، به میان می آورد، ولی روشن است که عمومیت آن شامل قوم یهود نیز می شود یا در برخی از آنها خبر از خاموش کردن فتنه یهود می دهد بدون آنکه مشخص نماید این کار توسط چه کسی و یا در چه زمانی صورت می گیرد از این جهت عمومیت دارد و شامل عصر ظهور نیز می شود.
4- 2- 1- ادله عام رویارویی امام زمان با یهود
4- 2- 1- 1- غلبه اسلام بر تمام ادیان در عصر ظهور
در قرآن کریم آیاتی مبنی بر غلبه اسلام بر تمام ادیان وجود دارد (هُوَ الَّذی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دینِ الْحَقِّ لِیظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ... (1 (توبه: 33) «او کسی است که فرستاده اش را با هدایت و دین حق فرستاد، تا آن را بر همه دین [ها] پیروز گرداند و گر چه مشرکان ناخشنود باشند». ظاهر این دسته از آیات دلالت دارد بر این که: روزی دین اسلام فراگیر شده و بر تمام ادیان موجود در روی زمین غالب خواهد شد.
مفسرین در باره مراد از ظهور اسلام بر سایر ادیان، نظریاتی را بیان نموده اند: [28].
1-برتری آن بر سایر ادیان از نظر حجت و دلیل است یعنی تمام ادیان در برابر ادله اسلامی دلیلی ندارند (ابن عاشور، محمد بن طاهر (بی تا): ج 10، ص: 74) و اسلام بر آنها غالب است.
2- مراد غلبه ظاهری و سیاسی است یعنی مسلمانان در هر ناحیه ای که باشند بر دیگران غالب اند (بیضاوی، عبدالله بن عمر(1418ق): ج 3، ص: 79) فخر رازی می گوید: ظهور و غلبه اسلام از نظر حجت و دلیل امر روشنی است و آنچه در آیه بدان بشارت داده، غلبه ظاهری است و این بشارت از آینده است نه گذشته و این بشارت یا در حال حاضر (قرن ششم ه. ق) تحقق یافته زیرا مسلمانان بر اکثر مناطق دنیا غالب هستند و یا طبق نظر برخی از مفسرین در زمان ظهور مهدی محقق خواهد شد و یا منظور غلبه و اسلام در جزیرة العرب است (رازی، فخر الدین (1420ق): ج 16، ص: 32). برخی از تفاسیر اهل سنت نیز ارتباط آیه با ظهور امام زمان را در حد یک قول ضعیف مطرح نموده اند (قرطبی، محمد بن احمد(1364): ج 8، ص: 121). برخی نیز غلبه را به معنای نسخ اسلام نسبت به شرایع دیگر، گرفته اند (آلوسی، سید محمود (1415 ق): ج 3، ص: 416؛ بیضاوی، عبدالله بن عمر(1418ق): ج 3، ص: 79).
علامه طباطبایی می فرماید: ضمیر در (لیظهره) به دین حق بر می گردد، و متبادر از سیاق آیه هم همین است، این که بعضی احتمال داده اند که ضمیر مذکور به رسول برگردد، و معنای آیه این باشد: که تا وی را بر دشمنان غلبه دهد، و همه معالم دین را به وی بیاموزد، احتمال بعیدی است. این دو آیه(32و33 توبه) مؤمنین را بر جنگ با اهل کتاب تحریک کرده، و اشاره ای که به وجوب و ضرورت این جهاد نموده بر کسی پوشیده نیست، زیرا این دو آیه دلالت دارند بر این که خدای تعالی خواسته است دین اسلام در عالم انتشار یابد، و معلوم است که چنین امری نیازمند سعی و مجاهده است، و چون اهل کتاب سد راه پیشرفت اسلام شده و می خواستند با دهن های خود این نور را خاموش کنند، هیچ چاره ای جز جنگ با آنان نبود، طبق خواسته خدا، مخالفین یا باید از بین بروند، و یا زیر دست حکومت مسلمین باشند و جزیه دهند. و نیز از آنجایی که خدای تعالی خواسته است این دین بر سایر ادیان غالب آید لذا مسلمانان باید بدانند که هر فتنه ای بپا شود _ به مشیت خدا _ به نفع ایشان و به ضرر دشمنان ایشان تمام خواهد شد و با این حال دیگر سزاوار نیست که سستی و نگرانی به خود راه داده و در امر جنگ و دفاع کوتاه بیایند، زیرا باید بدانند که اگر ایمان داشته باشند خداوند اراده کرده که برتری داشته باشند (طباطبائی سیدمحمدحسین(1417ق): ج 9، ص: 247).
کلام علامه از جهاتی قابل دفاع است زیرا با توجه به آیه 39 نجم (وَ أَنْ لَیسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعی ) و سنت قطعی قرآن مبنی بر (إِنَّ اللَّهَ لا یغَیرُ ما بقَوْمٍ حَتَّی یغَیرُوا ما بِأَنْفُسِهِم) و نقش داشتن اراده و اختیار انسان ها در سعادت و شقاوت دنیوی و اخروی از یک سو و دعوت و تکلیف به جهاد با کفار و مشرکین «و با آنها پیکار کنید تا این که آشوبگری باقی نماند، و دین، فقط برای خدا باشد... » (بقره: 193؛ توبه: 29 )[29] همچنین اراده الهی مبنی بر برتری اسلام و مسلمانان بر سایر ملل است «و خدا هیچ راهی برای (تسلّط) کافران بر مؤمنان قرار نداده است. » (نساء: 141) «و اگر شما مؤمنید، سستی مکنید و غمگین مشوید، در حالی که شما برترید». (آل عمران: 139 ) همۀ این امور دست به دست هم می دهد تا هریک از مسلمانان نسبت به وضعیت خود و دین اسلام بی تفاوت نباشند و برای پیشبرد اهداف متعالی اسلام تلاش نمایند جالب این که در روایتی از امام صادق (ع) آیه محل بحث را به تکلیف به جهاد تفسیر می کند. [30]
قرآن خبر از غلبه اسلام بر تمام ادیان داده و این امر تاکنون محقق نشده است زیرا با ظهور اسلام در جزیرة العرب و رحلت پیامبر گرامی اسلام دو قدرت بزرگ ایران و روم وجود داشت و اسلام بر آنها غالب نشد بلکه پیامبر همواره نگران آن دو بود به همین دلیل در اواخر عمر خویش دستور به اعزام نیرو به مرزهای روم را صادر فرمود، همچنین در دوره فتوحات اسلامی و جنگ های صلیبی، این غلبه به نحو کامل محقق نشد و به فرض تحقق، استمرار پیدا نکرد، پس غلبه کامل بر تمام ادیان که مورد نظر آیه است، هنوز محقق نشده است بلکه مسلمین وظیفه دارند با جهاد در راه خدا و در سایه تلاش علمی و عملی به این آرمان الهی جامه عمل بپوشانند و زمینه را برای برای ظهور مهدی موعود (عج) فراهم آورند که این مهم، باتوجه به روایات ظهور حضرت مهدی، در زمان ایشان تحقق پیدا خواهد کرد. روایات نیز در این زمینه متعدد است به عنوان مثال در روایتی که کلینی در ذیل همین آیه از امام کاظم( نقل کرده است: «یظْهِرُهُ عَلَی جمِیعِ الْأَدْیانِ عِنْدَ قِیامِ الْقَائِمِ، قَالَ: یقُولُ اللَّه: وَ اللَّه مُتِمُّ نورِهِ وَلَایةِ الْقائِم... »[31]. «فرمود: یعنی آن را در زمان قیام قائم بر همه دینها غلبه دهد، خدا میفرماید: «و خدا تمام کننده نور خود است» یعنی ولایت قائم ... » (کلینی محمدبن یعقوب(1365): ج 1، ص: 432)
4- 2- 1- 2- نابودی باطل سنت قطعی الهی
خداوند متعال نظام هستی را از نظر تکوین و تشریع به بهترین[32] نحو آفریده به گونه ای که این نظام، فساد و باطل را بر نمی تابد، اگرچه ممکن است باطل، مدتی جولان دهد ولی به هرحال رفتنی است (إسراء: 81) و ثبات ندارد شواهد تاریخی گویای این مطلب است چه بسیار نمرودها، فرعون ها و یزیدها از بستر تاریخ حذف شدند گویا اصلا آفریده نشده اند(کَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأَمْس) (یونس: 24 ) بر این اساس قرآن کریم خبر می دهد «... هر گاه [یهود] آتشی برای جنگ بر افروختند، خدا آن را خاموش ساخت و آنان برای فساد در زمین، می کوشند و خدا، فسادگران را دوست ندارد. »[33] (مائده: 64 ) یعنی سنت الهی اینگونه بوده است که همواره، طغیان یهود را خاموش ساخته همانطور که در زمان حیات پیامبر فتنه یهودیان بنی النضیر، [34] بنی قریظه، بنی قینقاع و خیبر را خاموش نمود[35]. اگر چه آیه از گذشته یهود خبر می دهد، ولی ظاهر آیه که به صورت جمله شرطیه بیان شده ( أَوْقَدُوا ناراً لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّه) بیان سنت الهی و تهدید یهود است، همچنین از ذیل آیه که می فرماید: (وَ اللَّهُ لا یحِبُّ الْمُفْسِدِینَ) دوست نداشتن و دفع فساد از سنن قطعی خداوند است و این اختصاص به گذشته ندارد؛ بنابرین اگر فساد و فتنه گری یهود در آینده نیز ادامه یابد، خداوند آنان را سرکوب خواهد ساخت.
بنابرین اگر در زمان ظهور و دعوت مردم به اسلام، یهودیان نژادپرست و صهیونیست، علیه آن حضرت توطئه چینی نموده و شرق و غرب را علیه حضرت بسیج نمایند و برای از بین بردن او جنگ به پا کنند (چنانچه خواهد آمد)، خداوند با ظهور امام زمان و پیروزی بر آنها، آتش فتنه آنان را برای همیشه خاموش می کند.
در روایتی ذیل آیه آمده است «هرگاه جباری از زورگویان عالم قصد هلاکت آل محمد را داشته باشد خداوند او را در هم می شکند»(عیاشی، محمد بن مسعود (1380 ): ج 1، ص: 330)[36].
4- 2- 2. ادله خاص رویارویی امام زمان (عج) با یهود
ادله خاص؛ یعنی دلایلی که به طور خاص از رویارویی اسلام و در بالاترین سطح در زمان ظهور حضرت حجت با قوم یهود را به تصویر می کشد. برخی از این ادله، قرآنی و برخی روایی و برخی نیز در حد شاهد و مؤید است.
4- 2- 2- 1- وعده خاص الهی به نابودی یهود
«و در کتاب (تورات) به بنی اسرائیل (فرزندان یعقوب) اعلام کردیم که: قطعاً دو بار در [روی ] زمین فساد خواهید کرد، و حتماً با سرکشی بزرگی برتری خواهید نمود. * و هنگامی که نخستین وعده (از آن) دو فرا رسد، (گروهی از) بندگانمان را که سخت نیرومند (و جنگ آورند) بر شما بشورانیم، و میان خانه ها (یتان برای سرکوبی شما) به جستجو در آیند و [این ] وعده ای واقع شده است. * سپس دوباره، (پیروزی) بر آنان را به شما باز گردانیم، و شما را بوسیله اموال و پسران امداد رسانیم، و نفرات شما را بیشتر (از دشمن) قرار دهیم. * اگر نیکی کنید، به خودتان نیکی می کنید و اگر بدی کنید پس به خود (بدی می کنید). و هنگامی که وعده آخر فرا رسد، (مردانی را می فرستیم ) تا صورت هایتان را اندوهگین سازند و تا داخل مسجد (الاقصی) شوند همان گونه که بار اول وارد آن شدند و تا بر آنچه تسلط یابند، کاملًا نابود کنند. » (اسراء: 4-7)
منظور از کتاب، «تورات» و مراد از مسجد، «مسجد الاقصی» است( طباطبائی سیدمحمدحسین(1417ق): ج 13، ص: 38) در باره تحقق و عدم تحقق این دو وعده در حق یهود، بین مفسرین اختلاف نظر وجود دارد؛ برخی از مفسرین تلاش نموده اند با استفاده از شواهد تاریخی، به اثبات تحقق آن دو وعده بپردازند. (ر. ک: بیضاوی، عبدالله بن عمر(1418ق): ج 3، ص: 248)، برخی قائلند یکی از این وعده ها در زمان پیامبر و به دست مسلمین تحقق یافته و وعده دوم طبق تصریح روایات در زمان ظهور امام زمان محقق خواهد شد. ( کورانی، علی(1430ق)، 626) برخی نیز در باره تحقق افساد بنی اسرائیل در زمین و هلاکت آنان نظر روشنی ارائه نکرده اند ( ر. ک: طبرسی، فضل بن حسن(1372ق ): ج 6، ص: 616)برخی نیز ارتباط این آیه با قیام امام زمان را قبول ندارند و آیا این وعده الهی تحقق پیدا کرده یا نه؟ اظهار نظر نمی نمایند و قائل اند آنچه از شواهد تاریخی به دست می آید کشتار و تحقیر یهودیان تا کنون بیش از دو بار واقع شده است. ( طباطبائی سیدمحمدحسین(1417ق): ج 13، ص: 38-45- )
شواهد روایی
عبد الله بن قاسم بطل در باره آیه شریفه: (و قضینا إلی بنی اسرائیل فی الکتاب لتفسدن فی الأرض مرتین...) از امام صادق (ع) روایت می کند که فرمود: این آیه به کشتن علی بن ابی طالب (ع) و نیزه زدن به حسن(ع) نظر دارد، و آیه (... و لتعلن علوا کبیرا)، حاکی از کشته شدن امام حسین (ع) است، و آیه: (فإذا جاء وعد أولاهما...) حکایت از ریخته شدن خون حسین (ع) دارد، و آیه: (بعثنا علیکم عبادا لنا أولی بأس شدید فجاسوا خلال الدیار... ) بر مردمی دلالت دارد که خداوند پیش از ظهور امام قائم (عج) می فرستد و هیچ صاحب خونی از خاندان محمد ص وانگذارند مگر آنکه انتقام او را بگیرند، (... و کان وعدا مفعولا) یعنی ظهور امام قائم (عج)، و مقصود از آیه شریفه: (ثم رددنا لکم الکرة علیهم... ) رجعت امام حسین (ع) است با هفتاد تن از یاران وفادار خود که کلاه خودهای زرین بر سر دارند، از دو سو به مردم خبر می دهند که این حسین (ع) است که رجعت کرده و بیرون آمده تا هیچ مؤمنی در باره آن حضرت شک و تردید نکند و بدون تردید، او دجال و شیطان نیست و هنوز حجت بن الحسن (عج) میان مردم است، و چون در دل مؤمنان استوار شود که او حسین (ع) است، اجل امام دوازدهم که حجت است فرا رسد، و همان امام حسین (ع) خواهد بود که او را غسل می دهد و کفن و حنوط می کند و به خاکش می سپارد، و عهدهدار تجهیز جنازه وصی نشود مگر وصی و امام[37]. (کلینی محمد بن یعقوب(1365): ج 8، ص: 206).
این روایت اگرچه از نظر سند دچار ضعف است ولی به لحاظ مصدر (کتاب کافی) و نویسنده آن دارای قوت است و همین امر تا حدودی ضعف آن را جبران می نماید، علاوه بر آن، همین روایت در کتاب «کامل الزیارات» [38] با سند دیگر و عیاشی در تفسیر خود[39] آن را به سند مُرسَل نقل نموده است، دو کتاب اخیر نیز به لحاظ منبع و نویسنده دارای قوت هستند. شاید منظور از کشتن علی (ع) و نیزه به امام حسن اشاره به توطئه های سّری یهود در تاریخ صدر اسلام و جریان خلافت و جانشینی که نتیجه آن کشته شدن علی (ع) و امام حسن (ع) و بروز حادثه عاشورا بود که طبق این روایت، قرآن از آن به عنوان «علوّ کبیر» یاد می کند. درهر صورت این روایت دلالت دارد بر این که این دو وعده هنوز واقع نشده، بلکه یکی از آنها قبل از قیام حضرت مهدی و دیگری با ظهور آن حضرت خواهد بود. در روایتی از امام صادق (ع) می خوانیم حضرت بعد از قرائت (فَإِذا جاءَ وَعْدُ اولیهما...) سه مرتبه قسم خورد که آنها اهل قم هستند[40]، (مجلسی محمد باقر) 1404 ق): ج 57، ص: 216). از این روایت و روایات دیگر در ذیل آیه روشن می شود که میان قیام اهل قم علیه یهود و قیام امام زمان ارتباط وجود دارد، این قیام یا به امر مسقیم حضرت است و یا در راستای زمینه سازی برای ظهور آن حضرت است. همچنین در روایت دیگری از امیرالمؤمنین (ع) و امام باقر (ع) و امام صادق (ع) این آیه بر قیام امام زمان (عج) تطبیق شده است[41].
قرائنی مؤید نابودی یهود به دست امام زمان (عج) هستند از جمله این که:
1- خداوند این قیام را به خودش نسبت می دهد «بعثنا»، «عباداً لنا » به ویژه تعبیر اخیر در جایی استعمال می شود که قرابت خاصی بین خدا و بنده اش وجود داشته باشد شبیه این تعبیر را قرآن درباره حضرت خضر دارد (فَوَجَدا عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَیناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنا علْما) (کهف: 65 ) در تمام این موارد اضافه به ضمیر متکلم، اضافه تشریفیه است، علاوه براین قرار گرفتن «عباد» با «لنا» در کنار هم لطافت خاصی دارد یعنی دربر دارندۀ علت این تشریف نیز هست؛ یعنی چون بنده خدا بودند خدا آنان را به خودش نسبت داد اصطلاحا «تقیید به وصف مُشعر به علیت آن وصف است» شبیه تعبیر (سبْحانَ الَّذی أَسری بِعَبْدِه ( (إسراء: 1) چون پیامبر عبد خدا بود او را شبانه به معراج برد؛ بنابرین به هیچ وجه نمی توان آیه را به قتل عام یهود توسط «بخت النصر» و غیره تطبیق کرد،
2- آیه، قابل تطبیق به طغیان و شکست یهود در زمان صدر اسلام نیست؛ زیرا هیچیک از شکست و طغیان یهود قابل توجه نبود بلکه صرفا برای یهود مدینه و اطراف آن که عدۀ معدودی از یهودیان بودند، تحقق یافت در حالی که ظاهر آیه خبر از طغیان و شکست قابل توجه برای قوم یهود است، ثانیا در زمان رسول اکرم دخول در مسجد درکار نبود در حالی که آیه از دخول در مسجد خبر می دهد
3- دخول در مسجد الاقصی در هر دو مرتبه و تأکید قرآن بر این مطلب و برجسته کردن آن، نشانگر ارزشی و اسلامی بودن قیام است به طوری که غایت و نهایت این قیام منجر به دخول و بازپسگیری مسجد می شود و اگر غرض بیان قتل عام یهود توسط هر گروهی باشد تکیه بر مسجد معنا ندارد؛ زیرا کفار بین مسجد و غیر مسجد فرقی نمی گذارند زیرا تنها هدف آنان تصرف سرزمین و قتل عام آنان است نه چیز دیگر
4- روایات متعددی[42] از شیعه و سنی مبنی بر وارد شدن حضرت حجت ( به مسجد الاقصی و اقامه نماز در آنجا، وجود دارد. لازمه ورود به مسجد الاقصی، نبرد با یهودیان است که هم اکنون و در برهه هایی بر مسجد الاقصی و فلسطین احاطه داشته و دارند.
4- 2- 2- 2- همسویی یهود با دجال
دجال به معنی کذّاب است اصل آن کلمه سریانی است و او را مسیح کاذب نیز گویند. در احادیث اسلامی آمده است که دجال مردی یک چشم و سرخ روی با موهایی کوتاه و پیچیده و سینه ای پهن است. ناخن های دست راستش ستبرتر از دست چپ اوست و پیروانش هم کفار و زنازادگانند. آمدن دجال طبق روایات از علائم ظهور است. (خاتمی، احمد (1370): 111) درباره دجال اختلاف نظر وجود دارد: برخی او را فرد معین می دانند که در دوره غیبت با ویژگی هایی که در روایات گفته شده خروج می کند، برخی نیز آن را شخص ندانسته بلکه هرکس که با ادعاهای پوچ در صدد فریب مردم باشد دجال است در برخی روایات نیز سخن از دجال ها به میان رفته، برخی نیز دجال را نمادین می دانند که کنایه از سیطره فرهنگ مادی برجهان است (ر. ک: سلیمیان، خدامراد(1387): 201-205) به نظر می رسد نظریه نمادین بودن دجال قابل پذیرش تر از آراء دیگر است.
در روایتی از امیر المومنین در باره دجال می خوانیم: «دجال صائد بن صائد است و بدبخت کسی است که او را تصدیق کند و نیک بخت کسی است که او را تکذیب نماید او از شهری خروج کند که به آن اصفهان[43] گویند از قریه ای که آن را یهودیه می شناسند[44] چشم راستش ممسوح است و چشم دیگرش بر پیشانی اوست آنچنان می درخشد که گوئی ستاره سحری است و در آن علقه ای است که با خون درآمیخته است و میان دو چشمش نوشته «کافر» و هر کاتب و بی سوادی آن را می خواند در دریاها فرو می رود، آفتاب با او حرکت می کند در مقابلش کوهی از دود است و پشت سرش کوه سفیدی است که مردم آن را طعام پندارند، در قحطی شدیدی در حالی که بر حمار سپیدی که فاصله هر گامش یک میل است خروج کند و زمین منزل به منزل در زیر پایش درنوردیده شود و بر آبی نگذرد جز آنکه تا روز قیامت فرو رود و با صدای بلندی که جن و انس و شیاطین در شرق و غرب عالم آن را می شنوند می گوید: ای دوستان من! به نزد من آئید، من کسی هستم که آفرید و تسویه کرد و تقدیر کرد و هدایت نمود من پروردگار اعلای شما هستم، در حالی که آن دشمن خدا دروغ می گوید، او یک چشمی است که غذا می خورد و در بازارها راه می رود و پروردگار شما یک چشم نیست و غذا نمی خورد و راه نمی رود و زوالی ندارد، خدا بالاتر از نسبت هاست. بدانید که در آن روز بیشتر پیروان او زنازادگان و صاحبان پوستینهای سبزند، خداوند او را در شام بر سر گردنه ای که آن را «افیق» نامند به دست کسی که عیسی (ع) پشت سرش نماز می خواند هنگامی که سه ساعت از روز جمعه گذشته است خواهد کشت و بدانید که بعد از آن قیامت کبری واقع خواهد گردید. گفتیم: یا امیر المؤمنین آن چیست؟ فرمود: خروج جنبنده زمین از کوه «صفا» که همراه او خاتم سلیمان و عصای موسی است آن خاتم را بر روی هر مؤمنی که بنهد این کلام بر آن نقش بندد «هذا مؤمن حقا» و بر روی هر کافری که بنهد بر آن نوشته شود «هذا کافر حقا». تا به غایتی که مؤمن ندا کند: ای کافر! وای بر تو، و کافر ندا کند: ای مؤمن! خوشا بر تو، دوست داشتم که امروز مثل تو بودم و به فوز عظیمی می رسیدم». (ابن بابویه، محمد بن علی(1395ق): ج 2، ص: 526 ).
این روایت گرچه از نظر سندی، خبر واحد و دچار ضعف است زیرا از طریق راویان اهل سنت نقل شده[45]، ولی به لحاظ محتوی و مدلول دارای نکاتی حائز اهمیت است:
در این روایت پیوند یهود با دجال کاملا روشن است این که او از شهری خروج می کند که یهودی نشین است، شاید حرکت آفتاب به همراه دجال کنایه از قدرت و ثروت چشمگیر آنان است یهود با سرمایه داری انس دیرینه دارد لذا خیانت در اموال[46](آل عمران: 75) دین فروشی (بقره: 79) و رباخواری (نساء: 161) از ویژگی های بارز آنان است.
در برخی روایات نیز آمده است «وَ مَعَهُ جَنَّةٌ وَ نَارٌ وَ جَبَلٌ مِنْ خُبْزٍ وَ نَهَرٌ مِنْ مَاءٍ... »[47] به همراه او باغ است و آتش، کوهی از نان و نهری از آب او را همراهی می کند... » یعنی او همزمان از حربه تهدید (آتش) و تطمیع استفاده می کند. تعبیر به کوهی از نان و نهری از آب، نشان از فریبنده بودن آن و جاذبه بیش از حد آن است آنهم در زمانی که قحطی و کمبود است.
در مقابلش کوهی از دود است؛ کنایه از جنگ خانمان سوز است یعنی به هرکجا پا می گذارند دست به کشتار ویرانی می زنند (ویژگی بارز یهودیان صهیونیست و هم پیمانان او). این که او یک چشم است و چشم راست او کور است یعنی چشم راستبین و حقیقتبین ندارد واقعیت ها را همانطور که هست نمی بیند بلکه آنها را کج می بیند و چپ می پندارد زیرا همیشه به واقعیات وارونه می نگرند. دنیا و حبّ بیش از حد به دنیا، چشم آنها را کور نموده به طوری که به همه چیز از زاویه دنیا می نگرند و یا عمدا واقعیات را وارونه جلوه می دهند [48] (نساء: 46). امروزه نیز یکی از رسالت های اصلی رسانه های جمعی دنیا، سانسور واقعیات است به ویژه وارونه و زشت جلوه دادن چهره اسلام است. عمده این رسانه ها و سرویس های خبری زیر سلطه استکبار جهانی به ویژه سرمایه داران یهودی است، به گونه ای که کسی در دنیا در هیچ رسانه ای، جرأت ندارد علیه یهود حرف بزند و یا به عنوان مثال هولوکاست را انکار نماید، اشخاص در این باره به دادگاه کشانده می شوند (ر. ک: گارودی، روژه، مترجم: مجید شریف1377: 7-8؛ 16-18).
ادعای خدایی بشر در پرتو پیشرفت های چشمگیر علمی و نظامی در عمل کار را به جایی رسانده که سران استکبار با زبان بی زبانی شعار (أَنا رَبُّکُمُ الْأَعْلی) (نازعات: 24) سر می دهند و در سایه آن دهکده جهانی را مطرح و خود را کدخدای آن می پندارند، این مطلب را عقلای قوم تئوریزه نموده و نظریه دهکده جهانی را با رنگ و لعاب لیبرالیستی با زیربنای اومانیستی مطرح می نمایند. یهود پا را فراتر گذاشته و با روحیه نژادپرستی که دارد نژاد برتر را یهود دانسته و دیگران را برده و خدمتکار خود می پندارند از نظر آنان انسان فقط یهود است و دیگران حیوانی بیش نیستند، پروتکلهای دانشوران یهود، شاهد بر این مدعاست. (ر. ک: بهرام محسن پور(مترجم)1382 ) پیوند یهود با سرزمین شام و کشته شدن دجال به دست عیسی (ع) در شام نمونه دیگر از این پیوند نامبارک است که در این روایت به آن اشاره شده است.
در برخی از اخبار با این تعبیر مواجه می شویم: «بیشترین اتباع و طرفداران دجال، یهود و زنان و اعراب هستند» (راوندی، قطب الدین سعید بن هبة الله(1409 ق): ج 3، ص: 1142)[49]. که مؤید تعابیر پیشین است، نکته جدید این که استفاده دجال از جاذبه زنان[50] در تبلیغات و اهداف خود، همچنان که امروزه در غرب و امپراتوری رسانه ای آنها مشاهده می کنیم که جاذبه و محور اصلی فیلم های سینمایی و تبلیغات آنان، زنان هستند، استفاده ابزاری از زنان در مسیر ارضای غرایز حیوانی، وابستگی هالیود از جهات متعدد به یهود و حرکت در مسیر خواسته های آنها.
همچنین در روایتی از پیامبر در بیان ویژگی کسی که به اهل بیت بغض دارد، فرمود: «خداوند [در قیامت] چنین کسی را یهودی مبعوث می کند گفته شد: چرا یا رسول الله؟ فرمود: [زیرا] اگر دجال را درک کند به او ایمان می آورد» (برقی، احمد بن محمد بن خالد(1371ق): ج 1، ص: 90)[51]. منظور از ایمان به دجال اعتقاد و پذیرش تفکر دجال است که مبتنی بر نفی هرگونه امر ماوراء طبیعی، حس گرایی[52]، انسان محوری، اصالت پول و ثروت، لذت گرایی و در نتیجه بی بندوباری بی حد و حصر است. در این روایت بین اعتقاد به دجال، بغض به اهل بیت و یهود رابطۀ مستحکم و غیر قابل انکار وجود دارد در جریان غدیر و نزول آیه اکمال آنچه سبب یأس و نومیدی کافران به ویژه یهود گردید، نصب امیر المؤمنین به جانشینی است، آنها همواره امید به تغییر و تحریف دین اسلام داشتند ولی با جانشین حضرت علی (ع) امید آنان به یأس تبدیل شد و همواره کینه و بغض اهل بیت را بر دل داشتند، شاید به همین دلیل در این روایت، مبغض اهل بیت هم سنگ با یهود قرار داده شده است. یهود همواره در طول تاریخ اسلام خصوصا قبل و بعد از بعثت پیامبر اسلام نقشه های شومی در سر داشته از جمله، توطئه و همکاری با مشرکان و منافقان در ایجاد جنگ و آشوب، طرح ترور پیامبر، نقش پشت پرده در جریان جانشینی پیامبر و وارد نمودن اسرائیلیات و خرافات در دین[53].
4- 2- 2- 3- یهود و حوادث سرزمین شام
شام (قدیم) نام منطقه ای است که شامل بلاد و مناطق زیادی می شود از جمله غزه، فلسطین، دریاچه طبریه، یرموک، دمشق، حمص، حلب. بندر طرابلس و انطاکیه نیز از جمله سواحل شام است. (الحمیری، محمد بن عبد المنعم (1984 م ): 335) شام محل تجارت اعراب بود و در سال یکبار برای تهیه مایحتاج خویش بدانجا مسافرت می نمودند (طباطبائی سیدمحمدحسین (1417ق): ج 20، ص: 366). امروزه کشورهایی چون سوریه، لبنان، فلسطین، اردن، بخش هایی از کشور ترکیه و عراق، در گذشته جزو شام محسوب می شدند. فلسطین و اطراف آن سرزمین کم وسعتی است که در ناحیه خاور میانه و در شرق مدیترانه قرار دارد این سرزمین همچون پلی سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا را به هم متصل می کند و قلب جهان عرب و حلقه اتصال شرق و غرب و الهام بخش سه دین بزرگ دنیاست همین امر آنجا را به صورت یکی از مناطق استراتژیک دنیا در آورده است (گلی زواره، غلامرضا(1380): 114)
چنانچه در بحث یهود پیش از ظهور گذشت، آنان فلسطین را سرزمین موعود به شمار آورده و برای تحقق وعده موهوم از نیل تا فرات به فلسطین یورش بردند. یهودیان، فلسطین و اطراف آن را مقدس[54]، متعلق به خود و آن را سرزمین آباء و اجدادی خود می دانند زیرا فلسطین مدتی مرکز فرمانروایی حضرت سلیمان و داود بوده و در آنجا برای هدایت قوم بنی اسرائیل انبیای متعددی مبعوث شدند، سکونت اکثر یهودیان جهان در اسرائیل، اهمیت مسجد الاقصی (قبله اول مسلمین ) برای مسلمانان، از سوی دیگر موقعیت جغرافیایی آن، نشان دهنده اهمیت این منطقه است. هم اکنون نیز نزاع و درگیری در باره حاکمیت بر این منطقه بین یهودیان و فلسطینیان جاری است.
در روایات شیعه و سنی در موارد متعددی از منطقه شام اسم به میان آمده است از جمله وجود درگیری هایی در شام[55] خروج سفیانی در شام[56]، سفیانی و در گیری های او در منطقه شام[57]، تسلط سفیانی برشام[58]، کشته شدن دجال در شام[59] هبوط عیسی ع در شام برای یاری امام زمان[60] وارد شدن روم به فلسطین در این معرکه[61]، اختلاف و حرکت پرچم هایی به سمت شام[62]... و قدس[63]، ورود امام زمان (عج) به قدس[64].
از مجموع روایات به دست می آید که شام در عصر ظهور مرکز توجه قدرت های جهانی است و یکی از مهمترین رویارویی های امام زمان در این منطقه رخ خواهد داد. قدرت های استکباری دنیا با تمام توان برای حفظ شام به ویژه اسرائیل به میدان می آیند و چه بسا با توجه به ویژگی های سفیانی، این نماد شوم قابل انطباق بر قدرت های پوشالی غرب (آمریکا و اروپا) باشد به همین دلیل غربی ها متوجه اهمیت این مطلب شده و با ایجاد ناامنی در این منطقه و ایجاد دولت های وابسته تلاش می کنند تا امنیت اسرائیل را حفظ نمایند.
از آنچه گفته شد ارتباط یهود و سفیانی نیز روشن می شود، یهود برای حفظ موقعیت و بقای خود از تمام نیروهای باطل استفاده می کند. پیوند با دجال و سفیانی نمونه ای از تلاش مذبوحانه آنان برای ادامه حیات و تجاوز گری آنان است. برخی از محققین بر این عقیده اند که بر اساس آیات اولیه سوره روم[65]، فلسطین به دست پیروان اهل بیت فتح خواهد شد. در آیه سوم (وَ هُم مِّن بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَیغْلِبُونَ) هر سه ضمیر به ایرانیان غالب بر می گردد یعنی آنها در منظقه شام پس از غلبه اول خود دوباره روم را در نبردی که چند سال (بین سه تا نه سال) طول می کشد، شکست خواهند داد و محل این شکست نیز مشخص شده است و آن نزدیکترین مکان و پایگاه آنان است؛ (فی أَدْنی الْأَرْضِ) (مراد از ادنی الارض به اعتراف اکثر مفسرین، شام است ) شواهدی نیز مؤید این معناست؛
1- روایتی از امام صادق ع که مرجع ضمیر را به ایرانیان برمی گرداند 2- این که این پیروزی به نصر و یاری الهی است سپس با تکرار دوباره نصر الهی، آن را تأکید می کند: خدا هرکه را بخواهد (براساس حکمت خود) یاری می کند. بنابرین آیه محل بحث قابل انطباق بر آنچه مفسرین گفته اند (شکست ایرانیان )، نمی باشد 3- شادی مؤمنان؛ ایرانیان که پیرو اهل بیت (ع) هستند این شکست به دست آنان خواهد بود زیرا به شهادت آیه اکمال، دین مرضی خدا، اسلام به همراه ولایت است (الْیوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکمُ الْإِسْلامَ دیناً) (مائده: 3)
4- دیگر لازم نیست کلمه «غلبهم» برخلاف ظاهر آن یعنی به معنای اسم مفعولی (مغلوبیتهم ) معنا کنیم بلکه طبق ظاهر آن مصدری (غلبه شدن) معنا می شود.
5- این پیروزی وعده قطعی الهی است (وَعْدَ اللَّهِ لَا یخُلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ) و نباید فقط ظاهر حیات دنیا و قدرت و هیبت آنها نگاه کرد بلکه باید با توجه به هدف مندی و زمان مندی (إِلَّا بِالْحَق وَ أَجَلٍ مُّسَمًّی) از یک طرف و سیر در تاریخ ( أَ وَ لَم یسِیرُواْ فی الْأَرْض) و سنت های حاکم بر تاریخ و از بین رفتن قدرت های پوشالی و باطل از طرف دیگر، می توان پیروزی نهایی حق و شکست و اضمحلال قدرت های استکباری را دید. [66]
5- پایانی ذلت بار
خداوند حکیم و عادل است بی جهت کسی را عزیز یا ذلیل نمی کند بلکه نحوه اعمال و رفتار اختیاری انسان ها تأثیر مستقیم در عزت یا ذلت آنان دارد با توجه به روحیه کفر، عصیان، طغیان، کشتن انبیاء، تکبر، نژادپرستی به ویژه دو صفت اخیر خداوند با عذابی هم سنخ (ذلت) آنها را در این دنیا جزا می دهد.
قرآن کریم از ذلت همیشگی یهودیان خبر می دهد و می گوید: (ضُرِبَتْ عَلَیهِمُ الذِّلَّةُ أَینَ ما ثُقِفُوا إِلاَّ بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَ حَبْلٍ مِنَ النَّاسِ وَ باؤُ بغَضَبٍ منَ اللَّه وَ ضُرِبَتْ عَلَیهِمُ الْمَسْکَنَةُ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کانُوا یکْفُرُونَ بآیاتِ اللَّه وَ یقْتُلُونَ الْأَنْبِیاءَ بِغَیرِ حَقٍّ ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یعْتَدُون) (آل عمران: 112) [67]« (آن یهودیان) هر کجا یافت شوند، (نشانه) ذلت بر آنان خورده است مگر به ریسمان خدا، و به ریسمان (ارتباط با ) مردم (تمسّک جویند). و به خشمی از جانب خدا، گرفتار شده اند و (نشانه) بینوایی بر آنها زده شده آن بدان سبب است که آنان به نشانه های خدا همواره کفر می ورزیدند و پیامبران را به ناحق می کشتند. آن [ها] بخاطر آن است که نافرمانی کردند و (به حقوق دیگران) همواره تجاوز می نمودند. ». در این آیه علت ذلت شان را بیان نموده؛ کفر ورزیدن به آیات الهی (با دیدن آن همه معجزه)، کشتن انبیاء (ع) همانند کشتن یحیی و قصد کشتن عیسی (ع)، نافرمانی خداوند و طغیان پیوسته و دائمی، سبب استحقاق این ذلت گردید.
در آیه دیگر مُهر خواری بر پیشانی آنان زده و می گوید: (... أُولئِکَ الَّذینَ لَمْ یرِدِ اللَّهُ أَن یطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِی الدُّنْیا خِزْی وَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظیم ( (مائده: 41). [68]« آنان کسانی هستند که خدا نخواسته دل هایشان را پاک کند در دنیا برایشان رسوایی، و در آخرت برایشان عذابی بزرگ است».
آنها همواره به واسطه اعمال سوء اختیاری، مورد غضب پروردگارند، همین امر، سبب ذلت شان نیز خواهد بود (إِنَّ الَّذینَ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ سَینالُهُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ ذِلَّةٌ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُفْتَرین( (أعراف: 152)« در واقع کسانی که گوساله را (به عنوان معبود) برگزیدند، بزودی خشمی از جانب پروردگارشان، و خواری در زندگی پست (دنیا) به آنان خواهد رسید و اینچنین، دروغ پردازان را کیفر می دهیم!»
از قرآن به دست می آید که آنها هیچگاه سرزمین مستقل و زندگی همراه با آرامش و امنیت نخواهند داشت حتی اگر دارای رفاه اقتصادی باشند، (وَ إِذْ تأَذَّنَ رَبُّکَ لَیبْعَثَنَّ عَلَیهِمْ إِلی یوْمِ الْقیامَةِ منْ یسُومُهُمْ سوءَ الْعذابِ إِن رَبَّکَ لَسَریعُ الْعِقابِ وَ إِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحیم ( (أعراف: 167) « و (یاد کن) هنگامی را که پروردگارت اعلام کرد: قطعاً تا روز رستاخیز کسی را بر آن (یهودیان) ، خواهد گماشت، که آنان را با عذاب بدی آزار دهد. [چرا] که قطعاً پروردگارت زود کیفر است و مسلماً او بسیار آمرزنده [و] مهرورز است» خود این مصداقی از ذلت مذکور در آیات پیشین است.
شواهد تاریخی نیز نشان می دهد آنها در اثر طغیان و سرکشی و فساد حکومت مستقل نداشته اند و همیشه در سایه حکومت ها و با توسل به انواع و اقسام حیله به حیات پرداخته اند، آنان همیشه مشکل ساز و مورد غضب حکومت ها بودند. به عنوان نمونه قتل عام یهودیان توسط بخت النصر همچنین قتل و آوارگی آنها توسط رومیان در سال 70م، پیمان شکنی یهودیان مدینه در زمان پیامبر و اخراج یهودیان بنی النضیر[69]، بنی قینقاع و خیبر و جنگ پیامبر با آنان نمونه ای تاریخی از ذلت یهود است است. چه بسا یکی از دلایلی که بعد از جنگ جهانی دوم، کشور های جهان به ویژه اروپا و آمریکا به تشکیل رژیم صهیونیستی رأی دادند، خلاص شدن از شر یهودیان در سراسر آمریکا و اروپا بود.
در عصر حاضر پس از تشکیل رژیم غاصب صهیونیستی در فلسطین و شروع درگیری در منطقه، زندگی آنان با رعب و وحشت همراه بوده و هست، خصوصا بعد از شکست اسرائیل در جنگ22روزه لبنان و 33 روزه غزه، رعب و وحشت از موشک های آماده شلیک حزب الله، حماس و ایران به اوج خود رسیده و مهاجرت معکوس یهودیان از اسرائیل موجب نگرانی شدید صهیونیست ها گردیده است. اوج ذلت یهود، زمان ظهور حضرت مهدی (عج) خواهد بود به طوری که جنگ نهایی حضرت با یهود در سرزمین فلسطین، منجر به فتح آنجا و اقامه نماز در قدس شریف خواهد شد. در روایات اهل سنت آمده است: «[در عصر ظهور] عیسی (× صلیب را خرد و خوک را می کشد و جزیه را از یهود بر می دارد» این دسته از روایات که در کتب متعدد و معتبر اهل سنت مثل صحیح مسلم سنن ابن ماجه، سنن ترمزی، مسند ابن حنبل، مستدرک الحاکم، تاریخ مدینة دمشق با سندهای مختلف آمده (ر. ک: کورانی، علی و همکاران( 1428ق): ج 2، ص: 82-96). منظور از برداشتن جزیه یعنی حکم گرفتن جزیه از یهود برداشته می شود یعنی به قدری ذلیل می شوند حتی از آنان جزیه هم قبول نمی شود یا باید اسلام بیاورند و یا کشته می شوند.
برخی از یهودیان با دیدن معجزات و نشانه هایی از حقانیت امام زمان به اسلام گرایش پیدا می کنند اما با این حال عده ای از آنان همچنان به خیره سری و لجاجت خود ادامه می دهند و در نهایت جنگ سختی با آنان شکل می گیرد، دلیل بر این مطلب، آیۀ (فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ لِیسُوؤُا وُجوهَکُمْ وَ لِیدْخُلُوا الْمسْجِدَ کَما دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ لِیتَبِّرُوا ما عَلَوْا تَتْبیرا((إسراء: 7) (چنانچه پیش از این برداشت نمودیم) و روایاتی است که سخن از شکست سفیانی، کشته شدن دجال، تصرف قدس شریف و اقامه نماز در آنجا به میان می آورد.
در روایتی از امیر المؤمنین می خوانیم: «در مصر منبری برپا می کنیم، دمشق را سنگ به سنگ درهم می کوبیم و یهود و نصارا را از سراسر سرزمین های عرب بیرون می اندازیم و عرب را با این عصا به پیش خواهیم برد. به او گفتم: ای امیر المؤمنین چنان سخن می گویی که گویی بعد از آن که مردی، زنده می شوی؟ فرمود: هیهات ای عبابه، به راه دیگری رفتی این کار را مردی از فرزندان من انجام خواهد داد». [70] (ابن بابویه، محمد بن علی(1378ق): 682).
عبد اللَّه بن بکیر از حضرت صادق (ع) روایت می کند که: تفسیر آیه: (وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ) را پرسیدم. حضرت فرمود: این آیه در باره قائم نازل شده، هنگامی که علیه یهود و نصارا و صابئین و مادی ها و برگشتگان از اسلام و کفار در شرق و غرب کره زمین، قیام می کند و اسلام را پیشنهاد می نماید هر کس از روی میل پذیرفت دستور می دهد که نماز بخواند و زکاة بدهد و آنچه هر مسلمانی مأمور به انجام آنست بر وی نیز واجب می کند، و هر کس مسلمان نشد، گردنش را می زند تا آنکه در شرق و غرب عالم یک نفر خدانشناس باقی نماند. عرض کردم: قربانت گردم! در روی زمین مردم بسیار هستند چطور قائم (عج) می تواند همه آنها را مسلمان کند و یا گردن بزند؟ حضرت فرمود: هنگامی که خداوند چیزی را اراده کند، چیز اندک را زیاد و زیاد را کم می گرداند». (عیاشی، محمد بن مسعود(1380): ج 1، ص: 183-184).
در برخی احادیث آمده است که در این نبرد حتی یک نفر کافر در روی زمین نمی ماند و آن چنان عرصه بر آنها تنگ می شود که برای در امان ماندن به هر جای ممکن پناه می برند. ولی با این حال مخفیگاهشان لو رفته و گرفتار می شوند «و اگر در دل سنگی مخفی شوند آن سنگ به سخن می آید و می گوید: ای بنده خدا، در دل من کافر یا مشرک هست مرا بشکاف و آن را درآور او نیز پیش سنگ آمده و او را می کشد» (استرآبادی، علی(1409 ق): ص: 663)[71]این عبد اللَّه بن بکیر از حضرت صادق (ع) روایت می کند که: تفسیر این آیه: (وَ لَه أَسلَمَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ) را پرسیدم. حضرت فرمود: این آیه در باره قائم نازل شده، هنگامی که علیه یهود و نصارا و صابئین و مادیها و برگشتگان از اسلام و کفار در شرق و غرب کره زمین، قیام میکند، و اسلام را پیشنهاد می نماید هر کس از روی میل پذیرفت دستور می دهد که نماز بخواند و زکاة بدهد و آنچه هر مسلمانی مأمور به انجام آنست، بر وی نیز واجب می کند... ». (عیاشی، محمد بن مسعود(1380): ج 1، ص: 183-184).
امام زمان (عج) تنها به دعوت اکتفا نمی کند بلکه مطابق احادیث متعددی برای اثبات حقانیت خود، حجتی بر اساس دین یهود و مورد قبول آنان اقامه می نماید، در بین یهود، «تابوت مقدس»[72] از جایگاهی والایی برخودار است لذا خداوند متعال در مدح و اثبات حقانیت طالوت می فرماید: «و پیامبرشان به آنان گفت: در حقیقت نشانه فرمانرواییش [طالوت] آمدن صندوق [عهد به سوی ] شماست. (که) در آن، آرامشی از جانب پروردگارتان، و باز مانده ای از آنچه خاندان موسی و خاندان هارون بر جای نهاده اند، قرار دارد در حالی که فرشتگان، آن را حمل می کنند... » (بقره: 248).
در برخی روایات ما آمده است: «داستان سلاح[73] در خاندان ما (اهل بیت )، داستان تابوت در بنی اسرائیل است، تابوت بر در هر خاندانی از بنی اسرائیل که پیدا می گشت، نبوت به آنها داده می شد، هر کس از ما هم که سلاح بدستش رسد، امامت به او داده می شود ». [74] (کلینی محمدبن یعقوب (1365 ): ج 1، 238) مرحوم کلینی در این کتاب باب مستقلی با عنوان «سلاح رسول خدا مانند تابوت در بنی اسرائیل است » دارد و چندین روایت با اسانید مختلف، با مضمون فوق نقل می نماید این دسته از روایات به دلیل کثرت روایت معتبر و بی نیاز از بررسی سند می باشند
دسته از روایات اگرچه اگر به تنهایی مورد ارزیابی سندی قرار بگیرند، دچار ضعف می باشند اما به لحاظ این که متعدد بوده و کسانی چون عیاشی _ که از علمای بزرگ شیعه بوده (ر. ک: نجاشی، احمد بن علی(1365 ): 350 ) _ و ابن ابی عمیر آن را نقل نموده اند، نمی توان آنها را به طور کلی تضعیف و کنار گذاشت بلکه تا حدودی مفید اطمینان هستند، همیشه ضعف سند به معنای ضعف روایت نیست.
در روایات اهل سنت تصریح شده است که آن کافر، یهودی است «و اگر در دل سنگی مخفی شوند آن سنگ به سخن می آید و می گوید: ای بنده خدا، در دل من یهودی هست مرا بشکاف و آن را درآور» «چیزی از آفریده های خدا پیدا نمی شود که یهودیان در زیر آن مخفی شوند جز این که به اذن خدا به حرف درآمده می گوید: ای مسلمان! اینجا یک نفر یهودی هست او را بکش. هر سنگی و هر جنبنده ای مخفیگاه آنها را بیان می کند، جز «غرقد» که از درختان آنهاست و لذا به حرف نمی آید ». [75]
نبرد نهایی حق و باطل به طور کلی طومار باطل را در هم می پیچد به طوری که در تمام مناطق دنیا پرچم «لا إله إلا الله» به اهتزاز در آمده و «هیچ ناحیه ای از زمین باقی نمی ماند مگر این که در آن به وحدانیت خداوند و رسالت پیامبر شهادت می دهند » (استرآبادی، علی(1409 ق): ص: 663 )[76].
پاسخ به یک اشکال: در روایتی از ابو بصیر از امام صادق (ع) می خوانیم همانگونه که پیامبر رفتار مسالمت آمیز با یهود داشت امام زمان نیز همین رفتار را با آنان دارد و آنها در حالی که تحقیر می شوند، باید جزیه پرداخت نمایند. [77](المزار الکبیر (لابن المشهدي)، ص: 135: 7) این روایت با روایات فوق که ظهور در نابودی کلی یهود دارد، ناسازگار است.
پاسخ: اولا این روایت از نظر سندی ضعف دارد زیرا سند روایت ذکر نشده است. ثانیا کتاب «المزار» نیز جزو کتب مرجع و دست اول نمی باشد تا بتواند جبران ضعف نماید. ثالثا تعداد روایات دال بر نابودی کلی دین یهود که برخی از آنها در ذیل آیه (لِیظْهِرَهُ علَی الدِّینِ کُلِّه) گذشت قابل مقایسه با روایت مذکور نیست.
نتیجه گیری
از آنچه تاکنون گفته شد به دست می آید: یهود با پیشینه ای چند هزار ساله با انبیایی چون ابراهیم، اسحاق، یعقوب، موسی، سلیمان و داود گره خورده و تاریخ پر فراز و نشیب، مشحون از نافرمانی، طغیان، کشتار، آواره گی، فساد و... پشت سر گذاشته است.
از منظر قرآن ، یهود قومی است با اوصافی چون نژاد پرستی، دین فروشی، تحریف حقایق، فساد در روی زمین، رباخواری، حرص شدید به دنیا و... و در نهایت آینده آنان رو به تباهی و خواری است. حضرت مهدی (عج) در دو مرحله با یهودیان مواجه می شود؛ در مرحله اول با اقامه ادله روشن و مورد قبول یهود، آنان را به اسلام دعوت می نماید و عده ای از آنان نیز در اثر این دعوت اسلام می آورند. در مرحله بعد با آنها درگیری شدیدی خواهد داشت و این درگیری از منظر آیات و روایات با غلبه آن حضرت بر یهودیان و ذلت و خواری آنها همراه خواهد بود.
دسته ای از آیات قرآن دلالت دارند روزی اسلام بر تمام ادیان از جمله یهود غالب گشته و به سرکشی تاریخی آنان خاتمه می دهد، این اتفاق در دوران ظهور خواهد بود. از آیات اولیه سوره اسراء به ضمیمه برخی روایات برمی آید که امام زمان (عج) به سرکشی دوم یهود خاتمه داده و به طور کلی آنها را نابود و داخل بیت المقدس می شود.
در روایات ارتباط یهود با دجال، نشانگر موضع گیری منفی آنان در عصر ظهور است، همچنین از روایات استفاده می شود که سرزمین شام پایگاه اصلی و محل خروج سفیانی است که شاهدی بر ارتباط نزدیک او با یهود است. امام زمان (عج) با کشتن دجال، شکست سفیانی و فتح سرزمین شام، وارد بیت المقدس می شود و آنجا را از لوث یهود پاکسازی می کند. خواری و ذلت از اوصاف همیشگی یهود است که اوج ذلت آنان در عصر ظهور خواهد بود.
منابع
_ آلوسی سید محمود (1415 ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: علی عبدالباری عطیة، بیروت اول.
_ ابن بابویه، محمد بن علی(1385 ش / 1966 م )، علل الشرائع ، کتاب فروشی داوری، قم، چاپ: اول.
_ ______________ (1378 ق)، عیون أخبار الرضا (ع)، مصحح: لاجوردی، مهدی، نشر جهان، تهران ، ق، چاپ: اول.
_ _____________ (1395ق) کمال الدین و تمام النعمة، مصحح: غفاری، علی اکبر، اسلامیه، تهران، دوم.
_ ______________ (1376 )، الأمالی، کتابچی، تهران، ششم.
_ ______________ (1413ق)، من لایحضره الفقیه، موسسه انتشارات اسلامی.
_ ابن بابویه، علی بن حسین (1404 ق)، الإمامة و التبصرة من الحیرة، محقق / مصحح: مدرسه امام مهدی (عج)، مدرسة الإمام المهدی (عج)، قم ، اول .
_ ابن حیون، نعمان بن محمد(1409 ق )، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار (، جامعه مدرسین، مصحح: حسینی جلالی، محمدحسین، قم، اول.
_ ابن قولویه، جعفر بن محمد(1356ق)، کامل الزیارات، محقق / مصحح: امینی، عبد الحسین، دار المرتضویة، نجف اشرف، اول.
_ اربلی، علی بن عیسی(1381 ق)، کشف الغمة فی معرفة الأئمة( ط- القدیمة)، محقق / مصحح: رسولی محلاتی، هاشم، بنی هاشمی، تبریز، اول، ق.
_ ابن عاشور، محمد بن طاهر (بی تا)، التحریر و التنویر، بی جا.
_ ابن طاووس، علی بن موسی (ع)1416 ق)، التشریف بالمنن فی التعریف بالفتن، محقق / مصحح: مؤسسة صاحب الأمر؛ اصفهان: گلبهار، قم ریال اول،
_ ابن مشهدی، محمد بن جعفر(1419)، المزار الکبیر، محقق / مصحح: قیومی اصفهانی، جواد دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اول.
_ استرآبادی، علی(1409 ق)، تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، مصحح: استاد ولی، حسین، مؤسسة النشر الإسلامی ، قم ، اول.
_ امامی کاشانی، محمد(1386)، خط امان در ولایت صاحب الزمان (عج)، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، قم، اول.
_بایرناس، جان (1383ش)، تاریخ جامع ادیان، مترجم: علی اصغر حکمت، تهران، شرکت انشارات علمی و فرهنگی.
_ برقی، احمد بن محمد بن خالد(1371ق)، المحاسن، دار الکتب الإسلامیة - قم، چاپ: دوم.
_ بهرام محسن پور(مترجم)1382، پروتکل دانشوران یهود، انتشارات ناظرین، قم، اول.
_ بیضاوی، عبدالله بن عمر(1418ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، تحقیق: محمد عبد الرحمن المرعشلی، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
_ پژوهشکده تحقیقات اسلامی(1386)، فرهنگ شیعه، زمزم هدایت، قم، دوم.
_ پورسیدآقایی، سیدمسعود (1395)، تأملی در سوره روم، مؤسسه آینده روشن، قم، اول.
_ حلبی، ابو الصلاح (1404ق)، تقریب المعارف، انتشارات الهادی، قم.
_ حلی، حسن بن سلیمان بن محمد(1421ق)، مختصر البصائر، محقق / مصحح: مظفر، مشتاق، مؤسسة النشر الإسلامی ، قم، اول.
_ حلی، حسن بن مطهر(1417ق)، خلاصة الأقوال، تحقیق: الشیخ جواد القیومی، مؤسسة نشر الفقاهة، قم، اول.
_ الحمیری، محمد بن عبد المنعم (1984 م )، الروض المعطار فی خبر الاقطار، مکتبه لبنان ، بیروت ، دوم.
_ خاتمی، احمد (1370)، فرهنگ علم کلام، انتشارات صبا، تهران، اول.
_ خزاز رازی، علی بن محمد(1401ق)، کفایة الأثر فی النصّ علی الأئمة الإثنی عشر، مصحح: حسینی کوهکمری، عبد اللطیف، بیدار.
_ خصیبی، حسین بن حمدان(1419ق) ، الهدایة الکبری، بیروت، البلاغ.
_ دار الشبستری للمطبوعات (1363)، الأصول الستة عشر (ط- دار الشبستری)، دار الشبستری للمطبوعات، قم، اول.
_ زمخشری، محمد بن عمر(1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دارالکتب العربی، سوم.
_ راوندی، قطب الدین سعید بن هبة الله(1409 ق)، الخرائج و الجرائح، محقق / مصحح: مؤسسة الإمام.
_ رازی، فخر الدین (1420ق)، مفاتیح الغیب، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، سوم.
_ سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله(1406ق)، الجدید فی تفسیر القرآن المجید، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، اول.
_سبزواری، ملا هادی، شرح المنظومة، تصحیح و تعلیق از آیت الله حسن زاده آملی و تحقیق و تقدیم از مسعود طالبی نشر ناب، تهران اول 1369- 1379-
_ سلیمیان، خدامراد(1387)، فرهنگنامه مهدویت، بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود، اول، قم.
_ سیوطی، جلال الدین(1404ق)، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، قم.
_ _____________ (1421ق-2001م)، تدریب الراوی، دار احیاء التراث العربی، بیروت، طبعة اولی.
_ شفیعی سروستانی، اسماعیل (1390)، مسیحیان صهیونیست و عملکرد آنان در شرق اسلامی، هلال، تهران، اول.
_ شیخ حر عاملی، محمد بن حسن (1425 ق )، إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، اعلمی، بیروت، اول.
_ شیخ مفید، محمد بن محمد(1413ق )، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، محقق / مصحح: مؤسسة آل البیت (، کنگره شیخ مفید، قم، اول.
_ ______________ (1413ق)، الإختصاص، محقق / مصحح: غفاری، علی اکبر و محرمی زرندی، محمود، الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، قم، اول.
_ ______________، الأمالی، محقق / مصحح: استاد ولی، حسین وغفاری علی اکبر، کنگره شیخ مفید، قم، اول.
_ صفار، محمد بن حسن(1404 ق)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(، تحقیق کوچه باغی، محسن بن عباسعلی، نشر مکتبة آیة الله المرعشی النجفی ، قم، دوم .
_ طائب، مهدی (1385)، تبار انحراف، موسسه مطالعات فرهنگی لوح قلم، اول.
_ طباطبائی، سیدمحمدحسین(1417ق)، المیزان فی تفسیرآلقرآن ، دفترانتشارات اسلامی، قم.
_ طبرسی، احمد بن علی(1403 ق )، الإحتجاج علی أهل اللجاج ، مصحح: خرسان، محمدباقر، نشر مرتضی، مشهد، اول.
_ طبرسی، فضل بن حسن(1390 ق )، إعلام الوری بأعلام الهدی، دار الکتب الإسلامیة، سوم، تهران.
_ ______________ (1422 ق)، تاج الموالید، دار القاری، بیروت ، اول .
_ ______________ (1372 ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن ، تحقیق: با مقدمه محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، . ش.
_طبری، محمد بن جریر (1413ق)، دلائل الإمامة (ط- الحدیثة)، محقق / مصحح: قسم الدراسات الإسلامیة مؤسسة البعثة، بعثت ، قم، اول .
_ طوسی، محمد بن حسن(1414ق)، الأمالی، انتشارات دارالثقافة، قم.
_ ______________ (1411ق)، مصباح المتهجد، مؤسسه فقه الشیعه، بیروت.
_ ______________ (1425ق)، کتاب الغیبة للحجة، به تحقیق عباد الله تهرانی و علی احمد ناصح ، مؤسسة المعارف الإسلامیة، سوم، قم.
_ ______________ (1373 )، رجال الطوسی، محقق / مصحح: قیومی اصفهانی، جواد، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجامعة المدرسین بقم المقدسه، قم، سوم.
_ عاملی نباطی، علی بن محمد (1384 )، الصراط المستقیم إلی مستحقی التقدیم، محقق / مصحح: رمضان، میخائیل المکتبة الحیدریة، نجف، اول.
_ عبودیت، عبدالرسول؛ مصباح، مجتبی (بهار 1395)، سلسله دروس مبانی اندیشه اسلامی2 (خداشناسی)، انتشارات موسسه امام خمینی، قم، دوازدهم.
_ عیاشی، محمد بن مسعود(1380)، تفسیر العیاشی، چاپخانه علمیه تهران.
_ فتال نیشابوری، محمد بن احمد(1375 )، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (ط- القدیمة)، نتشارات رضی، ایران، قم، اول .
_ فرید وجدی، محمد (1971 م)، دائرة المعارف القرن العشرین، دارالمعرفة للطباعة و النشر، بیروت، الطعبة الثالثة.
_ فضل الله، سید محمد حسین(1419 ق)، تفسیر من وحی القرآن ، دار الملاک للطباعة و النشر، بیروت، دوم.
_ قرطبی، محمد بن احمد (1364 )، الجامع لأحکام القرآن ، انتشارات ناصر خسرو، تهران، اول.
_ قمی، علی بن ابراهیم (1404 ق)، تفسیر القمی، مصحح: موسوی جزائری، طیب، دار الکتاب، قم، سوم.
_ کاشانی، ملا فتح الله(1336)، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، کتابفروشی محمد حسن علمی، تهران.
_ کشی، محمد بن عمر (1409ق)، رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال )، محقق / مصحح: طوسی، محمد بن حسن / مصطفوی، حسن، مؤسسة نشر دانشگاه مشهد، مشهد، اول.
_ کلینی محمدبن یعقوب (1365 )، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران.
_ الکنیسة (1980م)، الکتاب المقدس (العهد القدیم )، بی جا.
_کورانی، علی(1430ق)، المعجم الموضوعی لإحادیث الإمام المهدی (عج)، دار المرتضی، بیروت، اول.
_ کوفی، فرات بن ابراهیم(1410ق )، تفسیر فرات الکوفی ، مصحح: کاظم، محمد، مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی، تهران، اول.
_ گارودی، روژه، مترجم: مجید شریف1377، تاریخ یک ارتداد، موسسه خدماتی فرهنگی رسا، تهران، سوم.
_ گلی زواره، غلامرضا (1380 )، سرزمین اسلام (شناخت کشورهای اسلامی)، مرکز انتشارات اسلامی، قم، سوم، .
_ لیثی واسطی، علی بن محمد(1376)، عیون الحکم و المواعظ، مصحح: حسنی بیرجندی، حسین ، دار الحدیث ، قم، اول.
_ مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیة، تهران، اول.
_ النجیری، محمود (1389)، آرمگدون نبرد آخرالزمان به روایت مسیحیان صهیونیست، هلال، تهران، پنجم.
_ مجلسی، محمدباقر( 1404 ق)، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء، بیروت، .
_ مشکور، محمدجواد(1380)، خلاصة الادیان، انشارات شرق، بی جا، هفتم.
_ (1400ق)، مصباح الشریعة، منسوب به جعفربن محمد امام ششم(، اعلمی، بیروت، اول
_ مغنیه، محمدجواد(1424)، تفسیر الکاشف، دارالکتب الإسلامیة، اول، تهران.
_ کورانی، علی و همکاران( 1428 ق)، معجم الأحادیث الإمام المهدی (عج)، مسجد مقدس جمکران، قم، دوم.
_ نجاشی، احمد بن علی(1365)، رجال النجاشی، مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین بقم المشرفه، قم، چاپ: ششم.
_ نعمانی، ابن أبی زینب (1397)، الغیبة، محقق / مصحح: غفاری، علی اکبر، نشر صدوق، تهران، اول.
_ نیلی نجفی، علی بن عبد الکریم(1426)، سرور أهل الإیمان فی علامات ظهور صاحب الزمان (عج)، محقق / مصحح: عطار، قیس ، دلیل ما، قم، اول.
_ یزدی حایری، علی(1422 ق)، إلزام الناصب فی إثبات الحجة الغائب، محقق / مصحح: عاشور، علی، مؤسسة الأعلمی، بیروت، اول.
