در سال ۱۲۸۱ قمری، و در واکنش به شکایات روزافزون مردم از دولتمردان و وزراء، ناصرالدینشاه کوشید تا با ایجاد "صندوق عدالت" سدّ دیوانسالاری را درهم بشکند، لذا نسبت به ایجاد صندوقی به نام "صندوق عدالت" همت گماشت. "صندوق عدالت" را میتوان نمونهٔ بارز بازگشت ناصرالدینشاه به عالم پادشاهیِ سنتی، پس از امحای تمایلات داخلی و خارجی برای اصلاحات دانست. اعلاننامهای به تاریخ بیست و دوم صفر سال ۱۲۸۱ ق. به قاطبهٔ مردم اطلاع میداد که کلید صندوق لاک و مهر شده در دست خود شاه است و آنها میتوانند با کمال اطمینان مطالب و عرایض خود را مستقیماً به گوش شخص شاه برسانند.
بنای صندوق عدالت در هنگام ساخت، در میدان ارک تهران
در آن اعلاننامه که به دست خط شاه بود این چنین نوشته شده بود: «در ایران حتی در حق پیرزن ضعیف هم ستم روا نیست و هرآینه مورد بدرفتاری قرار گیرد و موضوع به سمع مبارک برسد، بلافاصله ریشهٔ آن ظلم و ستم به کل قطع میشود».
در اوایل سال ۱۲۸۱ ق. شروع به ساخت بنایی در وسط میدان ارک کردند که پس از تکمیل؛ محلی برای قرار دادن صندوق شد. دو نگهبان مسلح، شبانه روز از این صندوق محافظت میکردند و مردم آزادنه میتوانستند عرایض خود را در آن بیندازند. این صندوق تا سالهایی نه چند طولانی برقرار بود.
بنای "صندوق عدالت" در سالهای بعد و پس از تغییر و تحولات میدان ارک و احداث حوض بزرگ میان میدان از بین رفت، ولی خوشبختانه چند تصویری از آن باقی مانده است.
وقایع اتفاقیه