در حدیثی نورانی از رسول گرامی اسلام، خطاب به اصحاب خود چنین آمده است: «... شما اصحاب من هستید، ولی برادران من مردمی‌اند كه در آخرالزمان می‌آیند؛ آنان به نبوّت و دین من ایمان می‌آورند بی‌آنكه مرا دیده باشند. آنها دین و ایمان خویش را با هر سختی حفظ می‌کنند، چنان‌كه گویی درخت خار مغیلان را در شب تاریك با دست پوست می‌كنند و یا آتش پردوام چوب داغ را در دست نگاه می‌دارند. آن مؤمنان، مانند مشعل‌هایی هستند که در تاریکی فروزانند و خداوند آنان را از آشوب‌های تیره و تار [آخرالزمان] نجات خواهد داد».
از این فرمایش ارزشمند رسول خدا روشن می‌شود که وفای به عهد در عصر غیبت، كاری بس دشوار و طاقت‌‌فرساست؛ به بیان دیگر اینكه یك منتظر واقعی، بایستی برای ظهور مجاهدت‌های بسیاری از خود نشان دهد. در صورتی می‌توانیم به عهد خود نسبت به آن حضرت وفادار باشیم، كه ضمن شناخت وظایف مهم منتظران، لحظه‌ای از عمل به آنها كوتاهی نكنیم.
از مهم‌ترین وظایفی كه در زمان غیبت امام عصر بر دوش منتظران است، رعایت تقوا، ورع و مبارزه با هوا و هوس‌های درونی است. بسیار واضح است كه رعایت تقوا و پارسایی، منحصر به زمان غیبت نیست، این وظیفه‌ای است كه در هر زمان و مكانی باید به آن اهتمام داشت و سفارش‌های مكرّر قرآن كریم و معصومین، جایی برای تردید در این نكته باقی نمی‌گذارد. بنا به دو دلیل عمده، این وظیفه به عنوان یكی از مهم‌ترین تكالیف منتظران مطرح می‌شود؛ این دلیل‌ها عبارتند از:
1. صدور روایاتی كه در آنها به طور صریح و یا با كنایه، به رعایت تقوا و پارسایی در زمان غیبت، سفارش و توصیه شده است.
2. پرهیزكاری و پارسایی در مواجهه با حوادث و فتنه‌های گوناگون، نقش بسیار مهم و تأثیر‌گذار برای منتظران خواهد داشت. بدون شك برای منتظران، چاره‌ای جز رویارویی با شبهه‌های اعتقادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی آخرالزمان نیست. آنچه می‌تواند مانند چراغی فروزان، فراروی زندگی آنان بوده و ایشان را در عهد با امام زمان خود ثابت قدم نگه دارد ـ علاوه بر اعتماد به علمای عامل ـ باروری عقل به عنوان حجّت درونی است. باید دانست كه شكوفایی این حجّت درونی نیز در گرو تقوا و پارسایی است؛ مضافاً بر اینکه پرهیزكاری و پارسایی درون از رذایل اخلاقی، همراهی با امام معصوم و اعلام آمادگی برای یاری آن بزرگوار است.
امام صادق علیه‌السلام به ابوبصیر فرمودند:
«... هر كسی دوست دارد كه از اصحاب قائم باشد، هر آینه منتظر باشد و [بر محور] پارسایی و محاسن اخلاقی عمل كند. پس اگر بمیرد و قائم پس از او خروج كند، برای او پاداشی است همانند كسی كه آن جناب را درك كرده است...».
توصیه به پرهیزكاری در عصر غیبت، نه‌تنها در كلام معصومین قبل از امام زمان آمده، بلكه در توقیعات آن حضرت (نامه‌های امام به یاران خود) هم آمده است:
«پس تقوای خدا پیشه كنید و به ما تسلیم شوید و امر را به ما واگذارید كه بازگشت به سوی ماست...».
بنابر آنچه گذشت، لازمه وفای به عهد، رعایت وظایف منتظران است و كسی كه می خواهد در عهد خود ثابت قدم باشد، قدم اوّل آن است که از وظایف یك منتظر واقعی آگاه شود و در قدم دوم به آنها عمل کند تا در نتیجه، رضا و خشنودی آن امام عزیز حاصل شود.
معرفی منابع برای مطالعه بیشتر
• نجم‌الثاقب، حاج میرزا حسین نوری؛
• قائم‌آل‌محمد و فلسفه غیبت، میرزا خلیل كمره‌ای؛
• موعودی كه جهان در انتظار اوست، علی دوانی؛
• خورشید مغرب، محمد رضا حكیمی؛
• نوید امن و امان، لطف‌الله صافی گلپایگانی؛
• دادگستر جهان، ابراهیم امینی؛
• در فجر ساحل، محمد حكیمی؛
• انتظارات حضرت مهدی از شیعیان، سیّد جواد رضوی؛
• آشتی با امام زمان، محمّد شجاعی.
