نگرانی های افراطی والدین
در دوران کودکی وابستگی فرزند به خانواده زیاد بوده و کمتر به سوی گروه های همسال کشیده می شود اما در سن نوجوانی ارتباط گیری فرزند با دوستان خود وارد مرحله جدیدی می شود. والدین در این سن به علت نگرانی هایی که دارند به فرزندان خود اجازه نمی دهند که به خانه دوستانش رفت و آمد کند.
والدین زمانی که برای اولین بار فرزندشان را برای بازی وارد جمعی از کودکان می کنند، و یا با رشد سنی او وارد مهد کودک، مدرسه و اجتماع می شودن، والدین امیدوارند که فرزندشان دوستی پیدا کرده که وقتش را با او گذرانده و سرگرم باشد ، ولی اگر فرزندشان از گروه طرد شود و یا نداند که چطور با کسی دوست شود آنها را ناراحت خواهد کرد. این مشکل در زمان مدرسه و یا بعد از آن اهمیت بیشتری پیدا می کند. اگر او وارد یک جمع بدی شود، در تربیت و آینده او تاثیر بدی خواهد گذاشت ، ولی اگر گروه خوبی از دوستان را پیدا کند سیستم حمایتی فوق العاده ای را به همراه دارد که زندگی اش را بهتر خواهد کرد.
در موقعيتهاي خاص مثل جشن تولد يا جشن پايان سال تحصيلي از فرزندتان بخواهيد چند نفر از دوستانش را دعوت کند تا دور هم خوش بگذرانيد. بعد از مراسم به او بگوييد که از ديدن دوستانش خوشحال شديد و دوست داريد باز هم آنها را ببينيد.
دوستان فرزندتان را به خانه دعوت کنید
برخی والدین از ارتباط فرزندان خود با دوستانشان وحشت دارند و در این زمینه وسواس بیش از حدّی از خود نشان می دهند، بههمین دلیل اجازهی رفت و آمد به منزل یکدیگر را به آنها نمی دهند. به دوستان فرزندانشان اعتماد ندارند و فکر می کنند فرزندانشان قادر به گزینش دوست مناسب با ارزش های خانواده نیستند. نگرانند که مبادا این ارتباط ها موجب گمراهی فرزندان آنها شود.
از آنجایی که خصوصاً نوجوانان برای گروه دوستان خود اهمّیت زیادی قایلند، این مسئله جرّ و بحثهای زیادی را بین فرزندان و والدین به وجود می آورد. فرزندان از بی اعتمادی والدین خود نسبت به این مسئله بسیار رنج می برند و حتّی بدون اطّلاع والدین خود اقدام به دیدار دوستان خود و حضور در منزل آنها مینمایند.
بچّهها را تشویق کنید تا دوستان خود را بهمنزل دعوت کنند. به بچّههایتان نشان دهید که از دیدن دوستانشان لذّت می برید، در خانه شما همیشه به روی آنها گشوده است و برایشان ارزش و احترام خاصّی قابل هستید. بچّههایی که احساس می کنند از دوستان آنها همیشه استقبال می شود، این پیام ضمنی را دریافت می کنند که: «من می دانم در انتخاب دوست قضاوت درستی داری و اگر به توجّه آنها علاقهمند هستی و اعتماد داری، برای من کافیست، به تو اعتماد دارم و لذا دوستانت را هم مثل تو دوست دارم و از ایشان استقبال می کنم.» چنین برخوردی نمایانگر این حقیقت است که، شما به فرزندانتان ایمان و اعتماد دارید و اگر به بچّه ها اعتماد داشته باشید، آنها هم طبیعتاً به خود ایمان می آورند.
دوست شدن با فرزند
اطلاع از علایق و خواست های دوست نوجوان می تواند به اولیا كمك كند تا فرزندشان را بهتر درك كنند. در موارد بسیاری علت گرایش بیش از حد نوجوان به همسالان ، ناشی از توجه ندیدن در خانواده است. توجه و محبت كافی به فرد كه متناسب با سن وی باشد و او را به دوران جوانی و بزرگسالی رهنمون شود بهترین نوع توجه است. نوجوان در این سن مشاور است و دارای آن پختگی عقلی است كه بتواند در مورد مسائل خود تصمیم گیرد و در سایر تصمیم گیری های خانواده شركت كند. این برخورد به نوجوان كمک خواهد كرد تا ضمن رسیدن به استقلال، در كسب یك هویت موفق توفیق یابد.
در صورت نبودن همسالان یا عدم صلاحیت آنان، ارتباط فامیلی با نزدیکان همتا، ایفای نقش همسالان به وسیله پدر و مادر، بازی کودک با اسباب بازی ها (عروسک ها، خرس های پشمالو و…) در نقش همسالان و ذکر قصه هایی با محتوای روابط همسالان می تواند تا حدودی جای رابطه با همسالان را پر کند.
در حالت ضرورت ارتباط فرزندتان با همسالان نامطلوب (عدم امکانات یا وابستگی فرزند به آنان) برای این مساله حساسیت فراوانی نشان ندهید؛ زیرا با حساسیت شما وابستگی اش بیشتر خواهد شد. زیرا انسان بر آنچه منع می شود حریص تر است.
دوست های ناباب
نوجوانان بيش از آنکه با خانواده ارتباط داشته باشند و با آنها وقت بگذرانند به سمت دوستانشان گرايش دارند. پس در درجه اول خيلي مهم است که والدين نظارت کافي بر فعاليتها و دوستان فرزندشان داشته باشند تا او به اشتباه با فردي نامناسب ارتباط پيدا نکند اما اگر چنين اتفاقي افتاد به هم زدن اين دوستي کار بسيار مشکلي است.
در صورتي که متوجه شديد نوجوانتان با فردي نامناسب دوست شده است به اين توصيهها عمل کنيد:
خواستار قطع ارتباط نشويد: مطمئن باشيد در اين برهه زماني رابطه فرزندتان با دوستش بسيار قويتر از رابطه شما با اوست. هيچ فايدهاي ندارد اگر به فرزندتان بگوييد با فلان دوستت حرف نزن يا با او بيرون نرو. البته اين موضوع کاملا منطقي و درست است که به او بگوييد از نوع رفتار يا لباس پوشيدن دوستش خوشتان نميآيد اما آغازکننده جنگ براي قطع ارتباط نباشيد! بايد هوشمندانه رفتار کنيد.
تقاضاي کمک کنيد: با يک بزرگتر يا دوست نوجواني که روي فرزندتان تاثير ميگذارد صحبت کنيد تا با فرزند شما همراه شود و او را به راه درست راهنمايي کند و خواستار قطع ارتباط او با فرد نامناسب شود. نوجوان شما به اين فرد اعتماد خواهد کرد و رازهايش را با او در ميان ميگذارد. مراقب باشيد و سعي نکنيد از تمام مسايل خصوصي او سردر بياوريد. کليات را بدانيد اما دنبال جزييات نباشيد زيرا کنجکاوي بيش از حد، باعث خراب شدن رابطه نوجوان با فرد مورد اعتماد خواهد شد.
دوستان او را بشناسيد: سعي کنيد با تمام دوستان نوجوانتان آشنا شويد و به مرور آنها را بشناسيد. تمام آنهايي که در نگاه اول بد به نظر ميرسند واقعا آنقدرها هم مشکلساز نيستند. در موقعيتهاي خاص مثل جشن تولد يا جشن پايان سال تحصيلي از فرزندتان بخواهيد چند نفر از دوستانش را دعوت کند تا دور هم خوش بگذرانيد. بعد از مراسم به او بگوييد که از ديدن دوستانش خوشحال شديد و دوست داريد باز هم آنها را ببينيد. به اين ترتيب ميتوانيد روابط فرزندتان را تا حدي زير نظر داشته باشيد!
منابع: برگرفته از کتاب "خانواده سالم" نوشته حسنعلی میرزابیگی، فرزند پرتال، بیتوته