بارش ِماهي
بارش ماهيها در مناطق مختلف دنيا ديده شده است. در تشريح آن ميتوان گفت كه اين ماهيها از دريا بوسيله گردباد به هوا برده شده ومانند ابري در مناطق ديگر به زمين ميريزند.
در سال 1860 در بندر اسن Essen آلمان يك ماهي كپور 38 سانتيمتري در چنين وضعي پيدا شد. در شهر جلاپور هندوستان ماهي ديگري بوزن 7/2 كيلوگرم از آسمان به زمين افتاد.
خواب طولاني
در كويرهاي استراليا نوعي قورباغه زندگي مي كند كه مي تواند در طول سال 11 ماه زيرخاك بخوابد ، اين قورباغه در فصل كوتاه بارندگي كه طول آن از يك ماه تجاوز نمي كند ، از زير خاك بيرون مي آيد. بدن خود را از آب پر كرده وبه تغذيه فعال مي پردازد . پس از آن تخمگذاري كرده وبزودي خود را براي 11 ماه خواب ديگر آماده مي سازد.
زندگي ماهي در خشكي
حدود 400 ميليون سال قبل برخي از ماهيها از طريق ايجاد اعضاء شش مانندي در خود توانستند از هواي دنياي خارج از آب استفاده نمايند. همين امر در نهايت سبب ايجاد مهره داران زميني گرديد. در خلال دوره دونين بسياري از منابع آبهاي شيرين خشك شدند ويا بصورت مرداب درآمدند. در طول اين تغييرات تنها ماهيهائي توانستند زنده بمانند كه قادر به استفاده موقت از اكسيژن هوا وجستجوي منابع ديگر آب شيرين بودند. ماهيان دو ريه اي امروزي در واقع بازماندگان همين ماهيها مي باشند.
برخي از ماهيها ميتوانند براي مدتي محيط آبي خود را ترك كنند. جالب اينكه برخي هم مانند ماهي آناباس Anabas ميتواند با باله هاي تغيير فرم يافته خود، از درختها بالا رود ومدتي را در آنجا مانده واز اكسيژن هوا استفاده نمايد.
نوعي گاو ماهي بنام Mudskipper كه در ايران به آن بوشلمبو گفته ميشود پس از خروج از آب ، سر خود را بالا گرفته وبا چشمان نسبتاً بزرگ قورباغه مانند خود به اطراف خيره ميشود. جالب اينكه در همين حالت به شكار حشرات وپشه ها هم مي پردازد، وبه مجردي كه احساس خطر كرد به جاي اول خود برميگردد. اين ماهي وقتي در خشكي است با پوست دمش نفس مي كشد. اگر اين ماهي مدت زيادي در خشكي بماند ، سرپوش برانشي آن ممكن است در اثر خشك شدن به آبشش ها بچسبد.
ديده ميشود كه اين ماهي مدتي پس از قرارگرفتن در خشكي هربار يكي از كره هاي بزرگ چشمش را بداخل فرو ميبرد. اينكار براي فشار آوردن به مخزن آبي است كه درون گوش داخلي ماهي قرار دارد. در هر فشار ماهي مقداري آب را به درون آبشش ها وزير شكاف سرپوش برانشي هدايت مي كند تا از خشك شدن آنها جلوگيري كند.
پرواز ماهي در آسمان :
دنياي ماهيها بسيار پرتنوع وپرجنبش است. حتي ماهيهائي وجود دارند كه براحتي وبا زيبائي خيره كننده برروي آب پرواز ميكنند. برخي از ماهيهاي پرنده ميتوانند از يك سوي كشتي بطرف ديگر آن پرواز كنند، وبرخي هم در حين پرواز روي عرشه كشتي مي افتند. طول ماهي پرنده معمولي 18 تا 25 سانتيمتر است. اين ماهي عمدتاً در آبهاي مناطق گرم واستوائي يافت ميشود.وقتي ماهي پرنده بدليلي تحريك شود سرخود را كمي بطرف بالا برده وبشدت دمش را با لرزشهاي شديد بحركت درمي آورد تا وقتي كه بدنش كاملاً از آب خارج شود. پس از خروج از آب ، ماهي باله هاي سينه اي خود را كه بسيار وسيع وپهن وبال مانند است مي گستراند در فاصله 2 تا 3 متري سطح آب بپرواز در مي آيد. در يك فاصله زماني بسيار كوتاه ماهي ميتواند تا 50 متر با همان سرعت اوليه پرواز كند واگر همزمان ، باله دمي خود را حركت دهد ميتواند تا حدود 200 متر را در هوا بپيمايد. آنچه مسلم است ماهي پرنده هنگام شكافتن هوا با باله هاي خود مانند پرندگان بال نمي زند ، بلكه آنها را بطور ثابت وبصورت باز نگه ميدارد.
شناسنامه گوياي ماهيان :
خيلي ها فكر مي كنند كه فلس تنها مسئوليت حفاظت وپوشش سطح بدن ماهيها را به عهده دارد. بعضي هم مي دانند كه از روي فلس بيشتر ماهيها ، مي توان به سن آنها پي برد.آنچه مسلم است اهميت فلس به مراتب بيشتر است ويك فلس معمولي در واقع شناسنامه گويايي است كه مي تواند اطلاعات لازم در زمينه هاي زير را در اختيار بررسي كننده قرار دهد:
1ـ نوع وتا حدي گونه ماهي
2ـ سن ماهي
3ـ تعداد دفعات تخم ريزي (بيشتر در ماهيهاي مهاجر)
4ـ سن ماهي در هر بار تخمريزي
5ـ طول ماهي در آخر هر سال از عمر گذشته آن
6ـ وزن ماهي در آخر هر سال از عمر گذشته آن
7ـ تعداد دفعات وسالهايي كه ماهي مريض شده است.
بديهي است اين ويژگيها در مورد تمامي ماهيها ونيز در همه مناطق صدق نمي نمايند.
براي مثال در مورد ماهيهاي غير مهاجر، و نيز ماهيهاي استوائي ، همه اين ويژگي ها قابل بررسي نيستند.
خاصيت تغيير رنگ :
گروهي از ماهيها مي توانند هنگام لزوم و بمنظور محافظت خود در برابر دشمنان ، در زمان بسيار كوتاه رنگ وطرح بدن خود را بگونه اي خيره كننده تغيير دهند كه دشمن را گيج ومنحرف سازند. اين تغييرات در نوعي ماهي هامور، چاقو ماهي و فرشته ماهي دريايي وجود دارد.
كنفرانس دلفين ها :
دلفين ها نه تنها جانوران خوبي براي آموزش دادن هستند ، بلكه در دنياي خود آنها نيز اكثراً موارد و نكات بسيار جالبي ديده مي شود. دلفين ها قبل از انجام كار دسته جمعي كنفرانس تشكيل مي دهند. براي اين منظور گروهي از آنها به اعماق آب رفته و روبروي هم قرار مي گيرند. سپس هر كدام در كمال احترام نسبت به ديگران به نوبت شروع به حرف زدن مي كند و
پس از مشورت با هم شروع به انجام آن كار مي نمايند.
زبان ماهيها :
همه ماهيها زبان دارند وزبان آنها با اينكه سخت ومحكم است ولي برخلاف پستانداران فاقد اسكلت مخصوص زبان هستند كه باعث تحرك همه جانبه آنها مي گردد. بنابراين زبان ماهيها عملاً ثابت است وتنها مي تواند با حركت اسكلت زير زبان تحركي محدود در جا داشته باشد.
آواز نهنگ :
نهنگ ها مي توانند صداهاي گوناگوني را ايجاد كنند كه نهنگهاي ديگر توان شنيدن آنها را از فواصل دور داشته باشند. نوع صداي نهنگ ها بستگي به صحبت كردن آن براي نر يا ماده ، در خطر بودن ، ويا صحبت كردن عادي در زمينه آب وهوا يا غذا دارد. بررسي هاي دقيق دانشمندان نشان داده كه زبان نهنگ داراي علائم ، اصوات پيشوندي وغيره است كه حاكي از ارتباطلات پيچيده آنها مي باشد. نهنگ گوژپشت نر براي ماده خود آواز جالبي ميخواند كه بصورت صفحه ضبط شده و يكي از پرفروش ترين صفحات آوازي مي باشد. درفصل جفت يابي ، نهنگ ها دور هم جمع شده ودريك جشن جالب ، بيش از يك روز كامل آواز ميخوانند. يك آواز معمولي آنها حدود 10 تا 20 دقيقه طول ميكشد. هر آواز معمولاً داراي 8 ريتم موسيقي مختلف است كه پشت سرهم تكرار ميشود. آواز نهنگ ها در طول حياتشان تغييراتي پيدا ميكند. هر گروه از آنها آواز مخصوص به خود را ميخوانند. نهنگ هاي باله دار صداهائي را توليد ميكنند كه ممكن است از صدها مايل شنيده شود. در اعماق مشخصي از آب ، صدا بطور طبيعي ومعمولي پخش نميشود. اثرات فشار آب ، درجه حرارت وشوري باعث متراكم وكاناليزه شدن صدا ميگردد. اگر نهنگي بتواند از انتهاي يكي از كانالهاي زيرآبي فرياد بزند ، صداي او قبل از اينكه آنقدر ضعيف شود كه توسط نهنگ هاي ديگري شنيده نشود ، تمامي مسير اقيانوس ها را خواهد پيمود!
ماهي هاي عجيب وقريب :
ـ طوطي ماهي رنگين كمان : طوطي ماهي رنگين كمان هنگام استراحت شبانه نوعي تار بنام لباس شب بدور خود مي بندد.
ـ ماهي تيرانداز ميتواند با پرتاب قطرات آب بسوي حشرات، آنها را بداخل آب انداخته وبخورد.
ـ باله هاي عقرب ماهي ، داراي شعاعهاي باله بلند وجدا از يكديگرست كه بعضي از آنها سمي مي باشند.
ـ ماهي دمنده مثل جوجه تيغي مي تواند شكم خود را باد كرده وخارهاي روي بدنش را بصورت گسترده نگهدارد تا دشمنان نتوانند آن را ببلعند.
