تنهایی‌های اهل گناه‌

راه توبه برای این باز است که انسان در این دنیا در حال تمرین و امتحان است و الا معصیت پروردگار عالم به هیچ وجه جبران‌پذیر نیست. انسان گناهکار خیلی تنهاست چرا که تمام کائنات، عاشق پروردگارند و با گناهکار دشمن می‌شوند. همانطور که کائنات با انسان مطیع خدا دوستی می‌کنند.

 خودت را فراموش نکن!

اینکه اگر کسی خدا را فراموش کند خود را نیز فراموش خواهد کرد، بدترین بلایی است که می‌تواند بر سر انسان بیاید. خودفراموشی وضعیتی است که هیچ انسان خودخواهی حاضر نیست آن را بپذیرد. اگر خودت را فراموش کنی، هیچگاه نمی‌توانی برای حفظ منافعت قدمی برداری و دائما به ضرر خودت اقدام خواهی کرد.

 برای اصلاح رفتار چه کار می‌توان کرد؟

همانطور که برای پرورش اندیشه، تفکر لازم است و برای پرورش ایمان تذکر، برای اصلاح رفتار نیز به تمرین نیاز است. تمرین موجب کسب مهارت و سهولت عملی شدن علم و ایمان است و الا افراد آگاه و مؤمن که اهل خطا هستند، آمارشان زیاد خواهند شد.

 خلاصه تمام تمایلات انسان

تمایلات ما چندان متنوع نیستند ولی جلوه‌های متنوعی دارند. ما آدم‌ها یا دنبال راحتیم یا لذت. و این دو تمایل کلیدی خود را به صورت عجولانه، جاودانه و فراوان می‌خواهیم. در حالیکه نه راحتی و نه لذت در دنیا به خوبی به دست نمی‌آیند.

 سحر، فرصت ناب خودشناسی

مناجات با خدا در سحرگاهان بیش از آنکه فرصتی برای خداشناسی باشد، فرصتی برای خودشناسی است. انسان وقتی با خدا خلوت می‌کند انگار با خود خلوت کرده است و هنگامی که خود را در ارتباط با خدا قرار می‌دهد، گویی با خودش رابطه صمیمانه‌تر و عمیق‌تری برقرار کرده است.

 مشکلی هزار و چهار صد ساله!

اولویت در جامعۀ اسلامی بیش از آنکه مقابله با کفر باشد، مواجهه با نفاق است. اسلام طی دو دهه از کفر عبور کرد ولی هزار و چهارصد سال است که هنوز درگیر ماجرای نفاق است. اگر بتوانیم انواع چهره‌ها و جلوه‌های نفاق را بشناسیم و رسوایشان کنیم، ظهور بسیار نزدیک خواهد بود.

 هنر، ابزاری برای شهود

هنر بیش از اینکه به درد شهوت بخورد، به درد شهود می‌خورد. هنر بیش از اینکه فرش را نقاشی کند، نقشی از عرش در خود دارد. کسی که هنر را در خدمت امور پست زندگی انسان قرار می‌دهد، آن را از جایگاه اصلی‌اش عاریت گرفته و در جای دیگری که هنر کمترین تناسب را با آن دارد، مصرف کرده است.

 راه کاهش رنج‌

ما نمی‌توانیم کاری کنیم که دیگر در دنیا رنج نبریم اما می‌توانیم رنج خود را کمتر کنیم. برای اینکه رنج خود را کاهش دهیم اولاً باید معصیت نکنیم ثانیاً باید ظرفیت خود را بالا ببریم و اهل صبر باشیم. آغاز صبر و ظرفیت این است که بدانیم دنیا محل رنج است و نمی‌شود رنج را از زندگی دنیا حذف کرد.

 تحسین درست مهربانی و تواضع چگونه است؟

اینکه ما مهربانی را تحسین می‌کنیم خوب است، به شرطی که بیش از آنکه دوست داشته باشیم مهربانی ببینیم، به دیگران مهربان باشیم. اینکه ما تواضع را تحسین می‌کنیم خوب است، به شرطی که بیش از آنکه دوست داشته باشیم تواضع ببینیم به دیگران تواضع کنیم؛ و الا ما درکی از مهربانی و تواضع نداریم.

 محبت به اولیاء خدا، علامت تواضع ذاتی

محبت به اولیاء خدا و به طور مشخص به ائمۀ معصومین(ع)، علامت تواضع ذاتی انسان و دوری او از خودخواهی است. کسی که به اولیاء خدا بی‌توجه باشد، این بی‌توجهی می‌تواند علامت تکبر و یا حب نفس شدید او باشد. انسان اگر متواضع باشد و خودخواه نباشد، دلیلی ندارد به اولیاء خدا محبت شدید پیدا نکند.

 ادب چیست؟

نظم و ادب دو مورد از مهمترین وجوه تقوا و شاید مهمترین راه مبارزه با هوای نفس هستند. ادب نوعی نظم در رفتار و گفتار به حساب می‌آید. گاهی ممکن است رفتار خوبی داشته باشی ولی مؤدب نباشی، ولی اگر دائما چیزهایی را رعایت کردی با ادب خواهی بود. ادب یعنی هر زمان هر کاری که دلت خواست انجام ندهی.

 برنامه‌ریزی داشته باشیم

فردا روزی است که از امروز نگران و منتظر ماست. مبادا به استقبالش نرویم و از امروز برایش برنامه‌ریزی نکرده باشیم. ما برای فردا برنامه‌ریزی می‌کنیم ولی شاید دست تقدیر برنامۀ ما را تغییر دهد؛ این مهم نیست چون موجب رشد ما خواهد شد ولی بی‌برنامه بودن خیلی بد است.

 مهمترین سرمایه ما

مهمترین سرمایۀ ما دل ماست و علاقه‌های ما، مهمترین دارایی‌های ما هستند. باید ببینیم این سرمایه را کجا خرج می‌کنیم. باید این اصلی‌ترین دارایی خود را جایی سرمایه‌گذاری کنیم که لااقل ضرر نکنیم. اگر چیزی را دوست داشته باشیم که ارزشش را نداشته باشد، خودمان را ارزان فروخته‌ایم.

 کار اصلی ما چیست؟

عبادت کار اصلی ما آدم‌ها است؛ بقیۀ کارها همه سرکاری هستند. برای رسیدن به این باور باید تفکر کنیم برای چه آفریده شده‌ایم؟ آیا جز برای ملاقات خدا خلق شده‌ایم؟ آیا بزرگترین واقعۀ زندگی ما ملاقات با خدا نیست؟ عبادت یعنی روبروی خود خدا بایستیم و در این باره بیندیشیم.

 سفر آدم را سبکبال بار می‌آورد

سفر آدم را سبکبال بار می‌آورد و روح انسان را از مرداب شدن نجات می‌دهد. اگر بتوانیم در هر سفر به یاد آخرین سفر بی‌بازگشت خودمان باشیم و در کنار هر چمدان بستن، برای آخرت هم باری ببندیم و بیش از پیش آمادگی رها کردن وطن را پیدا کنیم خیلی بهتر خواهد شد. خدا کند آخرین سفرمان بی‌خطر باشد.