هفته نامه سلامت - دکتر طاهره افتخار*: گاهی بارداری 9 ماهه با ایام تعطیل مانند عید نوروز یا اواخر تابستان مصادف می شود، درست زمانی که اغلب خانواده ها سعی می کنند به نقطه ای دور از خانه سفر کنند و اوقات مفرحی را برای خود رقم بزنند. بیشتر خانم های باردار در طول دوره بارداری از سلامت خود و جنین نگران هستند و سوال های زیادی برای آنها پیش می آید، مثلا این که آیا می توانند سفر بروند؟ بهتر است با چه وسیله ای بروند؟ چه مشکلاتی در بارداری مانع سفر است؟ و ده ها سوال دیگر.

 

بهترین پاسخ این است که کمی تامل کنید تا با نوزادتان البته بعد از پایان یک ماهگی سفر کنید، ولی معمولا خانم های باردار این توصیه را زیاد دوست ندارند و سفر با بارداری را هم تفریح می دانند و هم خاطره. به طور کلی خانم باردار می تواند سفر برود، ولی باید به چند نکته مهم توجه کند. همه خانم هایی که بارداری بدون مشکلی دارند می توانند سفر بروند. بهترین زمان سفر 3 ماهه دوم بارداری است. طی این مدت خانم باردار از نظر وزنی زیاد سنگین نشده است. قابلیت حرکت کافی دارد و مانند 3 ماهه اول مشکلاتی مثل تکرر ادرار، تهوع، استفراغ و... ندارد، اما در 3 ماهه سوم احتمال اتفاق های غیرپیش بینی بارداری وجود دارد. بنابراین نباید زیاد از شهر دور شود و حتما به مرکز درمانی تخصصی نزدیک باشد تا در صورت بروز مشکل به سرعت به آنجا مراجعه کند.

 

 

کدام خانم ها اصلا نباید سفر کنند؟

خانم های باردار باید دقت کنند اگر در ماه های اول یا ماه های آخر بارداری دچار لکه بینی شدند، اصلا به سفر نروند. در ماه های اول ممکن است تهدید به سقط جنین مطرح باشد. این خانم ها باید در این مواقع کاملا استراحت کنند و تحت نظر باشند. همچنین در ماه های آخر لکه بینی ممکن است نشانه دکولمان باشد. گاهی بخش کوچکی از جفت از دیواره رحم جدا می شود و حرکت زیاد و تکان های ماشین و... ممکن است باعث تشدید این حالت شود.

 

چنین خانم هایی حتما باید تحت نظر پزشک باشند. همه عوامل خطر در بارداری که نام بارداری پرخطر دارند، موانعی برای رفتن به سفر بیمار هستند. مسمومیت بارداری، دکولمان، جفت سرراهی، تاخیر رشد داخل رحمی، خونریزی در بارداری، فشار خون بالا، دیابت بارداری، مشکلات جنین، چندقلویی، کیسه آب پاره، مایع آمنیوتیک زیاد، مایع آمنیوتیک کم، ماکروزومی جنین و... از موارد مهمی هستند که خانم های باید به آن توجه کنند و از بیمارستان و پزشک معالج خود زیاد فاصله نگیرند.

پیاده شدن از ماشین و قدم زدن

سوال دیگری که همیشه برای خانم های باردار وجود دارد این است که بهتر است با چه وسیله ای سفر کنند؟ خانم باردار با هر وسیله ای می تواند سفر برود، ولی در سفرهای زمینی و با ماشین مجبور است مدت طولانی روی صندلی بنشیند. نشستن طولانی خانم باردار در یک مکان و بدون تحرک باعث ساکن ماندن خون در اندام های تحتانی می شود که خطر بیماری خطرناکی به نام«ترومبوفلبیت» را بالا می برد. بهتر است این خانم ها در طول سفر جوراب واریس بپوشند. اگر قرار است با ماشین سفر کنند حتما باید هر 2 ساعت یکبار قدم بزنند و در حالت نشسته پاها و انگشتان خود را مدام تکان دهند.

سفر با هواپیما استرس زاست

سفر با هواپیما در هفته های آخر بارداری، به خصوص بعد از هفته 36 توصیه نمی شود. اگر قصد دارید فرزند خود را در کشور یا شهر دیگری به دنیا بیاورید، بهتر است کمی زودتر سفر را آغاز کنید. نکته مهم دیگر این است که سفرهای هوایی ممکن است با تغییرات جوی توام شود. لغزش های هواپیما و کاهش ارتفاع های ناگهانی استرس زیادی برای مسافران از جمله خانم های باردار ایجاد می کند که می تواند برای جنین مضر باشد و حتی باعث زایمان زودرس شود.

تکان های قطار آزاردهنده است

قطار وسیله ایمنی برای سفر خانم های باردار محسوب می شود، به خصوص از این نظر که آنها می توانند هر زمان که بخواهند از جای خود بلند شوند و قدم بزنند، ولی باید به تکان های قطار توجه داشت. گاهی ممکن است باعث ایجاد ناراحتی در خانم باردار شود.

در طول سفر لباس و کفش راحتی داشته باشند

خانم های باردار از همان روزهای ابتدای بارداری باید کفش راحت با 3 سانت پاشنه برای خود تهیه کنند. در طول سفر نیز باید لباس آزاد و کفش راحتی بپوشند. حمل بار سنگین ممنوع است. خانم های باردار باید از حمل کردن چمدان و بار سنگین اجتناب کنند.

داروها فراموش نشود

داروهای مورد نیاز را با خود همراه داشته باشند و به موقع مصرف کنند. حتی بهتر است داروی بیشتر از مصرف مورد نیاز با خود ببرند.

 

 غذاهای مطمئن و سالم میل کنند

از غذاهای بین راهی استفاده نکنند و آب معدنی یا آب جوشیده تمیز بنوشند. در طول سفر نیز رژیم غذای معمول را رعایت کنند.

گردش طولانی قدغن است

از گردش های طولانی و مداوم خودداری کنند. از قرار گرفتن زیر نور آفتاب گرم یا در محیط بیش از حد سرد و بارانی و... هم بپرهیزند.

بالشتک همراه داشته باشند

در طول سفر بهتر است بالشتکی همراه داشته باشند و در گودی کمر قرار دهند.
در صورتی که کمربند ایمنی باعث ناراحتی می شود می توانند یک بالشتک نرم بین شکم و کمربند قرار دهند تا فشار زیادی به آنها وارد نشود.

کپی پرونده پزشکی را در کیف دستی قرار دهند

حتما یک کپی از مدارک پزشکی خود مانند آزمایش ها، نوع گروه خونی، سونوگرافی و... در کیف دستی خود نگه دارند.

ادرار خود را نگه ندارند

بعضی از افراد به دلیل مطمئن نبودن از وضعیت بهداشتی دستشویی از سرویس بهداشتی استفاده نمی کنند. این کار کاملا اشتباه است و نگه داشتن بیش از حد ادرار احتمال ابتلا به عفونت ادراری را بیشتر می کند.

دور تفریحات خطرناک خط بکشند

خانم های باردار نباید از هر تفریحی استفاده کنند. تفریحاتی مانند اسب سواری، سوار شدن چرخ و فلک و... ممکن است خطرناک باشد.

علائم هشداردهنده مرتبط با بارداری را بشناسند

هرگونه تغییرات ناگهانی مانند سرگیجه، خستگی و بی حالی شدید، لکه بینی و... علائم هشداردهنده هستند و خانم باردار سریع باید به متخصص زنان در آن شهر مراجعه کند.

در مسیر صاف قدم بردارند

رفتن به کوه و بیابان که نیاز به پیاده روی، کوهنوردی یا راه رفتن در سرازیری و سربالایی دارد برای خانم های باردار کاملا ممنوع است و آنها فقط باید در مسیر صاف قدم بزنند.