وقتی «تایلا کروگر» در 31 هفتگی بارداری مادرش به دنیا آمد، فقط 995 گرم وزن داشت و خیلی زود پس از تولد، وزن او کمتر هم شد و به 806 گرم رسید.

اضطراب مادر از دیدن دختر کوچولوی نارس خود و عمل‌های جراحی سینه که در گذشته انجام داده بود و این حقیقت که هنوز بدنش آماده شیردهی نبود، همه دست به دست هم داده بود تا برای نوزاد نارس خود، شیر نداشته باشد.

از طرفی پزشکان مطمئن نبودند که دادن شیر خشک به نوزادی که هنوز مجرای گوارشی‌اش، کاملاً رشد نکرده کار درستی باشد.

ممکن بود نوزاد نتواند از پس هضم آن برآید. او آنقدر کوچک بود که هر لحظه ممکن بود بمیرد. بیمارستان به نوزاد آغوز اهداء کرد و این کار وزن او را به 1/6 کیلوگرم رساند.

اما شیرکافی برای اهداء وجود نداشت.

والدین نوزاد با پیشنهاد بیمارستان، در فضای مجازی، از دوستان و افراد دیگر برای اهداء شیر مادر کمک خواستند و چیزی نگذشت که حدود 20 شیشه شیر 250 میلی لیتری، شیر مادر جمع شد و مدتی بعد هم بیمارستانی از یک کشور غریبه حدود 40 بطری شیر مادر برای آنها فرستاد.

سرانجام تایلا کوچولو در سه ماهگی به 2/7 کیلوگرم رسید و خطر مرگ را از سر گذراند.

اهداء شیر، نجات دهنده نوزادان

بنا به گفته یکی از مدیران بانک‌های شیر مادر، در دنیای مدرن و با فناوری بالای امروز، هنوز جایگزین مناسبی برای شیر مادر یافت نشده است.

همه به این نتیجه رسیده‌اند که شیرمادر حاوی مواد مغذی و حفاظتی است که می‌تواند نوزادان نارس را زنده نگهدارد.

وقتی مادر نوزاد نارس که زندگی‌اش به شیر مادر وابسته است، نمی‌تواند به او شیر دهد، بانک شیر می‌تواند با اهداء این مایع حیات بخش از طرف یک مادر دیگر، نوزاد را از خطر مرگ نجات دهد.

 فعالان اهداء و جمع آوری شیر مادر و همچنین مدیر اجرایی ذخیره شیر مادر در آفریقای جنوبی می‌گویند، تحقیقات نشان داده است که شیر خشک از آنجایی که نمی‌تواند مانند شیر مادر فایده و ویژگی محافظتی داشته باشد، جان نوزادان نارس را به خطر می‌اندازد.

در واقع مادر چنین نوزادی که نمی‌تواند به کودک خود شیر بدهد و نیاز او را برطرف کند، باید با استفاده از شیر اهداء شده مادران دیگر، شانس زنده ماندن کودک خود را بالا ببرد.

شیر مادر، نوزاد را در برابر عفونت‌ها و بیماری‌های خطرناک حفظ می‌کند و مواد مغذی لازم را به نوزاد می‌رساند و در عین حال سیستم ایمنی او را قوی می‌کند.

نوزادان نارس معمولاً در معرض بیماری انتروکولیت نکروزان هستند. این بیماری، نوعی بیماری حاد التهابی است که درجات متفاوتی از آسیب، شامل آسیب مخاطی، یا پارگی روده، را دربردارد.

این بیماری در 10 درصد از نوزادان با وزن زیر 1500 گرم اتفاق می‌افتد. انتروکولیت نکروزان، در هفته‌های دوم تا سوم زندگی نوزادی که نارس است و با شیر خشک تغذیه می‌شود، رخ می‌دهد.

اما تغذیه نوزاد با شیر مادر، احتمال ابتلای نوزاد به این بیماری را بسیار کاهش می‌دهد.

بانک شیرمادر

بانک‌های شیر مادر در ابتدا برای تغذیه نوزادان بی‌سرپرست، شروع به کار کردند. اما در سال‌های اخیر تقاضای شیر برای نوزادانی که به دلایل مختلف از شیر مادر محروم‌اند، افزایش یافته است.

شیر اهدایی مادران برای نوزادان زیر وزن 1/8 کیلوگرم یا آنهایی که در کمتر از گذشت 32 هفتگی بارداری مادران‌شان متولد شده‌اند و همچنین نوزادان کمتر از 14 روزه (به مدت 14 تا 28 روز)، تجویز می‌شود.

البته محققان معتقدند که نباید به مدت طولانی از شیرهای اهدایی استفاده کرد و از مادران می‌خواهند به محض اینکه توانستند، خودشان به نوزادشان شیر بدهند. 

در آفریقای جنوبی، بیش از 2000 مادر، شیر خود را به بانک شیرمادر، اهداء کرده‌اند و بانک‌های شیرمادر در این کشور از سال 2003 تاکنون تقریباً سالانه بیش از 3000 نوزاد را تحت پوشش خود قرار داده‌اند.

بنابه گفته متخصصان اطفال، بودن شیر مادر در بخش نوزادان بیمارستان گاهی اوقات از تجهیزات و کارکنان بیمارستان، مهم‌تر می‌شود.

زیرا جان نوزادانی که نمی‌توانند شیر خشک مصرف کنند، به شیرهای اهدایی مادران وابسته است.

در ضمن اهداء شیر حداقل درد و بیشترین فایده را دارد. فقط 50 میلی لیتر (2/5 قاشق غذاخوری)، می‌تواند یک روز تمام نوزاد 1 کیلوگرمی را سیر نگه دارد.

به همین دلیل اهداء مرتب 50 میلی‌لیتر و یا بیشتر در روز می‌تواند زندگی نوزادان بسیاری را نجات دهد.

ایمنی شیرهای اهدایی مادران

یکی از مهم‌ترین مساله در مورد شیر اهدایی مادر، ایمنی آن است. از بررسی سلامت اهداء کننده تا تهیه شیرمادر و نگهداری آنها به روش‌های بهداشتی، از اهمیت بسیاری برخوردار است.

شیرهای اهدایی باید منجمد شوند. شیرهایی که به بانک شیر وارد می‌شوند، قبل از اینکه در فریزرهای مخصوص نگهداری شوند، برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند.

نمونه‌های تأیید شده به وسیله دستگاه‌های مخصوص پاستوریزه شده که به مدت 30 دقیقه شیر را به دمای 62/5 درجه سلسیوس می‌رسانند و سپس به سرعت به دمای 15 درجه سلسیوس رسانده و منجمد می‌کنند.

روش‌های اهداء شیر

زنان شیرده و سالم می‌توانند شیر اضافی خود را که نوزادان‌شان نیاز ندارند، به بیمارستان و یا بانک شیر اهداء کنند.

آن‌ها باید با بیمارستان و یا بانک اهداء شیر تماس گرفته و اعلام آمادگی کنند. سپس مراحل آزمایش سلامتی مادر شروع می‌شود و با بررسی تاریخچه پزشکی او، مادری که واجد شرایط نیست، از فهرست مادران اهداء کننده خارج می‌شود.

اگر مادری در یک سال گذشته، خون، بافت و یا اندامی دریافت کرده باشد و یا به بیماری‌های ایدز یا هپاتیت مبتلا باشد، نمی‌تواند اهداء‌کننده شیر باشد.

در ضمن مادران شیرده، نباید اهل سیگار و یا نوشیدنی‌های الکلی باشند. حتی گیاهخوارانی که از مکمل‌های غذایی ویتامین B12 استفاده کرده‌اند، نمی‌توانند اهداء کننده باشند.

بعد از اینکه پزشک، سلامت مادر را تأیید کرد، او می‌تواند شیر خود را اهداء کند.

معمولاً پزشکان به مادران روش گرفتن شیر خود و همچنین نگهداری از آن و ارسال شیر به بیمارستان و یا بانک شیر را کاملاً توضیح می‌دهند تا شیر با شرایط بهداشتی مناسب آماده شود.

در ضمن تجهیزات استریل شده نیز در اختیار این مادران قرار داده می‌شود. شیر از نظر باکتری، ویروس و یا عفونت‌های دیگر باید کاملاً پاک باشد.

وقتی بانک شیر، شیر اهدایی را دریافت کرد، پس از بررسی دقیق آن، شیر را با شیرهای مادران دیگر ترکیب می‌کند تا مواد مغذی آن در حد متعادل قرار بگیرد.

شیر از نظر مقدار پروتئین، چربی و کالری مورد نیاز بررسی می‌شود و با روش‌هایی که پیش از این توضیح داده شد، ذخیره شده، سپس در اختیار نوزادان قرار می‌گیرد.

معمولاً نوزادان نارس و یا بیمار که در بیمارستان بستری هستند، در اولویت می‌باشند. با اهدای شیر خود زندگی نوزادان نارس و بیمار را نجات دهید.