براي شناخت حضرت هنگام ظهور، راههاي متعددی وجود دارد كه همه در كنار هم ميتوانند مكمل يك ديگر باشند و ما را از دام مدعيان نجات دهد كه عبارتند از:
ايمان به حضرت مهدي و شناخت آن حضرت(علیه السلام)؛ به اين معنا كه انسان بايد تقوا و ايمان به خدا را در روح خود تقويت كند. مؤمن بايد شناخت مناسبي دربارة مقام امامت پيدا كرده، اطلاعات كافي در مورد صفات و ويژگيهاي حضرت به دست آورد. امام صادق(علیه السلام) ميفرمايد:
هنگامي كه ظهور واقع شد، كسي آن را تصديق ميكند كه قبل از وقوعش به آن ايمان داشته باشد. [1]
ظهور امام زمان(علیه السلام) همراه علايم و نشانه هايي است كه در صورت عدم تحقق آن نشانهها، ميتوانيم علم پيدا كنيم كه حضرت هنوز ظهور نكرده است و كسي كه ادعاي امامت ميكند، فردي دروغ گو و شيّاد است؛ براي مثال، خروج سفياني و فرو رفتن لشگر او در سرزمين بيداء (مكاني بين مكه و مدينه) يكي از علايم و راه شناخت حضرت مهدي(علیه السلام) است
علايم حتمي كه خبر از ظهور حضرت ميدهند، عبارتند از: خروج سفياني، خسف بيداء، (فرو رفتن در سرزمين بيداء)، خروج يماني، قتل نفس زكيه، نداي آسماني كه توضيح اين مطالب در جاي خود آمده است.
آن حضرت براي معرفي و شناساندن خود به مؤمنان، از امدادهاي الهي مثل: نزول عيسي(علیه السلام) و فرو رفتن لشگر سفياني در زمين و … بهرهمند خواهند بود.
حركت حضرت و ظهور او حقيقت پنهاني نيست كه فقط عده كمي از آن آگاهي يابند و ديگران مطلع نشوند؛ بلكه يك حركت جهاني است و همه از جريان ظهور مطلع ميشوند؛ بنابراين هرگونه ادعا، آن هم در جلسات مخفيانه و ميان گروهي خاص و … نميتواند به ظهور حضرت بينجامد و مسلماً ادعا كننده، دروغ گو است.
يكي ديگر از راههاي شناسايي، مراجعه به علماي دين است كه حضرت، ما را به آنها ارجاع داده و فرموده است: در دوران غيبت از آنها اطاعت كنيد. مواضع علما برضد مدعيان دروغين ميتواند دليل روشني باشد كه فرد مدعي، دروغ گو است. موضعگيري علما، يكي از حجتها و برهانهاي ما در شناسايي حضرت است.
با توجه به معصوم بودن امام زمان(علیه السلام)، صداقت بيان و نفوذ كلام حضرت، هماهنگ بودن دعوت او با فطرت انسانها و …، مردم به سرعت به سمت او جذب شده، دعوت حضرتش را لبيك خواهند گفت.
محل ظهور و نقطه شروع دعوت حضرت، از كنار خانه خدا ميباشد؛ از اين رو اگر فردي ادعا دارد كه همان مهدي موعود(علیه السلام) است ولي دعوت خود را از جايي غير از خانه خدا و كعبه آغاز كرد، دليل ديگري بر كذب بودن ادعاي او است.
دعوت حضرت به دين پيامبر اعظم(صل الله علیه و اله و سلم) و اهل بيت(علیهم السلام) است و مردم را به اطاعت از قرآن و پيامبر خدا و اهل بيت(علیهم السلام) دعوت ميكند. اگر كسي ادعاي مهدويت كرد و در عين حال، در دعوت خود به غير مكتب اهل بيت(علیهم السلام) دعوت كرد، دليل بر بطلان ادعاي او است. بررسي روايات نشان ميدهد چنانچه شخصي مدعي امامت و مهدويت شد، شايسته است با سؤالاتي كه كسي جز امام معصوم توان پاسخگويي به آن را ندارد، مورد سنجش قرار گيرد. در روايتي از امام صادق(علیه السلام) آمده است:
اذا ادّعي مدع فاسألوه عن تلك العظائم التي يجيب فيها مثله؛
چنانچه كسي مدعي مهدويت شد، از او بخواهيد به اين مسائل بزرگ همانند امام پاسخ دهد.[2]
[1] . بحارالانوار، ج52، ص294.