دکتر محمد قریب (۱۲۸۸، تهران - ۱۳۵۳، تهران) از اولین پزشکان متخصص طب اطفال و بنیانگذار علم نوین پزشکی کودکان در ایران بود. او همچنین از بنیانگذاران نخستین بیمارستان تخصصی کودکان در ایران، مرکز طبی کودکان تهران، بود که هم اکنون نیز در حال فعالیت است.
زندگینامه
دکتر محمد قریب در سال ۱۲۸۸ در تهران در خانواده‌ای مذهبی متولد شد، تحصیلات ابتدایی را در دبستان سیروس و متوسطه را در دارالفنون گذراند. او در سال ۱۳۰۶ شمسی در زمره اولین گروه دانشجویان ایرانی که برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی به فرانسه رفتند بود. او در پایان سال اول در شهر رن فرانسه موفق به دریافت جایزه لابراتور تشریح دانشکده پزشکی شد و در سال ۱۳۱۴ نخستین ایرانی بود که توانست در کنکور انترنی بیمارستان پاریس موفق شود.
او در سال ۱۳۱۵ با زهرا قریب دختر عبدالعظیم قریب ازدواج کرد؛ و در سال ۱۳۱۷ به ایران بازگشت. پس از طی نمودن دوره سربازی در سال ۱۳۱۹ به عنوان دانشیار طب اطفال در دانشگاه به فعالیت علمی مشغول گردید. وی ابتدا در بیمارستان رازی به اداره بخش اطفال مشغول شد و بعد از آن به بیمارستان هزار تختخوابی رفت و در آنجا بخش اطفال را دایر کرد. او در سال ۱۳۱۹ کتاب بیماریهای کودکان را به چاپ رساند و در سال ۱۳۳۵ با همکاری دکتر حسن اهری آن را با اصلاحات جدید تجدید چاپ نمود.
محمد قریب در سال ۱۳۲۱ موفق به دریافت نشان عالی دولت فرانسه شد و در سال ۱۳۵۰ به عضویت هیئت مدیره انجمن بین‌المللی بیماریهای کودکان درآمد. همچنین در آخرین سالهای عمرش موفق به دریافت نشان درجه اول فرهنگ از وزارت آموزش و پرورش شد. وی در طول سالهای فعالیت علمی خود در کنگره‌های مختلف بین‌المللی در کشورهای مختلف از جمله فرانسه، آمریکا، کانادا، ژاپن، ترکیه و اتریش دعوت شد و عضویت چندین مجمع علمی بین‌المللی را برعهده داشت. او نخستین تعویض خون را در ایران انجام داد و از بنیان گذاران انتقال خون در ایران بود.
محمد قریب دروس پزشکی را در دانشگاه تهران به دانشجویان رشته پزشکی تدریس کرد. او در حین فعالیت علمی فعالیت سیاسی و اجتماعی نیز داشت به گونه‌ای که بارها در کلاس درس به اقدامات دولت پهلوی انتقاد نموده و پس از واقعه ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ نیز پس از امضای یک بیانیه به همراه ۱۰ تن دیگر از اعضای هیئت علمی دانشگاه مانند مهندس بازرگان، دکتر سحابی و دکتر نعمت‌الهی به دستور محمدرضا شاه از دانشگاه اخراج شد. از دیگر اقدامات او بنیانگذاری و تأسیس اولین بیمارستان تخصصی کودکان یعنی بیمارستان مرکز طبی کودکان به همراه دکتر حسن اهری بود که این اقدام را در زمان بازنشستگی خود انجام داد.
جوایز و افتخارات
دکتر قریب، به پاس خدمات علمی، نشان دانش از دانشگاه تهران و نشان درجهٔ اول فرهنگ از وزارت آموزش و پرورش و نشان عالی لژیون دونور از دولت فرانسه دریافت کرد.[۱][۲] او نشان درجه اول فرهنگ را نیز از وزارت آموزش و پرورش دریافت کرد.[۲]
درگذشت
قبر محمد قریب - گورستان شیخان - قم- ۱۳۹۵
دکتر محمد قریب در سال ۱۳۵۱ به هماچوری (دفع خون از دستگاه ادراری) مبتلا شد که بعدها تشخیص سرطان مثانه داده شد و اقدام‌های درمانی انجام شده درایران و آمریکا تأثیر چندانی بر بیماری وی نداشته و سرانجام در روز سه شنبه اول بهمن ماه ۱۳۵۳ در بیمارستان مرکز طبی کودکان محل خدمت خود درگذشت.
او طبق وصیتش، در قبرستان شیخان قم و در نزدیکی قبر پدرش (علی اصغر خان قریب گرکانی) به خاک سپرده شد. برای مراسم تدفین دکتر محمد قریب، محمدرضا شاه پهلوی به همراه خودروهای دربار شخصاً جنازه دکتر محمد قریب را از تهران تا قم همراهی کرد و سید شهاب الدین مرعشی نجفی نماز میت برای او قرائت نمود.[۳]
آثار دربارهٔ دکتر محمد قریب
روزگار قریب نام مجموعه‌ای تلویزیونی است که کیانوش عیاری دربارهٔ زندگی دکتر محمد قریب ساخته‌است. همچنین به پاس خدمات او در زمینه طب اطفال سردیس او در روز ۴ آبان ماه ۹۲، با حضور حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت دولت حسن روحانی در پارک علم و فناوری پردیس پرده برداری شد.
محمد قریب گرکانی
زادروز ۱۲۸۸
تهران
درگذشت ۱ بهمن ۱۳۵۳
تهران
آرامگاه گورستان شیخان، قم
محل زندگی روستای گرکان و شهر تهران
ملیت ایرانی ایران
نام‌های دیگر دکتر قریب
پیشه پزشکی
نقش‌های برجسته بنیانگذار پزشکی نوین اطفال در ایران و از بنیانگذاران بیمارستان مرکز طبی کودکان
لقب پدر طب کودکان ایران
مذهب شیعه
همسر زهرا قریب گرکانی (درگذشته ۱۳۸۹ خورشیدی)
فرزندان حسین، محسن، ناهید، مریم
والدین علی اصغر خان قریب گرکانی
منابع
درباره دکتر محمد قریب، روزنامه ایران، ۱۳۹۳
درباره دکتر محمد قریب، سایت ایبنا، ۱۳۹۳
«زندگانی دکنر محمد قریب». وبگاه تاریخ ما.
زندگینامه: محمد قریب در وبگاه همشهری آنلاین
