نکات ارزشمند از معارف قرآن

شکی نیست که باید نیروهای نظامی جامعه اسلامی، با هم همکاری داشته و با تقویت همدیگر، توان دفاعی کشور را در بالاترین سطح آمادگی نگاه دارند.
خدای بزرگ خطاب به پیامبر خویش می‌فرماید: «و هنگامى كه در ميان آنها باشى، و(در ميدان جنگ) براى آنها نماز را برپا كنى، بايد دسته‏ اى از آنها با تو(به نماز) برخيزند، و سلاحهايشان را با خود برگيرند؛ و هنگامى كه سجده كردند(و نماز را به پايان رساندند)، بايد به پشت سر شما(به ميدان نبرد) بروند، و آن دسته ديگر كه نماز نخوانده‏(و مشغول پيكار بوده‏ اند)، بيايند و با تو نماز بخوانند.» [نساء/102] این آیه، پیام همکاری نیروهای مسلح جامعه اسلامی را با خود دارد. این همکاری همانطور که در میدان جنگ باید وجود داشته باشد، در زمانهای دیگر نیز باید وجود داشته باشد. از این رو باید بین نیروهای مسلح کشور(سپاه و ارتش) برای نیل به صنعت دفاعی بالنده همکاری وجود داشته باشد. رهبر انقلاب در دیدار  فرماندهان و مسئولان قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء، با تقدیر از هماهنگی ارتش و سپاه در قرارگاه پدافند هوایی و همچنین همکاری این قرارگاه با وزارت دفاع و دانشگاهها افزودند: «کار و تلاش را با آهنگی پر شتاب‌تر از قبل ادامه دهید..»[بیانات در96/6/12] بی‌تردید هماهنگی و همکاری نیروهای مسلح، زمینه را برای تلاش و کوشش بیشتر این نیروها، برای رسیدن به اهداف عالی خود، فراهم کند.

خداوند در سوره روم، آیه ۲۰ خلقت انسان‌ها را از خاک و در آیه ۲۶ سوره حجر از گِلى سياه و بدبو، در آیاتی دیگر خلقت انسان را از آب، نطفه و خون بسته شده عنوان کرده است. این عبارات گوناگون به برخی اجازه گستاخی را داده و آنها با کلامی در نهایت بی‌ادبی، عنوان داشتند که خداوند هم نمی‌دانسته انسان از چه چیزی خلق شده!!! کلامی که بوی بی‌ادبانه آن بسیار انزجار برانگیز است. در پاسخ ابتدا باید گفت که اهل تحقیق هیچگاه به خود اجازه بی‌ادبی یا تمسخر را نمی‌دهد و با ذهنی باز به دنبال حقیقتند؛ به خلاف شبهه‌افکنان که نه به دنبال جواب، بلکه به دنبال فتنه‌گری هستند.
ولی توجه به همین عنوان‌ها می‌توان علت ذکر چند مورد را دریافت. خلقتی که به واسطه حضرت آدم، به خاک و گِلی بدبو برگشته و منی و اسپرمی که جان گرفته از مواد معدنی خاکی‌اند؛ پس ربط خلقت به خاک برای همه انسان‌ها، کاملاً صحیح است. در ضمن تجدید نسل از طریق منی یا مایعی است که اطلاق آب به آن بی‌غلط بوده و سپس منی تبدیل به نطفه‌ای لقاح یافته و بعد از آن، خونی بسته شده می‌شود. سیری که در برخی آیات جداگانه و البته در برخی آیات به هم پیوسته آمده است و شبهه افکنان هیچگاه از مجموعه آنها در یک آیه، سخنی به میان نمی‌آورند. مثل آیه‌ای که خداوند در آن فرموده: «هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًا[غافر/۶۷] او همان كسى است كه شما را از خاكى آفريد سپس از نطفه‏ اى آنگاه از علقه‏ اى و بعد شما را [به صورت] كودكى برمى ‏آورد.»

برخی فرافکنان و بی دینان، به زعم باطل خود، قاعده منطقی تشکیل داده اند که؛ اگر خدا از افعال ما خبر ندارد، نعوذبالله خدا نیست و اگر از افعال ما خبر دارد، پس انسان مطابق خواسته او عمل کرده و نباید فردای قیامت به این خاطر بازخواست شود.
پاسخ: خداوند، انسان را آفریده است و تمام حرکات و رفتار او را نیز می‌داند؛ ولی به او حق انتخاب داده است. «فَمَنْ شاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْيَكْفُر[کهف/29] مطابق این آیه، گر چه خداوند به انسان حق انتخاب داده است، و نیز می‌داند که انسان با اختیار خود، ممکن است کارهای بد انجام ‌دهد؛ اما این دلیل نمی‌شود که انسان کارهای بد خود را متوجه خدا کند. زیرا خداوند از کارهای بد انسان راضی نیست. برای تقریب به ذهن مثالی می‌زنیم. پدری به فرزندش مقداری پول می دهد و به او گوشزد می‌کند که اگر از این پول به نحو عاقلانه استفاده نکند، در زندگی گرفتار عواقب سوئی خواهد شد. آیا گرفتار شدن فرزند در زندگی، نتیجه گفتار و علم پدر بوده است یا نتیجه سوء اختیار فرزند؟ خداوند نیز می‌داند که ما با اختیار خود، چه سرنوشتی را برای خود رقم می‌زنیم.

در سالها و ماههای اخیر، ارتش و بوداییان افراطی میانمار حملات ددمنشانه ای را علیه مسلمانان این کشور انجام داده است. کشورهای اسلامی باید در مقابل کشتار مسلمانان میانمار واکنش نشان دهند. آیا برای کشورهای اسلامی تاسف بار نیست که در مقابل تجاوز ارتش میانمار به زنان مسلمان سکوت کنند.[مشرق، تایید تجاوز گروهی ارتش میانمار به زنان روهینگیا، کد خبر 778414]
کشورهای اسلامی و عربی(مخصوصا عربستانِ مدعیِ خادم حرم ییامبر) باید این حدیث پیامبر اسلام را مد نظر قرار دهند: «هر کس صدای مسلمانی را بشنود که درخواست کمک از مسلمین دارد و کمکش نکند، مسلمان نیست.»[کافی، ج2، ص164] البته طبق بیان رهبری، کمک کردن کشورهای اسلامی به مسلمانان میانمار، لزوما به معنای لشکرکشی به آنجا و دفاع از آنها نیست؛ «بلکه باید فشار سیاسی، اقتصادی و تجاری خود را بر دولت میانمار افزایش دهند.»[96/6/21] ملتهای مسلمان نیز باید با برگزاری تظاهرات، ضمن ابراز همدردی با مسلمانان میانمار، انزجار خود را از عوامل این نسل کشی، اعلام کنند.

پی نوشت
الكافي، كلينى، محمد بن يعقوب‏، محقق، مصحح: غفارى على اكبر و آخوندى، ناشر: دار الكتب الإسلامية، سال چاپ: 1407ق، ج2، ص164.
مشرق، تایید تجاوز گروهی ارتش میانمار به زنان روهینگیا، تاریخ انتشار: ۲ مهر ۱۳۹۶، کد خبر 778414.

خداوند در قرآن فرموده: «أَوَلَا يَذْكُرُ الْإِنْسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِنْ قَبْلُ وَلَمْ يَكُ شَيْئًا[مریم/۶۷] آيا انسان به ياد نمى ‏آورد كه ما او را قبلا آفريده‏ ايم و حال آنكه چيزى نبوده است.» این آیه را برخی دست‌مایه قرار داده و بر قرآن هجوم برده‌اند که این آیه می‌گوید انسان از نیستی آفریده شده، در حالی که رویش وجود از عدم امکان ندارد! پاسخ این شبهه افکنی روشن است؛ چرا که خداوند در این آیه نفرموده که انسان را از عدم بوجود آورده ام؛ چرا که نیستی نمی‌تواند منشاء چیزی باشد. بلکه منظور خلقت چیزی از نیستی، نبودن آن چیز در مرتبه‌ای از وجود و به وجود آمدنش در مربته ای دیگر است. به بیان دیگر، آنچه امکان ندارد؛ این است که عدم، ماده و سرچشمه‌ای برای موجودات قرار گیرد. ولی اگر منظور این باشد که بعد از آنی که، انسان نبوده، خداوند او را خلق کرده، این تعبیر هیچ اشکالی ندارد. مانند سرودن شعر که قبل از سرایش چیزی وجود نداشته و سپس به وجود آمده یا کشیدن یک نقاشی. در احادیث نیز درباره این آیه، تفاسیری از اهل بیت(علیهم‌السلام) رسیده است. مثلاً امام باقر(علیه‌السلام) فرمودند: «لَمْ يَكُنْ شَيْئاً فِي كِتَابٍ وَ لَا عِلْم‏؛ چیزی نبود؛ نه در کتاب و نه در علم.»[محاسن، ج۱، ص۲۴۳]
در پایان باید یادآور شد که این آیه با توجه با آیه قبلی، درباره اثبات امکان معاد است و روی سخن الهی با منکران سرای آخرت است و به آنها می‌گوید که خداوند وقتی شما را که چیزی نبودید خلق کرده، پس می‌تواند دوباره شما را خلق کند.[المیزان، ج۱۴، ص۸۸]

پی‌نوشت:
محاسن، برقى، احمد بن محمد بن خالد، دار الكتب الإسلامية، قم‏، ۱۳۷۱ ق‏، ج۱، ص۱۱۸.
المیزان، طباطبایی، سید محمدحسین،  دفتر انتشارات اسلامى، قم، ۱۴۱۷ ق، ج۱۴، ص۸۸.

با کمی دقت و تأمل در محتوای فعالیت گروه‌های انحرافی و معاند، متوجه می‌شویم که این گروه‌ها اندیشه غلط خود را بر آموزه‌ها و باورهای دینی و اعتقادی تحمیل می‌کنند. یکی از موضوعاتی که نوعاً در ایام محرم توسط این شبکه‌ها مطرح می شود، این است که قیام امام حسین(علیه السلام) قیامی برای تصاحب قدرت بوده و جنگ دشمنان با ایشان یک جنگ خانوادگی و فامیلی بوده است. جواب این شبهه افکنان در منابع روایی به نقل از امام حسین(علیه السلام) این چنین داده شده است:
«من از روی خودخواهی و خوشگذرانی و يا برای فساد و ستمگری قيام نكردم، بلكه قيام من بری اصلاح در امّت جدّم است، می‌خواهم امر به معروف و نهی از منكر كنم و به سيره و روش جدّم و پدرم علی بن ابيطالب(علیه السلام) عمل كنم.» [بحار الأنوار، ج‏44، ص329] علاوه بر مطلب یاد شده امام حسین(علیه السلام) به خوبی می‌دانست که عاقبت این سفر و قیام چیزی جز شهادت نیست، واضح و روشن است کسی که در مسیر شهید شدن گام بر می‌دارند، چیزی از دارایی دنیا را به دست نمی آورد که بخواهد برای آن خود و خانواده اش را به مسلخگاه روانه کند.

پی‌نوشت:
بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، 111جلد، دار إحياء التراث العربي - بيروت، چاپ: دوم، 1403 ق، ج‏44، ص329.

در قرآن کریم گفته شده: «فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ[زلزال/7] پس هر كه هم وزن ذرّه‌اى نيكى كند [نتيجه‌] آن را خواهد ديد.» با این بیان، هر کسی -چه مومن و چه غیر مومن- کار خوب بکند، پاداشش را می بیند؛ اما در جایی دیگر آمده، هر کس بی ایمان باشد، در جهنم خالد است و کارهایش حبط می شود [مائده/5] برای پاسخ به این شبهه بیان چند نکته ضروری است: 1. شرط ورود به بهشت و سعادت اخروی ایمان و عمل صالح است.[غافر/40] بنابراین اگر کسی تنها ایمان داشته باشد ولی عمل صالح نداشته باشد و یا بالعکس وارد بهشت نخواهد شد. 2. هر گناهی باعث حبط و نابودی اعمال نمی شود بلکه گناهانی مانند کفر به خدا، شرک به او، ارتداد بعد از ایمان و ... باعث حبط اعمال انسان می شوند، در آیه 5 سوره مائده حکم به حبط اعمال کفار نموده است. 3. آیاتی که در آنها مساله حبط و نابودی اعمال آمده در حقیقت به عنوان استثنائات و تبصره های آیاتی هستند که در آنها حکم شده هر کس اگر ذره ای کار نیک انجام داده باشد نتیجه آن را خواهد دید، همانطور که هر قانونی ممکن است تبصره و استثنائاتی داشته باشد.[ تفسیر نمونه، ج27، ص230]

پی‌نوشت:
آیت الله مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1374ش، ج27، ص230.

یکی از مباحث بسیار مهمی که آموزه های اسلامی بر آن تأکید و سفارش فراوان دارد، مسئله علم آموزی است. کما اینکه باری تعالی در قرآن کریم جایگاه خاصی برای اهل علم بیان کرده است: «خداوند كسانى را كه ايمان آورده‌‏اند و كسانى را كه علم به آنان داده شده درجات عظيمى مى‌بخشد و خداوند به آنچه انجام مى‌دهيد آگاه است!»[مجادله/11]ولی با این حال بعضی افراد مغرض و معاند سعی دارند با شبهه افکنی این واقعیت را انکار کرده و به نوعی علمای شیعی همچون امام خمینی(رحمت الله علیه)، را مخالف علم آموزی و تحصیل در دانشگاه معرفی کنند. به طور مثال در سخنی امام خمینی می‌فرماید: «باید همه اشخاصی که علاقه دارند به این کشور، علاقه دارند به اسلام، علاقه دارند به این ملت، توانشان را روی هم بگذارند برای اصلاح دانشگاه. خطر دانشگاه از خطر بمب خوشه‌ای بالاتر است. چنانچه خطر حوزه‌های علمیه هم از خطر دانشگاه بالاتر است.»[بیانات امام خمینی:1359/09/27] امام خمینی(رحمت الله علیه) در این عبارت به دنبال بیان اهمیت و لزوم تهذیب نفس و اخلاق در کنار علم آموزی است، اینکه دانشگاه و حوزه باید افراد با اخلاق، مصلح و متعهد تربیت کند، نه صرفاً افرادی که دارای علم هستند. 

پی نوشت:
صحیفه نور ج13 ص209، بیانات امام خمینی در جمع اعضای دفتر تحکیم وحدت حوزه - دانشگاه، تاریخ: 1359/09/27

در آستانه شهادت سید الساجدین هستیم. حضرت در باره توجه جدی به امور اخروی می‌فرماید: «كُلّ الْعَجَبِ لِمَنْ عَمِلَ لِدارِ الْفَناءِ وَتَرَكَ دارَ الْبقاء؛ بسیار عجیب است از كسانی كه برای این دنیای زودگذر كار می‌كنند؛ ولی ‏آخرت را كه ابدی است رها كرده اند.»[بحارالانوار، ج75، ص242] برخی از انسان ها به آخرت توجهی ندارند و زمانی که دنیای آنها بوسیله آخرت تامین شود، از آن سخن می‌گویند.
با آنکه انسان می‌داند سرای آخرت ابدی است و این دنیا در مقابل دنیای آخرت، اعتبار چندانی ندارد، ولی انسان متاسفانه سرگرم به امورات دنیا شده و به فرمایش سالار شهیدان، فقط زمانی از آخرت سخن می‌گوید که گره ای از دنیای آنها را باز کند. «همانا مردمان بنده دنيايند و دين لقلقه زبان آنهاست و هر جا منافعشان[به وسيله دين] تأمين شود زبان مى‌چرخانند و چون به بلا آزموده شوند آنگاه دين داران اندكند.»[تحف العقول، 245] خیلی از ما انسان ها در شرایط عادی سخنان خوبی می‌گوییم که در عمل پایبندی چندانی به آن نداریم؛ زیرا منفعت طلبی ها، مانع بروز آن سخنان خوب در خارج می‌شود.

پی‌نوشت
بحار الأنوار، مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى‏، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏، اريخ وفات مؤلف: 1110 ق‏، ص242.
تحف العقول‏، ابن شعبه حرانى، حسن بن على‏، محقق، مصحح: غفارى، على اكبر، ناشر: جامعه مدرسين‏، سال چاپ: 1404، 1363 ق‏، ص245.

یکی از شگردهای دین ستیزان، تقطیع کردن آیات و روایات است؛ مثلا  در آیه: «قارون از قوم موسى بود و بر آنان ستم كرد و از گنجينه ‏ها آن قدر به او داده بوديم كه كليدهاى آنها بر گروه نيرومندى سنگين مى ‏آمد آنگاه كه قوم وى به او گفتند شادى مكن كه خدا شادى‏ كنندگان را دوست ندارد.»[قصص/76] شبهه انداز کج اندیش، فراز آخر این آیه را آورده: «خدا شادى‏ كنندگان را دوست ندارد»[قصص/76] و نهایتا نتیجه می‌گیرد که اسلام مخالف شادی است. در حالی که آیه، در رد شادی بی جهت قارون است.
 علامه طباطبایی در ذیل این آیه می‌نویسد: «كلمه" فرح" به معناى" بطر(غرور و ناسپاسی) تفسير شده، و  بطر، لازمه خوشحالى از ثروت دنياست. به همين جهت در آيه: «لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ[حدید/23] به آنچه خدا به شما داده، خوشحالی نکنید، و خدا دوستدار هيچ متكبر خودستايى نيست.» خودپسندی و فخر را از لوازم فرح بر شمرده است.»[ترجمه تفسیر المیزان، ج16، ص111] بنابراین اسلام، شادی از روی تکبر و خود پسندی را دوست ندارد؛ واصلا یکی از توصیه های اسلام شادی است. به عنوان نمونه؛ امام هفتم یکی از چهار اوقات شبانه روز یک مسلمان را کسب لذتهای حلال(تفریحات و شادی های سالم) می‌داند.[بحار الأنوار،ج75، ص321]

پی نوشت
ترجمه تفسير الميزان‏، موسوى همدانى سيد محمد باقر، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسين حوزه علميه قم، سال چاپ: 1374 ش، ج16، ص111.‏
بحار الأنوار، مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى‏، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏، سال چاپ1403 ق‏، ج75، ص321..

زبان یکی از اعضاء مهم انسانست که نقش مهمی در زندگی او دارد. این عضو مهم انسان، به یک نحوی بر کارهای دیگر اعضاء، می‌تواند تاثیرگذار باشد. به مناسبت شهادت امام سجاد(علیه السلام)، موضوع نوشتار خود را به حدیثی از آن امام همام در این باره اختصاص می دهیم. حضرت می‌فرماید: «إِنَّ لِسَانَ‏ ابْنِ آدَمَ یُشْرِفُ عَلَى جَمِیعِ جَوَارِحِهِ- کُلَّ صَبَاحٍ فَیَقُولُ کَیْفَ أَصْبَحْتُمْ فَیَقُولُونَ بِخَیْرٍ إِنْ تَرَکْتَنَا وَ یَقُولُونَ اللَّهَ اللَّهَ فِینَا وَ یُنَاشِدُونَهُ وَ یَقُولُونَ إِنَّمَا نُعَاقَبُ بِکَ؛ زبان آدمی بر تمام اعضا و جوارحش تسلط دارد هر روز صبحگاهان زبان انسان به آنها می‌گوید: چگونه شب را به روز رساندید؟ جواب دهند: خدا را خدا را از دست تو، اگر تو ما را رها كنی خوب و آسوده هستیم، چون كه ما به وسیله تو مورد عقاب قرار ‏می‌گیریم.‏»[منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة، ج5، ص254]
انسان ممکن است سالها زحمت بکشد و اعضا و جوارح خود را در راه عبادت خدا بکار گیرد(وضو می‌گیرد و سپس سر به مهر می‌گذارد)؛ اما با غیبت کردن پشت سر دیگران، و امثالهم، در دین خود نقص و خلل پدید می‌آورد. چنانکه از پیامبر اسلام روایت شده که فرمود: «سرعت اثر غيبت در ويراني دين و ايمان بيش از اثر ويران‌كننده جذام در بدن انسان است.»[همان، ج8، ص377]
انسان با زبان خود، ممکن است برخی از کمک های خود به دیگران را بی‌ارزش کند. «اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد، صدقه‏ هاى خود را با منت نهادن بر دیگران باطل نكنيد.»[بقره/264]

پی نوشت:
منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة( خوئى)، هاشمى خويى، ميرزا حبيب الله / حسن زاده آملىٍ، حسن و كمره اى، محمد باقر، محقق / مصحح: ميانجى، ابراهيم‏، ناشر: مكتبة الإسلامية، سال چاپ: 1400 ق‏، ج5، ص254.
همان، ج8، ص377.

همواره دشمنان اسلام از هر فرصتی برای ضربه زدن به مسلمانان استفاده می کنند. در فاجعه میانمار نیز نقش دشمن شماره یک اسلام و مسلمین یعنی رژیم صهیونیستی، کاملا پر رنگ است. [مشرق، اسراییل بازیگر اول پشت پرده کشتار مسلمانان میانمار، کد خبر:772609] بی‌تردید مواضع ضعیف کشورهای اسلامی، مخصوصا اعراب منطقه، نسبت به رژیم کودک کش صهیونیستی، نتیجه ای بجز جری تر شدن غاصبان قدس نسبت به مسلمانان اقصی نقاط دنیا، نخواهد داشت.
خداوند می‌فرماید: «اى اهل ايمان! از غير خودتان براى خود محرم راز نگيريد؛ آنان از هيچ توطئه و فسادى درباره شما كوتاهى نمى‌‏كنند؛ شدت گرفتارى و رنج و زيان شما را دوست دارند.»[آل عمران/118] این آیه هشدار می دهد که ای اهل ایمان، دلخوش به همکاری با دشمنان خود نباشید که آنها بجز به آوارگی شما نمی اندیشند. آواره شدن مسلمانان میانمار، نمونه ای از ددمنشی دشمنان اسلام در حق مسلمانان است، که متاسفانه رفتار کشورهای اسلامی در این مورد به نحوی است که دشمن را برای تعرض بیشتر به مسلمانان تشویق می‌کند. آیا از کشور تاثیری گذاری مثل عربستان سعودی که در جنگ غزه، با رژیم صهیونیستی همکاری داشت. [روزنامه کیهان، اسرائیل عربستان و مصر اعضای اتاق عملیات جنگ غزه هستند، کد خبر: ۲۰۰۸۹] انتظار واکنش قاطعی در جنایات میانمار نمی‌رود؟

پی نوشت
مشرق، اسراییل بازیگر اول پشت پرده کشتار مسلمانان میانمار، تاریخ انتشار: ۲۱ شهریور ۱۳۹۶، کد خبر:772609.
روزنامه کیهان، اسرائیل عربستان و مصر اعضای اتاق عملیات جنگ غزه هستند، تاریخ انتشار: ۱۳ مرداد ۱۳۹۳، کد خبر: ۲۰۰۸۹.

 اسارت رزمندگان اسلام در جنگ تحمیلی، علیرغم سختی های طاقت فرسای زندان های صدام، باعث رشد خلاقیت و ابتکار در بین رزمندگان اسلام شد. اسرا علاوه بر حفظ قرآن و زبان عربی و حتی زبان انگلیسی، وسایل هنری دیگری چون صنایع دستی و غیره می‌ساختند.»[خبرگزاری فارس، صنایع دستی ساخته‌شده در دوران اسارت، کد خبر:۱۳۹۲۰۵۲۳۰۰۱۲۳۵]

خداوند در آیه ای که راجع به جهاد است، می‌فرماید: «کُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَ هُوَ كُرْهٌ لَّكُمْ وَ عَسىَ أَن تَكْرَهُواْ شَيْا وَ هُوَ خَيرْ لَّكُمْ  وَ عَسىَ أَن تُحِبُّوا شَيْا وَ هُوَ شَرٌّ لَّكُمْ  وَ اللَّهُ يَعْلَمُ وَ أَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ[بقره/216] جهاد در راه خدا، بر شما مقرّر شد در حالى كه برايتان ناخوشايند است‏. چه بسا چيزى را خوش نداشته باشيد، حال آن كه خيرِ شما در آن است. و يا چيزى را دوست داشته باشيد، حال آنكه شرِّ شما در آن است. و خدا مى‌‏داند، و شما نمى‏‌دانيد.» پیام آیه این است که جهاد و شهادت و اسارت، گر چه ناخوشایند شماست؛ اما چه بسا نکات مثبتی نیز در بر داشته باشد که شما ندانید. بروز استعدادهای هنری و سایر خلاقیت ها در بین اسرای جنگ تحمیلی، از نکات مثبت اسارت رزمندگان دلاور اسلام در بند صدامیان بود.

پی نوشت
خبرگزاری فارس، صنایع دستی ساخته‌ شده در دوران اسارت، نویسنده: عبدالرضا سالمی نژاد، تاریخ انتشار: 92/6/2،  کد خبر:۱۳۹۲۰۵۲۳۰۰۱۲۳۵

دعا کردن به درگاه خدا از توصیه های دین ماست. اما دعا کردن به معنی این نیست که لزوما برآورده شود؛ بلکه ممکن است مصلحت شخص در استجابت آن نباشد و یا با تاخیر برآورده شود. امام سجاد(علیه السلام) که در آستانه شهادش هستیم، در این باره می‌فرماید: «دعاى مؤمن از سه حال خارج نيست: يا برايش ذخيره می شود، يا در دنيا برآورده مى‏ شود، يا بلايى را كه مى‏‌خواهد به او برسد، دفع مى ‏شود.»[تحف العقول، ص280] در این حدیث، سه حالت برای دعا بیان شده است.
1ــ عدم استجابت بخاطر مصالحی که شخص نمی‌داند.  «بسا چيزى را دوست داريد و آن براى شما خیرنیست‏.»[بقره/216] ولی به فرمایش حضرت، برای او ذخیره شده و به پاس این کار، به او ثواب تعلق خواهد گرفت.
2ــ بر آورده شدن در دنیا؛ البته امکان دارد با تاخیر برآورده شود.
3ــ رفع شدن بلا؛ دعا در برطرف شدن بلا(حتی بلای حتمی) نقشی اساسی دارد.[آیین بندگی، ص25]
البته انسان باید در برطرف ساختن موانع استجابت دعا بکوشد. [آیین بندگی، ص234الی238]، و  در مرحله بعد، بداند که دعای او مشمول حدیث امام سجاد(علیه السلام) خواهد شد.

پی نوشت:
تحف العقول‏، ابن شعبه حرانى، حسن بن على‏، محقق / مصحح: غفارى، على اكبر، ناشر: جامعه مدرسين‏، سال چاپ: 1404 / 1363 ق‏، ص280.
آيين بندگى و نيايش( ترجمه عدة الداعي)، ابن فهد حلى، احمد بن محمد- غفارى ساروى، حسين‏، ناشر: بنياد معارف اسلامي‏، سال چاپ: 1375، ص25.
پیشین،‏ ص، 234الی238.

جنگ تحمیلی، علاوه بر دفاع در میدان نظامی و جنگ سخت، میدان دیگری به نام جنگ نرم هم داشت، که قسمتی از آن بر دوش اسرای ایرانی در بند ارتش بعث صدام بود. اگر دشمن بعثی می‌توانست اراده اسرای عزیز را بشکند و آنها را از وفاداری به آرمان های امام و انقلاب دور کند، و یا اسیران را وادار به لو دادن اسرار جبهه های جنگ کند، در جنگ نرم پیروز می‌شد. چه بسا لو رفتن نقشه یک عملیات، هزینه های جبران ناپذیری را بر جبهه خودی تحمیل می کرد.
اسرای قهرمان می‌دانستند که آنها نماینده رزمندگان دلاور اسلام هستند و رزمندگان اسلام، آنها را نماینده امین خود در جنگ نرم دشمن می‌دانند و به هیچ وجه انتظار لو دادن آنها را ندارند. همانگونه که حضرت علی(علیه السلام) می‌فرماید: «لا تَخُن مَنِ ائتَمَنَكَ وَ إِن خانَكَ وَ لا تُذِع سِرَّهُ وَ إِن أَذاعَ سِرَّكَ؛ به كسى كه تو را امين قرار داده است خيانت مكن.»[بحارالأنوار، ج 74، ص 208]

پی نوشت:
بحار الأنوار، مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى‏، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏، سال انتشار:1403ق، ج74، ص208.