این اتهام که شیعه برای امامان خود مقام و منزلتی قائل است که مفهوم خاتمیت پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) و حق انحصاری تشریع شریعت توسط حضرت را سست کرده، بیاساس و کاملا نادرست است، زیرا تشیع به پیروی از امامان خود خاتمیت را پذیرفته و حق تشریع در اسلام را تنها برای پیامبر اسلام(صلیاللهعلیهوآله) میداند. چنانکه امام صادق(علیهالسلام) در پاسخ به تشریع حلال و حرام تاکید میفرماید: «حَلَالُ مُحَمَّدٍ حَلَالٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ حَرَامُهُ حَرَامٌ أَبَداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا يَكُونُ غَيْرُهُ وَ لَا يَجِيءُ غَيْرُه[1] حلال محمد هميشه و تا روز قيامت حلال است و حرام او تا ابد حرام است، غير آن نخواهد بود و غير آن نخواهد آمد.» و باز حضرت میفرماید: «همانا خداوند محمد را به پیامبری مبعوث کرد و هیچ پیامبری بعد از او نخواهد بود و کتاب بر او فرستاد و کتب آسمانی را به وسیله آن کتاب ختم کرد، و حلال و حرام را در آن کتاب بیان کرد؛ پس حلال محمد تا روز قيامت حلال است و حرام او تا قيامت حرام است، و هر خبرى كه پيش از شما بوده و هر خبرى كه بعد از شما باشد در آن است و داور ميان شما است و ما آن را میدانيم.»[2]
ممکن است سوال شود پس چگونه است که ائمه اطهار(علیهمالسلام) در برخی موارد احکامی را بیان کردهاند که پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) نفرموده بود، یا تفسیری ارائه کردند که پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) بیان نکرده بود؟ در پاسخ میگوییم: ائمه اطهار(علیهمالسلام) در واقع حافظ و تبیین کننده و تفسیر کننده شریعت پیامبر اسلام(صلیاللهعلیهوآله) بودند؛ آنان هر آنچه در سینه داشتند و عالم بودند، از پیامبر اسلام(صلیاللهعلیهوآله) اخذ کرده بودند. به بیان دیگر شریعت بر پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) نازل شده بوده و چون موضوع آن پیش نیامده بود و مردم هنوز با آن مساله آشنایی نداشتند، حکم آن مساله تنها بر قلب پیامبر نازل شده بود و ائمه اطهار(علیهمالسلام) از پیامبر آموختند و در جای خود برای مردم بیان کردند، پس علم آنان به خاطر تعلیم رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) بوده است.
بر این اساس، امامان معصوم(علیهمالسلام) تمام احکام شریعت تا روز قیامت را از حضرت دریافت نمودند، امام صادق(علیهالسلام) در تاکید این مطلب فرمودند: «دانشی نیست که خداوند به پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) یاد داده باشد، مگر اینکه آن را به امام علی(علیهمالسلام) آموخت و پس از او این علوم به ما منتهی شد.»[3] در حقیقت امامان معصوم(علیهمالسلام) هر حکمی از شریعت را که بیان میکنند در حقیقت بازتاب دانشی است که از پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) به آنان رسیده و یک تشریع جدید نیست، یعنی امامان معصوم(علیهمالسلام) مجریان و ناظران برشریعت پیامبر خاتم (صلیاللهعلیهوآله) هستند.
در نتیجه: در روایات بیان شده که امامان معصوم(علیهمالسلام) آورنده شریعت جدید نیستند، بلکه مبین و مفسر شریعتاند و این یکی از مقامات امام است. بر این اساس، هر حکم جدیدی که بیان میکنند علم آن را از پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) آموختهاند و حضرت به آنان تعلیم داده است، لذا شریعت جدید محسوب نمیشود.
__________________________________________
پینوشت
[1]. کلینی، الکافی، ج 1، ص 58، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1365ش.
[2]. كشف الغمة في معرفة الأئمة، اربلى، على بن عيسى، بنی هاشمی، تبریز، 1381ش، ج2، ص: 197.
[3]. «فَلَمْ يَعْلَمْ وَ اللَّهِ رَسُولُ اللَّهِ ص حَرْفاً مِمَّا عَلَّمَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا وَ قَدْ عَلَّمَهُ عَلِيّاً ثُمَّ انْتَهَى الْعِلْمُ إِلَيْنَا ثُمَّ وَضَعَ يَدَهُ عَلَى صَدْرِهِ.»، کافی، همان، ج1، ص263