از مجموع احاديث، استنباط مي شود كه براي انسان، در دورة حكومت امام مهدي عليه السلام تمام ايده آل ها و آرزوهاي حقي كه دارد و ممكن است كه به آن ها دست بيازد، تحقق خواهد يافت و پيشرفت به گونه اي است كه بالاتر از آن قابل تصور نيست. از نظر علمي، اخلاقي، اقتصادي، امنيتي، آدمي به كمال مطلوب خود خواهد رسيد و در اين ميان رشد اخلاق و ملكات حميده در انسان ها در پرتو دولت كريمه كه بي شك دولتي اخلاقي و با كرامت است خيره كننده خواهد بود.
امام باقر عليه السلام در توصيف رشد اخلاقي در عصر مهدي مي فرمايد:
اذا قام قائمنا و و ضع علي رؤوس العباد ...؛ اكمل به اخلاقهم [1]؛ وقتي قائم ما قيام كند دستي بر سر بندگان ما مي كشد و اخلاق شان را به كمال مي رساند.
در احاديث مختلف گوشه اي از شيوه و برنامه هاي امام عصر عليه السلام در رشد اخلاقي و ارزشي انسان ها به تصوير كشيده شده است. ما با استفاده از اين احاديث، برخي از كارهايي را كه امام عصر عليه السلام براي رشد اخلاق و تربيت معنوي انسان ها انجام مي دهند اشاره مي كنيم.
1. تعليم از طريق عمل
كارآمدترين روش در تعليم و تربيت انسان ها عامل بودن مربي به گفته هاي خود است. اساسا رمز توفيق انبيا و امامان معصوم عليهم السلام در امر تبليغ دين شيوه رفتاري آن بزرگواران است. رفتار و حركات حضرت حجت عليه السلام نيز در آن دوران كه در معرض ديد عموم قرار خواهد داشت، بالاترين آموزش و تعليم عملي معارف قرآن و اهل البيت عليهم السلام به شمار مي رود؛ زيرا وجود امام عليه السلام جلوه تمام عيار برنامه ها و دستورهاي الهي است امام رضا عليه السلام در مورد ويژگي هاي امام زمان عليه السلام مي فرمايد:
امام داناترين، حكيم ترين پارساترين، حليم ترين، شجاع ترين و بخشنده ترين مردم است. او براي مردم از خودشان سزاوارتر، از پدر و مادرشان مهربان تر و در برابر خداوند از همه متواضع تر است. آن چه به مردم فرمان مي دهد، خود پيش از ديگران به آن عمل مي كند، و آن چه را كه مردم را از آن نهي كند، خود بيش از همگان از آن مي پرهيزد .[2]
امام در حقيقت با عمل خود اخلاق را به مردم نشان خواهد داد و آنان اخلاق را عملاً خواند آموخت.
2. عدالت اخلاقي
يكي از معاني لغوي عدل، قرار دادن هر چيزي در جاي خودش است.[3] معاني ديگر نيز در لغت براي عدل و عدالت آمده است. عدالت به يك معنا صفت فعل خداوند است و وقتي گفته مي شود خدا عادل است مقصود اين است كه هر چيزي را در جاي خودش آفريده و بالعدل قامت السموات و الارض .
در بحث اخلاقي مقصود از عدالت، اعتدال قواي نفس و تسلط عقل بر شهوت غضب و وهم است. لذا عدالت يكي از اوصاف مؤمنين حقيقي است و از اهداف تربيت اسلامي به شمار مي رود كه با نفي ظلم در حوزه ارتباط با خدا، براي خويشتن و جامعه محقق مي شود.
در حقيقت عدالت اخلاقي ملكه اي است كه اگر آدمي بدان آراسته شود، بي هيچ اكراه و اجباري همواره در برابر قوانين الهي متواضع خواهد بود و به جاي قانون گريزي به قانون پذيري روي مي آورد، كسي كه به عدالت متصل باشد كوچكترين ظلم يا خلاف ادب و اخلاق از او سر نمي زند و حتي دانه اي را از دهان مورچه اي بيرون نمي كشد. به همين خاطر تمام خلايق و موجودات از دست او در ايمني اند و در واقع او مظهر بعضي از اسماء الهي مثل يا امان خواهد بود البته اين معنا درجه بالاي عدالت است كه تا رسيدن به عصمت داراي مراتبي است و اين معناي بيان نوراني امام عصر عليه السلام است كه فرمود: اني امان لأهل الارض .[4] امام عصر عليه السلام به عنوان حجت الهي با دارا بودن بالاترين ملكات اخلاقي، تنديس عدالت اخلاقي در بين مردم خواهد بود امام عليه السلام با تربيت و پرورش انسان ها آن ها را به صفت عدالت آراسته مي گرداند امام علي عليه السلام درباره احياي عدالت توسط امام مهدي عليه السلام مي فرمايد: فيريكم كيف عدل السيرة؛ پس ]مهدي عليه السلام [ عدالت واقعي را به شما نشان خواهد داد كه چگونه است ... .[5]
علي عليه السلام در خطبه ملاحم مي فرمايد:
يعطف الهوي علي الهدي اذا عطفوا الهدي علي الهوي … فيريكم كيف عدل السيرة و يحيي ميت الكتاب و السنة؛[6]
چون مهدي عليه السلام ظهور كند خواهش هاي نفساني را به هدايت آسماني بازگرداند، پس از آن كه رستگاري را به هواي نفس بازگردانده باشند.... مهدي عليه السلام به شما نشان خواهد داد كه روش عادلانه در حكومت چگونه است و آن چه را كه از كتاب و سنت متروك مانده، زنده خواهد ساخت .
________________________
[1] . بحارالانوار، ج53، ص336.
[2] . من لايحضره الفقيه، ج4، ص419.
[3] . وضع كل شيء موضعه .
[4] . بحارالانوار، ج78، ص38.
[5] . نهج البلاغه، خ138.
[6] . روزگار رهايي، كامل سليمان، 606.
جستجو
یکی از شاخصه های پر اهمیت در پیشرفت اسلام اخلاق نیک و کلام دلاویز و پرجاذبه پیامبر اکرم (ص) با انسان ها بود، این خلق نیکوتا بدان حدی بود که معروف شد سه چیز در پیشرفت اسلام نقش به سزایی داشت: 1- اخلاق پیامبر (ص)
امام باقر(سلام الله عليه): إنّ العَبدَ لَيُذنِبُ الذَّنبَ فَيُزوى عنهُ الرِّزقُ؛ بنده، مرتكب گناه مى شود و روزى از او گرفته مى شود. الكافي: ج 2، ص 270، ح 8 (ميزان الحكمة: ج 2، ص 1074)
امام باقر(سلام الله عليه):لا جِهادَ كمُجاهَدَةِ الهوى.هيچ جهادى مانند مبارزه با هواى نفس نيست.ميزان الحكمة: ح 2911
یکی از شاخصه های پر اهمیت در پیشرفت اسلام اخلاق نیک و کلام دلاویز و پرجاذبه پیامبر اکرم (ص) با انسان ها بود، این خلق نیکوتا بدان حدی بود که معروف شد سه چیز در پیشرفت اسلام نقش به سزایی داشت: 1- اخلاق پیامبر (ص)
امام باقر(سلام الله عليه): إنّ العَبدَ لَيُذنِبُ الذَّنبَ فَيُزوى عنهُ الرِّزقُ؛ بنده، مرتكب گناه مى شود و روزى از او گرفته مى شود. الكافي: ج 2، ص 270، ح 8 (ميزان الحكمة: ج 2، ص 1074)
امام باقر(سلام الله عليه):لا جِهادَ كمُجاهَدَةِ الهوى.هيچ جهادى مانند مبارزه با هواى نفس نيست.ميزان الحكمة: ح 2911
عضویت در خبرنامه
با عضویت در خبرنامه از جدیدترین مطالب و تغییرات سایت خود آگاه میشوید.
نام
ايميل
