امروزه در گوشه کنار و مخصوصا در شبکه های مجازی دیده می شود که بعضی کلمات و عبارات در جایگاه هایی قرار می گیرند که برای آن موضوع مناسبتی ندارند و در بسیاری موارد برای رسیدن به اهداف شخصی به شکل بازی در آمده اند.
در بسیاری از این موارد نیز هدف اصلی از این بازی با کلمات و عبارات،این است که مقدسات و معنویات و هر آنچه انسان ها را در مسیر معنویت قرار می دهد را محل تشکیک قرار دهند و مردم را از این مسیر دور کنند.
یکی از این بازی ها که امروز رنگ و بوی قوی به خود گرفته است، کلمات سالیتود و چله نشینی است.
یک درس خوبی در قرآن کریم به همگان داده شده است که پیامبرانی چون حضرت ابراهیم علیه السلام نیز بر آن تأکید نمودهاند. می فرماید: «اینها همه اسمهای بی مسمایی است که شما و پدرانتان بر مطلوبهای خود گذاشتهاید و خداوند چنین حقیقتی را در آنها قرار نداده است»
سالیتود را از انگلیسی گرفته، و چلهنشینی را از فارسی، بعد در مورد تفاوتشان سخن میگویند. ، در حالی که هر کدام امری مستقل است و دلیلی ندارد با یک دیگر مقایسه شوند.
نکتهی دیگر آن که این بازی با کلمات و اصطلاحات و جابجایی معانی و کاربرد آنها نیز در راستای همان انحرافاتی است که تحت عنوان «عرفانهای کاذب» مانند حبابی در اذهان عمومی مطرح میشوند و به سرعت میترکند. هدف اصلی "مادی" کردن تمامی حالات و صفات معنوی در انسان میباشد!
سالیتود (Solitude)
اگرچه سالیتود را "تنهایی" معنا کردهاند تا بتوانند این توجیهات را بیاورند، اما معنایش همان "عزلت" میباشد که به فارسی "انزوا" میگویند.
تنهایی، با انزوا یا عزلت، بسیار متفاوت است. چرا که "تنهایی"، گاه به اجبار رخ میدهد و گاه به اختیار، گاهی ممکن است انسان طبق برنامهریزی، ساعتی را برای تنهایی خود در نظر بگیرد و در این مدت، یا استراحت کند، یا مطالعه نماید، یا به عبادت (به ویژه نماز شب و دعای سحر) بپردازد، یا قرآنی تلاوت نماید و یا ساعتی بیاندیشد که هفتاد سال عبادت برتر است.
تنهایی، الزاماً حالت فیزیکی ندارد؛ ممکن است انسان در میان انبوه جمعیت نیز "تنها" باشد، یعنی به لحاظ اهداف، افکار، باورها و بالتبع عملکردها، کسی با او موافق نباشد و همراهی ننماید؛ همچنین ممکن است به لحاظ فیزیکی نیز صادق باشد، مثل آن که کسی برود در اتاقی و ساعاتی را به تنهایی سپری نماید.
"اما انزواطلبی" یا "عزلت نشینی"، کاملاً اختیاری میباشد.
"عزلت" در معنای عامش، به عدم وابستگی و تعلق گفته میشود که معنا و مصداقش بسیار با قطع ارتباط با دنیا متفاوت است. انزواطلبی یا عزلت نشینی، حالات متفاوت مثبت و منفی دارد. به عنوان مثال: اگر کسی در محیطی نامطلوب قرار گیرد و سعی در گوشهنشینی کند، خوب است؛ البته نه به معنای این که بدن و تعاملش را با مردم قطع کند و برود برای همیشه در غاری یا جنگلی سکنا گزیند! "عزلت" در معنای عامش، به عدم وابستگی و تعلق گفته میشود.
"انزوا یا عزلت" منفی نیز همان جدا کردن خود از زندگی اجتماعی است که از سویی نشان از خودپسندی و تکبر و نیز تنبلی و بیخیالی دارد و دریشهاش در همان اندیشههای "اومانیستی" میباشد، (اگر چه ظاهرش عکس این را نشان میدهد)، و از سویی دیگر نشان از نوعی افسردگی و ناامیدی دارد و البته عمل به آن، هر دو نقیصه را تشدید میکند.
بدیهی است که دین خدا [اسلام]، ضمن توصیه و تأکید بر اختصاص زمانی برای تنهایی، جهت تفکر، تدبر، عبادت، به خود اندیشیدن، به خدا و عاقبت اندیشیدن و ...، انزواطلبی و عزلتنشینی به معنای قطع ارتباط و فعالیت فردی و اجتماعی را به شدت مردود، باطل و مضرّ اعلام میدارد.
چلهنشینی
منظور از چله نشینی (عبادت اربعین) در سیر و سلوک عرفانی، مراقبت چهل روزه از خود است، تا از این طریق باطن فرد به آمادگی لازم جهت دریافت حکمت و علوم الهی نایل شود. بسیاری از عرفا و علمای شیعه بر اساس آیات و روایات به عبادت اربعین اهمیت داده و خود بدان عمل کرده اند. بنابراین عبادت و اخلاص در بندگی خدا در مدت چهل روز از بهترین اعمال محسوب می شود، ولی آنچه از طرف خود عرفا هم تذکر داده شده، این است که چله نشینی نباید تبدیل به وسیله ای برای گریختن از جامعه و انزوا طلبی باشد.
دین خدا [اسلام]، ضمن توصیه و تأکید بر اختصاص زمانی برای تنهایی، جهت تفکر، تدبر، عبادت، به خود اندیشیدن، به خدا و عاقبت اندیشیدن و ...، انزواطلبی و عزلتنشینی به معنای قطع ارتباط و فعالیت فردی و اجتماعی را به شدت مردود، باطل و مضرّ اعلام میدارد.
یعنی آدمی یک برنامهای را "چهل روز" مداومت نماید؛ و البته الزامی ندارد که جهت انجام آن، حتماً تنهایی، انزوا و عزلتی را هم اختیار کند، اگرچه ممکن است گاهی هدف و برنامهی مورد نظر، این تنهایی را نیز ایجاب نماید.
چلهنشینی ، هم در میان مسلمانان و ادیان الهی رایج است و هم در میان هندوها، بوداییها و ... . و علت این مدت نیز خواص "چهل" میباشد، چنان که در احادیث یا ابیات عرفانی نیز به آن اشاره شده است. مانند قول حافظ (ره):
سحرگه ره روی در سرزمینی
همیگفت این معما با قرینی
که ای صوفی شراب آن گه شود صاف
که در شیشه برآرد (بماند) اربعینی
موج جدید (سالیتودی) در فضای مجازی
اکنون "شیطان پرستان" و مریدانشان، برای به انحراف کشاندن مردم، هر روز این مفاهیم و صورتهای حق و باطل آنها را در میآمیزند، آشی مُهلک درست میکنند و به خورد خلق الله میدهند!
ریشهی نگاه در این موج جدید (سالیتودی) در فضای مجازی، همان اندیشه های فرویدیستی، مبنی بر "زیربنا و هدف قرار دادن قوای جنسی" میباشد.
میگوید: «سالیتود - Solitude » یعنی خلوت درون و آمادگی و خودسازی قبل از ازدواج (؟!)، حالا این معنای "من درآوردی" را چگونه بر «سالیتود» حمل کردهاند، خودش جای تأمل دارد.
اسم های بی مسما
یک درس خوبی در قرآن کریم به همگان داده شده است که پیامبرانی چون حضرت ابراهیم علیه السلام نیز بر آن تأکید نمودهاند. میفرماید: «اینها همه اسمهای بی مسمایی است که شما و پدرانتان بر مطلوبهای خود گذاشتهاید و خداوند چنین حقیقتی را در آنها قرار نداده است»:
عبادت و اخلاص در بندگی خدا در مدت چهل روز از بهترین اعمال محسوب می شود، ولی آنچه از طرف خود عرفا هم تذکر داده شده این است که چله نشینی (به معنای عزلت) نباید تبدیل به وسیله ای برای گریختن از جامعه و انزوا طلبی باشد.
« إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْمَاءٌ سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنْفُسُ وَلَقَدْ جَاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدَى » (النجم، 23) اینها فقط نامهایی است که شما و پدرانتان بر آنها گذاشتهاید (نامهایی بیمحتوا و اسمهایی بی مسمّا)، و هرگز خداوند دلیل و حجتی بر آن نازل نکرده؛ آنان فقط از گمانهای بیاساس و هوای نفس پیروی میکنند در حالی که هدایت از سوی پروردگارشان برای آنها آمده است.
کلام آخر
عبادت و اخلاص در بندگی خدا در مدت چهل روز از بهترین اعمال محسوب می شود، ولی آنچه از طرف خود عرفا هم تذکر داده شده این است که چله نشینی (به معنای عزلت) نباید تبدیل به وسیله ای برای گریختن از جامعه و انزوا طلبی باشد.
منابع:
سایت ایکش شبهه
سایت اسلام کوئست
سایت حوزه