در آن عصر دل انگیز و شور آفرین، انسان ها از درون تحول می یابند و بینش های مادی به معنوی و روحانی تبدیل می شود. کوتاه بینی های افراد جای خود را به دوراندیشی و تفکرات عمیق انسانی خواهد داد و در اثر انقلاب جهانی، انقلاب اخلاقی در بالاترین سطح ممکن در انسان ها پدیدار می شود و ارتباطات صحیح انسانی که تمام انبیا، اولیا و صلحا برای تحقق آن تلاش کرده اند، به اوج خود خواهد رسید. در عصر پس از ظهور در اثر رشد اخلاق، مدینه فاضله یا شهر خدا تشکیل خواهد شد. این چشم انداز در روایات معصومین علیهم السلام اذعان شده است.
امام الموحدین علیه افضل صلوات المصلین می فرماید: تأمن السبل حتی تمشی المرأة بین العراق و الشام لا تضع قدمیها الّا علی النّبات و علی رأسها زنبیلها لایهیجها سبع ولاتخافه ؛ راه ها امن شود؛ به طوری که زن از عراق تا شام برود و پای خود را جز روی گیاه نگذارد، سبدش را بر سرش بگذارد و از درنده و درنده خویی باک ندارد .1
از احادیث استفاده می شود که حضرت مهدی مثل پیامبر اسلام در برابر جاهلیت قرار می گیرد اما از نوع مدرن آن. جاهلیت مدرن از موانع پیش روی امام عصر علیه السلام خواهد بود. جهان در آستانه ظهور، تصویری سیاه و هولناک دارد. اخبار آخرالزمان گرداب بی اخلاقی را هشدار داده است. وجود ناامنی، فساد و فسق علنی و برهنگی و آلودگی انسان ها به گناهان کوچک و بزرگ ره آورد عصر مدرنیته است. به راستی امام عصر علیه السلام چگونه این معضلات بزرگ فرهنگی را حل می کند؟ بدون تردید او برنامه ای جامع و همه جانبه برای رشد اخلاق خواهد داشت و در هنگام ظهور اجرا خواهد کرد. آن چه در پی می آید، گوشه ای از این مکانیسم و برنامه است که از میان روایات استخراج شده است.
مفهوم اخلاق
واژة اخلاق به لحاظ لغوی از ریشه خُلق به معنای خوی درونی و ملکات باطنی و روحی است، در برابر خلق که به جنبه جسمانی و ظاهری انسان اشاره دارد. اخلاق در منابع و علوم اخلاقی و دینی سه کاربرد متفاوت دارد:
- رفتار اخلاقی
- گزاره های اخلاقی
- خصلت های اخلاقی
مکانیسم رشد اخلاق در واقع به کارگیری بهترین شیوه ها و روش های عملی اخلاق و رشد آن در فرد، فرد جامعه اخلاقی، آرمانی عصر ظهور می باشد که تحقق آن با تشکیل دولت اخلاقی و رهبری شخصیت الهی امام عصر علیه السلام که تندیس اخلاق و ملکات فاضله انسانی شکل می گیرد است. این مهمترین غایتی است که انبیا بدان مبعوث شده اند؛ یعنی تتمیم و تکمیل و رشد خُلق های فاضل و صفات اخلاقی إنی بعثت لأتمم مکارم الاخلاق .
دولت اخلاقی
موضوع مورد توجه بسیاری از صاحب نظران، ایجاد نظم اجتماعی مطلوب بوده است. نظم اجتماعی مطلوب به معنای برقراری روابط عادلانه، امکان سعادت و مهرورزی انسان در حیات اجتماعی است که خود، محصول اخلاقی شدن فرد فرد آن جامعه می باشد و جامعه ای که سراسر ارزش و فضیلت باشد، مستلزم وجود نهاد دولت بر مبنای ارزش های اخلاقی و رهبری اخلاقی و بافضیلت است. در عصر ظهور امام عصر علیه السلام به عنوان برگزیده و رهبر آسمانی با تشکیل دولت اخلاقی و ارزشی، حکومتی فراگیر با هدف وصول همه انسان ها به سعادت، پیوند عمیقی میان فعل سیاسی و فعل اخلاقی برقرار خواهد ساخت.
در حدیث امام علی علیه السلام چنین آمده است:
مهدی علیه السلام از اصحاب خویش پیمان و بیعت می گیرد که سرقت و زنا نکنند، خون بی گناهی را نریزند، حریمی را هتک نکنند، به ناحق بر خانه ای هجوم نبرند و کسی را مورد ضرب و شتم قرار ندهند، زر و سیم نیندوزند، گندم و جو احتکار نکنند، مال یتیم نخورند، ندانسته شهادت ندهند، راهزنی نکنند، مساجد را ویران نسازند، از آلودگی ها دوری کنند، امر به معروف و نهی از منکر کنند، لباس خشن بپوشند، بر خاک سر نهند و در راه خدا آن گونه که شایسته است جهاد کنند .2
ادامه دارد
________________________
1. تحف العقول، ص115.
2. منتخب الأثر، ص496
پدید آورنده : حامد اسلامجو
