عملياتهاي دفاع مقدس > 62/12/03- خيبر

قسمت اعظم سطح هور پوشيده از گياهان مردابي، بويژه نيزار است كه عبور از آن، جز از مسيرهاي محدود و باريك مشكل است. عمق هور به نيم متر تا سه متر مي رسد.
پنج سال قبل از جنگ، عراق به خاطر وجود ذخاير فراوان نفت، اقدام به خشك كردن اين منطقه و ايجاد تأسيسات نفتي كرد كه با آغاز جنگ از سوي عراق، اين پروژه‌ها متوقف شد.
نيروهاي شناسايي ايران بارها به مناطق عمقي هور نفوذ  كرده و اطلاعات خود را نسبت به نحوه آرايش و سنگرهاي كمين دشمن تكميل مي‌كنند و نيروهاي شناسايي براي اينكه دشمن به منطقه حساس نشود، تلاش مي‌كنند از برخورد با گشتي‌هاي دشمن اجتناب كنند.  كم كم دامنة شناسايي به جزاير مجنون كشيده مي‌شود، اما وجود سگ‌هاي ولگرد در جزيره شناسايي رزمندگان را با مشكل جدي مواجه مي‌كند كه بنا به اظهار نيروهاي شناسايي، با قرائت آية 17 سوره كهف از سوي اين نيروها، مشكل وجود سگها معجزه‌آسا رفع مي‌شود و سگها ديگر پارس نمي‌كنند.
كار شناسايي به بهترين نحو پيش مي‌رود و مشخص مي‌شود كه امكان مانور زرهي براي دشمن غيرممكن و يا حداقل است و تعداد نيروهاي دشمن در جزيره از چند گردان تجاوز نمي‌كند. عمليات والفجر 5 و 6 براي فريب و گمراه كردن دشمن، انجام مي‌شود. نيروهاي مانور آزادسازي قدس هم پس از عمليات در داخل كشور، به سرعت به سوي مناطق جنگي اعزام مي‌شوند.
در منطقة عملياتي خيبر، شور و التهاب ويژه حكمفرماست. صدها قايق استتار شده در نيزارها و باتلاقها آماده‌اند تا رزمندگان را به قلب دشمنان برسانند.

غروب روز سوم اسفند فرا مي‌رسد. با فرا رسيدن شب، رزمندگان اسلام با شوري خاص، خود را براي نبرد ديگر مهيا مي‌كنند.
نيروهاي اسلام سوار بر قايق و بلم حركت خود را به سوي دشمن آغاز مي‌كنند و به تمام نيروها سفارش مي‌شود كه از هرگونه درگيري با گشتي‌هاي دشمن پرهيز و در صورت لزوم فقط از اسلحه سرد استفاده كنند؛ زيرا در طول 30 كيلومتر مسير آبي و آن هم بدون عقبه و خاكريز، اگر دشمن موفق به كشف عمليات بشود، عمليات با خطر شكست مواجه خواهد شد.
در قرارگاه خاتم الانبيا(ص) فرماندهاين نظامي دست نياز و نيايش به سوي خالق يكتا بلند مي‌كنند و با خواندن دعاي توسل از خدا ياري مي‌خواهند.
در حالي كه رزمندگان اسلام لحظه به لحظه خود را به خطوط مقدم دشمن نزديك مي‌كنند، ناگهان بادي موافق حركت رزمندگان وزيدن مي‌گيرد و حركت قايقها و بلمها را آسان مي‌سازد.
با وزش باد، ني‌ها نيز به جنبش درمي‌آيند و با يك حركت هارمونيك ديد دشمن را كور مي‌كنند. صداي حركت رزمندگان در ميان صداي برخورد ني‌ها گم مي‌شود و كمترين شك را در دشمن برنمي‌انگيزد. در پي وزش باد، غبار متراكمي منطقة عملياتي را فرا مي‌گيرد و هرگونه تحركي از ديدبانان بعثي و دستگاههاي رديابي آنها پنهان مي‌ماند. ناگهان رمز مقدس «يارسول الله(ص)» در ساعت 30/20 تاريخ 3/12/62 در منطقة عملياتي هورالهويزه و جزاير مجنون براي اجراي عمليات خيبر طنين مي‌افكند. اهداف عمليات تصرف و تأمين جزاير مجنون و بخشي از هورالهويزه مي‌باشد.
رزمندگان اسلام متشكل از سپاه و ارتش با شنيدن رمز مبارك عمليات، به مواضع دشمن بعثي يورش برده و از چند محور با عبور از ميان تله‌ انفجاري و بشكه‌هاي آتشزا و نيز سنگرهاي كمين و ديگر مواضع ايذايي، در حالي كه بعثيان در خواب غفلت هستند، بر سر آنها فرود مي‌آيند و پس از قتل‌عام يگانهاي مقدماتي دشمن به عمق مواضع آنها نفوذ مي‌كنند.
رزمندگان محور شمالي منطقة عملياتي، در يك هجمة بي‌امان موفق مي‌شوند چند روستاي عراقي را آزاد كنند و زمينه را براي خارج ساختن جزاير مجنون از چنگال نيروهاي عراقي فراهم آورند.
رزمندگان اسلام، در مرحلة مقدماتي ورود به جزاير مجنون از اصل غافلگيري و سرعت عمل بهره گرفته و تعدادي از يگانهاي مستقر در جزيره را به هلاكت مي‌رسانند. اين مأموريت مهم، يعني تصرف جزاير به عهدة لشكر حماسه‌آفرين علي‌بن ابي‌طالب(ع) گذاشته مي‌شود. نخستين نيروهاي تحت امر اين لشكر در جزاير مجنون شمالي پياده مي‌شوند. تعداد ديگري از يگانهاي شركت كننده در عمليات هم پس از چند ساعت تأخير، محورهاي حمله را پيدا كرده و نيروهاي دشمن ناگهان خود را در دامي مهلك  گرفتار مي‌بينند و تلاش مي‌كنند از فرمانده خود تقاضاي حمايت كنند. رزمندگان اسلام با سرع ت و قدرت فراوان، دشمن را محاصره و پس از نبردي جانانه، جزيره مجنون شمالي را آزاد مي‌كنند و آنگاه به سمت جزيره مجنون جنوبي يورش مي‌برند و تلاش مي‌كنند به هر قيمت، جزاير مجنون را در همان شب كاملاً تصرف كرده و امكان هرگونه عكس‌العمل را از دشمن سلب نمايند؛ زيرا با روشن شدن هوا و با وجود عقبة آبي 30 كيلومتري، مشكلات زيادي از جمله تدارك نيروهاي عمل كننده ايجاد مي‌شود. بنابراين، پس از نبردي سنگين، دشمن بعثي به منتهي اليه جزيررة جنوبي رانده مي‌شود و بدين ترتيب، اين هدف مهم نيز تحت كنترل قواي اسلام درمي‌آيد.
با فشار بي‌امان رزمندگان اسلام، دشمن بعثي كيلومترها به عقب رانده مي‌شود و رودخانة دجله و فرات در مقا بل پيروان حسين(ع) قرار مي‌گيرد و ارتش اسلام موفق مي‌شود از آب آن وضو سازد. با يك حركت حماسي و باور نكردني براي دشمن، رزمندگان رودخانة دجله را پشت سر مي‌گذارند و بزرگراه بصره ـ بغداد كه از شهر العماره مي‌گذرد، در چند نقطه قطع مي‌شود كه با اين عمل، ارتباط سپاه سوم و چهارم عراق قطع مي‌گردد.
براي حمايت و پشتيباني از قواي اسلام، هلي‌كوپترهاي هوانيروز با تمام امكانات به پرواز درمي‌آيند و با پروازهاي پياپي، رزمندگان را هلي برد و تدارك مي‌نمايند. نيروي هوايي عراق با تعداد بي‌شماري هواپيما، هلي‌كوپترهاي ترابري رزمندگان را مورد حمله قرار مي‌دهد تا عقبة‌ قواي اسلام را عقيم كند و از فشار نيروها به مواضع دشمن بكاهد. نيروي هوايي ايران نيز وارد عمل شده به مقابله با هواپيماهاي دشمن مي‌پردازد كه حمايت و تداركات رزمندگان از هوا و هور ادامه مي‌يابد.
همزمان با اجراي عمليات، يگانهاي مهندسي ـ رزمي اقدام به نصب پل فلزي شناور مي‌كنند و در ميان حيرت دشمنان، پل فلزي به طول دوازده كيلومتر، زير بمباران شديد و حجم آتش شديد توپخانة دشمن با سرعت روي هور نصب و عقبة رزمندگان تدمين مي‌شود. سپاه چهارم عراق براي جلوگيري از تهاجم بي‌امان قواي اسلام، اقدام به پاتك مي‌كند كه بلافاصله توسط جنگنده‌هاي نيروي هوايي ارتش مورد حمله قرار مي‌گيرد و منطقة قلعه صالح مملو از ادوات سوخته و ادوات زرهي بعثيان مي‌شود.
در حالي كه قواي عراق تلاش مي‌كنند با گلوله باران بي‌وقفه و حملات هوايي سنگين خود قواي اسلام را وادار به عقب‌نشيني كنند، نيروهاي اسلام با هجومي تحسين‌برانگيز، پل شهرك القرنه را كه جادة بصره ـ بغداد از روي آن مي‌گذرد، آزاد مي‌كنند و پس از آزادسازي چند روستاي ديگر، در محل تلاقي رودخانه دجله و فرات استقرار مي‌يابند.
در شمال غرب منطقة عملياتي چند روستاي ديگر از جمله پل العزيزه و شهرك الصخره به تصرف رزمندگان اسلام درمي‌آيد و مجموعاً تعداد 26 روستا در استانهاي العماره و بصرة عراق آزاد مي‌شوند. تا اين مرحله از عمليات، نزديك به 2500 تن از بعثيان كشته و زخمي شده و عده‌اي نيز به اسارت درمي‌آيند.
نيروهاي عراقي با به جا گذاشتن كشته و زخمي بسيار و غنايم فراوان از جمله تانك و ادوات مهندسي، از جزاير مهم و حساس مجنون ـ كه ميلياردها بشكه نفت در خود ذخيره دارد ـ وادار به عقب‌نشيي مي‌شوند كه پس از ‌آن رزمندگان اسلام به تحكيم و تثبيت موقعيت خود در اين جزاير مي‌پردازند.
رزمندگان، در دومين شب حمله، در منطقة طلاية قديم، با حماسه‌آفريني پل بسيار مهم طلايه را به همراه چند روستاي ديگر از چنگ دشمن درمي‌آورند. با كشته و زخمي شدن 1500 نفر ديگر از نيروهاي عراقي، تعداد تلفات دشمن به 5000 تن و تعداد روستاهاي آزاد شده به 37 روستا مي‌رسد.
با روشن شدن هوا، بار ديگر يگانهايي از سپاه  چهارم عراق اقدام به پاتك مي‌كنند كه با عكس‌‌العمل نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران مواجه مي‌شوند. محور العماره به بصره انباشته از تانك و نفربر منهدم شده مي‌شود. با اقدام هشيارانه هوانيروز و آرپي‌جي‌زنهاي چيره دست، پاتكهاي بعدي دشمن نيز عقيم مي‌ماند.
دشمن براي تصرف پل طلايه، مذبوحانه تلاش مي‌كند و پس از تحمل خسارات سنگين از جمله 120 دستگاه تانك و نفربر سقوط دو فروند هلي‌كوپتر، شكست سختي را متحمل مي‌شود. در اين نبرد، پل طلايه به طور كامل در اختيار رزمندگان قرار مي‌گيرد. دشمن بعثي در اطراف رودخانة دجله، با جمع‌‌آوري نيروهاي پراكندة خود و وارد كردن يگانهاي جديد، اقدام به پاتك مي‌‌كند كه با رشادت و پايمردي جان بر كفان اسلام پاتكها دفع مي‌شود و با كشته و زخمي شدن 1500 تن ديگر از دشمن، تعداد تلفا ت عراق به 6500 تن و تعداد اسراي تخليه شده به پشت جبهه به 500 تن مي‌رسد.
در سومين روز عمليات، نبرد شديد در اطراف رودخانة دجله در مي‌گيرد و رزمندگان اسلام با حمايت هلي‌كوپترهاي موشك‌انداز كبراي هوانيروز موفق مي‌شوند 4 فروند هلي‌كوپتر را ساقط و 17 دستگاه تانك و نفربر را منهدم كنند. در اين نبرد تعداد 10 دستگاه از اداوات زرهي و مقادير زيادي مهمات نيز به غنيمت رزمندگان درمي‌آيد. در اين حمله بيش از 500 نفر ديگر از بعثيان كشته و زخمي مي‌شوند و تلفات دشمن به بيش از 7000 نفر مي‌رسد. همچنين با به اسارت درآمدن تعداد ديگري از نيروهاي عراقي، اسراي تخليه شده به پشت جبهه به 812 تن مي‌رسد.
دشمن شكست خورده، در همين روز در منطقة العزيزه و جنوب منطقة عمليات، اقدام به 3 پاتك مي‌كند كه با عكس‌العمل به موقع شكارچيان تانك، دشمن در هر پاتك، با از دست دادن تعدادي ادوات زرهي، به عقب رانده مي‌شود.
رژيم بعث بر اثر شكستهاي پي در پي، با به راه انداختن تبليغات و جنگ رواني، از قول مقامات ايراني اعلام مي‌كند كه شهر القرنة عراق به تصرف ايران درآمده است و به دنبال آن خبرنگاران را دعوت مي‌كند به اين شهرها بيايند و ببينند كه اين شهر در اختيار عراق  است. رسانه‌هاي غربي نيز در ادامة سياستهاي كينه‌توزانة خود نسبت به ايران اسلامي ادعاهاي عراق را در بوق و كرنا مي كنند.
با فرا رسيدن شب ششم اسفند، بار ديگر منطقه العزيزه در شمال و القرنه در جنوب، شاهد حماسه‌آفريني‌هاي سپاه اسلام مي‌شود. در اين تهاجم، مواضع جديدي از دشمن به تصرف رزمندگان درمي‌آيد و تعداد زيادي ادوات زرهي آنها به آتش كشيده مي‌شود و تعداد 12 دستگاه تانك و نفربر و تعدادي بولدوزر، لودر و وسايل نيمه سنگين جنگي به غنيمت نيروهاي اسلام درمي‌آيد.
سپاه اسلام در هفتم اسفندماه، با يك يورش سريع و گسترده در منطقة جزيره جنوبي مجنون و شمال شرقي نشوه موفق مي‌شوند دو گردان مكانيزه و دو گردان پياده از تيپ پيادة لشكر 1 عراق را به طور كامل منهمدم و بيش از 100 تن از آنان را كشته و زخمي نمايند و تعدادي را نيز به اسارت درآورند. همچنين تعداد 40 تانك آنها را به آتش بكشند. در اين ميان دو گردان از لشكر 6 زرهي عراق با مشاهدة اوضاع، فرار را بر قرار ترجيح مي‌دهند. در ادامه تهاجم، دشمن شكست سختي را متحمل مي‌شود و تيپ 27 مكانيزه از لشكر 1 و تيپ 56 زرهي از لشكر 5 مكانيزه به ميزان 100 درصد و تيپ 501 پياده به ميزان 80 درصد منهدم مي‌شوند. آمار تلفات دشمن تا عصر هشتم اسفند به بيش از 4500 تن مي‌رسد كه مجموعاً تلفات متجاوزين بعثي از آغاز عمليات خيبر به بيش از 11500 تن مي‌رسد.
در اين حملة موفقيت‌آميز تعداد 65 دستگاه تانك و نفربر به همراه تعداد زيادي خودرو منهدم مي‌شود و 20 دستگاه تانك و نفربر سالم به دست رزمندگان اسلام مي‌افتد. همچنين با سقوط 3 فروند ديگر از هواپيماهاي دشمن، تعداد آنها به 6 فروند مي‌رسد.
هر لحظه بر تلفات و خسارات بعثيان افزوده مي‌شود و رزمندگان اسلام به پيشروي در عمق 40 كيلومتري دشمن مي‌پردازند. ماهر عبدالرشيد، فرماندة شكست خورده سپاه سوم، در يك مصاحبة رسواكننده به خبرنگاران جهان اعلام مي‌كند كه حتي يك سانتيمتر از خاك عراق تصرف نشده است. و به دنبال آن، اين فرماندة شكست خورده، در يك تلگراف چاپلوسانه به صدام اعلام مي‌دارد اگرچه نتوانسته مانع پيشروي نيروهاي ايراني بشود، ولي خواهد تونست دست به يك جنگ شجاعانه بزند، اما ژنرالهاي عراق برخلاف ادعاهاي سراسر كذب خود، مانع بازديد خبرنگاران بي‌طرف از منطقه  عملياتي خيبر مي‌شوند.

حملات شيميايي عراق
رژيم مستأصل عراق، در جنگ، بارها ماهيت ددمنشانة خود را با بهره جستن از سلاح ممنوعة شيميايي نشان مي‌دهد. دشمن طي عمليات والفجر 2 جادة رواندوز ـ پيرانشهر را با گاز خردل بمباران شيميايي مي‌كند. مريوان، پنجوين، روستاهاي بازي دراز، روستاهاي بانه و اطراف رودخانه شيلر بارها به طور ناجوانمردانه مورد حملة شيميايي قرار مي‌گيرند. در پي اين حملات، ستاد تبليغات جنگ جمهوري اسلامي ايران از سازمان ملل و ديگر مجامع مي‌خواهد كه از مناطق بمباران شيميايي شده بازديد كنند كه متأسفانه اين سازمانها، هيچ توجهي به خواستة ايران نمي‌كنند. رژيم عراق كه هيچ مانع و رادعي از طرف مجامع بين‌المللي نمي‌بيند، بر گستاخي و خباثت خود مي‌افزايد و در پي هر عملياتي كه از سوي ايران صورت مي‌گيرد، در جبهه‌ها به بمباران شيميايي خود به طور وحشتناك از اين سلاح مرگبار بهره مي‌گيرد.
در تاريخ هشتم اسفند، دشمن در منطقه العزيز مورد حملة ديگري از سوي رزمندگان قرار مي‌گيرد و رزمندگان با تصرف مواضعي ديگر از آنها نزديك به 500 تن از دشمن را كشته و زخمي مي‌كنند و 100 نفر را به اسارت مي‌گيرند. در اين حمله تعداد 30 تانك و نفربر دشمن منهدم مي‌شود و نيروهاي وحشت‌زدة  عراقي با ديدن توان رزمي رزمندگان، خود را تسليم مي‌كنند.
با روشن شدن هوا شكست دشمن به طور كامل آشكار مي‌شود. صدام حسين كه بيش از اين خفت شكستهاي پياپي را برنمي‌تابد، دستور حملة شيميايي را به طور گسترده صادر مي‌كند. ناگهان چند هواپيما در آسمان منطقه ظاهر و اقدام به پرتاب راكتهايي مي‌كنند كه پس از برخورد با زمين با صداي ضعيف و خفه‌اي منفجر و دود زردرنگي از آنها متصاعد مي‌شود و بوي ميوه و سير را در فضا منتشر مي‌كند. تعدادي از رزمندگان دچار سوختگي و خفگي مي‌شوند و متوجه مي‌شوند كه مورد حملة شيميايي قرار گرفته‌اند، كه با همان وسايل ابتدايي  اقدام به مقابله با حمله شيميايي دشمن مي‌كنند. تعدادي از رزمندگان مصدوم به عقبة جبهه انتقال مي‌يابند و پس از معالجه سرپايي مجدداً به خطوط عملياتي باز مي‌گردند، ولي تعدادي ديگر بر اثر جراحت شديد چشمي و تنفسي و... به بيمارستان انتقال مي‌يابند.
در بيمارستان لبافي‌نژاد تهران، چند تن از خبرنگاران خارجي از شيميايي شدگان بازديد مي‌كنند و آثار سوختگي و جراحت ناشي از بمباران شيميايي عراق را با چشمان خود مي‌بينند.
عده‌اي از رزمندگان بر اثر جراحت شديد، به كشورهاي اروپايي از جمله انگليس، سوئد، اتريش و... انتقال مي‌يابند و در آنجا با نظارت كارشناسان جهاني و مصاحبه آنها با مجروحين ايران، مشخص مي‌شود كه لطمات وارد شده، حاصل از گازهاي سمي و شيميايي است.
تعدادي از رزمندگان اسلام بر اثر جراحات شديد ناشي از گازهاي شيميايي به شهادت مي‌رسند و همگان اين جنايات عراق را مي‌بينند و چشم بر حقايق تلخ آن فرو مي‌بندند.
با توجه به گزارش مغرضانة كارشناسان سازمان ملل و عدم بازگويي نام كشور استفاده كننده، زمينه براي حملات شيميايي بيتشر عراق مساعد مي‌شود.
رژيم بعث عراق با بكارگيري سلاح شيميايي و با استعداد چند واحد زرهي و پياده و مكانيزه اقدام به بازپس‌گيري جزاير مجنون مي‌كند كه اين تلاش مذبوحانه عراق با پايمردي بي‌نظير مدافعان جزيره كه سلاح مهم آنها سلاح آرپي‌جي هفت است، دفع مي‌شود و تلفات و خسارات ديگري بر آنها وارد مي‌آيد و يا به اسارت درآمدن 250 نفر ديگر از بعثيان، تعداد اسراي تخليه شده به پشت جبهه به 1300 تن مي‌رسد.
سرانجام در روز چهارشنبه 10 اسفند، رژيم حاكم بر بغداد پس از چند روز سكوت دربارة حقايق، اعلام مي‌كند كه جزاير مجنون و قسمتي از هورالهويزه از دست عراق خارج شده است.
اين سخنان از زبان سرلشكر هاشم صباح الفجر، فرماندة عملياتي جنوب  اعلام مي‌شود و حقانيت اطلاعيه‌هاي نظامي ايران اثبات مي‌گردد. با اعتراف عراق به شكست خود در عمليات خيبر، عده‌اي از خبرنگاران هم مهر سكوت را مي‌شكنند و اعلام مي‌دارند كه منطقة وسيعي از خاك عراق از دستش خارج شده است.
با فرا رسيدن شب، سپاهيان اسلام با پشتيباني يگانهاي زرهي حمله سنگين را تدارك مي‌بينند و پس از عبور از ميدانهاي مين و تله‌هاي انفجاري در منطقة طلايه تعداد ديگري از يگانهاي تحت امر سپاه سوم عراق را به هلاكت مي‌رسانند. با ادامة تهاجم و نفوذ در عمق مواضع دشمن، تيپ 93 پياده و يك گردان تانك از تيپ 16 زرهي به ميزان 60 درصد و گردان 3 از تيپ 702 پياده به ميزان 100 درصد منهدم و نزديك به 1300 تن از بعثيان كشته و زخمي مي‌شوند. عده‌اي نيز به اسارت درمي‌آيند. همچنين تعداد 40 دستگاه تانك دشمن با گلوله‌هاي رزمندگان به آتش كشيده مي‌شوند.
رزمندگان اسلام در ادامة نبرد در حالي كه دشمن به شدت از گلوله شيميايي استفاده مي‌كند، با وارد ساختن ضربات سنگين به آنها موفق مي‌شوند 10 كيلومتر در جبهة طلايه پيشروي كنند و در اين مقابله دو تيپ عراق ضرباتي سنگين دريافت مي‌كنند. تيپ 93 پياده ـ كه در نبردهاي شب گذشته ضرباتي اساسي دريافت كرده بود ـ به طور كامل منهدم مي‌شود.
عراق براي بازپس‌گيري مناطق از دست داده، بويژه جزاير مجنون، همچنان اقدام به بمباران شيميايي وسيع مي‌كند. از منطقه العزيزه فشار سنگيني متوجه رزمندگان اسلام مي‌شود. براي حفظ جزاير، به نيروهاي عمل كنندة منطقه العزيزه دستور بازگشت به جزيره و تحكيم مواضع داده مي‌شود. رزمندگان، در حال بازگشت بيش از صد نفر عراقي را كه در اسارت دارند، به دليل كمبود امكانات پس از صحبتي كوتاه آزاد كرده و سفارش مي‌كنند كه مظلوميت نيروهاي ايراني را به ديگران برسانند.
دشمن بعثي پس از عقب‌نشيني تاكتيكي رزمندگان با تمام نيرو به جزيره مجنون حمله مي‌كند و باراني از گلولة توپ، خمپاره و هواپيما بر روي جزاير فرو مي‌ريزد. در زير آتشباري سنگين، يگانهاي رمزي بعث براي بازپس‌گيري جزاير حركت مي‌كنند، كه هر بار با دفاع حماسي فراموش نشدني جان بر كفان اسلام مواجه و پس از دريافت خسارات سنگين عقب‌ رانده مي‌شوند. دشمن بعثي كه موفق مي‌شود جادة بغداد ـ بصره را از كنترل و تير مستقيم ايران خارج سازد، براي چندمين بار هجوم مي‌آورد. تمام اين حملات با دفاع بي‌نظير قواي اسلام دفع و منطقه مملو از جنازه و ادوات زرهي سوختة دشمن مي‌شود.
در روز سه‌شنبه 16 اسفندماه بار ديگر پس از اجراي آتشباري سنگين توپخانه و خمپاره‌انداز عراق، دشمن به پاتك ديگري دست مي‌زند تا به زعم خود جزيره را آزاد كند. دشمن سردرگم، در روز روشن گلولة منور شليك مي‌كند. از سوي ديگر جنگنده‌هاي عراق اقدام به بمباران مواضع ايران مي‌كنند. در زير چنين آتش پرحجمي نيروهاي زرهي بعث اقدام به پيشروي مي‌كنند كه با عكس‌العمل درخشان شكارچيان تانك و هلي‌كوپترهاي كبراي هوانيروز ايران، اين حركت دفع و بيش از 1000 كشته و زخمي از دشمن برجاي مي‌ماند و 5 تيپ و يك گردان دشمن نيز منهدم مي‌شود.

به دنبال تلاش‌هاي مذبوحانه عراق، حجت الاسلام والمسلمين هاشمي رفسنجاني اعلام مي‌دارد:
«نيروهاي ما در مواضع پدافندي خود در جزاير مجنون چون كوه ايستاده‌اند و هرچه عراق نيرو بفرستد، نابود مي‌كنند.»
صدام، در پي ناتواني ارتش  عراق براي بازپس‌گيري جزاير مجنون، فرمانده شكست خورده سپاه سوم (ماهر عبدالرشيد) را تهديد مي‌كند به هر نحو كه شده بايد اين جزيره را از دست ايرانيان خارج كند. ماهر عبدالرشيد علي‌رغم صدمات پي در پي قول مي‌دهد براي تحقق بخشيدن به خواستهاي سردار مفلوك خود، پاتك سنگيني را انجام دهد.
نيروهاي عراقي در روز چهارشنبه 17 اسفندماه با بكارگيري گردان مرزي و حمايت شديد هوايي و آتش توپخانه سنگين‌ترين ضدحمله را آغاز مي‌كنند. پس از اندكي پيشروي، با آتش متقابل شكارچيان، گلوله آرپي‌جي و موشكهاي تاو هلي‌كوپترهاي كبري مواجه مي‌شوند و با از دست دادن 35 تانك و 850 نفر از سربازان خود، شكست سنگيني را دريافت مي‌دارند و با فرار به مواضع اوليه، اميد صدام را به يأس مبدل مي‌سازند. در جريان نبرد، از بي‌سيم بعثيان به فرماندهان رده بالا  گفته مي‌شود كه با آتش بي‌امان ايرانيان و مقاومت شديد آنها، امكان هيچگونه پيشروي نيست و هر اقدامي عليه نيروهاي ايراني، به معني خودكشي است.
صدام در روز پنجشنبه 18 اسفندماه، در ساعت ده صبح بار ديگر فرمان حمله را براي تصرف جزيرة مجنون جنوبي صادر مي‌كند، اما انهدام دو گردان پياده و تانك و هلاكت 700 بعثي، اميد صدام و ارتش عراق را در بازپس‌گيري جزاير مجنون به يأس كامل مبدل مي‌سازد.
پس از شكست سنگين عراق، جزاير مجنون مملو از جنازه و ادوات زرهي سوخته شده بعثيان است و عراق به هيچ خبرنگاري اجازه بازديد از جزاير را نمي‌دهد. رزمندگان اسلام دامنة عمليات را به منطقه طلايه مي‌كشانند كه پس از نبردي سنگين، موقعيت مواضع آزاد شده، از جلمه جزاير مجنون تثبيت مي‌شود و رزمندگان اسلام دگربار ابتكار عمل را در جنگ در دست مي‌گيرند.

نتايج عمليات
مناطق و تأسيسات آزاد شده:
جزيره مجنون به مساحت 160 كيلومترمربع داراي 50 حلقه چاه نفت، چند روستا در منطقه.
تجهيزات منهدم شدة دشمن:
6 فروند هواپيما.
1 فروند هلي‌كوپتر.
330 دستگاه تانك و نفربر.
شمار زيادي از انواع سلاح سبك و نيمه‌سنگين.
يگانهاي منهدم شده دشمن:
تيپ 27 مكانيزه از لشكر 1.
تيپ 56 زرهي از لشكر 5.
تيپ 501 پياده.
تيپ 14 زرهي.
تيپ 3 تحت امر لشكر 6 زرهي.
5 گردان از لشكر 1.
تيپهاي 3 و 16 زرهي.
تيپهاي 25، 5، 704، 702 و 93 پياده.
تعدد كشته و زخمي دشمن:
15000 نفر.
تعداد اسرا:
1140 نفر.

غنايم:
42 دستگاه تانك و نفربر.
دهها خمپاره‌انداز و ميني كاتيوشا.
چندين خودرو.
مقدار زيادي سلاح سبك و نيمه سنگين.
120 دستگاه كمپرسي.
تعدادي لودر و بولدوزر.

خبرگزاري رويتر:
«گزارشهاي واصله از جبهه‌ها حكايت از آن دارد كه نيروهاي ايراني بين سپاه سوم ارتش عراق در جنوب و سپاه چهارم در شمال شكاف ايجاد كرده‌اند.»

خبرگزاري آلمان غربي:
«ايران ادعا كرد در عمليات خيبر بزرگراه استراتژيك بغداد ـ بصره را تحت كنترل خود درآورده است. بدين ترتيب نيروهاي ايران موفق شده‌اند خطوط تداركاتي عراق را در جبهه‌هاي جنوب و شمال قطع كنند.»
اين خبرگزاري استفادة رزمندگان اسلام را از تاكتيكهاي ويژه براي عبور از موانع و باتلاقهايي كه دشمن هرگز نمي‌پنداشت نيروهاي ايران قدرت عبور از آنها را داشته باشند، مورد اشاره قرار مي‌دهد.

روزنامه مساجرو چاپ ايتاليا:
«در اينكه رزمندگان ايران در جبهه به پيروزيهاي چشمگيري دست يافته‌اند شكي وجود ندارد و اكنون لشكر سوم عراق در منطقة بصره در خطر محاصرة نيروهاي ايراني قرار گرفته است.
نيروي هوايي ايران در عمليات روزهاي اخير اعجاب همگان را برانگيخته و خلبانان هواپيماهاي F-14 و... جمهوري اسلامي ايران به دفع ات مواضع نيروهاي  عراق را مورد حمله قرار داده‌اند، بدون اينكه دشمن قادر به عكس‌العمل مؤثر باشد.

روزنامه ال انيورسال چاپ ونزوئلا:
«پس از پيروزي نيروهاي ايران در خرمشهر، پيشروي كنوني آنها در خاك عراق بزرگترين پيروزي است.»

روزنامه فجر جديد چاپ ليبي:
«نيروهاي ايران موفق شدند پل طلايه را در شرق شهرك القرنه و دو جزيره را واقع در منطقه هورالهويزه به تصرف خود درآورند.»
رژيم بعث عراق علي رغم انعكاس پيروزي رزمندگان اسلام در رسانه‌ها و خبرگزاريهاي جهان، اعلام مي‌دارد كه حتي يك سانتيمتر از خاك عراق تصرف نشده، سپس در يك تناقض‌گويي آشكار مي‌گويد در روزهاي آينده اراضي اشغالي را بازپس خواهد گرفت و در تكميل اين گفته، ادعا مي‌كند كه رودخانه‌هاي دجله و فرات مملو از اجساد ايرانيان است. پخش اين ادعا باعث مي‌شود تا همگان به حضور نيروهاي ايراني در نقاط عمقي (40 كيلومتري) عراق پي ببرند.
در مصاحبه‌اي كه خبرگزاري آسوشيتدپرس در شهر العزيزه با يكي از فرماندهان عراق (هشام صباح فخري) انجام مي‌دهد، اعتراف مي‌كند كه ايرانيان كنترل جزاير مجنون را در دست دارند.
سرانجام در روز 9 اسفندماه طه ياسين رمضان، معاون صدام در يك كنفرانس مطبوعاتي در پاريس اعلام مي‌كند كه عراق بخشي از خاك خود را در حمله اخير ايرانيان از دست داده است و به دنبال آن ادعا مي‌كند وسعت خاك از دست رفته چندان قابل توجه نيست.
رژيم عراق تلاش مي‌كند خود را در عمليات خيبر موفق نشان دهد، ولي در عمل از حضور خبرنگاران جلوگيري به عمل مي‌آورد و هر بار به بهانة واهي اعزام آنها را به تأخير مي‌اندازد، اما بسياري از خبرگزاريها كه بلندگوهاي تبليغاتي حزب بعث محسوب مي‌شوند، لب به اعتراض مي‌گشايند.

خبرگزاري آسوشيتدپرس:
«رژيم عراق از نزديك شدن خبرنگاران به مناطق جنگي جلوگيري مي‌كند. خبرنگاران خارجي وعده‌هاي عدنان خيرالله، وزير دفاع عراق را به تمسخر گرفته، اعلام مي‌كنند كه عراق بايد جزيرة مجنون را ترك گويد، زيرا نمي‌تواند روزانه هزار كشته به خاطر بازپس گرفتن آن متحمل شود.»
زماني كه رزمندگان اسلام با هجوم‌هاي فراموشي ناشدني خود، منطقه العزيزه را تحت كنترل خود درمي‌آورند و جادة بغداد ـ بصره را در چند نقطه قطع مي‌كنند، رژيم بعث ـ كه هميشه در اطلاعيه‌هاي نظامي‌اش از پيروزي و عقب راندن و محاصره ايرانيان دم مي‌زند ـ دست به جنايت ديگري مي‌زند و براي جبران ضعف و بيچارگي خود متوسل به سلاح ممنوعه شيميايي مي‌شود.
در اين ميان دولت امريكا در يك عكس‌العمل عجولانه، با گرفتن ژست بشردوستانه و دفاع از حقوق بشر، دولت عراق را در استفاده از سلاح شيميايي مورد سرزنش قرار مي‌دهد. ستاد تبليغات جبهه و جنگ بلافاصله اين حركت آمريكا را يك ترفند و حيلة سياسي تلقي مي‌كند.

راديو دولتي آمريكا به نقل از روزنامه واشنگتن پست اعلام مي‌‌كند كه از يك سال قبل آمريكا از تجهيز عراق به سلاح شيميايي مطلع بوده و سپس اضافه مي‌كند كه حكومت بغداد به خاطر حملة خيبر در آستانه سقوط قرار گرفته و ناگزير از كاربرد سلاحهاي شيميايي بوده است.
با اعتراف دشمنان انقلاب اسلامي ايران، ضربة كوبنده و كمرشكن خيبر ناتواني دشمنان اسلام را آشكار مي‌كند و در پي آن، فرماندهان عراقي در شرق دجله، اعلام مي‌كنند كه اگر عراق داراي سلاح شيميايي بود، منطق حكم مي‌كرد كه از آن استفاده كند. بسياري از رسانه‌هاي گروهي جهان اين سخنان را اعتراف غيرمستقيم عراق در استفاده از سلاح شيميايي به حساب مي‌آورند.
در پي استفادة مكرر رژيم عراق از سلاح شيميايي، ستاد تبليغات جنگ طي نامه‌اي از سازمان ملل خواستار انجام رسالت تاريخي اين سازمان نسبت به محكوم كردن استفاده از سلاح شيميايي توسط رژيم جنايتكار عراق مي‌شود.

روزنامه نيوز لاين چاپ انگليس:
«شاهدان عيني و كارشناسان دارويي، شواهد قانع‌كننده‌اي به دست آوردند مبني بر اينكه رژيم عراق از سلاحهاي حاوي گاز خردل و گازهاي كشنده عصبي عليه سربازان نيروي زميني ايران استفاده كرده است.»

نشرية آبزرور چاپ انگليس:
«بدون كمترين ترديد كاملاً روشن است كه عراق در جنگ خود با ايران از گاز سمي استفاده كرده است.»

روزنامه لوموند چاپ فرانسه ضمن محكوم كردن جنگ شيميايي به قدرت كشندگي اين نوع تسليحات اشاره مي‌كند و مي‌نويسد:
«هيچ چيز نمي‌تواند استفاده از تسليحات شيميايي را توجيه كند.»

نشنال تايمز نشريه چاپ انگليس:
«كميته بين‌المللي صليب سرخ روز گذشته در ژنو اعلام كرد معالجه و آزمايش سربازان ايراني مجروح شده در دجنگ خليج فارس حكايت از آن دارد كه آنها بوسيلة مواد ممنوع شده در قوانين بين‌المللي مجروح شده‌اند.»

پاكستان:
«رهبر شيعيان پاكستان استفاده از سلاحهاي شيميايي توسط عراق را به شدت محكوم مي‌كند و از دولت پاكستان مي‌خواهد تا جنايت عراق را محكوم نمايد.»

زيمبابوه:
«مطبوعات زيمبابوه در شماره‌هاي مختلف خود گفتة دبيركل سازمان ملل را مبني بر محكوميت بكارگيري سلاحهاي شيميايي و نيز نگراني مقامات ژاپني را از سلاحهاي شيميايي درج مي‌كنند.»

راديو آمريكا به نقل از گزارش صليب سرخ بين‌الملل مي‌گويد:
«سربازان ايراني كه در تهران مورد آزمايش قرار گرفته‌اند، از اختلالات ناشي از كاربرد سلاح شيميايي رنج مي‌برند.»

تلويزيون ايتالیا اعلام مي‌دارد:
«علي رغم تكذيبهاي عراق، اكنون مطلب بر همه روشن است كه اين كشور برخلاف قوانين بين‌المللي از اين گاز (گاز شيميايي) عليه سربازان ايراني استفاده كرده است.»

فرانسه:
«فرانسه ضمن حمايت از هر نوع تحقيقات درباره تسليحات شيميايي با اشاره به جراحت سربازان ايراني از سلاح شيميايي، عدم استفاد آن را از طرف عراق به نقل از بعثيان بازگو مي‌كند.»
عراق (عصمت كتاني معاون وزير خارجه رژيم عراق در واشنگتن مي‌گويد):
«من به مصاحبه‌اي كه در آن گفته شود ايران توسط عراق مورد حمله شيميايي قرار گرفته است، اعتقاد ندارم.»
وي در ادامه سخنان خود مي‌گويد:
«آمريكا هم در جنگ جهاني دوم بمب اتم را عليه ژاپن به كار گرفت و بايد اوضاع كنوني را با آن زمان مقايسه كرد.»
سرانجام با فشار ايران، كارشناسان سازمان ملل براي بازديد از مناطق جنگي به ايران مي‌آيند و به جبهه‌ها اعزام مي‌شوند. با ورود آنها به جبهه، عراق جزاير مجنون را مورد حملات شيميايي قرار مي‌دهد.
اين كارشناسان پس از جمع‌آوري بمبهاي عمل نكردة شيميايي دشمن و مشاهدة اثرات تحريبي سلاح شيميايي به كار خود خاتمه مي‌دهند.
در حالي كه همه چيز، حتي اعترافات تلويحي سران حزب بعث حاكي از آن است كه صدام بايد به عنوان جنايتكار جنگي مورد محاكمه قرار گيرد و مجازات شود، ولي سازمان ملل فقط از بكارگيري سلاح شيميايي ابراز نگراني مي‌كند، بدون اينكه نامي از عراق ببرد و آن را محكوم كند.

اسكاتسمن روزنامة چاپ انگليس:
«علي رغم بازتاب جهاني استفادة عراق از سلاح شيميايي، گمان نمي‌رود در اين شرايط، عراق جز نصيحت و موعظه فشار ديگري را متحمل بشود و نيز هيچ كس قصد انجام عمليات نظامي يا برقراري محدوديتهاي اقتصادي عليه عراق را ندارد.»

عمليات خيبر، با دستاوردهاي ارزشمند، از جمله عملياتهاي موفق رزمندگان اسلام محسوب مي‌شود، به نحوي كه عراق را مجبور به استفادة گسترده از سلاح ممنوعه شيميايي مي‌كند. به دنبال آن حاميان صدام پي مي‌برند آن آرامش خيالي را كه عبد از عمليات رمضان در خطوط جنگي عراق پديدار شد، بايد به فراموشي سپرد و از اين پس، بايد روي تاكتيكهاي جديد ايران حساب ويژه‌اي باز كرد. يك جبهة مياني فعال در عمق خاك  عراق، دشمن را وامي‌دارد ك براي حفظ استانهاي بصره و العماره نيروهاي جديدي را به منطقه فراخواند و در خطوط دفاعي خود تجديد نظر كند.
حاميان عراق، در پي عمليات خيبر، به چاره‌جويي مي‌افتند و بناچار سيل تسليحات گوناگون را به سوي عراق سرازي مي‌كنند. با اهداي هواپيماهاي پيشرفته و موشكهاي ليزري اين امكان براي عراق فراهم مي‌آيد كه جنگ را به خليج فارس بكشاند و دامنة عمليات را در جزاير خارك و حمله به كشتيهاي نفتكش و بازرگاني توسعه دهد.
رسانه‌هاي گروهي غرب ناگزير اعتراف به توان رزمي قواي ايراني مي‌كنند و اظهار مي‌دارند كه در عمليات خيبر، هلي‌كوپترهاي ترابري و قايقهاي موتوري در امر ترابري و هواپيماهاي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران و هلي‌كوپترهاي توپدار به نحوي مؤثر و دور از انتظار عمل نموده‌اند. برخي از رسانه‌هاي گروهي نيز اعلام مي‌كنند كه جمهوري اسلامي ايران با تصرف جزاير مجنون ـ كه ميلياردها بشكه نفت را در اختيار دارد ـ به خودي خود به غرامت خسارات جنگي دسترسي پيدا كرده است.

سپس عمليات رمضان در ايستگاه حسينيه رخ داد اما با موفقيت مواجه نشد زيرا دشمن با پشتيباني استكبار جهاني، طرح مثلثي ها را با كمك اسرائيل و كارشناسان مختلف آمريكائي و روسي به اجرا در مي آورد.
تا اينجا نقش مهندسي جنگ ما در حد سنگر زدن بود، حتي زدن خاكريزبه مرورمعنا پيدا كرد. قبل از انقلاب در آئين نامه هاي ارتش، مهندسي چيزي فرعي بود و الان هم مهندسي بخشي از پشتيباني و لُجستيك مي باشد، البته بعد از جنگ در نيروي زميني تحولاتي به وجود آمد و به تبع اتفاقاتي كه رخ داد سازماني را به نام "تحول مهندسي " راه اندازي نمودند.
اگر اكنون هم به نيروي دريايي يا هوايي ارتش برويد مي بنيد كه در حد نگهداري است و كارهاي جزئي پشتيباني وجود دارد لذا در ابتداي جنگ مهندسي معناي به آن صورت نداشت و كم كم از سنگرسازي و خاكريز زدن و... شروع شد تا در بحث عمليات وارد شد و گروه تخريب و... به وجود آمدند.
در عمليات فتح المبين كار جديدي در مهندسي صورت گرفت و آن اين بود كه براي حمله و غافلگيري دشمن حدود 10 لشكر نياز بود اما ما 7 لشكر بيشتر نداشتيم براي همين از نقش مهندسي استفاده كرديم.

نقش مهندسي در عمليات خيبر
حدود 30 در 90 كيلومتر از طلائيه تا چذابه باتلاق و نيزار است، عمق آب از نقطه صفر شروع مي شد و حداكثر تا 2 متر مي رسيد، بعد هم نيزار شروع مي شد كه 6 كيلومتر آب و 6 كيلومتر نيزار بود.
ارتفاع نيزارها را تا 6 متربود؛ بعد از مطالعاتي كه كرديم، فهميديم ني ها جزايري در حدود يك كيلومتر يا 2 كيلومتر را تشكيل داده اند. به لحاظ مهندسي به اندازه گيري پرداختيم و مقاومت ني ها را براي خم كردن به هنگام عبور بررسي كرديم اما دشمن به لحاظ ويژگي هايي كه اين منطقه داشت، فكر نمي كرد كه كسي بتواند از اينجا عمليات كند، در جنگ هاي دنيا و دانشگاه هاي جنگ دنيا اين گونه تدريس مي شد كه در جايي كه مثل اروند يا هورالهويزه، آب است نمي توان عمليات كرد و اگر صورت بگيرد، يا شكست مي خورد و يا اگر كاري هم بكند بعد از مدتي كوتاه مجبور به عقب نشيني مي شود.
به همين علت براي عمليات خيبر اين منطقه انتخاب شد و كار اطلاعات آن و مخفي انجام مي شد. فقط چند نفر به اندازة تعداد انگشتان دست از اين عمليات خبر داشتند، خود آقاي رضائي روي اين لجن زارها مي رفتند و به بررسي مي پرداختند.
مهندسي جنگ از چگونه سنگر زدن و خاكريز زدن و ميادين مين و موانع شروع شد و به تاكتيك تبديل گرديد تا به اين عمليات ها رسيد. در اين عمليات رشد مهندسي را مي بينيد از نيزارها تا جزاير مجنون 13 كيلومتر بود كه بايد پل زده مي شد.
در برابر دشمني كه ماهواره و جاسوس و... داشت و از نظر اطلاعاتي پيشرفته بود بايد چه مي كرديم كه كسي متوجه نشود؟ اولاً افراد كمي از اين عمليات باخبر بودند و ما هم در عمليات والفجر 4 در مريوان وكرمانشاه بوديم و همزمان اين نقشه ها در پايين دنبال مي شد. در اينجا با رعايت مسائل حفاظتي بايد 13كيلومتر پل مي زديم كه در 2 جزيرة مجنون جنوبي حاجهمت و مهدي باكري شهيد شدند و قبل از آن هم حميد باكري در جزيرة جنوبي مقاومت كرد و شهيد شد.
عمليات از چند محور شروع مي شد؛ يكي از محور بالا و محوري كه به جزيرة مجنون جنوبي و شمالي وصل مي شد، يكي هم محور طلائيه كه اينها بايد نهايتاً به هم ملحق مي شدند.
رزمندگان از داخل كانال آب پيش مي رفتند و در خاك عراق پياده شدند، در آن جايي كه خشكي، تمام نقطة قوت و زرهي دشمن بود، عمليات بسيار سخت مي شد، دشمن پيش بيني كرده بود و حدود 400 تانك آنجا چيده بود، از طرف ديگر رزمندگان نتوانستند مسير را باز كنند و مجبور به بازگشت شدند. حضرت امام فرمود: جزاير مجنون بايد حفظ گردد.
جزاير مجنون، جزيره نيست بلكه منطقه اي داخل آب و نيزار است كه چاه هاي نفت عراق در آن وجود دارد كه اكنون شركت هاي خارجي درچاه هاي نفت آن كار مي كنند، آن موقع فرانسوي ها روي چاه هاي نفت آنجا كار مي كردند و در آب جاده هايي هم زده بودند.
لشكر عاشورا، شهيد باكري و لشكر 8 نجف اصفهان، شهيد كاظمي در اينجا مقاومت كردند كه پاتك دشمن شديداً شروع شد. نوك جزيرة جنوبي مورد هجوم تانك ها قرار گرفته بو د به طوري كه عراقي ها اين جاده ها را شكستند و فشار بسيار زيادي وارد كردند؛ ما بايد بولدوزر فراهم مي كرديم تا جلوي آب را بگيرد. حميد باكري و همت دراينجا شهيد شدند و رزمندگاني هم از 2 لشكري كه مقاومت مي كردند شهيد و اسير شدند. بالاخره جزيرة مجنون بعد از سه ماه مقاومت رزمندگان و پاتك هرشب دشمن تثبيت و حفظ گرديد.

رشد و تحول دانش مهندسي
اما در مهندسي اين عمليات تحول عجيبي به وجود آمد: اول اينكه در عمليات با تمام مشكلات كه كسي نبايد مي فهميد، كارخانجات اراك و تهران تصميم گرفتند اين پل 13 كيلومتري را بسازند كه معروف به پل خيبر شد كه 13 كيلومتر طول داشت. ما تا آن موقع پل معروف "پي. ام. پي " مي زديم كه ساخت روسيه است و بعداً خودمان در جنگ ساختيم بنابراين جنگ و مهندسي نقش متقابل ارائه كردند به طوريكه هم مهندسي به جنگ كمك بزرگي كرد، هم جنگ به رشد مهندسي چه از لحاظ نظامي و چه غيرنظاميكمك بسيار كرد.
هر قطعه از اين پل 7 متر با 7 تن وزن و 8 متر عرض مي باشد كه در عرض 2 ساعت مي شد روي رودخانه كارون زد و كاميون و تريلي و... با وزن 70-60 تن مي توانستند از آن عبور كند. اين پل ها براي كارون كه عرض رودخانه 200 متر مي باشد، مناسب است اما در اروند كه عرضش حدود يك كيلومتر مي باشد و سرعت آب 2 متر بر ثانيه است جواب نمي دهد. از قبل از انقلاب در ارتش پل هاي مذكور وجود داشت ولي ما نمي توانستيم آن ها را در منطقة هورالهويزه به كار ببريم چرا كه پل 13 كيلومتري مورد نياز بود.
پلي طراحي شد و كنار آن گوشواره مانندي بود كه قابليت باز و بسته شدن داشت. توليد اين پل هم براي دشمن و هم خودي سؤال بود و حدود بيست روز طول كشيد تا نصب شود زيرا شش كيلومتر اول كه آب بود راحت بود اما شش كيلومتر دوم چون نيزار بود ابتدا بايد با دستگاه هاي مختلف نيها را مي بريدند سپس پل را نصب مي كردند.
سنگر ما ابتداي پل بود كه به آن سه راه شهداء مي گفتند و زيرآتش توپخانه بود. روزها نمي گذاشتيم كسي از روي پل عبور كند چون هواپيماها شديداً بمباران مي كردند، يكي از برادران باوجود منع ما به نزديك جزيره رفت اما هواپيماها بمباران كردند، او هم فكر كرد شيميايي است و روي آب پريد اما راكت واقعي بود كه نيروي انفجار در آن مانند تير عمل مي كند و خود آب پاهايش را قطع كرد اما از اول شب تا صبح (حدود چهارصد تويوتا در هر شب) براي پشتيباني يگان ها سلاح و مهمات به جزاير مجنون مي بردند.
اولين دستگاه سنگين سي و شش ساعت طول كشيد تا از اين پل عبور كند و به جزيرة مجنون برسد. ساخت پل خيبر در دنيا مانند يبازتاب گسترده اي داشت كه اين پل چگونه ساخته شده است؟
برادران جهادسازندگي كه نقش بسيار عالي در مهندسي جنگ داشتند حدود سه ماه جاده اي، كنار پل زدند هواپيماهاي عراقي مستقيماً روي دستگاه هاي مهندسي شليك مي كردند تا اين جاده ساخته نشود هر شب در نوك جزيرة جنوبي پاتك و حمله بود تا جزيره را پس بگيرند و از طرف ديگر هلي كوپترهاي عراقي دستگاه هاي مهندسي را مي زدند تا جاده زده نشود اما وقتي جاده به همت بچه ها ساخته شد عراق دست از پاتك زدن برداشت و جزاير مجنون حفظ شد.
وقتي بچه ها آن جاده را زدند و به اهواز برگشتند نزديك عيد بود؛ مردم به راحتي زندگي مي كردند و در پي خريد عيد بودند اما به ما حالتي مانند اصحاب كهف كه بعد از 300 سال وارد شهر شدند دست داد.
بعد از نصب جاده و پل امروزه جاده هاي بسياري در جادة مجنون زده اند و عملاً آن را خشك كرده اند اما هنوز طرف عراق مانند زمان جنگ ني زار وآب است.

مهندسي جنگ در آب
اولين بحث براي ما در مهندسي اين بود كه چگونه در آب بجنگيم؟ بحث تحقيقات و مهندسي در جنگ به شدت شكل گرفت و بولدرزهايي ساخته شد كه مي توانند در آب حركت كند براي عبور دادن دستگاه ها از باتلاق در دنيا روش هاي زيادي وجود دارد و ما به بچه ها گفتيم فكر كنيد تا فرشي ارزان و سبك پيدا كنيم و از آن براي عبور از باتلاق استفاده كنيم. يكي از بچه ها گفت: كركره هاي مغازه ها براي اين كار مناسب است، برادران جهاد قطعات 30 سانتي آماده كردند كه آنها را داخل هم مي كردند تا در جاهاي باتلاقي مورد استفاده قرار دهند. بعد فكر كرديم كه چه كنيم.
روزي آقاي رضائي در قرارگاه، بچه هاي جهاد دانشگاهي، جهادسازندگي و وزارت خانه ها را صدا زد و گفت: اين قايق هاي موتوري كه از خارج مي خريم، پول هر كدام 10 هزار دلار است در گل گير مي كند و يا ني ها در پروانه قايق مي رود و موتورها مي سوزد، كاري كنيد كه بتوانيم از موتور پيكان استفاده كنيم.
ما قايق هايي از قاچاقچي ها گرفته بوديم به نام "ماترجت " كه عين موتور جت بود و به جاي اينكه سوخت و انرژي وارد آن شود و تبديل به حركت شود با موتور ديگري مي چرخيد و آب را از كف قايق مي مكيد و از انتهاي قايق بيرون مي داد يعني در آب نه ني به آن گير مي كرد و نه گِل. كم كم آن را آزمايش كرديم و شروع به ساخت آن كرديم (با موتورهاي قوي تر).
علاوه بر اين كار، در آن سال60 چرخ تويوتا را شني كرديم (كه تازه سال گذشته شنيدم در تركيه اين كار را انجام داده اند)كه باعث مي شود راحت از هر محلي عبور كند چه در رمل و چه در آب.
بنابراين در عمليات خيبر و بدر مهندسي جنگ شكل و جهش خاصي گرفت و پرونده هاي بزرگي شروع شد.
بعد از جنگ پل هاي PMP را ساختيم كه 3-2 تانك و يك بولدرز روي آن مي گذاشتيم. موتورهاي جت روي آن نصب كرديم و به راحتي از ني زارها عبور مي داديم. در سال 64 كه ما "هاوركرافت " را آماده كرديم، حدود 30 سال از ساخت آن در دنيا مي گذشت و هنوز هم جزء مسائل مهم نظامي و غيرنظامي است كه مي تواند تناژهاي بسيار بالا را تحمل كند .
اين كار كه در دنيا جزء پيشرفته ترين صنايع است در حال حاضر دركشور خودمان هم طراحي و هم ساخته آن را مي شود، نمونه هاي توليد شدة آن وجود دارد و معمولاً در نمايشگاه شيراز به نمايش در مي آيد. اين كارها ادامه يافت و اكنون پروژه هاي ديدني بسيار زياد ديگري نيز وجود دارد، از ساخت هواپيما تا صنايع نظامي.
بعد از جنگ نيز نقش مهندسي در سازندگي كشور حائز اهميت است. همين حركت ها و همين افراد كه در جنگ از ساده ترين كارهايي شروع كردند (جاده زدن) امروزه بزرگترين بندرهاي كشور را مي سازند و طولاني ترين ومهم ترين خطوط انتقال آب، نفت، گاز و بزرگترين سدها و تونل ها را مي سازند.
بچه هاي جنگ در حال ساخت تونلي به طول 30 كيلومتر از ميدان آزادي تا سد اميركبير هستند كه سال 70 از بالاي شهر لواسانات شروع شد و همچنين براي چند شهر مثل خمين و گلپايگان و قم 40 كيلومتر از بالاي رودخانة دز تونل زده مي شود به گلپايگان. سد كارون و كرخه را نيز آنها ساخته اند و يا در حال ساخت بزرگترين بندرها در بندرعباس و عسلويه هستند و آخرين كاري كه توسط برادران رزمنده و برادران جنگ در حال انجام آن هستند ساخت 2 پالايشگاه به قيمت 2 ميليارد است (فاز 15و16) است.

به عبارت دیگر، ابتکار عمل سپاه پاسداران در هورالهویزه و پی‌گیری شکل جدیدی از جنگ در برابر دشمن، عقب‌ماندگی جبهه خودی را در برابر پیچیده شدن جنگ پس از ورود به خاک عراق، جبران کرد و گونه‌ای خلاقیت نظامی را به نمایش گذاشت که تأثیرات قابل ملاحظه‌ای در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی نظامی ـ سیاسی عراق داشت.
علاوه بر این، در سطح منطقه و جهان، نیز امریکا و کشورهای عربی در پی ابتکار عمل ایران در جنگ که اشکال مختلف آن روشن و قابل پیش‌بینی نبود، دچار نگرانی شدند. در واقع، عملیات خیبر ضمن آن که بن‌بست جنگ را گشود و عراق را به چاره‌اندیشی دوباره برای جلوگیری از موفقیت ایران وادار کرد، موجب بازنگری در سیاست‌های پیشین امریکا و توجه بیشتر این کشور برای نزدیک‌تر شدن به صحنه جنگ شد. و سرانجام، می‌توان گفت، این دوره، مبدأ ابتکار عمل برای ادامه نبرد تا پایان جنگ بود که آثار آن در عملیات‌های آینده به شکل‌های گوناگون ظاهر شد.

آثار نظامی عملیاتهای بدر و خیبر:
در سال‌های 1362 و 1363 دست‌یابی به عملیاتی پیروزمندانه به گونه‌ای که حامیان منطقه‌ای و جهانی عراق، شرایط ایران را بپذیرند، به عنوان محور تلاش‌های نظامی جمهوری اسلامی قرار گرفت و از این پس، عملیات‌های مختلف برای تحقق این هدف سیاسی انجام شد. عراق همچون گذشته در صدد مقابله با حملات ایران برآمد و از سوی دیگر، بسیار تلاش کرد تا با گشودن جبهه‌های جدید در خلیج‌فارس و حمله به منابع نفتی و نفت‌کش‌ها و نیز شدت بخشیدن به جنگ شهرها، ایران را به مذاکره و پذیرش صلح، بدون دست‌یابی به حداقل حقوق سیاسی ـ اقتصادی، وادار کند. شاید بتوان گفت، تلاش عراق برای وارد کردن طرف سوم به صحنه درگیری و به عبارت دیگر، بین‌المللی کردن جنگ، از همین مقطع آغاز شد. این سیاست که در این مقطع از شدت کمتری برخودار بود، به تدریج در مقاطع بعد افزایش یافت.

تغییرات در طرحهای عملیاتی:
عملیات‌های خیبر و بدر در هورالهویزه موجب دگرگونی اساسی در سازمان رزم سپاه و طراحی عملیا‌ت‌های بعدی شد. مهم‌ترین جنبه این تغییر، شکل‌گیری سازمان رزم، آموزش، تجهیزات و سلاح برای عملیات‌های آبی ـ خاکی بود. انجام عملیات آبی ـ خاکی که از عملیات خیبر وارد جنگ شد و با عملیات بدر ادامه یافت، در عملیات‌های بعدی نیز یکی از جنبه‌های اصلی نبردها را شکل داد. قایق و غواص پدیده‌های نوظهوری بودند که با این شکل جدید و در این مقطع پا به عرصه جنگ گذاشتند و توانستند، دشمن را در عملیات‌های مختلف در داخل رودخانه‌ها، آب‌گرفتگی یا خلیج‌فارس با مشکلات جدی مواجه سازند، پدیده‌هایی که تا پایان نبرد برای عراق حل نشدنی می‌نمود. به لحاظ دیگر، این دو پدیده بار دیگر امکان حمله به جناحین و حمله به عقبه و دور زدن مواضع دشمن را میسر ساختند که در میان سایر تغییرات از اهمیت بیشتری برخوردار بود. این تغییر به همراه سایر تغییرات، جمهوری اسلامی را از برتری جدیدی نسبت به دشمن برخوردار کردند. در این سطح عراق بار دیگر پی برد، با تمام تمهیداتی که به کار برده بود و تصور می‌نمود حملات نظامی ایران کنترل شده است، خطر را به طور جدی‌تر و بیش از گذشته احساس می‌کرد. به ویژه، دشمن این بار دریافت که ابتکار ایرانی‌ها پایان‌ناپذیر می‌نماید. از این رو، عراق یک بار دیگر به توسعه توان رزمی، به ویژه توسعه سازمان رزم پرداخت، زیرا با اضافه شدن منطقه وسیع هورالهویزه به خط‌های پدافندی، سازمان موجود قادر به دفاع از جبهه‌های حساس نبود، لذا، سپاه جدیدی را ایجاد کرد و مسئولیت هورالهویزه را به آن سپرد. علاوه بر این، آنها فعالیت بسیار زیادی را برای تشکیل موضع دفاعی و ایجاد موانع و استحکامات در منطقة هور آغاز کردند، که به لحاظ گستردگی منطقه، توان قابل ملاحظه‌ای را می‌طلبید و تسلط کامل بر آن نیز به زودی میسر نبود. و بالاخره، فرماندهان عراقی یک بار دیگر مواضع دفاعی خود را مورد بازنگری و تجزیه و تحلیل قرار دادند تا مبادا یک غفلت استراتژیک مانند هور، برتری دیگری برای ایران به ارمغان آورد.

فعالیت مستقل ارتش و سپاه:
از جنبه‌های دیگر در این مقطع، می‌توان به آغاز فصل جدیدی اشاره کرد که در آن، سپاه و ارتش به انجام عملیات مستقل پرداختند با آن که سپاه و ارتش در عملیات بدر یک بار دیگر به طور مشترک وارد عمل شدند، اما انجام عملیات مستقل که با عملیات خیبر آغاز شد، در پایان این مقطع به عنوان محور اصلی در نقش ارتش و سپاه بر اقدامات آتی سایه افکند. و بالاخره، می‌توان اظهار داشت که در پایان این مقطع، جنگ و سپاه با یک‌دیگر گره خورده و بار جنگ بیش از گذشته بر دوش سپاه گذاشته شد.

تشکیل قرارگاه خاتم الانبیاء:
با ورود حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی به عنوان فرمانده جنگ، از آغاز دور جدید تحولات نظامی، شاهد دخالت ایشان در مسائل و تصمیم‌گیری‌های نظامی هستیم. چرا که برای پیشبرد استراتژی جدید که بر محور دیپلماسی بود، به حضور مسئولان کشور در چنین سطحی در جنگ نیاز داشت. همچنین، با توجه به جدایی ارتش و سپاه، آقای هاشمی نقش هم‌آهنگ کننده اقدامات آتی را بر عهده گرفت. و بالاخره، با وجود تمام این مسائل، ایشان مایل بود، در ادارة میدان نبرد دخالت مستقیم داشته باشد.

افزایش حضور فرماندهان رده بالای سپاه در این مقطع:
مسئله دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، افزایش صدمات وارده به نیروهای اصلی و ثابت سازمان رزم سپاه است. پس از آن که جنگ وارد خاک عراق شد، به دلیل شدت عمل دشمن، سخت شدن نبرد و لزوم حضور فرماندهان در صحنه‌های درگیری، تلفات کادر یگان‌ها نیز افزایش یافت. در این مقطع، به ویژه در عملیات‌های خیبر، بدر و والفجر 4، تعداد زیادی از فرماندهان سپاه به شهادت رسیده و یا به سختی مجروح شدند. تنها، در عملیات‌های بدر و خیبر بیش از 9 تن از فرماندهان ارشد از جمله؛ ابراهیم حاج همت، فرمانده لشکر 27 حضرت رسول (ص)؛ عباس کریمی که به جای حاج همت، هدایت لشکر 27 را به عهده گرفته بود؛ اکبر زجاجی از معاونان لشکر 27؛ مهدی باکری،

فرمانده و حمید باکری و یاغچیان، جانشینان لشکر 31 عاشورا، ستوده، جانشین تیپ 33 المهدی؛ تجلائی از فرماندهان لشکر 31 عاشورا، بهروز غلامی، فرمانده تیپ 15 امام حسن (ع) و برخی دیگر از فرماندهان یگان‌های سپاه به شهادت رسیدند. این فرماندهان همه در خط شهید شدند: حاج همت هنگامی که می‌خواست با یک گروهان، خط را در جزیره مجنون حفظ کند، بر اثر ترکش توپ شهید شد. مهدی باکری نیز پس از آن که حاضر نشد بسیجی‌ها را در غرب دجله تنها بگذارد، بر اثر برخورد تیر تفنگ به شدت از ناحیه پیشانی مجروح شد. هنگامی که وی را برای انتقال به اورژانس به داخل قایق در رودخانه دجله آوردند، به دلیل تسلط عراقی‌ها بر صحنه، بر اثر برخورد موشک آر.پی.جی قایق و جسدش سوخت و آب، خاکستر آن را به نقطه نامعلومی برد. سرداران دیگری نیز تا مرز شهادت پیش رفتند اما سرنوشت آنها جز این نبود؛ برای نمونه، برادر حسین خرازی در عملیات خیبر زخمی شد. وقتی که فرمانده جنگ و نماینده امام، آقای هاشمی رفسنجانی حمله از محور طلائیه و باز کردن راه زمینی به جزیره را مرز بهشت و جهنم خواند، شهید خرازی با لشکر خود ـ لشکر امام حسین(ع) ـ وارد عمل شد اما نزدیک ظهر و در اوج درگیری، به شدت مجروح شد، به گونه‌ای که با بدن پر از ترکش و یک دست قطع شده به بیمارستان انتقال یافت. او بالاخره به آرزوی خویش رسید و در عملیات کربلای 5 به شهادت رسید و در جوار حضرت حق آرام گرفت.

جمع بندی:
در مجموع، می‌توان گفت این مقطع موجب شد که از نظر روانی تصمیم‌گیری و طرح‌ریزی در اقدامات نظامی جمهوری اسلامی از پیچیدگی خاصی برخوردار شود. این مسئله از نظر روانی مهم‌ترین تأثیر را بر دشمن بر جای گذاشت. در واقع، این روند، (با تأکید بر عملیات خیبر) همچون مقطع عملیات ثامن‌الائمه، مبدأ تحول جدیدی در جنگ بود. در عملیات ثامن‌الائمه (ع)، جسارت انتخاب منطقه وسیع که قبل از آن سابقه نداشت، یک ابتکار عمل به شمار می‌رفت و لذا، مبدأتحولات بعدی صحنه جنگ شد. آن عملیات، زمینه و خواستگاه استراتژی عملیاتی جدیدی و تاکتیک‌های ویژه بود که در عملیات رمضان متوقف شد. در مقطع دوم نیز همین تحول به چشم می‌خورد و عملیات خیبر خواستگاه و مبدأ استراتژی عملیاتی جدیدی شد که در یک روندی تکاملی رشد یافت. غافل‌گیری، پیچیدگی مانور، مانور آبی ـ خاکی برجسته ترین نمودهای عملیات‌های بعدی بودند که از مقطع ناشی می‌شوند.