اشعار شهادت و مناجات امام رضا (ع)

خسته و دل شـــکسته و زارم                   گِـــــــــره افتاده است در کارم

جز بکــــــــویت کجا پناه آرم                   یـــــــا جواد الائمه ادرکنی(2)

ای کــــــه روح عبادتی ما را                   عـــــــــــذر خواه قیامتی ما را

جــــــــان زهرا عنایتی ما را                    یـــــا جواد الائمه ادرکنی (2)

یاد کوی تو مــــی کنم امشب                    گفتگوی تو می کنم امشب (2)

رو بسوی تــــو میکنم امشب                    یـــــــا جواد الائمه ادرکنی(2)

عزت عالمین مــــــی خواهم                    سفر کــــــــــاظمین می خواهم

طوف قبر حـسین می خواهم                    یـــــــا جواد الائمه ادرکنی(2)

ای مسیحـــا نفس حیاتم بخش                    خــــــــــائفم از گنه براتم بخش

زین پریشان دلی نجاتم بخش                    یــــــــا جواد الائمه ادرکنی(2)

ی آنکه هست بر همه عالم عطای تو                               محروم کی شود ز عطایت گدای تو

هشتم امام عالمی و بضعة الرسول                           ای آنکه مصطفی شده مدحت سرای تو

یک شرط ز شرایط توحیدی و بود                                             حصن امان اهل ولایت ولای تو

آلوده دامنم ز گنه لیک گشته ام                                              غرقه بحر رحمت نا منتهای تو

من بی پناه مانده و کهف الوری تویی                                        آورده ام پناه به دولتسرای تو

                                    شرمنده ام ز کرده خود یا ابوالحسن

                                   خواهم در آستان تو عفو از خدای تو

مرد صیاد می گوید : با چه زحمتی آهو را به دام انداختم ، یک مرتبه دیدم یک آقای نورانی مقابلم ظاهر شد ، یک نگاه به آهو کرد ، یک نگاه به من کرد ، فرمود : مرد صیاد می دانی این آهو چه میگه ؟ گفتم نه آقا ، فرمود : مرد صیاد این آهومیگه من دو تا بچه دارم ، منتظر من هستند اجازه بده بروم بچه هایم را ببینم و برگردم  ، گفت : آقا من با چه زحمتی این آهو را به دام انداختم شما می گویید رهاش کنم برود ، اگر برود دیگر برنمی گردد (قربانت بروم امام رضا ).

فرمود : من اینجا می مانم ضامن این آهومی شوم .

مرد صیاد می گوید: قلاده را برداشتم با خودم گرفتم الان آهو فرار می کند اما قلاده را از گردنش باز کردم . دیدم آهو آمد یک دور ، دور آقا زد یک نگاه به قد و بالای آقا کرد سرش را پایین انداخت و رفت . مدتی گذشت من متحیر بودم . گفتم آقا دیدی آهو بر نگشت . فرمود : مرد صیاد خوب تو این بیابان نگاه کن ، یک نگاه کردم دیدم آهو دارد از دور می آید ، دو تا بچه هایش دارند دنبالش می آیند ، آمد و آمد تا خودش را رساند به آقا ، تا رسید خودش را انداخت روی قدمهای آقا این بچه هاش  هم دور آقا می گردند .

یک نگاه کردم گفتم آقا شما که هستید ؟ فرمود : من ضامن غریبان علی بن موسی الرضایم . حالا همه با هم صدا بزنیم رضا جان ، رضا جان ...

از همین جا دلها را روانه کنیم حرم امام رضا ، انشاءالله کنار حرمش ، پیغمبر دو تن را پارۀ تن خطاب کرده ، یکی مادر سادات زهرای مرضیه است ، فرمود : فاطمه پارۀ تن من است . یکی هم امام رضا ، یا رسول الله پارۀ تنت در خراسان به زهر جفا مسموم کردند چنان زهر کاری بود آقا مثل شخص مار گزیده به خود می پیچید .

تمام تار و پود من بسوزد                                         همه شمع وجود من بسوزد

خدایا ناله هایم را اثر نیست                                    کنار بستر من یک نفر نیست

                                     غریبم من غریبم من غریبم

نمی دانم کجایی ای جوادم                                    چرا از من جدایی ای جوادم

عیادت از من دور از وطن کن                                   بیا با دست خود من را کفن کن

                                     غریبم من غریبم من غریبم

اباصلت می گوید : امام چشمش به در بود امام جواد آمد آن لحظات آخر سر بابا را به دامن گرفت ، اما کربلا (آماده اید بگویم یا نه ) زین العابدین نتوانست بیاید قتلگاه ، عمه اش زینب آمد دید حسینش تنهاست ، دید شمشیرها و نیزه ها در یک نقطه فرود می آید دستهایش را روی سر گذاشت هی فریاد می زد : وا محمدا ، واحسینا .

دلم برای غریبان همیشه سوزان است                     علی الخصوص غریبی که در خراسان است

غریب تر ز حسین و رضا اگر خواهی                               برو بقیع و ببین قبرها ویران است

نقل می کنند زائری از مدینه آمد خراسان برای زیارت امام رضا ، همین که حرم با صفا ی امام رضا را دید ، زائرن را دید ، خدّام را دید . این زائر دم در ایستاد . صدا زد : آقا جان از مدینه آمدم ، در مدینه بودم ، به من می  گفتند امام رضا غریب است ، گذر نامه گرفتم ، با تمام مشکلات آمدم ترا زیارت کنم . حالا می بینم گنبد و بارگاه داری ، زائرین مثل پروانه دور حرمت می گردند آقا اگر می خواهی غریب ببینی بیا برویم مدینه، چهار تا قبر غریب نشانت بدهم که قبورشان با خاک یکسان است حتی یک سایبان هم ندارند . روزها آفتاب بر آن قبورمی تابد .

خراسان بدن امام رضا را گلباران  کردند ، اما مدینه جنازه امام حسن را تیر باران کردند ، کربلا هم بدن امام حسین را زیر سمّ اسبها قرار دادند .

ای رخت چشمۀ خورشید رضا                                        مهر تو مایۀ امید رضا

نام تو ذکر مناجات من است                                   حرمت قبلۀ جانان من است

قبله اهل محبت حرمت                                          کعبه عشق سیه پوش غمت

بازدر سینه شکسته است دلم                               در عزای تو نشسته است دلم

تو خریدار دل سوخته ای                                    چونکه دلخون و جگر سو خته ای

هنگامی که امام رضا می خواست از مدینه حرکت کند دست جوادش را گرفت آورد کنار قبر جدش خاتم الانبیا ، عرضه داشت یا جداه مرا از جوارت دور می کنند اما جوادم را به تو می سپارم  غلامی داشت به نام موفّق ، سفارش جوادش را به موفق هم  کرد روزها دست جواد را می گرفت به باغستان های مدینه گردش می داد تا دوری پدر او را دلتنگ نکند موفق می گوید : یک روز از تو خانه بیرون آمدیم دیدم امام جواد ناراحت و غمگین است رسیدیم بالای یک بلندی ، یک وقت دیدم امام جواد رویش کرد به طرف خراسان سه مرتبه صدا زد : لبیک ، لبیک ، لبیک یک وقت دیدم جوادالائمه از نظر غایب شد هراسان و ناراحت شدم خدا اگر به خانه برگردم جواب مادرش را چه بدهم یک مرتبه دیدم آقا از دور نمایان شد ، دویدم خودم را به قدمهایش انداختم ، دیدم آقا شال عزا به گردن انداخته صدا می زند : موفق بخدا بابایم را کشتند 1 

1. بلبل بوستان آل محمد (ص) ، عصر ظهور ، ص 237 .

السَّلام ُ عَلی مَن اَمَر اَولادَهُ و عیالَهُ بِالنَّیاحَةِ عَلیهِ قََبلَ وُصُولِ القَتُلِ اِلَیهِ .

سلام بر آن مولایی که به فرزندان و عیال خود دستورداد قبل از اینکه شهید شود بر او گریه و زاری نمایند

همه بستگان را جمع کردند فرمودند : همه برای من بلند گریه کنید . گفتند آقاگریه دنبال مسافر میمنتی ندارد . فرموده باشد آری آن مسافری که امید به بازگشت داشته باشد من دیگر از این سفر برنمی گردم اما جد غریبش حسین ، روز عاشورا عازم میدان شد یک وقت دید ذوالجناح قدم از قدم برمی دارد دید دخترش سکینه آمده  . چه کرد این وداع با قلب حضرت ، همین قدر بگویم ، دیدند حضرت اشک دختر پاک کرد فرمود : دخترم با اشکهایت دلم را مسوزان .

نمی دانم چرا امشب دلم بهانه می گیرد؟ دلم می گوید: ای کافی! این مردم را بردار و کنار قبر علی بن موسی الرضا(ع) ببر.

مانند سگ گرسنه و گربه لوس

                                   مالم رخ بر آستان شه طوس

زیرا که سگ گرسنه و گربه زار

                                   از سفره اغنیا نگردد مأیوس

آقا وقتی خواست از مدینه حرکت کند، یک عده زن و بچه دور خودش جمع کرد.

السلام علی من أمر أولاده و عیاله بالنیاحة علیه قبل وصول القتل الیه

آقا وقتی می خواست از مدینه حرکت کند دستور داد که زن و بچه اش بنشینند و برایش نوحه کنند. فرمود: من دیگر بر نمی گردم. بناست مرا در دیار غربت مسموم کنند. وقتی خواست از مدینه حرکت کند دوازده هزار دینار سر راهی بین غلامها و نوکرها و کنیزها و آقازاده هایش توزیع کرد.

از کثرت معاصی و ز ذلت رجاء

                                     گفتم به خود کجا بروم نیست ارتجاء

نا گه به گوش، هاتف غیبم زد این ندا

                                       قبر امام هشتم و سلطان دین رضا

خدایا! زهرش دادند، مسمومش کردند. میان حجره مثل مارگزیده به خود می پیچید. ای خدا! بلند شد، صدا زد: ابا صلت! در خانه را ببند. اباصلت  می گوید: در صحن خانه راه می رفتم، می دیدم آقا هی بلند می شود هی  می شیند. حالش منقلب است. یک وقت دیدم از گوشه حیاط یک آقازاده دارد می آید. دویدم جلو گفتم: آقا! مگر در خانه باز بود؟ گفت: نه پس شما از کجا آمدید؟ صدا زد: ابا صلت! همان کس که مرا از مدینه به اینجا آورد همان کس مرا از در بسته عبور داد. گفتم: شما کی هستید؟ فرمود: من محمد بن علی هستم. حجره را به او نشان دادم. آمد طرف داخل اتاق، دیدم آقا پسرش را بغل کرده است. ابا صلت من خیلی منقلب شدم. در میان صحن خانه گریه می کردم و راه می رفتم. طولی نکشید یک وقت دیدم آقازاده از میان حجره بیرون آمد، اما حالش خیلی منقلب است. آخه بابایش از دنیا رفته بود. بحق مولانا علی بن موسی (ع) یا الله!                          

شب آخریه ببین می خوان سفره و جمع كنند،سفره ای كه خودش دو ماه برا حسینش ،براحسنش،برا باباش،برا امام رضا پهن كرده،شب آخر ماه صفر،با دستای خودش شال عزا از گردن مهدی در میاره،همه می گن ما مزد عزاداری از فاطمه می خواهیم،ما میگیم عذر عزاداری از فاطمه می خواهیم،بی بی جان عذر می خواهیم نتونستیم حق روضه هاتونو ادا كنیم،تا فاطمیه زنده باشم قول می دم جبران كنم،مادر مادر مادر،وقتی خواست از مدینه حركت كنه،زن وبچه اهل و عیال ،همه رو جمع كرد،فرمود من دارم میرم،همتون پشت سر من گریه كنید،وقتی گفتند،آقا جان خوب نیست آدم پشت سر مسافر گریه كنه،آقا سر انداخت پایین،فرمود:آره ،اما مسافری كه امید برگشت داره،من كه یقین دارم كه دیگه از این سفر برنمی گردم،می خوام عرض كنم آقاجان،هركی می خواد بره سفر،اگر امید برگشت نداشته باشه، اگر قرار بر اینه اهل و عیالو دعوت به گریه و ناله كنه،درستشم شاید همین باشه،یه سئوال دارم از شما،می خوام بگم چرا كربلا جریان برعكس شد،حسین داشت می رفت میدان،دید زینب داره گریه می كنه،گفت:زینب جان گریه نكن،گریه ها رو نگه دار،چرا گریه نكنم،گریه ها رو نگه دار، برا وقتی كه تو رو به اسارت می برند،می بینم دستای تو رو بستند،كوچه به كوچه،شهر به شهر،گذر به گذر،با دست بسته تو رو می برند،گریه ها رو نگه دار برا اون روز.یا امام رضا آرزوهایی كه ما داریم،همه از خواسته های شما نشئت میگیره،آرزویه تك تك ماست،واسه ارباب بی كفنمون جون بدیم،شما هم همین كارو كردید،اون لحظات آخر،دیدند،فرشای حجره رو جمع كردید،فرمود می خوام رو خاك جون بدم مثل جد غریبم حسین،نمی دونم اون لحظات آخر لب تشنه بودید،یا نه،عرضم تمام همین یك جمله،اما خدارو صد هزار مرتبه شكر،وقتی می خواستی جون بدید،دیگه زن و بچه كنارت نبود،دخترت نبود،لحظه جون دادن تو رو ندید،اما بمیرم برای اون آقایی كه،وقتی كه می خواست جون بده،زینب آمد بالای تل زینبیه،از اون بالای بلندی نگاه كنه،ببینه دور حسین حلقه زدند،های اخرین ناله های محرم و صفره، ها، نیزه دار با نیزه می زنه،شمشیر دار با شمشیر می زنه ،حسین...لذا وقتی برگشت مدینه،این روضه اگر متواتر نبود تو مقاتل،باورش برا ،آدم سخت بود،مگه می شه ،دو تا همسر،دو ماه همدیگر رو ندیدند،همدیگر رو نشناسند،عبدالله چشم تو چشم زینب،گفت:تو خانم منو ندیدی،گفت عبدالله حق داری منو نشناسی،خودم دیدم بین دو نهر آب ... حسین....

ای هشتمین نور خـــــــــدا، در عزای تو (2)

                                                ســــــــــــــــــــــــوزد دلِ بیگانه و آشنای تو

ای پـــــــــــــــــــــــــــــــــــــارۀ قلب پیغمبر

                                               ای         زادۀ    موسی    بن       جعفر (2)

ای گشته مسموم از جفا، در شهر غربت (2)

                                               از اهـــــــــــــل بیت خود جدا، بعد از شهادت

ای   پــــــــــــــــــــــــــــــــــارۀ قلب پیغمبر

                                               ای   زادۀ   مــــوسی   بــــن جــــــــعفر (2)

سـوزد دل از داغِ تو ای، رهبر معصوم (2)

                                                 مهمــــــــــان شدی بر مادر و اولین ومظلوم

ای   پـــــــــــــــــــــــــــــارۀ    قلب   پیغمبر

                                                ای     زادۀ    مـــــــوسی   بـــن   جعفر (2)

آمد بـــــه دیدارت جواد، وقت جان دادن (2)

                                                تـــــــــــــــــا در دم آخر سَرت گیرد بر دامن

ای    پــــــــــــــــــــــــــــارۀ     قلب   پیغمبر

                                                ای        زادۀ   مــــوسی   بــــن   جعفر (2)

آه از دل جــــــــــــواد تو، بر فَلک خیزد (2)

                                                معــــــــــصومه در فراق تو، اشکِ غم ریزد

ای   پـــــــــــــــــــــــــــــــــــارۀ قلب پیغمبر

                                               ای    زادۀ    مــــــــوسی   بــــن   جعفر (2)

از   آتـش   زهر   ستم،   از   پا   افتادی (2)

                                               وقت شهادت روی خاک، صورت نهادی (2)

ای پـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــارۀ قلب پیغمبر

                                               ای    زادۀ    مــــــوسی   بــــن  جـــعفر (2)

ای در دو عـــــــــــــــالم مقتدا        ای رضا جانم ای رضا جانم

ایـــــــــــــــــران بیادت کربلا        ای رضا جان، ای رضا جانم

ای بـــــــــر فراز نام دلربایت        جانهای ما یــکسر شود فدایت

می ید از آن صحنِ با صفایت        بـــــــــــــــــوی بهشت کبریا

ای رضا جانم، ای رضا جانم

بی مهر تو ای با خبر ز رازم        قبول حق نمی شود نمازم

بـــــــا دشمنان دین حق نسازم        تــــــــا جان من گردد فدا

ای رضا جانم، ای رضا جانم

ای بــارگاهت قبلۀ مُرادم         سر در خط فرمان تو نهادم

افتاده ام از پا برس بدادم          تـــــــــــوئی معین الضعفا

ای رضا جانم، ای رضا جانم

سـرچشمۀ فیض خدا توئی تو        نور دو چشم مصطفی توئی تو

دریای احسان و سخا توئی تو       بـــــــــــــــر عاشقان لطفی نما

ای رضا جانم، ای رضا جانم

دیده گریان، سینه سوزان، از غم شمس الشموس است

                                   آنــــــــکه حجره قتلگاه و کربلایش ارض طوس است

                               وا غریبا، وا غریبا، وا غریبا

از مدینـــــه تا خراسان، رهسپر چونکه رضا شد (2)

                                   در غـــــــــــــــــریبی با هزاران، درد و ماتم آشنا شد

                               وا غریبا، وا غریبا، وا غریبا

حجـــــــــــرۀ در بسته را، آتش ز سوز جگر زد (2)

                                    از شرار زهــــــــــر دشمن، همچو بلبل بال و پر زد

                              وا غریبا، وا غریبا، وا غریبا

از زهر تو ای مأمون (2)       گردیده رضا دلخون (2)

ای لالۀ زهرا، واویلا واویلا (2)

آهش به سما خیزد (2)       اشکش به زمین ریزد (2)

دیده چون کند دریا، واویلا وا ویلا (2)

معصومه عزادار است (2)      از دیده خونبار است (2)

زین داغ جان افزا، واویلا، واویلا (2)

یـــــــــــــــا ثامن الائمه، روز شهادت تو (2)   

                                              زهــــــــــــــرا ز جنت آید بهر عیادت تو (2)

بــــــــــــا پهلوی شکسته، کنار تو نشسته (2)

                                               رضا رضا رضا جان، رضا رضا رضا جان

بــــــــــــــــــا آنکه در دو عالم، امام مؤمنینی

                                               مــــــــــأمون چگونه خواندت، برای جانشینی

جــــــــــــــان رسول اکرم، سوزد در آتش غم

                                               رضا رضا رضا جان، رضا رضا رضا جان

گـــــــفتی تو با اباصلت، ای در غمم تو دربند

                                               بــــــــــــــا من مکن تکلم درهای حجره بربند

کــــــــــــــــــاید ز ره جوادم، آن نوگل مرادم

                                               رضا رضا رضا جان، رضا رضا رضا جان

[سید رضا موید]

ای هشتمین شمس ولا، ای رضا جانم (2)

                                               حاجات ما را کنی روا، ای رضا جانم (2)

ای شیــــــــــــعه در زیر لوایت تا ابد زنده

                                               اسلام و قــــــــــــــــرآن با تولای تو پاینده

خلق دو عــــــــــــالم تا ابد بر درگهت بنده

                                               حـــاجات ما را کن روا، ای رضا جانم(2)

ای چــــــــشم زهرا و علی گریان به یاد تو

                                               از زهر دشـــــــــــمن سرکشد آه از نهاد تو

گــــــــــــــــرد الم بنشسته بر روی جواد تو

                                              نالد به هر صبح، و مسا، ای رضا جانم(2)

در حــــــــجرۀ در بسته تنها جان فدا کردی

                                              جـــــــــــــان را به قربان قوانین خدا کردی

چشمت بـه در بود و جوادت را صدا کردی

                                               از آشنــــــــــا بودی جدا، ای رضا جانم(2)

گــــــــــفتی غلامانت به بر در خانه بنشینند

                                               گــــــفتی که فرش حجره را یکباره برچینند

گــــــــــــــــفتی مبادا شیعیان حال مرا ببینند

                                              مظلوم گــــــــردیدی فدا، ای رضا جانم (2)

[غلام رضا سازگار](میثم

ای جــــــــانشین مصطفی                نــــور دو چشم مرتضی

ای زادۀ خـــــــــــیرالنساء               جـــانم رضا، جانم رضا

من عـــــــاشق و تو دلربا                من بـینوا، تـــــــو پادشاه

شاها نـــــــظر کن بر گدا                جـانم رضــا، جانم رضا

جــــــــــانم فدای روی تو                دل شــــــد اسیر کوی تو

بــــــــــاشم گدای کوی تو                جانـم رضــا، جانم رضا

راز و نـــــــیاز من توئی                 ســوز و گــداز من توئی

آگـــــــه به راز من توئی                 جـانم رضا، جـــانم رضا

مـــــــا جمله مهمان توایم                 ریزه خور خـــوان توایم

ای منبـــــــع جود و سخا                 جانم رضا، جـــانم رضا

رفـــــــــتم گر از دار فنا                 دارم تـــــــمنا ای شهــــا

آئــــــی به دیدارم سه جا                 جانم رضا، جـــانم رضا

جــــــان جوادت ای شها                 مــــا را رسان در کربلا

ای معنی شمس الضّحی                 جـــانم رضا، جانم رضا