بودا (Buddha) به معناي بيدار، لقب گوتاماشاكياموني (Guatama Sakya-muni) بنيانگذار مكتب اصلاحي بوديسم است.
انديشه‌هاي اصلاحي بودا در مخالفت با تعصب‌هاي برهمنان بود و اختلافات طبقاتي را باطل مي‌شمرد. تعاليم اخلاقي وي در مجموعه‌هايي مانند تري‌پيتكا ((Tri-pitka يعني سه سبد، گرد آمده است. تري‌پيتكا - قديمي‌ترين كتاب مقدّس بوداييان - داراي سه بخش مي‌باشد:
1- قواعد رهبانيت؛
2- وسيله‌ي رستگاري؛
3- مفهوم فلسفي و روانشناسي؛
در آيين بودا، انديشه‌ي منجي موعود با مفهوم ميتريه (Maitreya) (واژه‌اي سنسكريت به معناي مهربان) تبيين مي‌گردد. در الهيات بودايي، او را آخرين بودا از بودايان زميني مي‌دانند كه هنوز نيامده است، اما خواهد آمد تا همه‌ي انسان‌ها را نجات دهد. در نمانگاريِ بودايي، او را به هيأت مردي نشسته كه آماده‌ي برخاستن است، نمايش مي‌دهند تا نمادي باشد از آمادگي وي براي قيام!
در مهاوَنسه (Mahavansa) كه به تاريخ سريلانكا مي‌پردازد، روزشمارِ حوادث مربوط به قيام ميتريه به وضوح چنين گفته شده است:
«پنج هزار سال پس از آخرين بودا، آفتاب آموزه‌هاي بودايي افول مي‌كند و طول عمر آدميان به ده سال فرو مي‌كاهد. در اين زمان چرخه وارونه مي‌گردد. زندگي متحول شده، به طوري كه متوسط عمر مردم به هشتاد هزار سال مي‌رسد. با اين عمرهاي طولاني و زمينه‌ي مناسب براي تعاليم بودا، يك راهنما خواهد آمد. او براي مردم رفاه و بهروزي مي‌آورد و آموزه‌هاي بودا را ترويج مي‌كند. آن‌گاه كه چنين فضايي بهشت‌گون فراهم آمد، ميتريه از آسمان توشيته(Tushita) نزول مي‌كند، بوداييِ خويش را به كمال مي‌رساند، و درمه را به فرهيختگان مي‌آموزد.»[1]
_____________________________
[1] . مقاله‌ی گونه شناسی انديشه‌ی موعود، ص 124، به نقل از فصل‌نامه‌ی انتظار، ش 15، ص 158 .
