چگونه باید با قرآن رفتار کنیم؟

چگونه باید با قرآن رفتار کنیم؟

قرآن کتاب آسمانی مسلمان به عنوان معجزه  پیامبر اسلام شناخته میشود.بحث ما در این نوشتار این است که آیا ما مسلمانان وظایف خود را نسبت به این کتاب آسمانی انجام داده ایم یا نه ؟ و اصلا میدانیم چه وظایفی نسبت به این کتاب داریم یا نه؟

در آیه 30 سوره فرقان آمده است :" پیامبر به پیشگاه خدا عرضه داشت:" پروردگارا! این قوم من قرآن را ترك گفتند و از آن دورى جستند

" (وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً).

این سخن و این شكایت پیامبر ص امروز نیز هم چنان ادامه دارد، كه از گروه عظیمى از مسلمانان به پیشگاه خدا شكایت مى‏برد كه این قرآن را به دست فراموشى سپردند، قرآنى كه رمز حیات است و وسیله نجات، قرآنى كه عامل پیروزى و حركت و ترقى است، قرآنى كه مملو از برنامه‏هاى زندگى مى‏باشد، این قرآن را رها ساختند و حتى براى قوانین مدنى و جزائیشان دست گدایى به سوى دیگران دراز كردند!

اكنون اگر به وضع بسیارى از كشورهاى اسلامى نظر بیفكنیم مى‏بینیم قرآن در میان آنها به صورت یك كتاب تشریفاتى درآمده است، تنها الفاظش را با صداى جالب از دستگاههاى فرستنده پخش مى‏كنند، و جاى آن در كاشى كاریهاى مساجد به عنوان هنر معمارى است، براى افتتاح خانه نو، و یا حفظ مسافر، و شفاى بیماران، و حد اكثر براى تلاوت به عنوان ثواب از آن استفاده مى‏كنند.

حتى گاه كه با قرآن استدلال مى‏نمایند هدفشان اثبات پیشداوریهاى خود به كمك آیات با استفاده از روش انحرافى تفسیر به رأى است.

آقاى قرائتى در تفسیر نور ذیل آیه 30 سوره فرقان نوشته اند:

به نظرم رسید اقرار بعضى بزرگان را درباره‏ى مهجوریّت قرآن نقل كنم:

الف: ملا صدرا (ره) در مقدّمه تفسیر سوره واقعه مى‏گوید: بسیار به مطالعه كتب حكما پرداختم تا آنجا كه گمان كردم كسى هستم، ولى همین كه كمى بصیرتم باز شد، خودم را از علوم واقعى خالى دیدم. در آخر عمر به فكر رفتم كه به سراغ تدبّر در قرآن و روایات محمّد و آل محمّد (علیهم السلام) بروم. یقین كردم كه كارم بى‏اساس بوده است، زیرا در طول عمرم به جاى نور در سایه ایستاده بودم. از غصه جانم آتش گرفت و قلبم شعله كشید، تا رحمت الهى دستم را گرفت و مرا با اسرار قرآن آشنا كرد و شروع به تفسیر و تدبّر در قرآن كردم، درِ خانه وحى را كوبیدم، درها باز شد و پرده‏ها كنار رفت و دیدم فرشتگان به من مى‏گویند: «سَلامٌ عَلَیْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوها خالِدِینَ».

ب: فیض كاشانى (ره) مى‏گوید: كتاب‏ها و رساله‏ها نوشتم، تحقیقاتى كردم، ولى در هیچ یك از علوم دوائى براى دردم و آبى براى عطشم نیافتم، بر خود ترسیدم و به سوى خدا فرار و انابه كردم تا خداوند مرا از طریق تعمّق در قرآن و حدیث هدایت كرد.

ج: امام خمینى (ره) در گفتارى از اینكه تمام عمر خود را در راه قرآن صرف نكرده، تأسّف مى‏خورد و به حوزه‏ها و دانشگاه‏ها سفارش مى‏كند كه قرآن و ابعاد گوناگون آن را در همه‏ى رشته‏ها، مقصد اعلى قرار دهند تا مبادا در آخر عمر بر ایّام جوانى تأسّف بخورند.

بنا بر این باید تلاشى همه جانبه داشته باشیم تا قرآن را از مهجوریّت در آوریم و آن را در همه‏ى ابعاد زندگى، محور علمى و عملى خود قرار دهیم تا رضایت پیامبر عزیز اسلام را جلب كنیم.

وظایف ما نسبت به قرآن در دو بعد علمی و عملی است.

وظایف ما در بعد علمی عبارت است از :

1-    با توجه به اینکه قرآن معجزه پیامبر ماست ما باید بتوانیم معجزه بودن آن را  ثابت کنیم .اگر ما مسلمان هستیم به چه دلیل اسلام را قبول کرده ایم؟شما چگونه اسلام را ثابت میکنید؟هر پیامبری از طریق معجزه ای که میآورد اثبات میشود.معجزه پیامبر ما قرآن است.حال اگر یک غیر مسلمان از شما پرسید چرا قرآن معجزه است چه جواب میدهید؟بنایراین مهمترین وظیفه ما این است که بفهمیم چرا قرآن معجزه است.حال آیا ما این وظیفه را که اصلا مسلمان بودنمان  متوقف بر آن است انجام داده ایم؟

2-    فهم آیات قرآن از دیگر وظایف ماست ولی بعضا این وظیفه هم انجام نمیگیرد.بعضی از مردم آنقدر که با مفاتیح آشنائی دارند با قرآن آشنا نیستند.خواندن قرآن به تنهائی  اگر چه خوب است ولی اصلا قرآن برای تدبر است نه برای صرف قرائت. ما باید سعی کنیم دنبال فهم قرآن برویم ، حال یا خود رجوع به کتاب تفسیر بکنیم یا اگر نمیتوانیم سراغ کسی که با کتب تفسیر در ارتباط است برویم.البته روحانیون در این باره نقش زیادی دارند و باید در مساجد حتما بحث قرآنی داشته باشند و اگر بحث قرآنی ندارند خود مردم باید از آنها بخواهند و در نتیجه قرآن را از مهجوریت در بیاورند چرا که قرآن در حوزه های علمیه هم مهجور است و آنقدر که در حوزه های علمیه  به کتابهای علماء توجه دارند به قرآن  توجه ندارند و این مایه تاسف است.بنایراین سعی کنیم در طول روز حتما وقت روی تدبر دقیق قرآن بگذاریم.این جور نباشد که ما اهل بیت را بگیریم و قرآن را رها کنیم.دیده میشود بعضی اشخاص حاضرند ساعتها برای ائمه وقت بگذارند و در جلسات عزاداری آنها شرکت کنند ولی در روز نیم ساعت هم وقت روی تدبر در قرآن نمیگذارند.

و اما وظایف ما در بعد عملی عبارت است از :

1-    تلاوت قرآن در طول شبانه روز یکی از وظایف ماست و حتی یکی از مراجع خواندن قرآن را طبق آیه فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ ( مزمل - 20 ) در حدی که فرد به زحمت نیفتد واجب دانسته است.

گروهی از مردم آنقدر که دعا و زیارت میخوانند قرآن نمیخوانند و این واقعا یک نقص بزرگ است.

2-    سکوت هنگام تلاوت قرآن و همچنین ساکت کردن دیگران در هنگام تلاوت قرآن

این مطلب به حدی مهم است که یکی از مراجع قائل است در حین تلاوت قرآن یعنی وقتی که دیگری در حال قرائت است و شما صدای او را میشنوید یا باید ساکت باشید و گوش دهید و یا به همراه شخص قاری ،  شما هم همان آیات را بخوانید و نمیتوانید مشغول نماز یا قرائت سوره دیگری شوید.

3-    احترام گذاشتن به کتاب قران و دوری از هر عملی که باعث بی احترامی به قرآن است.

4-    یاد گرفتن قرائت قرآن برای کسانی که نمیتوانند قرآن را قرائت کنند باز یکی از وظایف مهم است.دیده میشود که مثلا بعضی از مردم با اینکه دارای تحصیلا ت زیادی هم هستند نمیتوانند به طور صحیح قرآن بخوانند. یا مثلا شخصی که سالهاست برای ائمه کار میکند مثل مداحی یا آشپزی یا .... نمیتواند قرآن بخواند یا نمیتواند قرآن را بطور صحیح بخواند و این واقعا یک نقص بزرگ برای یک مسلمان است.

بیاییم با انجام وظایف گفته شده با قرآن بیشتر رابطه داشته باشیم .