گروه مهدویت خبرگزاری شبستان: جامعه ای که در دوران انتظار و زمینه سازی برای ظهور به سر می برد، اگر برای ارتقای فرهنگی و سیاسی در بعد مهدوی برنامه ریزی عملی و اجرایی نداشته باشد، ضعیف عمل می کند و جوّ محیط و حاکم بر جهان، بر آن مستولی می شود. چنین جامعه ای به دلیل نگاه منفعلانه و نداشتن ارتقای فرهنگی و سیاسی با بینش مهدوی، تحت تاثیر جّو حاکم در فضای بین المللی قرار می گیرد.
از این رو، گست میان آموزه ها و معارف مهدوی با دو موضوع حیاتی «فرهنگ» و «سیاست» آسیب ها و معضلاتی را در پی دارد که شبستان در گفت وگو با حجت السلام ابراهیم باقرزاده، مولف و مدرس مهدوی آنها را به بحث و بررسی گذاشته است:
برای ورود به بحث به نظر شما این گسست و جدایی میان آموزه ها و معارف مهدوی با دو مقوله «فرهنگ» و «سیاست» در ایران اسلامی که ام القری جهان اسلام است، چه پیامدهای سوئی را در پی دارد؟
آنچه که برای رسیدن به جامعه آرمانی و ایده‌آل قرآنی و زمینه‌ساز ظهور لازم است، آن است که ارزش‌‌ها و مبانی اعتقادی اسلام و اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت آن در تمام شئون خصوصاً در عرصه‌های فرهنگی و سیاسی مدنظر گرفته شود. چرا که ایجاد زمینه ظهور، بدون در نظر گرفتن این مولفه ها امکان تحقق ندارد. جامعه ای که در دوران انتظار و آماده سازی به سر می برد، اگر برای ارتقای فرهنگی و سیاسی در بُعد مهدوی برنامه ریزی عملی و اجرایی نداشته باشد، ضعیف عمل می کند و جوّ محیط و حاکم بر جهان بر آن مستولی می شود. در نتیجه زیر بار فشارهای سلطه جهانی قرار می گیرد چرا که نگاه او، نگاه منفعلانه است و همراه با ارتقای فرهنگی و سیاسی با بینش مهدوی نیست.
به عبارت بهتر، غفلت از بایسته های فرهنگی و سیاسی بین نخبگان کشور- که از ارکان اصلی شکل دهی و جهت دهی به سوی جامعه مهدوی هستند- از آسیب های جدی جامعه و نظام اسلامی ما محسوب می شود. و اگر این بی توجهی ادامه داشته باشد بدون تعارف یا باید فاتحه جامعه منتظر را خواند یا حداقل اثر آن، این است که ظهور به تعویق می افتد.
در سوی دیگر این جبهه، شما وضعیت غرب و کشورهای غربی و آمریکا را در رابطه با «موضوعات آخرالزمانی» را چگونه ارزیابی می کنید؟
غالب سیاستگذاری های بلندمدت جهان غرب به خصوص آمریکا با رویکرد سلطه و احاطه در جهان، بر اساس نظرداشت باورهای اصیل اسلامِ شیعی است که در رأس آن مهدویت قرار دارد. در جبهه مقابل تمام حرکت ها بر همین منوال صورت می گیرد و این باورداشت (مهدویت) به عنوان یک عنصر خطرناک شناسایی و شناخته شده است. چشم اندازهای 50 ساله و 100 ساله آنها بر این اساس برنامه ریزی شده و آنها تلاش می کنند عداوت خود با این باور را به هر نوع نشان دهند. چرا که می دانند مهدویت عنصر حیاتبخش برای شیعه محسوب می شود.
«حیات بخش» یعنی هیچ ممات و موتی در آن تصور نمی شود و با این فرهنگ است که جوانان ما جهاد را به عنوان یک عطیه آسمانی و شهادت را رسیدن به فیض عظیم دانسته و آن را ملحق شدن به یاران امام زمان (عج) تلقی می کنند و این همان حرکتی است که استکبار برای آن برنامه ریزی می کند. دشمن به دنبال آن است که این فرهنگ را از ما بگیرد و تمام سیاست‌های گذاری آنها در این راستا انجام می شود. بنابراین می توان حدس زد مسئولیت در این عرصه تا چه حد سنگین است و سیاست ِ فرهنگ ِمهدوی تا چه حد بیش از این باید مورد توجه قرار گیرد.
اهمیت گره زدن آموزه ها و معارف مهدوی با فرهنگ در چه میادینی می تواند نقش آفرینی کند و ما را در مسیر تحقق اهداف پیش ببرد؟
مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود با مسئولان فرهنگی استان های یزد و همدان فرمودند: «مسئولان فرهنگی موظف هستند که روحیه و جریان انقلابی را در محیط های مختلف تقویت و از آن پشتیبانی کنند.» این امر و دستور نماینده امام و ولی فقیه است و همچنین فرمودند: «در مقابل این تبلیغات مضر و سلاح های گمراه کننده، ظرفیت های بزرگی در جهت هدایت و رویش جوانان وجود دارد.» این ظرفیت، همان ظرفیت مهدوی و ظرفیت فرهنگی مبتنی بر آموزه‌های مهدویت است که حتما باید بر آن تاکید و در این فضا حرکت کرد.
ایشان همچنین در آغاز به کار دولت نهم فرمودند: «اگر دولت، اسلامی شد کشور ما نیز اسلامی خواهد شد. اگر من و شما در معاشرت هایمان، رفتارمان، در طلب مان و در مجاهدت مان نتوانستیم خود را به حدّ نصاب برسانیم از آن دانشجو، از آن بازاری و از آن عنصر رده های پایین، چه توقعی می توانیم داشته باشیم که اسلامی برخورد کند؟ اگر کمبودی هست خودمان را ملامت کنیم اول ما اسلامی می شویم، وقتی اسلامی شدیم «کونوا دعاة الناس بغیرالسنتکم؛ مردم را دعوت کنید به غیر زبان تان» امروز متاسفانه ضعف در مقوله فرهنگی در میان مسئولان و نهادهای فرهنگی بسیار مشهود است، شما وقتی می بینید یک شخصیت سیاسی، فرهنگ را حمایت از صدای یک خواننده غرب نشین تعبیر می کند، چه توقعی می توانید از اعتلای فرهنگ داشته باشید؟ وقتی سیاستمداران ما در برخی مواقع برخورد منفعلانه با جریان های سیاسی پیرامونی دارند چه توقعی می توان برای ارتقای سیاست مهدوی که همان شعار «هیهات من الذله» است، داشت؟
این گسست و جدایی چه پیامدهایی می تواند به دنبال داشته باشد؟
ضعف سیاسی و فرهنگی با نگاه و باور مهدوی که ناشی از سهل انگاری و ضعف است، باعث می شود جامعه ما از هیبت توخالی دشمنان - به دلیل سخنان مسئولان- بترسد!
به عبارت دیگر آن معیار و عیار کامل وجود ندارد؛ در روایات ما نقل شده است که «النّاسُ عَلى دِینِ مُلُوکِهِم» مقام معظم رهبری در این باره فرموده اند: «ملوک در اینجا به معنای پادشاه نیست؛ ملوک یعنی ماها، یعنی مسئولان جامعه»؛ بنابراین، پیامد این اتفاق آن است که هر هجمه ای که رخ دهد بر کشور ما تاثیر می گذارد، چون مسئولان ما آن نگاه جدی و درست را به فرهنگ و سیاست ندارند. فرهنگ ما که نمی تواند بدون مهدویت باشد یا سیاست ما نمی تواند بدون مهدویت اداره شود.
به نظر شما برای رفع این گسست چه باید کرد؟ آیا مشکل ما «تولید محتوای مهدوی» در عرصه «فرهنگ» و«سیاست» است؟
با گذشت قریب به 40 سال از انقلاب اسلامی یقینا تولیدات محتوایی و معنوی به خصوص در عرصه فرهنگ و سیاست در شأن انقلاب و جامعه ما نیست. اما با وجود همین مقدار، ارتباط منطقی میان این آموزه ها با فرهنگ و سیاست وجود ندارد. اما در خصوص اینکه در این وضعیت چه باید کرد؟ اولین قدم، «تدوین قوانین صحیح و اصلاح قوانین ناسازگار، ضعیف و یا در تضاد با باورداشت مهدویت» است. این اولین گام است که باید محقق شود. قوانینی که ما امروز شاهد آن هستیم قوانین ضعیفی است. آنچه باعث می شود زمینه های ظهور در جامعه بسترسازی شود چند نکته است نخست: «خودسازی فردی و اجتماعی» و حرکت به سوی رضایت خدا و امام عصر(عج) در همه سطوح؛ از مسئولان تا مردم. دوم: «جهت گیری همه فعالیت ها به سمت آماده‌سازی و زمینه سازی ظهور»؛ یعنی سمت و سوی همه فعالیت ها باید با این رویکرد باشد. اما آیا امروز اینگونه است؟ مسلما اینطور نیست. در بسیاری از مواقع جهت گیری ها حزبی، جناحی، سیاسی و گروهی است.
نکته سوم در بسترسازی جامعه، «گسترش نظارت فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر» برای هدایت آحاد جامعه است. این فرهنگ باید در کل کشور به شکل صحیح تنظیم و اجرایی شود. چهارم: «مبارزه با ظلم و بی عدالتی در همه ابعاد» آن برای استقرار نظام مبتنی بر قسط و عدل است. اگر برای برقراری عدل و عدالت قدمی برنداریم چگونه توقع داریم که آن جامعه مهدوی شکل بگیرد؟ عامل پنجم موثر در این عرصه «گسترش فرهنگ مهدوی در ساحت های مختلف» از آموزش، فرهنگ، سیاست، بدنه اجتماع و ... است. این پنج نکته زیرمجموعه اولین گام است که تحت عنوان «تدوین قوانین صحیح و اصلاح قوانین ناسازگار با باورداشت مهدویت» مطرح شد.
دومین راه حل در این رابطه این است که مردم جامعه را باید با انتخاب شایسته، با نگاه حداکثری به مفاهیم و رویکردهای اسلامی و مهدوی آشنا کرد. مردم نباید اشتباه کنند؛ چون در غیر این صورت جریان کربلا و حضرت ابا عبدالله (ع) تکرار می شود. در ماجرای کربلا فردی به نام «عبدالله بن عمر» را می بینیم که وقتی امام حسین علیه السلام به مکه وارد شدند ایشان امام(ع) را دعوت کرد و با ایشان صحبت نمود و اعلام کرد که من با سیاست کاری ندارم و به دنبال کار خودم هستم. اما روزی رسید که همین عبدالله بن عمر شبانه با والی مکه بیعت کرد و امام حسین(ع) را تنها گذاشت. بنابراین، اگر مردم درست اقدام نکنند جامعه به انحطاط کشیده می شود.
اهمیت عملکرد مردم در این است که اگر فردی که توسط مردم انتخاب می شود، باورهای قوی دینی و مهدوی داشته باشد چه نتیجه ای به دنبال خواهد داشت؟ مسلما این انتخاب منجر به انتصاب مدیران کلان یا زیردست در طبقات مختلف نظام می شود حالا اگر مسئول اول مملکت، رویکرد مهدوی داشته باشد تمام مسئولانی که توسط او چیده می شوند دغدغه انقلابی، دینی و مهدوی خواهند داشت.
در عرصه سیاست نیز ماجرا به همین نحو است. سیاست ِمنطقی ِ فعال، مبتنی بر باورداشت دینی و الهی، قوی و قدرتمند عمل می کند و در عرصه بین المللی خوش می درخشد، حرکت های انقلابی توأم با عقلانیت را رقم می زند. اگر این اتفاق افتاد بر اساس آن سازوکار، جامعه مهدوی محقق می شود. قطعا با بکارگیری متخصصان و دلسوزان عرصه مهدوی می توان سازوکاری برای فراهم کردن ارتباط تنگاتنگ بین آموزه های مهدوی و دو مقوله حیاتی «فرهنگ» و «سیاست» برقرار کرد که البته زمان طولانی ای می طلبد تا نگاه سرد امروز به این موضوع به شتاب مبدل شود
