در روایات آمده است که امام جواد (علیه السلام) در یک جلسه 30 هزار مسأله را پاسخ دادند، این روایات مورد سوال و بلکه اعتراض واقع شده است.
فهم این روایات برای عده ای مشکل شده و مورد سوال و بلکه اعتراض واقع شده است.
بعضی گفته اند: 30 هزار مساله را در یک جلسه نمی توان مطرح نمود تا چه رسد به جواب دادن.
برخی گفته اند اگر هر سوال و جواب باندازه یک سطر باشد 30 هزار سوال و جواب باندازه 3 ختم قرآن می شود و این چگونه در یک جلسه انجام شده است.
برای پاسخ دادن به این سوال، سوالات و جواب امام جواد علیه السلام ذکر می شود.
وقتی مامون تصمیم گرفت دختر خود را به ازدواج امام جواد علیه السلام درآورد برای آنکه شخصیت علمی امام را به اطرافیان خود نشان دهد، یحیی بن اکثم را نزد امام فرستاد تا چند مساله مشکل فقهی از امام سوال کند، به گمان اینکه شاید امام در پاسخ آنها درمانده شود.
یحیی بن اکثم از امام سوال کرد اگر مُحرِم صید را بکُشد چه حکمی دارد؟
امام جواد علیه‌السلام و پاسخ 30 هزار مسأله کفّاره شخص آزاد بر عهده خود اوست و کفّاره برده به عهده صاحب او است و بر صغیر کفّاره نیست، ولی بر کبیر واجب است و عذاب آخرت از کسی که از کرده اش پشیمان است برداشته می شود، اما آن که پشیمان نیست، کیفر خواهد شد.
امام جواد علیه السلام در پاسخ فرمود:
آیا محرمی که شکار کرده در حرم بوده یا خارج حرم.
در هر دو صورت آیا عالم بوده یا جاهل
و در هر دو صورت عامد بوده یا غیر عمد.
و در همه صورتها آیا عبد بوده یا آزاد، صغیر بوده یا کبیر،
دفعه اول بوده یا مکرر، از کار خود پشیمان شده یا خیر،
در شب بوده یا روز، در حج بوده یا عمره، علنی بوده یا مخفی،
توانگر بوده یا فقیر بوده، کفاره را دارد یا خیر،
شکار را کشته است یا خیر بلکه تنها آنرا گرفته و یا تنها راهنمایی به آن کرده است، شکار، شکار بزرگ بوده یا خیر، - به عبارت دیگر شکار تخم پرنده بوده یا جوجه یا کبوتر، یا شترمرغ یا روباه یا آهو یا گاو و یا الاغ بوده است-، شکار اهلی یا وحشی بوده است.
بنابر این مجموعه صورتهای مساله حدود 32 هزار فرض می شود.
و امام حکم آنها را نیز فرمود: اگر محرم صید را در بیرون حرم بکشد و آن صید از پرندگان بزرگ باشد کفاره آن یک گوسفند است و اگر در حرم باشد کفاره آن مضاعف(دوبرابر) است.
اگر جوجه پرنده اى را در بیرون حرم بکشد کفارهاش یک بره است که تازه از شیر گرفته شده باشد، و اگر آن را در حرم بکشد هم بره و هم قیمت آن جوجه را باید بدهد.
و اگر شکار از حیوانات وحشی باشد، چنانچه گورخر باشد کفّاره اش یک گاو است و اگر شترمرغ باشد کفّاره اش یک شتر است و اگر آهو باشد کفّاره آن یک گوسفند است و اگر هر یک از اینها را در حرم بکشد کفّاره اش دو برابر می شود.
امام جواد علیه‌السلام و پاسخ 30 هزار مسأله کفّاره شخص آزاد بر عهده خود اوست و کفّاره برده به عهده صاحب او است و بر صغیر کفّاره نیست، ولی بر کبیر واجب است و عذاب آخرت از کسی که از کرده اش پشیمان است برداشته می شود، اما آن که پشیمان نیست، کیفر خواهد شد
کسی که خودش شکار نکرده و تنها راهنمایی برآن کرده باید فدیه دهد.
اگر در شب از روی خطا پرنده ای را بکشد کفاره ندارد مگر آنکه تعمد داشته باشد که در اینصورت شب یا روز بودن تفاوتی ندارد.
آنچه ذکر شد مجموع 32 هزار سوال با پاسخ آنها بود که امام جواد علیه السلام در یک مجلس جواب داده است.
منبع: کانال رسمی استاد احمد عابدی (زید عزّه)
تبیان
