سمنان شهری در ۲۱۶ کیلومتری تهران است که در جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویر قرار دارد. این شهر به شهر اخلاق شهرت دارد و در سفر به آن، میهمان مردمی خون‌گرم و مهمان‌نواز می‌شوید. سمنان دارای آب و هوای خشک و معتدل است. اگر دوست دارید سفری به این شهر تاریخی داشته باشید، در ادامه ما را همراهی کنید تا دیدنی‌های آن را به شما معرفی کنیم:

دیدنی های سمنان (قسمت اول)

خانه تدین

خانه‌ی تدین با نام خانه‌ی محمدیه هم شناخته می‌شود و متعلق به یکی از تجار سرشناس سمنانی بود. این خانه‌ی تاریخی در خیابان طالقانی سمنان، در راسته بازار شمالی-جنوبی، داخل کوچه‌ای قرار دارد. خانه‌ی تدین در دوران قاجار ساخته شده و سازمان میراث فرهنگی در حال مرمت این بنا است. شما در این خانه حوض‌خانه، تالارهای زمستان‌نشین و تابستان‌نشین، اصطبل، آشپزخانه و حیاط مرکزی را می‌بینید که در آن معماری گودال باغچه به کار رفته که یکی از تکنیک‌های معماری سنتی ایرانی به شمار می‌رود. 

بخش تابستان‌نشین این بنا، بادگیری بلند و حجیم دارد که یکی دیگر از ویژگی‌های منحصر به فرد این بنا است. خانه‌ی تدین از ۲ بخش اصلی تشکیل شده است: حیاط اندرونی برای زندگی افراد خانواده و حیاط بیرونی برای پذیرایی از میهمانان و ملاقات‌های تجاری. البته فضای جانبی دیگری هم به عنوان بخش خدماتی وجود دارد که به حیاط اندرونی وصل است . هر کدام از این بخش‌ها، دارای ۳ در ورودی مجزا هستند. هم‌اکنون از این خانه به عنوان ساختمان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان استفاده می‌شود. 

خانه ترابی

خانه‌ی ترابی سمنان در محله‌ی کهنه‌دژ این شهر قرار دارد که در دوران قاجار ساخته شده است. این خانه یکی از خانه‌های باارزش بافت تاریخی سمنان است که سازمان میراث فرهنگی در سال‌های اخیر اقدام به بازسازی و مرمت آن کرده است. از ویژگی‌های منحصر به فرد این بنا می‌توان به وجود ساباط (راهگذر میان دو خانه که دارای سقف است) اشاره کرد؛ ساباط یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد خانه‌های مناطق گرمسیر و کویری است که در ساخت این بنا نیز به کار رفته است. 

عمارت و باغ امیر

عمارت و باغ امیر یکی از خانه‌های تاریخی شهر سمنان است که در خیابان باغ فردوس این شهر قرار دارد. این بنا در دوران قاجار، بین سال‌های ۱۲۷۵ تا ۱۲۸۵، توسط استاد معمارباشی و به دستور میرزا آقا فامیلی احداث شده است. این عمارت در مجاورت باغ بزرگ امیر اعظم (مشهورترین حاکم ایالت قومس) قرار داشت و به همین علت نام آن را عمارت و باغ امیر گذاشته‌اند. در ساخت این بنا از اصول معماری صفویه استفاده شده و حدود ۳ هزار مترمربع وسعت دارد. این عمارت شامل دو باغ و منزل مسکونی است که دارای فضاهای عمومی، خصوصی و نیمه خصوصی است. 

امروزه این باغ توسط توسط شهرداری خریداری شده و امروزه آن را به خانه‌ی سمنان تبدیل کرده‌اند که به ۲ فاز تقسیم شده است: فاز اول که موزه است و شامل بخش‌هایی همچون چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، اسناد، موسیقی، عکس و سینما است؛ فاز دوم هم سفره‌خانه‌ی سنتی است که گویا هنوز به بهره‌برداری نرسیده است. در این خانه می‌توانید  بزرگترین سند و وقفنامه آب سمنان به طول شش متر، شیرهای آب قدیمی و ساعت آبی، بالغ بر ۱۰۰ سند قدیمی از اواخر قاجاریه تا دوره معاصر از جمله کوپن آذوقه مربوط به جنگ جهانی اول و دوم، اولین قرارداد تجاری سمنان با دولت روسیه، برگه تعرفه انتخابات مجلس سنا و شورای ملی مربوط به سال ۱۳۳۱ را ببینید. این عمارت در ۹ آبان سال ۱۳۷۷ با شماره‌ی ۲۱۴۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. 

امامزاده یحیی بن موسی (ع) 

امامزاده یحیی بن موسی در بافت قدیمی سمنان، در انتهای بازار جنوبی سمنان و جنوب غربی تکیه‌ی مشهور پهنه  قرار دارد. گفته می‌شود اینجا آرامگاه فرزند امام موسی‌ابن جعفر است که هنگام سفر امام رضا (ع) از مدینه به خراسان، همراه ایشان بود. امام رضا برادر خود را برای ارشاد مردم این منطقه مامور می‌کند و بعد از شهادت ایشان، حضرت یحیی نیز در سمنان به شهادت می‌رسد. این بقعه گنبدی بزرگ و ایوانی کاشی‌کاری شده دارد و ارتفاع ایوان آن حدود ۱۲/۵ متر است. کاشی‌کاری‌های آن نیز در سال ۱۳۳۸ انجام شده است.

در دو طرف ورودی این بقعه، دو طاق‌نما با کاشی‌های لاجوردی قرار دارد که روی یکی از ‌آن‌ها زیارت‌‌نامه‌ی حضرت یحیی و روی دیگری دعای اذن دخول حک شده است.  در ضلع شمالی و ضلع جنوبی ایوان نیز دو طاق‌نمای دیگر وجود دارد که حاوی متن سوره‌ی توحید و آیه‌الکرسی است. گفته می‌شود گنبد عظیم این بقعه در قرن هشتم و دوران مغول ساخته شده است. این گنبد پیازی‌شکل بوده و نمای خارجی آن را با کاشی‌های فیروزه‌ای زینت داده‌اند. در ضلع شمالی حرم، شهدای شهر سمنان آرام گرفته‌اند. 

خانه رجبی

خانه‌ی رجبی از دیگر خانه‌های تاریخی شهر سمنان است که در میدان ابوذر غفاری، خیابان ابوذر غفاری قرار دارد. این خانه در اواسط دوران قاجار ساخته شده و متعلق به خانواده‌ی رجبی (کانتر وقت سمنان) بود. این خانه شامل یک حیاط مرکزی، باغچه، یک راهروی طولانی که از هشتی به حیاط متصل است، اتاق‌های تابستانی دارای بادگیر رو به شمال، اتاق های زمستانی رو به غرب در ۲ طبقه و با ارتفاع کم (تا خانه زودتر گرم شود) است. 

خانه‌ی رجبی یک بادگیر دارد که روی قسمت جنوبی قرار داشته و منحصر به فرد است. اتاق‌های شمالی و رو به جنوب در زمستان استفاده می‌شد و اتاق‌های رو به شرق که در غرب خانه قرار دارد، در پاییز و بهار مورد استفاده قرار می‌گرفت. قسمت جنوبی، شرقی و غربی این خانه نسبت به ضلع شمالی آن، زیباتر است و تزئینات بیشتری در آن به کار رفته است. این بنا در تاریخ ۱۲ آذرماه ۱۳۷۵، با شماره‌ی ۱۷۸۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.